Sinh viên thường phải viết rất nhiều, và bài viết của họ thường đề cập đến những chủ đề mà hầu như họ còn chẳng quan tâm cho lắm (như “Sự ảnh hưởng Constantine Đại đế2 tạo ra với Đế quốc Carolingian3”), tình huống này thường tạo ra một số thói quen xấu. Thói quen xấu hay gặp nhất là họ thường coi việc viết lách là một quy trình vận hành máy móc, truyền tải thông tin từ bộ não sang những câu văn đúng ngữ pháp trên giấy. Bài viết là tốt nếu bạn diễn đạt tất cả những ý đúng; bài viết là kém nếu bạn bỏ sót những thông tin cần thiết. Sinh viên thường tập trung vào cốt lõi điều họ muốn diễn đạt, chứ không phải cách họ diễn đạt nội dung. Và đây chính là vấn đề họ gặp phải.
1 Giải thưởng trao cho các tác phẩm báo chí, văn chương và soạn nhạc của nước Mỹ, là một trong những giải thưởng danh giá nhất, bắt dầu được trao từ 1917 và được quản lý bởi Đại học Columbia. (DG)
2 Hoàng đế Constantine hay còn gọi là Constantine Đại đế, là hoàng đế của đế chế La Mã từ năm 306 đến 337. (DG)
3 Đế quốc Carolingian tồn tại từ năm 800 tới 888 trên vùng đất là lãnh thổ Pháp, Đức, Áo và Ý ngày nay. (DG)
Những bài viết tốt thường toát ra ánh hào quang, không chỉ ở nội dung mà còn ở hình thức. Khi bạn đọc một bài viết tốt, sự thay đổi của nhịp điệu trong từng câu văn, cách tác giả lựa chọn từ ngữ cẩn thận, và những đoạn văn mô tả chân thực thu hút bạn và cuốn bạn đi qua toàn bộ chiều dài của bài viết. Trải nghiệm giống như xem một cuốn phim vậy. Bạn thả trôi bản thân mình trong những dòng văn và bước ra khỏi trang viết cuối cùng như thể vừa được chứng kiến thứ gì đó thật choáng ngợp. Đó chính là thứ bạn nên hướng đến mỗi khi bắt tay vào viết. Một sinh viên vượt qua được cảnh giới của việc diễn đạt mạch lạc kiến thức, truyền tải nội dung một cách đầy nghệ thuật sẽ trở nên nổi bật hơn nhiều so với bạn bè cùng trang lứa. Đôi mắt của các giảng viên sẽ sáng rực lên, tên của bạn sẽ được ghi nhớ, và bạn sẽ thường xuyên có điểm số cao cho những bài luận của mình.
Một cách tốt để luôn luôn tập trung vào cả hình thức và nội dung của bài viết đó là mỗi lần bắt tay vào viết một bài luận, bạn đều cố gắng như thể muốn thắng giải Pulitzer cho thể loại phóng sự diễn giải. Giải thưởng này được trao mỗi năm cho những bài viết “làm sáng tỏ một chủ đề quan trọng và phức tạp, thể hiện được sự hiểu biết về vấn đề, ngòi bút uyển chuyển và đưa ra minh họa rõ ràng”. Nếu bạn còn băn khoăn về việc thế nào là làm sáng tỏ một chủ đề phức tạp, ngòi bút uyển chuyển và minh họa rõ ràng, hãy vào trang web www.pulitzer.org và đọc những bài viết mới nhất trong hạng mục giải này. Những bài viết thường khéo léo đi từ những câu chuyện nhỏ, đến đặt câu hỏi, sang đưa ra giả thuyết, và lặp lại, kéo bạn chìm sâu vào những vấn đề cốt lõi của chủ đề đang được đề cập. Các tác giả viết được như vậy mà không bị sa lầy vào liệt kê quá nhiều chi tiết hay sử dụng giọng điệu giáo điều nặng nề. Bạn nên lấy họ làm hình mẫu để noi theo.
Đó có thể là một bài luận về lịch sử, hoặc một luận văn trong môn Sinh học, hay chỉ là một e-mail dài gửi đến giáo sư, hãy nhìn nhận việc viết lách như thể bạn đang cố gắng tạo ra một trải nghiệm đặc biệt cho người đọc. Một khi bạn đã biết điều mình muốn nói, hãy tập trung năng lượng cho việc tìm ra cách thật thú vị để nói ra. Nếu bạn thấy chán khi đọc lại bản thảo của mình nghĩa là bạn đã không dành đủ công sức cho việc xây dựng cấu trúc và tô điểm cho bài viết.
Có một lợi ích từ cách tư duy này, nó vượt xa khỏi sự nổi trội trong kết quả học tập mà có ít người để ý tới, đó là: khi bạn viết như thể đang tranh giải Pulitzer, quá trình viết bài sẽ nhẹ nhàng thoải mái hơn. Điều này nói ra nghe thật ngược đời, nhưng nó lại hoàn toàn đúng. Viết lách vẫn là một công việc khó khăn và sẽ luôn luôn như thế, nhưng bạn sẽ thấy hào hứng khi viết ra một đoạn văn lôi cuốn, hoặc sử dụng một một mẫu câu mới lạ, hay xây dựng một đoạn văn có nhịp hành văn thú vị và ấn tượng. Sự sáng tạo được thể hiện trong bài viết của bạn. Hãy tưởng tượng tới lúc có ai đọc được bài viết của bạn. Cách này sẽ giúp bạn truyền được sự say mê và nhiệt huyết vào một việc vốn thường bị xem là chán ngắt, tẻ nhạt.
Không có nhiều sinh viên áp dụng cách tư duy như trên cho việc viết lách, và vì thế với số đông, trải nghiệm của họ về sự nghiệp học hành cũng như thành tích điểm số của họ chỉ toàn đau khổ. Hãy là một trong số ít những người có thể khiến Đế chế Carolingian trở nên lôi cuốn, và bạn cũng sẽ là một sinh viên xuất sắc.