Có lẽ cần phải lui về khoảng nửa thế kỷ trước các sự kiện [sẽ bàn sau này] để tìm ra những khởi điểm của vụ việc kho báu triều Nguyễn. Hoàng đế Dực Tông (1847-1883), mà từ đây trở đi, để thuận tiện, ta sẽ gọi là hoàng đế [hay vua] Tự Đức, vì là niên hiệu chính thức của triều đại, không là một vị quân vương có khả năng đối diện với một thời kỳ đầy hiểm nguy đất nước sẽ phải đối mặt: ngài lên ngôi sau khi vua Hiến Tổ, niên hiệu Thiệu Trị, qua đời vào ngày 4 tháng 11 năm 1847.