Đông Nam Á là một khu vực rộng lớn thuộc phía Đông Nam của châu Á, nơi đây tiếp giáp với hai đại dương là Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương với hai khu vực địa lý: Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo. Nhờ vị trí địa lý thuận lợi mà 11 quốc gia trong Đông Nam Á trở thành một không gian văn hóa mở với sự giao thoa, cộng hưởng từ những nền văn hóa lân cận. Do đó, đây là một vùng đất đầy hứa hẹn cho những cuộc du ngoạn, tham quan của du khách bản địa và thế giới với vô vàn thắng cảnh, di tích lịch sử, công trình kiến trúc đặc sắc.
Do cùng nằm trong một vùng văn hóa - lịch sử, các quốc gia Đông Nam Á có rất nhiều nét tương đồng: thứ nhất, cùng một thủy tổ, đó là chủng Mongoloid phương Nam và cùng sở hữu hệ ngôn ngữ tương đồng (ngữ hệ Hán Tạng; ngữ hệ Thái; ngữ hệ Nam Á hay còn gọi là Á - Ôxtrâylia; ngữ hệ Mã Lai - Đa Đảo hay còn gọi là ngữ hệ Nam Đảo); thứ hai, họ có lối tư duy trực cảm và một phong cách sống hết sức phóng khoáng, hào sảng với hệ thống tôn giáo, tín ngưỡng đa dạng (về tôn giáo: Hồi giáo, Phật giáo, Tin lành,...; về tín ngưỡng: thờ Mẫu, thờ sinh thực khí,... ); thứ ba, những người dân ở Đông Nam Á vô cùng chăm lo và đầu tư cho thế giới tinh thần/tâm linh của mình bởi một nét đặc sắc không thể bỏ qua khi du lịch ở nơi đây đó là các di tích, công trình kiến trúc về lịch sử, tôn giáo.
Để có thể tìm hiểu rõ về những địa điểm tham quan thú vị, ý nghĩa tại những quốc gia Đông Nam Á, bạn đọc có thể nhờ đến sự giới thiệu của “hướng dẫn viên” - Quyển sách với nhan đề Các di tích lịch sử, danh thắng và công trình kiến trúc tiêu biểu của nhiều tác giả: Văn Ngọc Thành, Nguyễn Thị Huyền Sâm, Nguyễn Thị Kiều Trang và Trần Nam Trung. Tác phẩm sẽ giới thiệu với độc giả những địa điểm tham quan nổi tiếng của 9/11 quốc gia ở Đông Nam Á: Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanma, Philipin, Thái Lan, Singapore. Riêng những thắng cảnh, di tích và công trình đặc sắc ở Việt Nam sẽ được giới thiệu ở một quyển sách riêng biệt.
Brunei: Xứ sở Hồi giáo
Khi nhắc đến Brunei, nhiều người sẽ nhớ ngay đến danh xưng xinh đẹp do mọi người đặt cho đất nước này, đó là “Hòn ngọc xanh” của Đông Nam Á. Nơi đây có rất nhiều địa điểm tham quan lý thú, hứa hẹn sẽ không làm du khách thất vọng. Chúng ta có thể liệt kê một số cái tên đặc sắc như: Làng nước/Làng nổi lớn nhất thế giới - Kampong Ayer, Thánh đường Jame Asr Hassanil Bolkiah, Thánh đường Hồi giáo Omar Ali Saifuddin, Cung điện hoàng gia Brunei, Công viên Jerudong - Thiên đường giải trí lớn nhất Đông Nam Á,... Trong phạm vi này, chúng tôi xin tập trung giới thiệu về Làng nước/Làng nổi lớn nhất thế giới - Kampong Ayer, đây là một làng nước được hình thành từ khoảng sáu thế kỉ trước do một nhóm người dựng lên với mục đích là chống thú dữ. Nơi đây được đánh giá là làng nổi lớn nhất thế giới (tính đến thời điểm hiện tại) với hàng chục nghìn người dân sinh sống trong hơn 40 ngôi làng chỉ cách mặt nước vài mét. Hơn hết, đây được coi là một niềm tự hào của dân chúng Brunei - một chứng nhân lịch sử, văn hóa của đất nước này.
Campuchia: Đất nước chùa tháp
Nếu đã từng ghé thăm đất nước này chắc hẳn chúng ta sẽ không thể quên được nét đặc trưng độc đáo của những kiến trúc vừa cổ kính, vừa hùng vĩ trong các đền, chùa, tháp tại Campuchia mang những điểm ảnh hưởng chủ yếu từ Phật giáo và Ấn Độ giáo. Nổi bật nhất trong những kiến trúc ấy, đó là quần thể kiến trúc Angkor - đây từng là thủ đô của Campuchia trong suốt thế kỉ IX - XV. Cái tên Angkor chỉ vùng đất ở phía Tây Bắc Biển Hồ, thuộc tỉnh Siem Reap, cách Thủ đô Phnom Penh khoảng 240km về phía Đông Bắc. Tại đây có hai công trình nổi bật, đó là Angkor Wat và Angkor Thom. Nơi đây đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 1992. Song, đất nước này vẫn còn vô số địa danh nổi tiếng như: Đền Preah Vihear, Đền Banteay Srei, Quần thể kiến trúc Hoàng Cung Campuchia (Điện Khánh tiết, Điện Chanchhaya, Hor Samran Phirun, Hor Samrith Phimean, Điện Napoleon III,...), Khu di tích núi Bokor, Biển Hồ Tonle Sap,...
Indonesia: Xứ sở vạn đảo
Đây là đất nước vô cùng xinh đẹp với một số lượng lớn đảo lớn và nhỏ. Theo một số thống kê, Indonesia có nhiều đảo đến nỗi họ không thể đặt hết tên. Dĩ nhiên, có một số đảo trở thành địa danh du lịch nổi tiếng: Sumatra, Java, Bali,... và hàng trăm núi lửa đã trở thành địa điểm tham quan: Toba, Tangkuban Perahu, Bromo,... Những năm gần đây, Bali đã trở thành một nơi du lịch thu hút rất nhiều du khách gần xa bởi nó được ví như một viên ngọc bích rực rỡ giữa xứ sở vạn đảo này. Thậm chí, nó còn được bình chọn nhiều năm liên tiếp là một hòn đảo đẹp nhất trên tạp chí Du lịch quốc tế. Có hai yếu tố chính khiến Bali nổi tiếng, đó là: thứ nhất, trải bao thời gian nhưng nó vẫn giữ vẹn sự nguyên sơ, kỹ vĩ với điệp trùng khu rừng, cánh ruộng bậc thang tuyệt đẹp; thứ hai, đó là các giá trị văn hóa truyền thống được người dân nơi này gìn giữ và phát triển tự ngàn đời nay với một đức tin cao cả dành cho Hindu giáo (85% người dân Indonesia theo đạo Hồi nhưng đại đa số cư dân ở Bali tôn sùng đạo Hindu).
Lào - Đất nước Vạn Tượng/ Triệu Voi
Từ xa xưa, Lào được cho là có nguồn gốc từ Vương quốc Lan Xang có nghĩa là Vạn Tượng. Vì vậy, chúng ta có thể gọi Lào là xứ sở Vạn Tượng hoặc Triệu Voi. Tại Lào, dân chúng thường rỉ tai nhau về các truyền thuyết xoay quanh cánh đồng Chum thuộc khu vực văn hóa - lịch sử của tỉnh Xiêng Khoảng. Đây là một cánh đồng rất đặc biệt bởi nó chứa đến hàng nghìn chiếc chum bằng đá (phần lớn là đá granite). Theo như một vài truyền thuyết, đó là những cái cốc của những người khổng lồ/chum rượu của Khún Chương/chum đựng nước mưa… Sau này, có một nhà nghiên cứu đã đưa ra một giả thuyết cho rằng đây là những chiếc chum cất giữ tro xương người chết. Bên cạnh di tích lịch sử thú vị và có phần rùng rợn này, Lào còn có những địa danh tham quan vô cùng đặc sắc khác như: Cố đô Luang Prabang, tháp Thạt Luổng, đền Wat Phou, chùa Wat Sisake,...
Malaysia - Châu Á thu nhỏ
Malaysia là một khu vực đa sắc màu văn hóa (phương Đông lẫn phương Tây) với rất nhiều công trình kiến trúc tiêu biểu như: di chỉ khảo cổ Lenggong, Malacca - thành phố di sản thế giới, vườn quốc gia Gunung Mulu, thánh đường Hồi giáo Sultan Shah Aziz Salahuddin Abdul, động Batu, tháp đôi Petronas - Biểu tượng của đất nước Malaysia,... Khi được phỏng vấn, người dân nơi đây đã tự hào giới thiệu về thành phố cổ Malacca cho các du khách. Đối với họ, đây không chỉ là một địa điểm du lịch mà còn là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử quan trọng của Malaysia. Thậm chí, họ còn xem Malacca là “nơi bắt đầu tất cả”. Ở Malacca có một dòng sông vắt ngang chia thành phố thành hai nửa đông và tây; một tòa thị chính mang tên Stadthuys mang kiến trúc Hà Lan, nay đã trở thành Bảo tàng lịch sử Malacca. Bên cạnh đó, nơi đây còn có những dấu ấn văn hóa của Trung Quốc, đó là ngôi chùa Trung Hoa cổ - Bích Vân tự, đây là công trình cổ tái hiện lại những huyền thoại của người Trung Quốc và đồi Trung Hoa (Bukit China), sau này đã trở thành khu buôn bán của người Hoa vô cùng sầm uất.
Myanmar - Đất nước của những ngọn tháp vàng
Nhiều du khách đã cho rằng nếu đến Myanmar mà chưa ghé thăm Chùa vàng Shwedagon thì đồng nghĩa với việc chưa đến nơi đây. Bởi công trình kiến trúc này được xem là đại diện tiêu biểu cho hình ảnh của cư dân Myanmar và từng được đánh giá là một trong những kiến trúc kiệt tác của thế giới. Ngôi chùa này nằm trên đỉnh đồi Singuttara ở Yangon, phía Bắc hồ Kandawgyi, Shwedagon với niên đại từ cuối thế kỷ XIV. Nơi đây được cho là nơi lưu giữ bốn bảo vật: cây gậy của Phật Câu Lưu Tôn, chiếc lọc nước của Phật Câu Na Hàm, một mảnh áo của Phật Ca Diếp và tám sợi tóc của Phật Thích Ca. Nét đặc trưng nhất trong kiến trúc của ngôi chùa này đó là một số lượng lớn vàng và đá. Cụ thể số vàng được lát lên đến 60 tấn (chưa kể các loại đá quý, kim cương). Do đó, khi đến thăm Chùa Vàng Shwedagon du khách sẽ không thể ngừng “lóa mắt” trước sự lộng lẫy vào ban ngày, sự huyền bí vào ban đêm của ngôi chùa độc đáo này. Dĩ nhiên, đây không phải là một công trình tiêu biểu duy nhất mà ở Myanmar còn chứa đựng vô số địa danh đầy hứa hẹn: cố đô Mandalay, cố đô Pagan (Bagan), hồ Inle, hòn đá vàng ở Kyaikhtiyo,... chờ đợi du khách ghé thăm và chiêm ngưỡng.
Philippin - Đất nước của những hòn đảo
Philippin từ lâu đã là một quốc gia trứ danh với vô số cảnh quan hoang sơ, kỳ vĩ. Bên cạnh sự nhộn nhịp bên trong những khu phố sầm uất tại thành phố Manila, Philippin còn ẩn chứa những khung trời hùng vĩ, nguyên sơ tựa như một bức tranh thủy mặc. Ở nơi đây có đến hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ trải khắp đất nước với vẻ đẹp hút hồn du khách gần xa: Oslob, El Nido, Moal Boal,... và những ngọn núi lửa: Mayon, Pinatubo,... hay những truyền thuyết về ngọn đồi “kì lạ”: đồi Chocolate. Nhắc tới đồi Chocolate là nhắc đến một trong những địa điểm du lịch hàng đầu tại Philippin với hàng nghìn ngọn đồi hình nón xếp liền kề nhau với màu sắc linh động (chuyển đổi theo mùa). Sở dĩ ngọn đồi này có tên gọi là Chocolate do sự chuyển màu nâu đậm vào mùa khô khiến nơi đây tựa như một thiên đường Chocolate. Bên cạnh những kỳ quan ấy, Philippin còn là một trong những quốc gia bảo tồn được sự phong phú, đa dạng của thảm thực vật và hệ thống động vật. Điển hình là vườn quốc gia và khu bảo tồn động vật hoang dã Hamiguitan, đây được coi như một khu vực địa - sinh học quan trọng của đất nước này. Đặc biệt, vào năm 2003 nơi đây còn được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.
Thái Lan - Thiên đường du lịch/ Xứ sở chùa vàng
Trong những năm gần đây, số lượng du khách đến với xứ sở chùa vàng ngày càng tăng lên. Sự gia tăng đột biến ấy được nhiều khách du lịch cho rằng chuyến viếng thăm ở Thái Lan khiến họ có cảm tưởng mình được viễn du vào một miền không gian cổ kính, lộng lẫy tựa như giấc mơ cổ tích. Nếu ghé thăm vùng đất này, bạn sẽ được hòa mình vào không khí huyền diệu của những lễ hội truyền thống, những công trình kiến trúc cổ điển: cung điện Hoàng gia ở Bangkok (Grand Palace), cố đô Sukhothai, cố đô Ayutthaya (chùa Wat Phra Si Sanphet, chùa Wat Mahathat, chùa Wat Ratchaburana,...). Một khi đến Thái Lan, chúng ta sẽ không thể bỏ qua những ngôi chùa xinh đẹp. Chẳng hạn như các ngôi chùa tại thành phố Chiang Mai. Đầu tiên, đó là chùa Wat Chiang Man được xây dựng từ năm 1296 - đây là ngôi chùa cổ nhất của thành phố này. Với lối kiến trúc cổ điển là: bảo tháp, chính điện, tịnh xá cùng sự cộng hưởng giữa hai phong cách, đó là Lanna và Singhala. Hoặc du khách có thể lựa chọn viếng thăm ngôi chùa hấp dẫn bậc nhất ở Chiang Mai - chùa Wat Phrathat Doi Suthep (thường được gọi tắt là Doi Thep) nằm cách thành phố chừng 15km và tọa lạc trên một ngọn núi hùng vĩ, thoáng đãng mang tên Doi Thep.
Singapore - Đảo quốc sư tử
Singapore được ví là “viên kim cương” trong khu vực Châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng bởi đây là một quốc gia nổi tiếng với vẻ đẹp hiện đại, văn minh. Đặc biệt, Singapore còn là một đất nước hết sức chú trọng đến vấn đề “xanh” bên cạnh công cuộc kiến tạo và phát triển đất nước. Do đó, nếu có cơ hội đến với “Đảo quốc sư tử”, bạn không thể bỏ qua các vườn bách thảo hay công viên tại nơi này. Một số điểm đến lý thú bạn không thể bỏ qua, đó là khu phố người Hoa (Chinatown), khu Tiểu Ấn Độ (Little India), vườn bách thảo Singapore (Singapore Botanic Gardens), công viên Công viên Sư tử biển (Merlion),... Khi nói đến vườn bách thảo Singapore, người dân nơi đây rất đỗi tự hào bởi đây là một vườn bách thảo đầu tiên của Singapore được UNESCO công nhận là Di sản thế giới vào năm 2015. Vườn bách thú Singapore được chia thành 5 khu vực: vườn lan, vườn gừng, khu rừng nhiệt đới, khu vườn tiến hóa, khu vườn trẻ em. Ban đầu, nơi này được xây dựng với mục đích để thử nghiệm cũng như bảo tồn một số loại cây. Trải qua nhiều biến động, do thiếu kinh phí duy trì và phát triển nên đã có thời điểm vườn bách thú phải đóng cửa. Hiện nay, đây đã là một trong những nơi góp phần điều hòa không khí và thu hút khách du lịch quan trọng của Singapore.