Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall khám phá cách mà một nhà đầu tư cá nhân có thể thu được lợi nhuận trên thị trường chứng khoán thông qua việc thực hiện chiến lược đầu tư đơn giản nhưng đảm bảo mang lại thành công, miễn sao nhà đầu tư đó sở hữu đủ kiên nhẫn để làm quen với những khái niệm cơ bản về chứng khoán, cũng như phương thức phân tích chúng.
“Thực ra không quá khó để thu được lợi nhuận trên thị trường chứng khoán. Điều khó khăn là vượt qua được sự cám dỗ khiến bạn ném đi tất cả tiền bạc vào những mã cổ phiếu mang tính đỏ đen với hi vọng giàu nhanh trong một đêm. Bài học đó quả thực rất hiển nhiên, nhưng lại thường bị người ta bỏ qua.”
– Burton G. Malkiel
Trong mắt nhiều người, đầu tư chứng khoán là một công việc rất khó khăn, và thường yêu cầu nhà đầu tư sở hữu những kiến thức chuyên sâu về thị trường chứng khoán để có thể thu được thành công. Nhưng, theo tác giả Burton G. Malkiel thì đó là một nhận định hoàn toàn sai lầm, khiến cho các nhà đầu tư mới lo ngại không dám xây dựng danh mục đầu tư (portfolio) với tầm nhìn dài hạn.
Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall được tác giả Burton viết ra nhằm mục đích giúp đỡ những nhà đầu tư cá nhân nắm lấy quyền kiểm soát hành trình phát triển tài chính của bản thân, đồng thời có thể phát hiện và chớp lấy những thời cơ đáng giá để đầu tư nhằm thu được lợi nhuận dài hạn.
Một chiến lược đầu tư hiệu quả được tác giả Burton đề xuất là đầu tư vào những Quỹ chỉ số (Index fund) giá trị thấp, và đa dạng hoá các khoản đầu tư. Làm vậy, bạn có thể giúp khối tài sản của bản thân liên tục gia tăng mà không cần chấp nhận quá nhiều rủi ro. Yêu cầu duy nhất là bạn phải thật kiên nhẫn để duy trì đầu tư vào những Quỹ chỉ số ấy, và tin tưởng rằng đến một lúc nào đó lợi nhuận sẽ tự tìm đến thông qua sự vận hành của thị trường. Ngược lại, bạn cũng có thể lựa chọn đầu tư vào một số mã cổ phiếu nhất định, nhưng điều đó đồng nghĩa bạn sẽ phải đối mặt với rủi ro lớn hơn.
Và những lời khuyên trong cuốn Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall sẽ giúp bạn đưa ra được lựa chọn phù hợp nhất!
Lời khuyên thứ nhất: Hãy chấp nhận rủi ro như một phần của chiến lược đầu tư, và biết kiểm soát rủi ro một cách hợp lý
Rủi ro luôn tại trong mọi khía cạnh của cuộc sống, mà không phải chỉ duy nhất trên thị trường chứng khoán. Với mỗi khoản đầu tư, khi lợi nhuận tiềm năng có thể thu được càng lớn, thì rủi ro song hành cũng càng cao.
Nói cách khác, nếu bạn đầu tư vào một mã cổ phiếu với nhiều tiềm năng và kỳ vọng rằng giá trị của nó sẽ gia tăng đáng kể trong tương lai, thì điều đó đồng nghĩa với việc bạn đã khiến bản thân phải đối mặt với rủi ro rằng thực tế giá trị mã cổ phiếu đó sẽ thay đổi theo hướng hoàn toàn trái ngược. Hẳn nhiên, trong trường hợp kỳ vọng của bạn là chính xác, thì việc mua vào mã cổ phiếu đó sẽ đem lại lợi nhuận to lớn cho toàn thể danh mục đầu tư của bạn. Hãy học cách chấp nhận điều trên như một phần trong chiến lược đầu tư của bạn, và đừng nên sợ hãi khi thị trường xảy ra biến động bất thường.
Dẫu vậy, bạn cũng cần kiểm soát mọi thứ trong những giới hạn nhất định - dù sao thì, giảm thiểu rủi ro xuống mức thấp nhất có thể luôn là điều mà tất cả các nhà đầu tư mong muốn. Lời khuyên mà tác giả Burton đưa ra là bạn nên đầu tư vào những mã cổ phiếu blue chip được phát hành bởi các công ty có danh tiếng và uy tín, đồng thời hiện đang kinh doanh ổn định và sở hữu tiềm năng phát triển trong tương lai.
Một lời khuyên khác được tác giả Burton đưa ra là hãy vận dụng Thuyết Danh mục đầu tư hiện đại nhằm hạn chế tối đa rủi ro thất bại trên thị trường chứng khoán. Theo thuyết này, bạn nên đầu tư vào cổ phiếu của những công ty với điều kiện kinh doanh thuận lợi trái ngược nhau, từ đó giúp đảm bảo tiền đầu tư của bản thân luôn an toàn trong mọi tình huống. Ví dụ, bạn có thể đầu tư vào cả cổ phiếu của các công ty lữ hành, và cổ phiếu của các công ty công nghệ trong lĩnh vực làm việc từ xa. Khi đó, dù tình hình dịch Covid-19 có diễn ra thế nào, thì một bộ phận cổ phiếu của bạn cũng sẽ đảm bảo sinh lời.
Nhưng, điều đó không đồng nghĩa với việc mọi rủi ro đều đi kèm cơ hội lớn hơn, và bạn cần có khả năng đánh giá chính xác những khoản đầu tư của bản thân. Bạn không nên mua vào các mã cổ phiếu một cách mù quáng, dựa trên những lời khuyên chung chung thiếu thông tin rõ ràng - một kỹ năng quan trọng nhất trong đầu tư chính là khả năng tự tìm thông tin.
Và, quan trọng nhất là đừng chỉ dồn hết toàn bộ tiền của bản thân để đầu tư vào thị trường chứng khoán!
Lời khuyên thứ hai: Bạn hiếm khi có thể chiến thắng được thị trường
Có rất nhiều cách để bạn có thể đầu tư. Trong đó, nhiều người coi đầu tư chứng khoán chính là công việc toàn thời gian của họ. Đây là những người tích cực nghiên cứu nhằm tìm kiếm mã cổ phiếu tiềm năng để đầu tư, xác định xu hướng đầu tư nóng nhất trên thị trường, và thu được lợi nhuận vượt qua thị trường.
Thế nhưng, thị trường là gì?
Các nhà đầu tư thường gọi chính những Quỹ chỉ số là thị trường, bởi chúng có thể cho thấy hiệu quả hoạt động chung của toàn bộ thị trường chứng khoán, và đóng vai trò một giá trị tham chiếu cho phép các nhà đầu tư có thể đánh giá được hiệu quả đầu tư của bản thân.
Sở dĩ như vậy, là vì mỗi Quỹ chỉ số đều sẽ bao gồm nhiều mã cổ phiếu của các công ty khác nhau với những đặc điểm tương đồng, mà thường thấy nhất là những Quỹ chỉ số cho từng nhóm giá trị cổ phiếu nhất định. Một ví dụ nổi bật cho điều này là Quỹ chỉ số S&P 500 tập hợp mã cổ phiếu của 500 công ty lớn nhất Hoa Kỳ, và đóng vai trò đại diện cho thị trường chứng khoán nước này. Đầu tư vào Quỹ chỉ số S&P 500 là một trong những cách an toàn nhất để xây dựng danh sách đầu tư dựa trên cổ phiếu của bạn, bởi giá trị của nó sẽ luôn tăng lên theo thời gian.
Dẫu vậy, nếu bạn thường xuyên kiểm tra sự thay đổi của giá trị cổ phiếu mỗi ngày thì lợi nhuận mà việc đầu tư vào Quỹ chỉ số S&P 500 thể hiện ra là tương đối thấp, thế nên nó thường thu hút những nhà đầu tư dài hạn với mục tiêu tích luỹ cho tuổi già. Ngược lại, những nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận tức thời thường lựa chọn tiến hành những phân tích chuyên sâu nhằm có thể chiến thắng thị trường. Và sự thực là đã có người thành công trong việc đó.
Tuy nhiên, với đa số những nhà đầu tư trên thế giới, thì việc cố gắng chiến thắng thị trường sẽ trở thành sai lầm về mặt tài chính tồi tệ nhất trong cuộc đời. Đầu tư vào những mã cổ phiếu nhất định ban đầu có thể giúp gia tăng khối tài sản của bạn một cách đáng kể, thế nhưng đồng thời chỉ cần một biến động bất lợi trên thị trường cũng có thể xoá bỏ toàn bộ lợi nhuận mà bạn đã cẩn thận tích luỹ được trong hàng tháng, thậm chí là hàng năm.
Do đó, tác giả Burton khuyên bạn nên đầu tư vào cổ phiếu một cách chậm rãi và ổn định thông qua những Quỹ chỉ số giá trị thấp nhằm đảm bảo tương lai tài chính tươi sáng.
Lời khuyên thứ ba: Hãy học cách tự kiểm soát cảm xúc và tinh thần của bản thân
Có thể bạn luôn cảm thấy tự tin rằng mình đang nắm hoàn toàn quyền kiểm soát đối với tinh thần và những quyết định của bản thân, thế nhưng nhiều nghiên cứu về thị trường chứng khoán đã chỉ ra điều hoàn toàn ngược lại. Đặc biệt, nhiều nhà đầu tư thường làm điều ngược lại với mục đích mà họ muốn đạt được khi thực hiện giao dịch!
Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng trên là do trong quá trình đầu tư, bạn đã mắc phải ít nhất một trong bốn sai lầm sau: quá tự tin, đánh giá thiếu khách quan, làm theo tâm lý bầy đàn, và tâm lý sợ lỗ. Nhiều người tự tin cho rằng bản thân sở hữu những khả năng đặc biệt cho phép dự đoán chính xác xu hướng phát triển của các mã cổ phiếu, và tiến hành đầu tư dựa trên đánh giá thiếu khách quan đó. Hậu quả là, nhiều người đã mua vào những mã cổ phiếu với giá trị nội tại thấp, nhưng lại đem tới cho họ cảm giác đáng giá đầu tư.
Tâm lý bầy đàn là một yếu tố khác khiến các nhà đầu tư đưa ra những quyết định sai lầm khi bản thân cảm thấy áp lực và phải làm theo những nhà đầu tư khác. Tâm lý bầy đàn là một trạng thái tinh thần bắt nguồn từ bản năng tự nhiên của con người muốn sinh sống giữa đồng loại, và do đó vô thức thay đổi chính kiến của bản thân để phù hợp hơn với quan điểm của số đông. Trên thị trường chứng khoán, tâm lý bầy đàn có thể sẽ khiến bạn phải chịu thiệt hại khi nó thúc đẩy bạn mua vào những mã cổ phiếu đang nóng nhằm tránh bỏ lỡ thời cơ.
Tuy nhiên, tại thời điểm bạn mua vào thì giá cổ phiếu thường đã vượt xa giá trị nội tại của nó, và sẽ giảm mạng vào lần thị trường điều chỉnh tiếp theo. Bởi vậy, tác giả Burton khuyên bạn không nên mua vào cổ phiểu chỉ để bắt kịp xu hướng thị trường, vì nhiều khả năng tại thời điểm bạn mua vào thì bong bóng giá cũng sắp nổ rồi! Ngược lại, tâm lý sợ lỗ khiến cho các nhà đầu tư không muốn bán ra khi giá cổ phiếu giảm xuống - bởi dù sao đi nữa, chẳng ai muốn bản thân mất tiền cả. Thế nhưng, bạn cần luôn tỉnh táo để xác định xem liệu một cổ phiếu đang sở hữu còn có giá trị đầu tư nữa hay không, và tiến hành bán cắt lỗ một cách kịp thời.
Kết luận
Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall là một cuốn cẩm nang cần phải đọc với những người muốn tự chủ về mặt tài chính và sở hữu nguồn tài sản ổn định, mà không dành cho những ai muốn làm giàu nhanh hay muốn nghỉ hưu sớm. Bởi, những lời khuyên trong cuốn sách đều chủ yếu dựa trên quan điểm rằng cách tốt nhất để đầu tư vào thị trường chứng khoán là đầu tư vào những Quỹ chỉ số giá trị thấp và ổn định - những đối tượng đầu tư đem lại nguồn lợi nhuận thấp nhưng ổn định theo thời gian. Bạn không thể chiến thắng được thị trường, thế nên cách an toàn nhất để thu được lợi nhuận chính là trở thành một bộ phận của thị trường!