A
kira Endo sinh ra trong một trang trại tại tỉnh Akita (Nhật Bản). Lần đầu tiên Endo bị nấm làm mê hoặc khi được ông dẫn đi hái nấm ở một quả đồi sau nhà.
Vào đầu thập kỷ 70, sau khi học ngành hóa sinh tại trường Đại học Tohoku, Endo làm công việc nghiên cứu tại công ty dược phẩm Sankyo. Trưởng phòng thí nghiệm nói với Endo “Tôi không mong chờ anh làm ra một loại thuốc mới. Vì vậy anh có thể làm bất cứ việc gì anh muốn.” Được khuyến khích, Endo dành mọi thời gian nghiên cứu nấm và nấm mốc. Nghiên cứu trước đó đã cho thấy phần lớn cholesterol của cơ thể được tạo ra ở gan với sự trợ giúp của một enzim là HMG-CoA. Tuy nhiên, nghiên cứu hàng chục năm sau đó vẫn chưa xác định được chất có thể ngăn chặt sự sản xuất enzim này. Về phần mình, khi đó, Endo đã có linh cảm rằng nấm có thể giảm cholesterol.
Sau hai năm thử nghiệm 6.000 chất tách từ nấm mốc và nấm để tìm chất có thể sản xuất một cách tự nhiên chất ngăn chặn HMG-CoA, Endo phát hiện ra chất ML -236B có khả năng chữa bệnh trong nấm penicillium citrinum và thấy rằng chất này có thể giúp ông đến gần hơn mục tiêu của mình là “chiến đấu” với cholesterol.
Tin tức về bước đột phá này nhanh chóng lan rộng trong cộng đồng y học toàn cầu cũng như những tin đồn là chất do Endo phát hiện gây ra những khối u, hủy hoại cơ và đôi khi gây tử vong ở chó thí nghiệm. Các công ty dược khác cũng ngần ngại trước những khó khăn này. Quả thực, quá trình phát triển loại thuốc hạ cholesterol gặp phải nhiều thất bại khi thoạt đầu loại thuốc này không có tác dụng gì trong thử nghiệm ở động vật và gây ra hiệu ứng phụ không ngờ tới.
Song, Endo không bao giờ đầu hàng, ông tự nhận mình là người ngoan cường, sẵn sàng đi đến cùng một khi bắt đầu làm bất cứ việc gì. Và cuối cùng thì loại thuốc của ông đã được chấp nhận rộng rãi. Dựa trên phát hiện của Endo, một số loại thuốc giống với ML -236B, được gọi chung là thuốc statin đã được bào chế và khả năng ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch của thuốc đã được khẳng định trong các nghiên cứu quy mô lớn. Hiện nay, thuốc statin được sử dụng rộng rãi với khoảng 30 triệu người trên thế giới nhằm giảm mức cholesterol trong máu và điều trị những bệnh về mạch máu.
Đột phá của Endo bắt đầu năm 1976 khi ông tách được một chất từ một loại nấm mốc gọi là penicillium citrinum. Ông cho rằng thiên nhiên thực sự sẽ có phương thuốc cho bất cứ loại bệnh nào nhưng trong phần lớn các trường hợp, con người lại không nhận ra điều này.
Công trình nghiên cứu nấm của Endo mang lại cho ông một trong những giải thưởng khoa học uy tín nhất thế giới. Đấy là giải thưởng hàng năm do Quỹ Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (JSTF) trao cho những nhà nghiên cứu trên thế giới có thành tựu vượt bậc trong khoa học và công nghệ, đẩy mạnh hòa bình và thịnh vượng cho nhân loại. Akira Endo đã phát hiện ra thuốc hạ cholesterol. Thuốc này giúp làm giảm mức cholesterol để phòng chống nghẽn động mạch và xơ cứng động mạch.
Mặc dù đã lớn tuổi nhưng với Endo, niềm đam mê cho những khám phá lớn lao tiếp theo vẫn mạnh mẽ hơn bao giờ hết.