Thèm nghe tiếng ếch kêu mưa

A

nh bạn sống ở một nơi xa lắc xa lơ nhắn rằng: “Bên này đang mưa. Mình ngồi trước hiên ngắm mưa và bỗng dưng thèm nghe một tiếng ếch kêu! Biết không, hồi nhỏ, mỗi lần không chịu ngủ, mạ mình vẫn thường hù yêu mình là con hãy ngủ đi, ông Ọ đang kêu đó! Tiếng ông Ọ mạ mình nói chính là tiếng ếch ‘ộp, ộp, ộp…’ vang lên ngay cạnh bờ rào sau vườn nhà. Mình dỏng tai nghe và thấy sợ, liền chui vô lòng mạ rồi ngủ khi mô cũng không biết nữa…”

Huế cũng đang mưa. Mưa giữa ngày tháng hạ, làm tôi cũng nao nao nhớ những âm thanh thân thiết giống bạn. Trong bản hòa ca âm thanh đồng nội, tiếng ếch mang một âm vực riêng thoáng nghe qua rất khó chịu. Tiếng ếch như một nốt trầm giữa một dàn âm thanh toàn nốt cao của những loài vật sinh sống trên cánh đồng, vườn tược làng quê. Hồi nhỏ, tôi cũng như anh bạn và bao đứa trẻ khác ở quê đều sợ tiếng kêu của loài ếch. Lớn lên đi coi mấy chú trong xóm câu ếch mới biết, chỉ có những con ếch to bự còn gọi là ếch bà mới kêu giọng ồm ồm trầm đục như thế. Đã là ếch bà nên không dễ câu, bởi nó có kinh nghiệm đầy mình, thường chọn những chỗ hang sâu trong bụi rậm để ở và phải khi đêm xuống, thật lâu nó mới cất giọng để hòa cùng bản giao hưởng âm thanh của muôn loài.

Tiếng ếch gắn liền với mùa màng. Năm mô vụ lúa được mùa, ếch kêu ầm ập, khoan nhặt suốt đêm. Con mô con nấy béo mẩy vì có nhiều thức ăn là những hột lúa căng tròn. Những vụ mùa thất bát, tiếng ếch cũng thưa thớt, hiu hắt lắm. Mà đâu chỉ ếch, hầu như các loài động vật khác sinh sống trên cánh đồng làng từ nhái bén, ễnh ương hay châu chấu, cào cào… đều cộng sinh cùng nhịp sống mùa màng để đo nỗi buồn vui của người làm nông.

Tôi hiểu vì sao anh bạn lại thèm nghe một tiếng ếch kêu sau cơn mưa giông nơi đất khách. Tuổi thơ chúng tôi đong đầy kỷ niệm với cánh đồng quê mải miết. Là những buổi tối sau mưa giông mùa hạ hay những cơn mưa đầu mùa lụt được theo người lớn đốt đèn soi ếch. Cả cánh đồng rộn tiếng kêu của ếch nhái, côn trùng đang thỏa thuê cất tiếng chào mưa. Ếch nhảy ra đường tắm mưa thấy ánh sáng là trơ mắt đóng đèn, cứ thế mà tóm gọn từng chú một đến khi mô đầy oi mới thôi. Mà hồi đó, chỉ bắt ếch chứ không ai bắt nhái bén hay mấy loại chàng hiu, ễnh ương... Sau này, cánh đồng làng hẹp dần, nông dân dùng nhiều loại thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh cho lúa nên loài ếch ngày một ít dần. Cũng từ đó, nhái bén, chàng hiu, ễnh ương chi cũng bị con người bắt sạch…

Bạn tôi cũng chưa biết chuyện bữa ni cánh đồng làng không còn loài cá lia thia tuổi thơ nữa do loài cá rô phi xuất hiện sau này nó đớp hết. Lại nhớ cái nạn ốc bươu vàng phá hại mùa màng và cũng gần như chiếm luôn môi trường sống của loài ốc bươu đen từ bao đời gắn liền với đồng ruộng. Ngồi ở cái quán bên ngã ba sông Ô Lâu ăn món ốc bươu đen, tôi hỏi anh chủ quán rằng ốc ni anh lấy nguồn chỗ mô chớ ngoài đồng bữa ni toàn là ốc bươu vàng? Anh chủ quán nói phải rồi, ốc bươu đen sau khi bị ốc bươu vàng tấn công phải lui về đáy sông mà sinh tồn. Ốc bươu đen chừ chỉ có dưới lòng sông Ô Lâu, sáng sớm chúng thường nổi lên và ngư dân thường đi bắt ốc bán cho quán…

Cơn mưa dài suốt đêm qua làm tôi cũng thèm nghe một tiếng ếch kêu “ộp, ộp, ộp…” giờ đã hiếm hoi, thưa thớt vang lên từ bờ bụi, ao hồ; huống chi bạn đang ở chân trời xứ lạ, có mà mơ nghe được tiếng ếch đồng làng. Cũng thiệt lạ, hồi xưa cụ Tú chạnh nhớ sông xưa mà thấy lòng hoang vắng khi: Vẳng nghe tiếng ếch bên tai - Giật mình còn tưởng tiếng ai gọi đò. Còn bạn tôi và cả tôi nữa thì thèm nghe một tiếng ếch kêu để được “giật mình” tưởng về những ngày xưa cũ trong veo…