M
ax kể tôi nghe một câu chuyện mà Tổng thống Ronald Reagan khi còn là Thống đốc bang California đã kể. Đó là một câu chuyện về giá trị đạo đức:
“Bud Wilkinson là đội bóng từng đoạt chức vô địch quốc gia ở giải bóng ném nhà nghề Mỹ. Trước khi kết thúc mùa bóng, họ tham gia trận đấu giao hữu với một đội bóng nhà thờ tầm thường ở Texas, đội TCU. Ngày hôm đó, TCU chơi thật tuyệt vời, vượt quá sự mong đợi của mọi người. Đặc biệt là ở những giây cuối cùng của trận đấu, TCU có một đợt phản công, một cầu thủ sau khi bắt được bóng đã chớp ngay lấy cơ hội lao về phía cầu môn ghi bàn thắng hạ đội vô địch quốc gia. Kết quả bất ngờ này làm cổ động viên của họ hết sức phấn khích.
Nhưng một chuyện còn gây sửng sốt hơn nữa đã diễn ra, đó là từ phía cầu môn, chàng cầu thủ trẻ - tác giả của bàn thắng - đã đi về phía trọng tài và nói: “Thưa ông, trái bóng đã chạm đất trước khi tôi bắt được nó, vì vậy đó không phải là một bàn thắng”.
Rồi Thống đốc Reagan quay sang hỏi mọi người: “Cảm xúc của các ông bây giờ là gì? Có ai nghĩ là chàng cầu thủ đó đã quá thật thà không? Tôi muốn nói là nếu trọng tài không nhìn thấy thì anh ta có cần từ chối bàn thắng ấy hay không?”.
Sau một lúc im lặng, Reagan nói tiếp: “Một ngày nào đó, chàng trai kia có thể đại diện cho bạn ở Quốc hội hay cơ quan lập pháp của bang, thậm chí là Nhà Trắng. Sự trung thực là giá trị đạo đức không chỉ đối với riêng ta mà còn cả đối với con cái chúng ta. Ai sẽ dạy con cái chúng ta những đức tính ấy nếu không phải là chính chúng ta cùng những hành động và việc làm của mình?”.
Hai mươi năm sau, bạn sẽ thất vọng vì những việc mình đã không làm hơn là vì những việc mình đã làm.
- Mark Twain