Tôi đang dọn dẹp mọi thứ để chuẩn bị trước cho ngày mình bước sang một hành trình mới, hay nói như người Thụy Điển chúng tôi là döstädning (trong tiếng Anh, nó có nghĩa là “death cleaning”). Trong tiếng Thụy Điển, dö là cái chết, còn städning là dọn dẹp; thuật ngữ này có nghĩa là bỏ đi những thứ không cần thiết và làm cho ngôi nhà của bạn đẹp hơn, gọn gàng hơn, ngăn nắp hơn khi bạn nghĩ thời điểm mình bước sang hành trình khác đang đến gần. Vậy nên từ lúc này trở đi, chúng ta sẽ dùng thuật ngữ döstädning xuyên suốt quyển sách này.
Chuyện này quan trọng đến mức tôi phải chia sẻ với bạn. Có thể tôi sẽ cho bạn vài gợi ý, vì đây là chuyện mà không sớm thì muộn tất cả chúng ta đều phải đối mặt. Chúng ta thật sự cần thực hiện chuyện này nếu muốn tiết kiệm thời gian quý báu cho chính bản thân mình và cho những người mình yêu thương sau khi ta không còn hiện diện bên cạnh họ được nữa.
Vậy döstädning chính xác là gì? Đối với tôi, đó là xem lại mọi vật dụng của mình và quyết định xem làm cách nào để bỏ bớt những món mình không còn cần nữa. Hãy nhìn xung quanh mà xem. Chắc chắn là có nhiều món đồ ở xung quanh bạn lâu đến mức bạn không còn nhìn thấy hoặc coi trọng chúng nữa.
Tôi nghĩ thuật ngữ döstädning khá mới với nhiều người, nhưng hành động döstädning thì không. Đó là từ được dùng khi bạn hoặc ai đó dọn dẹp đồ đạc thật cẩn thận và kỹ lưỡng để cuộc sống thoải mái, dễ dàng và nhẹ nhàng hơn. Vì thế, dù döstädning thường được hiểu là hành động dọn dẹp chuẩn bị trước cho một hành trình mới, hay cái chết, nhưng rõ ràng chúng ta có thể döstädning mỗi ngày mà không nhất thiết phải liên quan đến cái chết hay tuổi tác. Chẳng hạn, có những lúc bạn hầu như không thể đóng ngăn kéo hộc tủ hay sập cửa kho chứa đồ lại được, thì khi đó chính là lúc bạn cần döstädning, cho dù lúc đó bạn ba mươi hay sáu mươi tuổi thì cũng vậy thôi.
Tôi nghĩ phụ nữ thường döstädning hơn cả, nhưng có lẽ công việc đó họ làm thường mỗi ngày nên ít ai nhận ra. Ở thế hệ chúng tôi, khi nói đến khái niệm döstädning, rõ ràng là phụ nữ thường döstädning cho chồng trước rồi mới döstädning cho bản thân mình.
Bản thân tôi coi cái chết đơn giản là một hành trình mới. Ở thời hiện đại ngày nay, rất nhiều người có cùng cái nhìn về cái chết như tôi. Tuy vậy, cũng có một số người không thể hiểu được cái chết. Họ thường để lại một mớ hỗn độn sau khi ra đi.
Nhiều người con trưởng thành không dám nói về cái chết với cha mẹ. Tôi thì lại nghĩ lẽ ra họ không nên e ngại chuyện đó. Không ai nên e ngại khi nhắc đến chuyện đó. Bởi vì cũng như rất nhiều chuyện khác, có nhìn thẳng vấn đề thì mới có sự chuẩn bị kỹ càng và tốt nhất. Tất cả chúng ta đều nên nói về cái chết. Nếu bạn cảm thấy chủ đề này quá khó tiếp cận, thì döstädning có thể là cách mở đầu câu chuyện khéo léo hơn.
Một ngày nọ, tôi nói với đứa con trai của mình là tôi đang döstädning và viết một quyển sách về chuyện này. Nó thắc mắc liệu đó có phải là một quyển sách buồn và sẽ khiến tôi buồn theo khi viết không.
Không hề, tôi đã nói như vậy. Chuyện đó đâu có gì buồn – cả chuyện dọn dẹp lẫn viết sách.
Đôi khi tôi cảm thấy hơi khó chịu về sự vô ơn của mình đối với một số món đồ mà tôi muốn vứt bỏ. Vài món trong số đó đã mang lại lợi ích cho tôi. Nhưng tôi phát hiện việc dành thời gian cho những món đồ đó lần cuối rồi bỏ chúng cũng rất hữu ích. Mỗi món đồ có một lịch sử riêng, và việc nhớ lại lịch sử đó thường khá thú vị. Hồi còn trẻ, tôi không có thói quen dành thời gian ngẫm nghĩ ý nghĩa của một món đồ nào đó đối với cuộc đời mình, hoặc xuất xứ của nó, hay tôi có nó từ khi nào và làm sao lại có được. Sự khác biệt giữa döstädning và việc tổng vệ sinh nhà cửa nằm ở lượng thời gian. döstädning không phải là chuyện phủi bụi hay lau chùi, mà là một hình thức sắp xếp cố định có thể giúp cuộc sống hàng ngày của bạn trôi chảy hơn.
Giờ đây, khi không còn chạy quanh Stockholm, tận hưởng những gì thành phố này trao tặng, tôi có thời gian tận hưởng những gì căn hộ của mình đem lại, mà những điều đó chính là tấm gương phản ánh cuộc đời tôi.
Thế giới đầy những điều căng thẳng. Lũ lụt, núi lửa, động đất, cháy rừng và chiến tranh thay nhau diễn ra. Nghe đài và đọc báo mấy tin tức này càng làm tôi chán nản. Có lẽ tôi sẽ khô héo trước những tin tức này nếu không có được những người người bạn tốt, được trải nghiệm cuộc sống thiên nhiên, âm nhạc, những thứ đẹp đẽ hoặc chỉ đơn giản là tận hưởng một ngày nắng ấm (thứ hiếm hoi ở vùng khí hậu bắc bán cầu này).
Tôi sẽ không bao giờ muốn viết một quyển sách có nội dung buồn; đã có quá đủ nỗi buồn trên đời này rồi. Vì thế, tôi hy vọng bạn sẽ thấy những câu chữ và suy nghĩ trong quyển sách bạn đang cầm trên tay bổ ích và có tính giải trí, có thể là đôi khi còn hài hước nữa.
Döstädning có thể hơi khó khăn. Có thể bạn phải thu hẹp không gian sống của mình vì lý do nào đó, có thể bạn trở thành người độc thân, hoặc bạn phải chuyển vào viện dưỡng lão. Những tình huống đó thường sẽ ảnh hưởng đến đa số chúng ta vào một lúc nào đó.
Xem lại toàn bộ đồ đạc của mình, nhớ lại lần cuối bạn sử dụng chúng và tạm biệt một số món là việc rất khó khăn đối với nhiều người chúng ta. Con người có khuynh hướng tích trữ hơn là vứt bỏ.
Tôi đã nhiều lần döstädning cho người khác, và tôi sẽ thấy thật tệ nếu để người khác phải döstädning cho mình.
Tôi có thể đảm bảo với bạn là việc ai đó qua đời đã đủ làm mọi sự đảo lộn rồi. Có rất nhiều câu chuyện buồn về việc anh em một nhà tranh giành một món đồ nào đó. Tình huống này không nhất thiết phải xảy ra, chúng ta có thể lên kế hoạch trước để giảm thiểu khả năng xuất hiện của các khoảnh khắc đáng buồn này.
Ví dụ, tôi có một chiếc vòng tay xinh xắn mà cha đã tặng mẹ hồi xưa. Theo di chúc của mẹ, chiếc vòng này được truyền lại cho tôi. Cách đơn giản nhất để tránh những phiền phức trong tương lai giữa các con tôi là bán chiếc vòng đi. Tôi nghĩ đó là một ý kiến rất hay.
Sau đó, tôi nói về việc bán đồ với các con, chúng đều ủng hộ quyết định của tôi. Mỗi đứa đều đã nhận được một món đồ gia truyền từ cha hoặc mẹ tôi. Và suy cho cùng, chiếc vòng này là của tôi, và tôi có toàn quyền với nó. Tiêu tốn những giây phút quý giá để bàn chuyện chiếc vòng tay với cả năm đứa con có vẻ không hợp lý. döstädning là để tiết kiệm những quãng thời gian như vậy.