Nguyên tắc 26Công nhận những thành công trong quá khứ

Tôi nhìn lại cuộc đời với những ngày tháng tươi đẹp. Chúng đã qua và tôi thấy mãn nguyện về chúng.

GRANDMA MOSES

Nghệ sĩ nhạc dân ca Mỹ, thọ tới 101 tuổi

Hầu hết mọi người nhớ đến những thất bại nhiều hơn là thành công. Đó là sản phẩm của phương pháp nuôi dạy và quản lý kiểu “mặc kệ chúng - tránh xa chúng” đã ăn sâu vào trong văn hóa. Khi còn nhỏ, cha mẹ thường để bạn chơi một mình. Mỗi khi bạn gây ồn, cha mẹ thường tránh bạn ra để khỏi bị làm phiền. Bạn chỉ nhận được những lời khen “tốt lắm” một cách hời hợt khi giành được điểm A. Nhưng sẽ là những “bài giảng” đáng sợ khi bạn nhận được điểm C, D, hay tệ hơn là điểm F. Ở trường học, hầu hết các thầy cô sẽ đánh một dấu X vào những chỗ sai, thay vì cho điểm hay tích đúng vào chỗ bạn làm được. Khi chơi thể thao, bạn sẽ bị la hét mỗi khi đánh mất bóng. Điều này khiến bạn có những cảm xúc mãnh liệt khi mắc lỗi hay thất bại hơn là mỗi lúc thành công.

Não bộ luôn dễ dàng nhớ được các sự kiện giàu cảm xúc nên hầu hết mọi người đều không nhớ nhiều tới số lần thành công như là họ nhớ tới thất bại. Một cách để đối phó với hiện tượng này là hãy tập trung và tôn vinh những thành công của mình. Một bài tập mà tôi yêu cầu những người tham gia buổi hội thảo tuần trước làm là hãy chia sẻ những thành công mà họ có được trong tuần vừa qua. Thật bất ngờ khi điều này lại rất khó đối với mọi người. Nhiều người còn nghĩ họ chẳng giành được gì trong thời gian đó. Đơn giản hơn rất nhiều khi họ kể về 10 thất bại trong một tuần hơn là 10 thành công trong cùng bảy ngày đó.

Nhưng có một sự thật là chúng ta đều giành được thắng lợi nhiều hơn thất bại - chỉ có điều ta đã đặt những tiêu chuẩn quá cao cho thành công. Trong chương trình GOALS (Gaining Opportunities and Life Skills) mà tôi tạo dựng để giúp những người chưa hạnh phúc ở California, có một thành viên đã nói thẳng rằng anh ta chưa hề giành được bất kì thành công nào. Khi tôi hỏi thăm về cuộc đời của anh, anh kể rằng anh đã rời Iran sau khi tổng thống bị lật đổ năm 1979. Anh cùng gia đình sang Đức. Tại đây anh học tiếng Đức và trở thành một người thợ ô tô. Mới đây, gia đình anh lại chuyển sang Mỹ. Sau khi học xong tiếng Anh, hiện tại anh đang theo học một lớp làm thợ hàn. Và anh nghĩ trong cuộc đời mình chưa bao giờ thành công! Khi cả nhóm hỏi rằng theo anh ta thì như thế nào là thành công, anh trả lời rằng thành công là sở hữu một biệt thự ở Beverly Hills và lái xe Cadillac. Trong suy nghĩ của anh ta, những điều khác đều không phải là thành công. Dần dần, với những bài giảng nhỏ một, anh đã bắt đầu nhận thấy rằng mình giành được khá nhiều thành công trong mỗi tuần. Những thứ đơn giản như đi làm đúng giờ, gia nhập vào chương trình GOALS, học tiếng Anh, kiếm tiền cho gia đình, hay mua cho con gái chiếc xe đạp đầu tiên đều là những thành công của anh.

THẺ BÀI POKER CHO SỰ TỰ TIN VÀ THÀNH CÔNG

Vậy tại sao tôi lại bàn nhiều đến việc bạn nên thừa nhận những thành công của mình trong quá khứ? Lý do là vì điều đó rất quan trọng và ảnh hưởng lớn đến sự tự tin của bạn. Giả sử mỗi lần bạn cảm thấy tự tin tương ứng với một thẻ bài poker. Hãy tưởng tượng rằng bạn và tôi đang ngồi chơi poker và bạn có 10 thẻ bài còn tôi là 200 thẻ. Theo bạn thì ai sẽ là người dè dặt hơn trong cuộc chơi này? Tất nhiên người đó là bạn. Nếu bạn bị thua cả hai lần, mỗi lần năm thẻ thì bạn sẽ thua cuộc. Còn tôi phải thua tới 40 lần thì mới phải rời cuộc chơi. Vì vậy, tôi sẵn sàng chấp nhận rủi ro bởi vì tôi có đủ sức chống lại thất bại. Mức độ tự tin của bạn cũng vận hành với cơ chế như vậy. Bạn càng tự tin, bạn càng sẵn sàng đón nhận thử thách.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi bạn càng ghi nhận những thành công của mình, bạn càng có thêm tự tin để tiến lên và giành được chiến thắng. Thậm chí, ngay cả khi thất bại thì bạn cũng sẽ không gục ngã, bởi bạn luôn rất tự tin vào mình. Bạn càng mạo hiểm, thành công bạn giành được càng lớn. Sút càng nhiều, cơ hội ghi bàn của bạn càng lớn.

Bạn càng có nhiều thành công trong quá khứ, bạn càng có thêm tự tin để đạt tới thắng lợi hơn nữa trong tương lai. Vì vậy, hãy tìm ra những cách đơn giản nhưng hiệu quả để tạo dựng và duy trì sự tự tin ở mức độ cao.

BẮT ĐẦU VỚI CHÍN THÀNH CÔNG CHỦ ĐẠO

Sau đây là cách lập một bản thống kê những thành công. (Hãy thử cùng làm bài tập này với bạn đời hay gia đình bạn.) Bắt đầu bằng cách phân chia cuộc đời trước đây của bạn thành ba giai đoạn bằng nhau - ví dụ, nếu bạn 45 tuổi, ba giai đoạn đó là từ khi sinh đến 15 tuổi, từ 16 đến 30 tuổi và từ 31 đến 45 tuổi. Sau đó, hãy liệt kê ra ba thành công bạn đạt tới ở mỗi thời kì. Để minh họa, tôi sẽ liệt kê những thành công của chính mình như sau:

Giai đoạn đầu: đến năm 20 tuổi

1. Được chọn làm người lãnh đạo của Hội Nam hướng đạo Mỹ¹ (Boy Scouts of America).

¹ Một tổ chức thanh thiếu niên lớn nhất Hoa Kỳ, với 10 triệu thành viên.

2. Ghi bàn thắng và giành ngôi vô địch giải bóng bầu dục thành phố.

3. Đỗ vào trường Harvard.

Giai đoạn 2: từ 21 đến 40 tuổi

1. Có được bằng thạc sỹ giáo dục của đại học Massachusetts.

2. Xuất bản cuốn sách đầu tiên.

3. Thành lập Trung tâm phát triển Tổ chức và Con người ở Anh (England Central for Personal and Organizational Development).

Giai đoạn 3: từ 41 đến 60 tuổi

1. Tổ chức các hội thảo về sự tự tin.

2. Chicken Soup for The Soul đạt được vị trí đầu bảng trong danh sách những cuốn sách bán chạy nhất do New York Times bình chọn.

3. Đạt được mục tiêu nói chuyện tại 50 bang của Hoa Kỳ.

BẠN CÓ THỂ LIỆT KÊ RA 100 THÀNH CÔNG KHÔNG?

Để tự thuyết phục bản thân rằng mình là một người thành công và có thể tiếp tục làm nên những điều vĩ đại, bạn hãy hoàn thành bước tiếp theo của bài tập này bằng cách liệt kê ít nhất một trăm thành công đã giành được.

Kinh nghiệm cho thấy, hầu hết mọi người đều cảm thấy ổn với khoảng 30 thành công đầu, sau đó thì khá khó khăn. Để kể đủ 100 thành công, bạn cần phải liệt kê cả những việc như học đi xe đạp, hát một mình trước nhà thờ, có được việc làm thêm đầu tiên, lần đầu tiên tham dự một giải thể thao, lập một đội cổ vũ, có được bằng lái xe, có bài đăng trên tờ báo của trường, đạt điểm A trong môn lịch sử Mr. Simon, hoàn thành bài học cơ bản của môn lướt ván, giành được ruy-băng tại một hội chợ làng, đổi một chiếc xe mới, kết hôn, có con đầu lòng hay lãnh đạo một chiến dịch kêu gọi tài trợ cho trường học của con bạn. Chắc chắn bạn nhớ những việc này và nên thừa nhận chúng là các thành công của bạn. Tùy thuộc vào độ tuổi mà bạn có thể liệt kê cả “tốt nghiệp cấp I, tốt nghiệp cấp II và tốt nghiệp trung học phổ thông”. Không sao cả. Mục tiêu của chúng ta là đạt tới con số 100.

SỔ GHI CHIẾN THẮNG

Một cách hiệu quả để có thể tăng thêm số “thẻ poker” của bạn là hãy ghi lại những thành công bạn đạt được. Nó có thể đơn giản chỉ là một danh sách được viết trong cuốn sổ đóng gáy xoắn, một tệp tin trong máy tính của bạn. Bằng cách hồi tưởng và ghi lại thành công mình giành được mỗi ngày, bạn sẽ đưa chúng vào trong trí nhớ. Điều này sẽ làm tăng thêm lòng tự trọng và sự tự tin của bạn. Sau đó, mỗi khi cần phải tự tin, bạn hãy lấy cuốn sổ ra, đọc lại những gì bạn đã viết trong đó.

Peter Thigpen, cựu Phó chủ tịch của Levi Strauss & Co., luôn đặt một cuốn sổ ghi chiến thắng trên bàn. Khi đạt được một thành công nào đó, ông sẽ ghi nó lại. Mỗi lần phải làm một việc lớn lao như đàm phán một hợp đồng vay tiền ngân hàng trị giá hàng triệu đô la hay phải trình bày trước hội đồng quản trị, ông đều mở cuốn sổ ra đọc để thêm tự tin. Danh sách thành công của ông bao gồm Thâm nhập vào thị trường Trung Quốc, Yêu cầu con lau dọn phòng, hay Thuyết phục được hội đồng quản trị thông qua kế hoạch mở rộng kinh doanh.

Hầu hết mọi người khi phải làm một việc gì đó to lớn đều có thói quen nhìn lại những lần thử không thành công trước đó. Điều này sẽ làm giảm sự tự tin và tăng nỗi sợ hãi của họ, khiến họ thất bại thêm lần nữa. Giữ và tham khảo cuốn sổ ghi chiến thắng sẽ giúp bạn tập trung vào thành công.

Hãy lập một cuốn sổ ghi chiến thắng của riêng bạn càng sớm càng tốt. Nếu muốn, bạn cũng có thể làm nó sinh động hơn bằng các bức ảnh, chứng chỉ hay bất kì thứ gì ghi nhận thành công của bạn.

TRƯNG BÀY CÁC BIỂU TƯỢNG CHIẾN THẮNG CỦA BẠN

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, môi trường mà bạn trông thấy có ảnh hưởng tới tính cách, quan điểm và hành động của bạn. Môi trường xung quanh tác động mạnh đến bạn. Nhưng đây mới là điều quan trọng: Bạn có thể kiểm soát được môi trường đó. Bạn có thể chọn các bức tranh treo trên tường hoặc những đồ lưu niệm đặt trên bàn hay phòng làm việc của bạn.

Một phương pháp hiệu quả để bạn có thêm tự tin và động lực giành nhiều chiến thắng hơn là hãy bố trí xung quanh bạn những bức tranh, những phần thưởng, những đồ vật gợi đến những thành công trước kia. Những đồ vật này có thể là các huy chương bạn đã giành được, bức tranh chụp cảnh bạn ghi bàn trong một trận đấu, ảnh cưới của bạn, một chiếc cúp, một bản copy bài thơ được đăng báo của bạn, một bức thư cảm ơn, bằng tốt nghiệp đại học hay huy hiệu Eagle Scout trong cuộc thi Girl Scout Gold Award.

Chọn ra một chỗ đặc biệt - một chiếc giá, trên mặt bàn, cửa tủ lạnh, một “bức tường chiến thắng” ở hành lang nơi bạn hàng ngày đi qua - và đặt vào đó những biểu tượng thành công của bạn. Lau sạch ngăn bàn, ngăn kéo hay chỗ để tài liệu rồi đóng khung, đánh bóng và bày những biểu tượng chiến thắng của bạn. Mỗi ngày bạn đều nhìn thấy chúng và điều này sẽ ảnh hưởng tích cực tới tiềm thức của bạn. Nó sẽ khiến bạn nhìn mình với tư cách là người chiến thắng - người luôn đạt được thành công trong cuộc sống! Nó cũng sẽ truyền thông điệp này đến những người khác. Rồi sự tự tin của bạn cũng như niềm tin của những người khác vào bạn sẽ tăng lên.

Trưng bày biểu tượng chiến thắng cũng là một việc làm rất hữu ích cho các con bạn. Hãy trưng bày những gì chúng đạt được - các bài báo, những bức ảnh chụp chúng khi đang chơi bóng chày hay đang chơi violon, những chiếc cúp chúng giành được, huy chương hay những giải thưởng khác. Nếu bạn có con, hãy treo những bức ảnh đẹp nhất về chúng ở trong bếp, trong phòng ngủ của chúng và cả trong hành lang nhà bạn. Khi chúng thấy những bức tranh này, chúng sẽ có thêm sự tự tin.

BÀI TẬP VỚI CHIẾC GƯƠNG

Bạn là một thanh nam châm sống. Những gì bạn hút vào cuộc đời luôn phù hợp với những suy nghĩ chi phối trong đầu.

BRIAN TRACY

Chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực phát triển tiềm năng con người

Cùng với việc công nhận những thành công lớn, bạn cũng cần công nhận những thành công hàng ngày của bạn. Bài tập với Chiếc gương được dựa trên nguyên tắc bạn cần công nhận thành công nhưng điều quan trọng là bạn tự thừa nhận nó với chính bản thân mình.

Bài tập với Chiếc gương sẽ đưa vào tiềm thức của bạn những bước đi cần thiết để tiến tới thành công đồng thời thay đổi những suy nghĩ tiêu cực của bạn, những suy nghĩ khiến bạn giới hạn thành công của mình trong khuôn khổ. Hãy làm bài tập này trong ba tháng. Sau đó, bạn có thể quyết định có nên tiếp tục hay không. Tôi biết một số người thành đạt đã thực hiện bài tập này trong suốt nhiều năm.

Mỗi tối, trước khi đi ngủ, hãy đứng trước gương và tán dương những điều mình đã làm được trong ngày. Bắt đầu bằng việc nhìn thẳng vào mắt người trong gương vài giây và hình ảnh phản chiếu cũng nhìn vào mắt bạn. Sau đó, hãy tự nhắc tên mình và nói to những điều sau:

Giữ nguyên ánh mắt của bạn trong suốt bài thực hành này. Khi đã tán dương bản thân xong, hãy hoàn thành bài thực tập này bằng cách nhìn thật sâu vào trong mắt bạn và nói “Tôi yêu bạn”. Rồi sau đó dành vài giây để tận hưởng cảm giác như chính bạn là người trong gương, người đã nghe mọi lời tán tụng trước đó. Có một điều bạn không nên làm sau khi xong việc là quay lưng lại chiếc gương, cảm thấy xấu hổ hay nghĩ việc làm này thật là ngớ ngẩn và ngu ngốc.

Sau đây là một ví dụ mà bạn có thể học theo:

Không có gì kỳ lạ khi bạn phản ứng lại trong lần đầu tiên thực hiện bài tập này. Bạn có thể thấy ngớ ngẩn, xấu hổ, muốn khóc (thậm chí có thể đã khóc), hay thấy không thoải mái. Đôi khi, có người còn thấy nổi da gà, cảm thấy nóng tới đổ mồ hôi, hay giống như bị mê sản. Đây chỉ là những phản ứng bình thường và tự nhiên bởi bạn đang làm những điều khác thường. Bạn không được dạy là phải tự tán dương chính mình. Thực ra, bạn luôn nghe thấy những điều ngược lại: Đừng tự ca ngợi mình. Đừng kiêu ngạo hay khoác lác. Tự đại là tội lỗi. Khi bắt đầu hành động theo hướng có suy nghĩ tích cực về mình, những phản ứng của cơ thể hay cảm xúc xuất hiện là bình thường. Bởi vì khi đó bạn đang giải phóng những vết thương cha mẹ để lại, những ước mong thiếu thực tế và việc tự chỉ trích mình. Nếu bạn trải qua những điều nói trên - nhưng không phải mọi người đều vậy - thì đừng để chúng cản đường bạn. Chúng chỉ tồn tại tạm thời và sẽ sớm qua sau vài ngày bạn thực hiện bài tập này.

Lần đầu tiên thực hành bài tập này, sau 40 ngày, tôi thấy những ý nghĩ tiêu cực về mình đã hoàn toàn biến mất, thay vào đó là những suy nghĩ tích cực có được trong bài tập. Trước đây, tôi thường tự mắng mình mỗi khi để quên chìa khóa xe hay kính. Những ý nghĩ đó bây giờ không còn xuất hiện nữa. Bạn cũng có thể làm được điều tương tự miễn là phải dành thời gian để thực hiện bài tập này cẩn thận.

Một điều cần nhớ là: Nếu bạn đang nằm trên giường và chưa làm Bài tập với Chiếc gương, hãy đứng dậy và thực hiện nó. Nhìn vào chính bản thân mình trong gương là một yếu tố rất quan trọng. Và lời khuyên cuối cùng: Hãy bảo bạn đời, con cái, bạn cùng phòng hay bố mẹ bạn rằng bạn sẽ làm bài tập này trong vòng ba tháng tới. Tất nhiên, bạn không muốn họ đi vào phòng và nghĩ bạn có vấn đề về thần kinh phải không!

HÃY BAN THƯỞNG CHO “ĐỨA TRẺ BÊN TRONG BẠN”

Trong mỗi người đều có ba tính cách khác nhau hòa quyện lại để tạo thành cái tôi của riêng mình. Chúng ta mang tính cách của cha mẹ, của một người trưởng thành và của một đứa trẻ. Mỗi tính cách đó khiến chúng ta hành động tương ứng như những người cha người mẹ, một người trưởng thành hay là một đứa bé.

Tính cách của con người trưởng thành là phần lý trí trong bạn. Nó tổng hợp các thông tin và đưa ra quyết định mà không để cảm xúc lấn át. Nó lên thời gian biểu, cân bằng thu chi, tính thuế hay quyết định khi nào bạn cần thay đổi.

Tính cách cha mẹ bảo ban bạn buộc dây giày, đánh răng, ăn rau, làm bài tập, tập thể dục, hoàn thành công việc đúng tiến độ và thực hiện các kế hoạch của mình. Đó là nhà phê bình bên trong bạn - người đánh giá, chỉ trích bạn mỗi khi bạn không sống theo những tiêu chuẩn đã đặt ra. Nhưng nó cũng luôn chăm sóc bạn, bảo đảm rằng bạn đang được an toàn và được quan tâm. Đó cũng là phần công nhận, đánh giá cao và tán dương những công việc bạn hoàn thành tốt.

Ngược lại, phần tính cách trẻ con bên trong khiến bạn cũng giống như một đứa trẻ - nài nỉ, khóc lóc, đòi được quan tâm và chẳng chịu làm gì nếu không có được cái mình cần. Trong cuộc đời, đứa trẻ ba tuổi bên trong chúng ta luôn hỏi: Tại sao chúng ta phải ngồi ở bàn làm việc? Tại sao chúng ta không tới nơi nào đó vui hơn? Tại sao tôi phải dậy lúc ba giờ sáng? Tại sao tôi phải đọc bản báo cáo vô vị này?

Một việc quan trọng bạn cần làm trong vai trò là cha mẹ của “đứa trẻ” này là hãy khen thưởng cho những việc mà nó đã làm tốt.

Nếu bạn có một đứa con ba tuổi, bạn sẽ nói với chúng: “Mẹ sẽ làm xong việc này trong 20 phút nữa. Sau khi xong, mẹ con mình sẽ đi ăn kem và chơi điện tử”. Đứa con ba tuổi của bạn trả lời: “Vâng, con sẽ ngoan bởi vì khi đó mẹ sẽ dẫn con đi chơi”.

Không đáng ngạc nhiên khi “đứa trẻ” bên trong bạn cũng như vậy. Khi bạn bảo nó “ngoan” để bạn hoàn thành xong công việc, nó sẽ làm bởi vì nó tin rằng nếu làm theo, nó sẽ được nhận quà. Có thể nó biết rằng sẽ được đọc một cuốn sách, đi xem phim, gặp gỡ bạn bè, nghe nhạc, đi khiêu vũ, thư giãn, đi ăn, có một “đồ chơi” mới hay được thăng chức.

Một điều quan trọng để bạn thành công hơn trong cuộc sống đó là hãy thưởng cho những gì bạn đã đạt được. Thực tế, ban thưởng cho chính mình sẽ giúp “đứa trẻ trong bạn” hạnh phúc và sẽ nghe lời bạn trong những lần tiếp theo. Nếu bạn không làm như vậy, cũng giống như một đứa trẻ thật sự, nó sẽ bắt đầu ngấm ngầm phá hủy những nỗ lực của bạn bằng những việc như khiến bạn ốm, gặp tai nạn, làm hỏng cơ hội thăng tiến của bạn. Những việc này sẽ làm bạn chùn bước và rời xa mục tiêu mà mình hướng tới.

Ý NGHĨA CỦA VIỆC HOÀN THÀNH ĐẦY ĐỦ

Một lý do khác để tán thưởng những thành công của bạn chính là việc bạn sẽ không cảm thấy trọn vẹn nếu việc mình làm không được thừa nhận. Tán thưởng này sẽ khiến bạn thấy được ý nghĩa của việc mình đã làm và việc nó được công nhận. Khi bạn đã dành ra hàng tuần để viết một báo cáo mà sếp lại không có chút trân trọng, bạn sẽ cảm thấy không trọn vẹn. Nếu bạn tặng quà cho ai mà không nhận được lời cảm ơn, bạn sẽ thấy không trọn vẹn. Bạn cần lấp đầy khoảng trống đó.

Tất nhiên, còn quan trọng hơn cả việc cảm thấy được trọn vẹn, thì thừa nhận và ban thưởng cho những thành công đạt được sẽ khiến tâm ta cảm thấy: À, thành công thật tuyệt. Mỗi lần chúng ta làm được việc gì đó, chúng ta đều rất vui. Jack sẽ mua cho chúng ta những thứ chúng ta cần hay đưa ta đi chơi. Hãy giành thêm những thành công và chúng ta sẽ được thưởng nhiều hơn.

Tự ban thưởng cho bản thân khi giành chiến thắng thực sự khiến bạn luôn có mong muốn trong tiềm thức là hãy làm việc chăm chỉ hơn. Đây cũng chỉ là bản tính tự nhiên của con người.