D
ạ, xin nói ngay từ đầu, bài này không đi sâu vào chuyện phòng the thầm kín, chuyện rực lửa tình nồng hay lãnh cảm thờ ơ. Bài này chỉ nói chuyện gối chăn, dạ, là cái gối và cái… mền đấy ạ.
Ở quê bạn, thấy một người đàn bà bị chồng đánh mặt sưng húp bầm tím người ta hay nhỏ to vô tai nhau, con X. bị chồng đánh, mặt bữa nay như cái mền. Bạn không hiểu nổi sao mà cái mặt cô X. lại như cái mền vì lúc ấy còn quá nhỏ. Nhưng mền thì bạn có một cái, em bạn cũng có riêng một cái, ông và bà mỗi người mỗi cái. Riêng ba mẹ bạn thì hai người mà chỉ có một cái. (Haizz, ba mẹ bạn thật là khổ vì thiếu mền đắp nên phải xài chung!)
Một đứa con nít bốn tuổi thì không thể biết đo đếm cái mền mình ngang rộng ra sao. Nhưng cái mền luôn đủ sức trùm kín nó trong hàng chục trò chơi trước khi đi ngủ với em trai. Bạn nhớ đó là một cái mền thật nhiều màu. Màu gì cũng có và đó là thiết bị dạy học hữu ích của “cô giáo mẹ” cho môn học màu sắc. Từ màu hồng má phấn giai nhân (thanh thoát) đến màu đỏ cổ trầu (từ miệng bà bỏm bẻm nhổ ra), từ màu dưa cải (rẻ bèo) đến màu vàng đồng (sang chảnh).
Thật lạ lùng và thú vị, ông bà mình từ xưa đã đặt tên cho bao nhiêu sắc độ màu khác nhau từ chính những gì gần gũi trong cuộc sống hàng ngày. Và trí óc non nớt của bạn luôn cười nắc nẻ khi mẹ chỉ vào mảng xanh: “Đây màu xanh cỏ non, có con ngựa ăn vào nên ở góc mền này, chúng ta có màu… cứt ngựa”. Nhờ cái bảng - màu - mền thần thánh ấy, sau này lớn lên, hễ ai đó diễn tả một cái màu nào đó bằng ngôn ngữ dân gian là bạn nắm bắt được ngay. Bạn luôn thầm cảm ơn mẹ vì điều này. Bạn không làm nghề đồ họa vi tính, bạn không cần phải nhớ tỷ lệ của hệ màu CMYK lẫn RGB(6) làm gì. Viết tới đây, tự nhiên bạn nhớ đến kiến trúc sư Lưu Trọng Hải. Nhờ ông, thế giới màu của bạn được cộng thêm một tên màu nữa khi ông căn dặn họa sĩ vẽ bìa sách cho mình: màu đỏ Manchester!
6 CMYK là từ viết tắt tiếng Anh của cơ chế hệ màu trừ, hấp thụ ánh sáng, thường được sử dụng trong in ấn. Nó bao gồm các màu sau: C = Cyan (xanh), M = Magenta (hồng), Y = Yellow (vàng), K = Black (Đen) (sở dĩ K được dùng để chỉ màu đen vì ký tự B đã được dùng để chỉ màu Blue). RGB là từ viết tắt tiếng Anh của cơ chế hệ màu cộng, phát xạ ánh sáng, thường được sử dụng để hiển thị màu trên các màn hình TV, monitor máy tính và những thiết bị điện tử khác như camera kỹ thuật số. Nó bao gồm các màu sau: R = Red (đỏ), G = Green (xanh lá), B = Blue (xanh dương).
Mỗi khi nhà có khách, bạn luôn hãnh diện khoe cái mền thần thánh của mình vì ba bạn nói, nguyên trái đất này, không có cái mền thứ hai như của con đâu. Mà đúng thiệt, làm sao mà có nổi cái thứ hai khi nó là sản phẩm đầy mồ hôi của mẹ bạn. Bà đi xin vải vụn ở các tiệm may về, rồi tỉ mẩn ghép chúng lại với nhau. Ghép đến đâu, câu chuyện được dẫn dắt đến đó để nuôi dưỡng cho bạn một óc tưởng tượng phong phú. Cái mền mẹ bạn làm suốt thời gian mang thai. Bạn dùng từ khi mới chào đời cho đến năm 10 tuổi. Nó rách te tua, rách đến độ không thể vá víu nhưng hễ ba mẹ đề nghị bỏ đi là bạn khóc non khóc nước. Cái mền còn hơn một người bạn mang lại sự ấm áp. Nó là một an tâm trọn vẹn. Sau nhiều cuộc thương lượng bất thành, cuối cùng giải pháp cũng có: mẹ bạn may một áo mới cho cái mền ấy. Cái mền vẫn nguyên đấy, chỉ là nó nằm ở bên trong mà thôi. Và chỉ sau một tháng, bạn chấp thuận bỏ nó đi, vì cảm giác khi sờ vào đã đổi, màu sắc rực rỡ cũng đã thay. Vả lại, nó đã trở nên bé nhỏ khi bạn đang ở tuổi lớn lên, xoay chiều nào cũng hụt.
Chiếc chăn tuổi thơ trả về cho cổ tích và những bài học vỡ lòng. Đến tuổi mười lăm mười sáu, bạn thấy những bà chị họ của mình trước khi về nhà chồng hay ngồi tỉ mẩn rua thêu gối cưới rồi tìm mua cái chăn đôi có in hình rồng phượng. Có ông anh hay chọc ghẹo đi ngang, chà, con Cẩm lo chuyện gối chăn ghê bây! Bạn nhớ chị Cẩm cười bẽn lẽn mà nguýt ông anh chửi đồ quỷ! Bây giờ bạn đã hiểu “chuyện gối chăn” là gì rồi và bạn cũng hiểu luôn, chuyện gối chăn còn là chuyện thiêng liêng. Gối chăn ở một góc độ nào đó là những vật dụng phản ảnh được “level” hạnh phúc của một cặp đôi.
Phong tục người Kinh và người Mường có nhiều tương đồng trong hành trang về nhà chồng của cô dâu. Cô dâu người Mường ngoài quần áo cá nhân còn mang về nhà chồng 2 chăn, 2 đệm, 2 gối tựa biếu bố mẹ chồng và hàng chục gối con khác để biếu cô dì chú bác… Tự tay chuẩn bị gối chăn để về nhà chồng, cô dâu nào cũng muốn chứng tỏ sự khéo léo, chăm chỉ. Đó là những đức tính quý báu của người phụ nữ. Gối chăn tử tế chu đáo chứng tỏ ấy là một cô dâu biết chu toàn, vun vén. Có một người vợ như thế, gia đình đã bước được một chân vào hạnh phúc. Bước chân còn lại, dĩ nhiên là thuộc về người chồng có vững chãi, trách nhiệm và yêu thương hay không. Trong quá trình chung sống, gối chăn sạch sẽ, thơm tho cũng là một viên gạch tốt để xây hạnh phúc lâu bền. Chứ mà gối chăn nhàu nhĩ, ẩm ương, hôi hám thì “chuyện gối chăn” đúng là… mất hứng bởi gối chăn!
Mới đây nhất, bà chị chạy qua nhờ may cho một cái áo chăn mới. Hỏi một hồi thì biết, cái mền cưới của họ mới có… 35 năm mà bị rách! Giờ phải may cái áo bọc ngoài. Bạn ngạc nhiên quá đỗi, hai người vẫn còn đắp mền chung? Họ, chồng là giáo sư tiến sĩ, vợ giáo viên cấp ba, nghỉ hưu hết rồi. Con thì hai thằng bác sĩ, một con dâu cũng bác sĩ, một con gái út dược sĩ.
Trời ạ, sao không sắm mỗi người một cái đắp cho thoải mái? “Tụi nó tha về cũng tùm lum mền nhưng xài chung cái mền cưới từ nào giờ quen rồi. Xài thử mền mới không quen được!”. Tự nhiên bạn nhớ chuyện hồi xưa, ba mẹ bạn cũng “thật khổ” vì hai người mà chỉ có một cái mền!
Khổ như ba mẹ bạn, như anh chị bạn kiểu đó thì đúng là ai cũng muốn khổ hết. Bởi vậy mới nói, chuyện gối chăn thể hiện mức độ hạnh phúc cấm có sai, phải không nào!