- Đã nấu cho mà ăn lại còn chê nữa.
- Bài này dễ thế mà sao con không làm được.
- Mẹ đã nói rồi mà không chịu nghe lời mẹ, bây giờ đã sáng mắt ra chưa.
- Trời ơi, con ăn mặc cái kiểu gì thế hả. Vào thay ngay cái áo nếu không đi ra đường người ta cười cho đó.
- Thấy bảo đợt thi này bạn nào cũng điểm cao, sao con lại được có 6 (5, 4, 3, 2, 1) điểm.
- Bố mẹ đi làm vất vả, con chỉ có mỗi việc học mà sao không học được thế hả...
Ai đã từng bị nghe những câu nói đại loại như vậy khi còn nhỏ?
Và bạn có nói với con những điều đó khi bạn làm bố mẹ không?
Mình nghĩ là có khá nhiều. Mình cũng có lần nói với Nam kiểu đó.
Về sau này, mình mới thấy rằng, đôi khi chỉ cần thay đổi một chút cách nói, hiệu quả về mặt tâm lí sẽ rất tốt. Bạn cứ thử làm xem, bạn sẽ thấy có những đổi thay. Tất nhiên là không phải ngay một lúc mà dần dần. Điều quan trọng nhất, chính bạn cũng cảm thấy dễ chịu hơn.
1, Bạn không nên nói: Con làm như thế không được.
Mà nên nói: Con nên làm thế này... (Trẻ cần bạn chỉ ra cách thức chứ không cần ra lệnh).
2, Bạn không nên nói: Con làm tốt hơn bạn A, con giỏi quá.
Mà nên nói: Con đã làm được. Bố mẹ cảm thấy rất vui/ tự hào (So sánh, dù là so sánh tích cực cũng không nên bạn nhé).
3, Bạn không nên nói: Lần kiểm tra này sao con lại được có 6 điểm. Con làm sai ở phần rất đơn giản.
Mà nên nói: Lần kiểm tra này, con đã cố gắng hết sức nên được điểm trọn vẹn. Nhưng bài này thì con chưa cố gắng đủ. Mẹ nghĩ là con nên xem lại kiến thức phần này nhé. (Cần nhìn ra điểm tích cực trước, chỉ ra cái sai và nêu hướng khắc phục cho con sau.)
4, Bạn không nên nói: Tại sao con lại làm hỏng việc này.
Mà nên nói: Con nghĩ nên khắc phục việc này bằng cách nào? (Hãy để trẻ tìm ra cách sửa sai, như thế lần sau trẻ sẽ ít mắc lại lỗi).
5, Bạn không nên nói: Con làm ồn quá. Con im lặng ngay cho mẹ.
Mà nên nói: Ối ối, mẹ sợ quá, con có cách nào giúp mẹ đỡ sợ tiếng ồn được không? (Hãy cho trẻ cơ hội được “giúp đỡ”)
6, Bạn không nên nói: Con phải tự lập, tự lo liệu mọi thứ. Con đã lớn và không ai có thể giúp con cả.
Mà nên nói: Bố mẹ tin con đã có thể tự lo liệu được nhưng khi nào cần giúp đỡ, con cứ nói với bố mẹ. Bố mẹ sẵn sàng hỗ trợ. Và nếu con ở trường, con có thể hỏi sự trợ giúp của bạn bè. (Dạy trẻ tự lập không có nghĩa là cô lập trẻ, bắt trẻ phải thực hiện một mình mọi việc. Hãy để con hiểu rằng, con không “cô đơn”.)
Nhiều lắm bạn ạ. Nhưng bạn đừng căng thẳng khi nghĩ: Ôi, mình làm sao mà nhớ được những thứ này.
Không, không cần nhớ đâu bạn ạ. Chỉ cần bạn chịu khó quan sát để nắm bắt cảm xúc của con. Từ ánh mắt, điệu bộ, cái nắm tay, tiếng khóc và tiếng cười, tự nhiên bạn sẽ biết cách thôi.
Mình sẽ không nói: Bạn cố gắng nhé. Mà mình nói: Mình biết là bạn làm được.
Bạn thích cách nói nào hơn?
• Bạn hãy ghi lại những câu nói mà bạn thấy con rất thích nghe
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
• Cả nhà hãy ngồi cùng nhau và trao đổi những cách nói chuyện khiến cho tất cả đều dễ chịu
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
• Những câu nói nào của con khiến bạn nhớ lâu nhất?
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
Thật tuyệt vời khi có con ở bên, bạn nhỉ!