ÐẠI TƯỚNG MAI CHÍ THỌ
Tôi thực sự thích thú và vinh dự khi được mời viết lời giới thiệu cho cuốn sách với rất nhiều thông tin mới có giá trị, hình ảnh, tư liệu quí, bổ ích và lý thú, bố cục biên soạn công phu, tâm lý, dẫn dắt và lôi cuốn người đọc một cách thoải mái và điều hấp dẫn nhất ở đây chính là tính cách và con người của Fidel Castro.
Ðối với nhân dân Việt Nam tên tuổi của Fidel Castro luôn chiếm một vị trí quan trọng và có nhiều ý nghĩa, giá trị tinh thần.
Câu nói chí tình chí nghĩa của Fidel trong những năm tháng khó khăn nhất của cuộc chiến chống Mỹ: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!” còn vang vọng mãi trong tâm trí của nhân dân Việt Nam. Câu nói đó thực sự phát ra từ trong tim của Fidel và nhân dân Cuba, cùng với sự giúp đỡ hết lòng của nhân dân Việt Nam giữa lúc bom đạn ác liệt. khó khăn đủ bề vì cuộc chiến tranh kéo dài. Càng quí hơn khi chúng ta biết được lúc đó đất nước Cuba đang chịu sự cấm vận của Mỹ, cũng khó khăn, mà sẵn lòng giúp đỡ chúng ta vô điều kiện với một tình cảm anh em ruột thịt. Fidel và nhân dân Cuba đã xem cuộc kháng chiến chống Mỹ của Việt Nam như của chính mình.
Thật xúc động khi chúng ta biết chuyện trong lúc khó khăn vì giúp Việt Nam xây dựng một bệnh viện mà Cuba lúc đó đã hoãn lại kế hoạch xây dựng một bệnh viện ở Cuba.
Chính Fidel là nhà lãnh đạo quốc gia nước ngoài duy nhất đã vào tận vĩ tuyến 17, Quảng Trị động viên đồng bào, chiến sĩ ta nơi tuyến lửa trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ác liệt.
Ðối với những nước nghèo khổ, những nước thuộc thế giới thứ ba, những nơi mà nền độc lập non trẻ mới giành được luôn bị bọn đế quốc và tay sai uy hiếp, tấn công, nhân dân Cuba dưới sự lãnh đạo của Fidel đã gửi hàng vạn bác sĩ, giáo viên, kỹ thuật viên và chiến sĩ sang các nước đó để giúp đỡ và bảo vệ nền độc lập của họ. Và hiện nay dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng đất nước Cuba đang tiếp nhận và giúp đào tạo hàng ngàn bác sĩ cho các nước nghèo. Nền giáo dục và y tế của Cuba là ưu việt và tiến bộ mà không ai có thể phủ nhận được.
Với tài hùng biện thiên tài hiếm có, Fidel trên mọi diễn đàn trong nước cũng như quốc tế đã cực lực lên án sự bất công, đòi bình đẳng, chống áp bức, đòi xóa nợ cho các nước nghèo.
Ðất nước Cuba dưới sự lãnh đạo của Fidel đã thực hiện những nghĩa cử đó dù hoàn cảnh vô cùng khó khăn, phức tạp.
Chính phủ Mỹ, nhất là các phần tử cực hữu, không chịu nổi sự hiện diện một nước Cuba XHCN ngay sát nách mình. Ðó là cái gai cực kỳ nhức nhối trong mắt họ. Chính quyền Mỹ và CIA đã trăm phương nghìn kế phong tỏa kinh tế, tổ chức bạo loạn lật đổ, tổ chức trang bị cho bọn phản động những người Cuba lưu vong từ Mỹ đổ bộ tấn công vào Cuba, tổ chức cướp tàu, máy bay, tổ chức ám sát lãnh đạo Cuba, đặc biệt nhắm vào Fidel . Ðã có 700 kế hoạch mưu sát Fidel của Mỹ và CIA với đủ mọi hình thức, qui mô, mức độ tinh xảo nhưng đều thất bại do tài năng lực lượng an ninh Cuba và thiên tài linh cảm của Fidel.
Không phải chỉ có thế, thời kỳ hậu Staline, sau vụ khủng hoảng tên lửa, đặc biệt thời kỳ mô hình xã hội chủ nghĩa duy ý chí, quan liêu, bao cấp ở Liên Xô do Gorbachev chủ xướng sụp đổ, Cuba đã bị bỏ rơi, lâm vào tình thế khó khăn chưa từng thấy. Không bỏ lỡ cơ hội, sự chống đối và thù địch với Cuba của Mỹ lại càng gia tăng, quyết liệt – nhất là trong thời gian gần đây sau cuộc tấn công xâm lược Iraq và với lý do chống khủng bố đã tăng sức ép từ nhiều phía với Cuba.
Với trên dưới vỏn vẹn 10 triệu dân, trên hòn đảo nhỏ bé vùng Caribê, ngay cửa ngõ nước Mỹ, Cuba và Fidel vẫn hiên ngang trụ vững, như ngọn hải đăng trước phong ba bão táp, sáng ngời chánh khí và chủ nghĩa anh hùng cách mạng.
Fidel đã thừa hưởng truyền thống anh hùng mã thượng của dân tộc Tây Ban Nha, của một gia đình truyền thống yêu nước với tinh thần nghĩa hiệp, yêu chính nghĩa, quyết tâm giành độc lập dân tộc, thực hiện công bằng xã hội cho nhân dân Cuba. Fidel đã kế tục tinh thần chủ nghĩa yêu nước của vị anh hùng dân tộc nổi tiếng José Martí, ngay từ cuối thế kỷ 19 đã lãnh đạo nhân dân Cuba nổi dậy chống sạ can thiệp và đô hộ của nước ngoài, chủ trương chia ruộng đất cho dân nghèo...
Cha mẹ Fidel đều xuất thân từ tầng lớp lao động. Cha Fidel là một trẻ mồ côi Tây Ban Nha cực khổ, bị bạc đãi đã dũng cảm xa lìa xứ sở từ năm 13 tuổi di cư hàng vạn dặm sang Cuba. Với hoàn cảnh cực kỳ khó khăn như thế, với ý chí mãnh liệt, lao động cần cù thông minh sáng tạo, rất hiếu học, có đầu óc tổ chức và quyết tâm, từng bước ông đã vươn lên làm một điền chủ lớn, sở hữu hàng trăm mẫu ruộng, nhiều mỏ quặng, nhà máy, chỉ huy hàng ngàn lao động nông nghiệp, công nghiệp.
Với truyền thống tốt đẹp của dân tộc và gia đình cộng với cá tính quả cảm thông minh thiên phú, ngay từ bé tới khi lên đại học, Fidel đều nổi trội trong học hành, thể thao, trong phong trào sinh viên, trong tiếp xúc, ứng xử, trong lúc xuất hiện trước công chúng, trong lập luận, diễn thuyết. Fidel đi nhiều, tiếp xúc nhiều, trao đổi, tranh luận đối thoại đầy nhiệt tình với bạn bè, các chính khách, quần chúng thậm chí quên ăn quên ngủ. Ông rất quan tâm tới mọi người với tình cảm chân thành sâu sắc.
Ít có lãnh tụ Cách mạng nào lại quan tâm tiếp xúc, trao đổi và xem trọng vai trò các đại diện Thiên Chúa Giáo như ông. Chính Tổng Giám Mục Cuba Pérez Serantes và trung úy Pedro Mamuel Sarria đã cứu Fidel thoát chết khi Fidel bị bắt sau cuộc tấn công thất bại vào pháo đài Moncada ngày 16-7-1953. Khi John Paul II được bầu làm giáo hoàng, Fidel đã ca ngợi và ủng hộ Ðức giáo hoàng đã quan tâm đến người nghèo ở Thế Giới Thứ Ba. Ông tiếp xúc nhiệt tình, sôi nổi, chân thành và hấp dẫn không phải chỉ đối với các chính khách, nguyên thủ quốc gia, mọi tầng lớp nhân dân, mà còn đối với những danh nhân, văn nghệ sĩ, nhà triết học...nổi tiếng trên thế giới như tiểu thuyết gia vĩ đại lần gặp gỡ đều trò chuyện chân tình từ 8 đến 10 giờ liền, nhà triết học Pháp Jean-Paul Sartre, Simon de Beauvoir, nhà sử học diễn viên nổi tiếng Alec Guinnes, Jack Lemmon, các con gái của cực TT Kennnedy, Nelson Rocherfeller, đạo diễn Mỹ Oliver Stone...Một con người dũng cảm có trái tim nồng nhiệt, hiểu biết, chân tình và trí tuệ như thế quả là hấp dẫn vô cùng.
Fidel đã tài tình vượt qua cái chết nhiều lần với hơn 700 lần ám sát của Mỹ và CIA, cùng Cuba đứng vững hiên ngang qua bao phong ba bão tố là nhờ tài năng đặc biệt của mình và sự quí trọng, trung thành và ủng hộ nồng nhiệt của các tầng lớp nhân dân Cuba cùng bạn bè, nhân dân các nước trên thế giới.
Hành động nghĩa hiệp và tính cách con người ông tỏa sáng chính nghĩa và có sức thu phục nhân tâm kỳ lạ. Người ta kể lại rằng khi phải ra tòa vì tội “bạo loạn” tấn công pháo đài Moncada, những người thừa hành xét xử ông: như chánh án, công tố, bồi thẩm đoàn đều tỏ thái độ bênh vực ông. Từ vai trò của một bị cáo, trước tòa án, trước dư luận trong và ngoài nước, ông đã trở thành người tố cáo, lên án chế độ độc tài, thối nát.
Sự hấp dẫn về nhiều mặt của Fidel đã góp phần không nhỏ vào thành công của cách mạng Cuba. Từ trận đánh Moncada năm 1953 cho đến sự thành công của Cách mạng Cuba, kết hợp với võ trang với chính trị đã chiến thắng và thiết lập nhà nước cách mạng, thực hiện dân tộc độc lập và công bằng xã hội, với nền giáo dục, y tế tiến bộ và miễn phí cho mọi người.
Fidel và Cuba đã đóng góp to lớn vào phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội trên toàn thế giới.
Trong chúng ta, không ít người lo ngại tốc độ đổi mới của Cuba chậm hơn Việt Nam sẽ gây nhiều khó khăn cho Cuba. Sự quan tâm này đầy ý nghĩa tinh thần bạn bè quốc tế cao cả, thật tình người, có trước có sau. Tuy nhiên, Cuba và Việt Nam có những mặt giống và những mặt khác nhau. Cùng là hai nước xã hội chủ nghĩa và đều bị chính phủ Mỹ, những phần tử cực hữu coi là chướng tai, gai mắt, muốn xóa bỏ chế độ chủ nghĩa xã hội, nhưng Cuba còn khó khăn hơn Việt Nam nhiều lần. Có hiểu được, chúng ta mới cảm thông và chia sẻ được.
Cuba là một hòn đảo nhỏ, dân số ít hơn ta 8 lần, là một nước đơn độc ở Nam Mỹ chỉ cách nước Mỹ trên dưới 80 cây số. Mỹ là một đại cường quốc đang làm mưa làm gió trên thế giới, gắt từ nhiều đời tổng thống Mỹ chống Cuba. Bên cạnh có một đội ngũ người Cuba lưu vong phản động được Mỹ bảo trợ, nhiều nhất ở bang Miami sẵn sàng hành động theo Mỹ. Chỉ một hành động thiếu thận trọng, một sơ hở nhỏ đều bị Mỹ và CIA khai thác triệt để, nhanh chóng, gây nguy hại cấp thời cho Cuba.
Fidel là người trí tuệ, hiểu biết rộng, rất nhạy cảm và dũng cảm. Fidel không thể không đổi mới và ông đang đổi mới – nhưng với cách thích hợp với hoàn cảnh riêng của Cuba. Cuba đang chiến đấu trên mặt trận đấu trí không tiếng súng. Ông cùng với ban lãnh đạo Cuba phải tính toán chặt chẽ, tránh sơ hở vừa đổi mới vừa bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc, vừa bảo vệ và phát triển kinh tế, phúc lợi xã hội và bảo vệ thành quả xã hội chủ nghĩa – là niềm tin của các dân tộc bị áp bức vùng châu Mỹ La Tinh và trên thế giới. “Tổ quốc hay là chết!” Bên cạnh vị “Tư lệnh Castro” – cách gọi trìu mến hiện nay ở Cuba đối Fidel – luôn được sự ủng hộ của nhân dân Cuba và tầng lớp thanh niên, trí thức và nhân dân thế giới yêu chuộng hòa bình và công lý.
Sự sụp đổ của mảng lớn hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Ðông Âu đã gây ra một chấn thương tâm lý lớn đối với niềm tin vào Chủ Nghĩa Xã Hội. Nhưng chúng ta phải nhìn vào thực chất – mục đích, hướng đi không sai – quan trọng là sự cách thực hiện, sự vận dụng sáng tạo và đổi mới – vì vậy Cuba cũng như Việt Nam không từ bỏ lý tưởng nhân văn cao cả của mình.
Nhân dân Việt Nam thực sự mong muốn và tin tưởng Cuba dưới sự lãnh đạo của Fidel sẽ vượt qua sóng gió và thử thách, phát triển kinh tế vững chắc theo điều kiện của mình với sức thuyết phục cao, đầy tính nhân bản, nâng cao đời sống nhân dân, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, khẳng định tính hơn hẳn của Chủ Nghĩa Xã Hội – dù từng bước chuyển mình, phát triển đều vất vả gian nan – nhưng sẽ thật sự xứng đáng và tự hào!
Ðối với người đọc – nhất là các bạn trẻ, tôi mong rằng với công trình do First News thực hiện này – với những trang tư liệu quí, chi tiết sống động và chân thật – người đọc sẽ hiểu hơn về tính cách, tài năng, bản lĩnh của Fidel Castro: một người bạn chân thành của nhân dân Việt Nam, một anh hùng thời đại, một nhân vật làm nên lịch sử, một người đã trọn đời cống hiến cho lý tưởng, “dám ước mơ và kiên định thực hiện hoài bão của mình”, con đường đã chọn dù đầy chông gai và không hề bằng phẳng.
Thành phố Hồ Chí Minh 1/1/2004
ÐẠI TƯỚNG MAI CHÍ THỌ