Khôi phục khí tài cũ để đánh máy bay B-52

Trong chiến dịch 12 ngày đêm chống cuộc tiến công đường không của Không quân Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương miền Bắc nước ta (tháng 12-1972), bộ đội tên lửa phòng không (TLPK) đã sử dụng hiệu quả kính ngắm quang học PA-00 cải tiến lắp đặt trên khí tài tên lửa SAM-2 để bắn rơi nhiều máy bay ném bom chiến lược B-52 tối tân nhất. Đây là sáng kiến của cán bộ, chiến sĩ, nhân viên kỹ thuật Sư đoàn 361 (Quân chủng Phòng không-Không quân)

Kính ngắm quang học PA-00 do Liên Xô (trước đây) chế tạo, được lắp đặt trên khí tài tên lửa SAM-2. Đây là thiết bị bổ trợ, nên trong thực tế chiến đấu, bộ đội ta ít sử dụng. Tháng 5-1972, đồng chí Hoàng Bảo, Trưởng ban Tác huấn Sư đoàn 361 đã quan sát được bằng mắt máy bay Mỹ sử dụng bom laser đánh hỏng cầu Long Biên. Từ thực tế đó, đồng chí Hoàng Bảo đã nghiên cứu, đề xuất sáng kiến: Sử dụng kính ngắm quang học PA-00 bổ trợ cho đài ra-đa điều khiển để phát hiện máy bay địch trên nền nhiễu tích cực cường độ lớn. Ban đầu, sáng kiến vấp phải một số ý kiến cho rằng, kính ngắm PA-00 là khí tài đã cũ, không còn sử dụng từ lâu, nên nếu cải tiến sẽ mất thời gian, sử dụng không hiệu quả. Tuy vậy, đồng chí Hoàng Bảo vẫn kiên trì thuyết phục lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn 361 thực hiện. Sau khi được chỉ huy sư đoàn đồng ý, với sự giúp đỡ của chuyên gia Liên Xô và Cục Kỹ thuật Quân chủng Phòng không-Không quân, cán bộ Phòng Kỹ thuật Sư đoàn 361 đã triển khai và hoàn thành cải tiến kính ngắm quang học PA-00, đưa vào huấn luyện, chiến đấu.

Vị trí kính quang học PA-00 trên nóc xe điều khiển SNR-75V của hệ thống tên lửa phòng không.

Ảnh tư liệu

Kính ngắm quang học PA-00 lắp đặt trên nóc anten phương vị của khí tài SAM-2. Kính quang học PA-00 lắp hai ống kính, đồng bộ trục quang và trục điện. Trắc thủ trên chòi cao quan sát mắt qua kính ngắm PA-00 và báo cho trắc thủ góc tà, trắc thủ phương vị bám sát mục tiêu theo hình chữ thập trên kính ngắm quang học. Áp dụng kính quang học PA-00 cải tiến, bộ đội ta đã bắn rơi tại chỗ một máy bay Mỹ vào ngày 6-6-1972 tại Yên Bái. Tiếp đó, trong tháng 6 và tháng 7-1972, bộ đội TLPK đã bắn rơi nhiều máy bay địch bằng kính quang học PA-00 cải tiến.

Phát huy ưu điểm, kinh nghiệm từ cách đánh trên, bộ đội TLPK đã sử dụng kết hợp kính ngắm quang học PA-00 để phát hiện, tiêu diệt nhiều máy bay ném bom chiến lược B-52 của Không quân Mỹ, góp phần vào thắng lợi của Chiến dịch “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” tháng 12-1972.

HƯƠNG NGÂN

(Báo Quân đội nhân dân, mục Quốc phòng An ninh, số ra ngày 16/12/2017)