Trong cuộc đời quân ngũ của mình, tôi vinh dự được dự 4 kỳ đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội. Trong đó, có một lần là thành viên phục vụ đại hội và 3 lần liên tiếp được bầu là đại biểu chính thức.
Năm 1991, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ V diễn ra tại Hội trường T83 (nay thuộc khuôn viên Di tích Hoàng thành Thăng Long). Bấy giờ, với cương vị Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Văn phòng Tổng cục Chính trị (TCCT), tôi được cử tham gia Tổ thư ký hậu trường. Tổ gồm 3 người: Anh Hồ Sỹ Ngận, Phó chánh văn phòng Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương-QUTƯ), Tổ trưởng; anh Hoàng Văn Lâu, Trưởng phòng Báo cáo viên, Cục Tuyên huấn, TCCT và tôi. Tổ thư ký hậu trường không phải là đại biểu đại hội mà là một vài cán bộ ở các cơ quan chức năng có khả năng viết, tổng hợp nhanh. Quá trình đại hội, Tổ thư ký hậu trường không ngồi trong hội trường mà ngồi phía sau nhưng quan sát được toàn bộ diễn biến. Hồi đó chưa có camera truyền dẫn trực tiếp như bây giờ. Tổ có nhiệm vụ: Tập hợp cung cấp các thông tin cần thiết khi có yêu cầu; tập trung ghi chép đầy đủ và tóm lược các nội dung diễn ra theo chương trình đại hội (nghe, lược ghi các ý kiến tham luận, tranh luận); sơ thảo ý kiến kết luận từng phần, mục. Tất cả các nội dung đó, chúng tôi thay nhau viết ra từng trang giấy, chuyển đến đoàn thư ký để lựa chọn báo cáo đoàn chủ tịch đại hội.
Tôi được bầu làm đại biểu chính thức dự 3 kỳ đại hội Đảng bộ Quân đội: VI, VII, VIII.
Năm 1996, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VI diễn ra ở hội trường TCCT. Trên cương vị Cục trưởng Cục Chính sách, tôi được tham gia trong đoàn đại biểu Đảng bộ Cơ quan TCCT. Ngoài việc quán triệt các phần chung của toàn quân như mọi đại biểu khác, tôi tập trung quan tâm nghiên cứu việc đánh giá kết quả công tác chính sách đối với quân đội, hậu phương quân đội trong nhiệm kỳ qua và phương hướng, quan điểm, nguyên tắc chỉ đạo trong nhiệm kỳ tới.
Đầu năm 2001, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VII diễn ra tại hội trường (cũ) Bộ Quốc phòng. Trên cương vị Bí thư Đảng ủy, Phó hiệu trưởng về chính trị (nay là chính ủy), tôi là Trưởng đoàn đại biểu Đảng bộ Trường Sĩ quan Lục quân 1. Thời gian đó, vì mới về nhận công tác ở đơn vị nên tôi đã dành thời gian tập trung nghiên cứu, quán triệt nắm bắt tư tưởng chỉ đạo, những định hướng cơ bản về công tác đào tạo, giáo dục trong hệ thống nhà trường quân đội nói chung và Trường Sĩ quan Lục quân 1 nói riêng.
Năm 2005, trên cương vị Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Tổng cục Kỹ thuật, tôi là Trưởng đoàn đại biểu Đảng bộ tổng cục dự Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII. Tại đại hội, tôi đã trình bày bản tham luận với nhiều nội dung. Trong đó, nhất trí với ý kiến một số đại biểu, tôi kiến nghị đổi tên Đảng ủy Quân sự Trung ương thành QUTƯ với lập luận: Xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của QUTƯ là một bộ phận giúp Ban Chấp hành Trung ương trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Về cơ cấu, Tổng Bí thư đồng thời là Bí thư QUTƯ, tham gia Thường vụ QUTƯ là Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và các cán bộ chủ trì của quân đội. Khác với đảng ủy các cấp, thành viên QUTƯ không qua bầu cử tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội mà là những đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng công tác trong quân đội. Đây cũng là truyền thống trong mấy chục năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Điều phấn khởi là, kiến nghị đó-không chỉ của riêng cá nhân tôi, mà là ý kiến tâm huyết và nguyện vọng chung của rất nhiều cán bộ khác-đã được cấp trên chấp thuận.
Các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quân đội và đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII. Ảnh: XUÂN TUẤN
Cảm nhận chung của tôi qua các kỳ đại hội là: Dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam; thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”, suốt mấy chục năm qua, Quân đội ta đã phát huy truyền thống, lập nên những chiến công vĩ đại, có ý nghĩa lịch sử, cùng toàn dân đánh thắng các kẻ thù xâm lược, giải phóng dân tộc, bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
QUTƯ đã lãnh đạo toàn quân luôn luôn đoàn kết, thống nhất, kiên định, vững vàng về chính trị, tư tưởng và tổ chức; quân đội là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.
Các kỳ đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội là những mốc son quan trọng, khẳng định bản lĩnh chính trị, truyền thống tốt đẹp của Quân đội ta sau bao năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành dưới lá cờ vẻ vang của Đảng. Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội luôn xác định định hướng, tiếp tục đổi mới nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu; xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; làm nòng cốt xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Kết quả đại hội có ý nghĩa quan trọng, góp phần thực hiện thành công nghị quyết của Đảng qua các kỳ đại hội.
Chất lượng tổng hợp, trình độ chính quy, sức mạnh chiến đấu và khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội từng bước được nâng lên, thực hiện tốt chức năng là đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất; thực sự là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn kết chặt chẽ với thế trận an ninh nhân dân; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, góp phần giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng và phát triển đất nước.
Rời quân ngũ đã hơn 10 năm, nhưng trong nhận thức và tình cảm của mình, tôi luôn luôn hướng về đại gia đình quân đội, mãi mãi giữ vững niềm tin vào sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, của QUTƯ, vinh dự, tự hào và phát huy truyền thống Bộ đội Cụ Hồ. Tôi tin tưởng Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI thành công tốt đẹp, lãnh đạo thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong thời kỳ mới.
Trung tướng NGUYỄN MẠNH ĐẨU