Ám thị, hay đúng hơn là tự kỉ ám thị, theo một nghĩa nào đó là một chủ đề hoàn toàn mới, nhưng thực ra nó cũng cổ xưa như Trái Đất vậy.
Tự kỉ ám thị mới ở chỗ, đến tận bây giờ, nó vẫn chưa được nghiên cứu từ góc nhìn đúng đắn. Hậu quả là tạo ra những kết luận sai lầm. Tự kỉ ám thị cũ vì nó đã xuất hiện từ thời kì đầu của loài người trên Trái Đất. Quả thực, tự kỉ ám thị là một công cụ chúng ta sẵn có từ lúc sinh ra. Nó mang một sức mạnh phi thường. Kết quả tốt hay xấu tùy thuộc vào từng tình huống, nhưng trước giờ chúng ta thường thực hiện các phép ám thị tiêu cực mà không ý thức được. Có những hiểu biết thích đáng về sức mạnh của tự kỉ ám thị là chúng ta đã nắm trong tay một công cụ vô cùng hữu dụng cho chính mình. Dù bạn là ai, thầy thuốc, quan tòa, luật sư hay giáo viên, bạn đều có thể ứng dụng thành công phương pháp chữa lành và thúc đẩy tinh thần này.
Một người biết cách sử dụng phép tự kỉ ám thị, trước hết, có thể bảo vệ chính mình khỏi các ám thị tiêu cực, mang tính kích động có hại từ những người xung quanh. Hơn nữa, phép ám thị đích thực có thể chữa lành, có thể tái sinh sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta. Nó dẫn dắt chúng ta đến con đường đúng đắn, rõ ràng và lạc quan.
THỂ Ý THỨC VÀ THỂ VÔ THỨC
Để hiểu rõ các hiện tượng tự kỉ ám thị, chúng ta cần biết rằng tâm trí của chúng ta tồn tại dưới hai dạng thể khác nhau. Chúng đều thông minh, nhưng một cái có ý thức, còn một cái không ý thức hay vô thức. Đó là lí do chúng ta không nhận ra sự tồn tại của dạng thứ hai.
Thể ý thức là dạng tâm trí hoạt động mà nhờ đó ta trực tiếp cảm nhận được những trải nghiệm thường ngày của mình, bao gồm cả cảm giác, xảm xúc và kí ức. Nhưng đó chỉ là một phần nhỏ trong những nguồn lực tâm trí của chúng ta. Thể ý thức tồn tại ở tầng bề mặt, nơi chúng ta có thể tiếp cận dễ dàng và ngay lập tức. Nằm dưới ý thức là những chiều kích thích rất mạnh của vô thức, là cái kho chứa và thôi đẩy những trạng thái nhận thức và hành vi của chúng ta.
Sự tồn tại của thể vô thức có thể chứng minh bằng những hiện tượng xảy ra xung quanh chúng ta. Hãy quan sát và suy nghĩ một chút.
Có lẽ mọi người đều quen với chứng mộng du1. Người mộng du thức dậy vào ban đêm và trong trạng thái ý thức thấp, anh rời phòng, có thể đang mặc quần áo hoặc không mặc gì, anh đi xuống nhà, đi dọc hành lang, thực hiện một vài hành động nào đó, sau khi hoàn thành anh quay lại giường. Sáng hôm sau, anh vô cùng kinh ngạc, việc anh bỏ dở tối qua giờ đã được hoàn thành. Nhưng anh lại không nhớ gì về những việc mình đã làm. Thế lực nào có thể khiến cơ thể anh tuân lệnh? Phải chăng là một luồng lực không ý thức được – đấy là thể vô thức của anh?
1 Mộng du (somnambulism hay sleepwalking), còn gọi là ngủ đi rong hoặc chứng miên hành là một chứng rối loạn giấc ngủ. Những người mộng du thường phát sinh từ giai đoạn giấc ngủ sâu trong trạng thái ý thức thấp và thực hiện những hành động mà họ thường làm lúc trạng thái ý thức đầy đủ. Chứng mộng du có thể kéo dài ít nhất là 30 giây hoặc nhiều nhất là 30 phút (ND).
Giờ hãy xem xét tình trạng cuồng sảng rượu cấp2 của những người nghiện rượu nặng. Trong cơn điên bộc phát, anh ta cầm lấy bất cứ thứ vũ khí nào vừa tay, một con dao, cái búa hay cái rìu. Anh ta điên cuồng ráng vào những người xung quanh. Cơn điên qua đi, ý thức trở lại, cảnh tượng thật kinh hoàng. Anh không thể tin mình đã làm như thế. Chẳng phải phần vô thức đã dẫn dắt những hành động của kẻ bất hạnh tội nghiệp kia sao?
2 Delirium tremens: Chứng mê sảng của người nghiện rượu nặng.
Có nhiều ác cảm, nhiều điều xấu ác chúng ta tạo ra bằng ám thị tiêu cực mà chúng ta thường khó nhận thấy. Thay vì chỉnh sửa những ám thị vô thức tiêu cực, chúng ta hãy sử dụng những ám thị ý thức tích cực, để chấm dứt sự chịu đựng không cần thiết.
Quay trở lại, chúng ta rất dễ dàng tin tưởng ý thức của bản thân. Ý thức này thông qua các tri giác và nó có tính tức thời. Nhưng nếu tập trung suy nghĩ vào ý thức của mình, bạn sẽ sớm nhận ra rằng những trải nghiệm ý thức của chúng ta biến đổi liên tục và kí ức là không đáng tin cậy. Ví dụ, khi bạn đọc một cuốn sách, những trải nghiệm quá khứ ùa về hoặc những cảm xúc khó chịu ở hiện tại xen vào có thể ngắt quãng sự tập trung của bạn. Khi đó luồng suy nghĩ, sự ý thức của bạn đã thay đổi rồi.
Nhưng thể vô thức thì ngược lại, nó có khả năng ghi nhớ tất cả những sự kiện diễn ra mà không sai sót.
Vô thức lưu chứa một bức tranh rộng lớn hơn rất nhiều những mảnh ghép có trong ý thức
Hơn nữa thể vô thức rất “vô tư” và tiếp nhận tất cả, không cần lí do. Vô thức hùng mạnh đến nỗi, dù con người có ý thức được hay không, nó vẫn cứ diễn ra và điều khiển hành vi của con người. Vô thức kiểm soát và thôi đẩy hoạt động của chúng ta qua phương tiện trung gian là não bộ. Một ý nghĩ xuất sinh trong đầu chúng ta, dù được hiện thực hóa hay chưa, vô thức cũng ghi nhận đấy là một dạng hiện thực trong tâm trí. Vì rõ ràng, ý nghĩ đó tồn tại trong đầu chúng ta, đúng chứ.
Thể vô thức không chỉ là một kho lưu giữ mọi kí ức, suy nghĩ và cảm xúc của chúng ta, nó cũng âm thầm điều khiển ý nghĩ và hành động của chúng ta, bất kể đó là gì.
Thể vô thức là cái chúng ta thường gọi trí tưởng tượng. Chúng ta vẫn tin rằng ý thức thôi thúc hành động của chúng ta. Nhưng sự thực thì ngược lại. Vô thức mới chính là cái thôi đẩy chúng ta hành động, đôi khi đi ngược với ý chí của chúng ta.
Vô thức và ý thức là hai lực lượng luôn luôn đối đầu nhau
Ý CHÍ VÀ TRÍ TƯỞNG TƯỢNG
Khi chúng ta mở một cuốn từ điển và tìm nghĩa của từ “ý chí”, ta thấy một định nghĩa như sau: Ý chí là khả năng tự do quyết định mọi hành động của chúng ta. Chúng ta chấp nhận định nghĩa này là đúng và không bàn cãi. Tôi nghĩ nó đúng, nhưng chưa đủ. Ý chí mà chúng ta tự hào quả quyết luôn dẫn lối đến trí tưởng tượng. Chắc chắn là không có ngoại lệ.
Bạn nói. Báng bổ! Ngược đời!
Tôi trả lời. Không hề. Đó là chân lí! Chân lí tuyệt đối.
Hãy nhìn xung quanh và nhận thức cho thấu đáo những gì bạn thấy. Rồi bạn sẽ hiểu rằng điều mà tôi quả quyết không phải là một lí thuyết rỗng tuếch nảy sinh từ một bộ não rối loạn, đó là một diễn đạt đơn giản và thẳng thắn về một thực tế.
Giả sử chúng ta đặt trên sàn một tấm ván dài 30 feet3 và rộng 10 inch4. Rõ ràng là mọi người có thể đi dọc theo tấm ván từ đầu này đến đầu kia mà không bước ra ngoài.
3 Đơn vị đo chiều dài Anh, 1 feet tương đương 30,48m.
4 Đơn vị đo chiều dài Anh, 1 inch tương đương 2,54 cm.
Giờ hãy thay đổi các điều kiện của thí nghiệm này. Ta nâng tấm ván lên cao gần bằng các tòa tháp của một nhà thờ lớn.
Ai có có khả năng đi, dù chỉ một feet trên tấm ván đó?
Bạn sẽ làm được điều đó chứ?
Chắc chắn không. Bạn sẽ run rẩy và không bước nổi hai bước. Dù có toàn bộ nỗ lực từ sức mạnh ý chí của mình, bạn chắc chắn sẽ ngã nhào xuống đất.
Tại sao bạn lại không ngã khi tấm ván ở dưới đất?
Và làm thế nào bạn lại ngã khi nó được nâng lên đến độ cao bất kì?
Đơn giản là vì trong tình huống đầu tiên, bạn tưởng rằng chẳng khó khăn gì để bước đi trên tấm ván đó. Còn ở tình huống thứ hai, bạn tưởng rằng mình không thể bước nổi.
Bạn có thể dùng ý chí để đi hết tấm ván, nhiều chừng nào bạn muốn. Nhưng nếu bạn tưởng tượng rằng bạn không thể, vậy thì bạn tuyệt đối không thể làm điều đấy.
Hiện tượng hoa mắt chóng mặt xuất hiện do hình ảnh hình thành trong tâm trí chúng ta rằng chúng ta sắp ngã. Hình ảnh này biến đổi thành hành động, BẤT KỂ MỌI NỖ LỰC CỦA Ý CHÍ CHÚNG TA. Thậm chí nó biến đổi càng nhanh hơn khi ý chí của ta càng mãnh liệt theo hướng ngược lại.
Chúng ta hãy quan sát một người chịu ảnh hưởng của chứng mất ngủ. Nếu anh ta không cố gắng ngủ, hẳn anh ta sẽ có một giấc ngủ ngon lành. Ngược lại, nếu anh ta muốn ngủ, càng cố gắng ngủ anh ta càng trằn trọc không yên.
Bạn đã từng để ý thấy điều này chưa: Bạn càng cố nhớ tên một người, thì chỉ một lúc sau bạn quên biến mất, và để nhớ lại cái tên đó thì càng khó khăn hơn. Đến khi bạn ngưng cái suy nghĩ “Mình quên mất nó rồi” và nghĩ rằng “Thôi để kệ nó”, thì cái tên tự nhiên bật ra trong đầu bạn mà không cần chút nỗ lực nào.
Những người đi xe đạp hẳn còn nhớ những nỗ lực đầu tiên khi học cách giữ thăng bằng. Đang nắm chặt tay lái vì sợ ngã, đột nhiên bạn thấy một viên đá nhỏ hay là một con ngựa ở giữa đường. Bạn muốn tránh những chướng ngại vật đó, nhưng càng cố gắng tránh, bạn càng có xu hướng đâm thẳng vào nó.
Ai đã từng một lần bật cười trong vô thức, sẽ thấy, càng nỗ lực kìm nén, bạn càng mất kiểm soát với thân thể mình.
Trạng thái tâm trí của chúng ta trong những ví dụ này là gì?
• “Tôi không muốn ngã, nhưng tôi không thể không ngã.”
• “Tôi muốn ngủ, nhưng tôi không thể ngủ.”
• “Tôi muốn nhớ tên cô A nhưng tôi chẳng thể nhớ ra.”
• “Tôi muốn tránh chướng ngại vật đó, nhưng tôi không thể.”
• “Tôi muốn kiềm chế nụ cười đó, nhưng tôi không thể.”
Điều đó cho thấy, dù trong những tình huống khác nhau, nhưng luôn là trí tưởng tượng đã mang ý chí đi xa.
Tương tự, chúng ta thấy một viên sĩ quan đang xông lên, đi đầu đoàn quân của mình. Tấm gương dũng cảm của anh tạo cảm hứng cho đoàn quân của anh ta làm theo. Nhưng một tiếng hét lớn: “Hãy cứu lấy mình” gây nên một sự rút lui hỗn loạn và chết người. TẠI SAO?
Trong tình huống thứ nhất, đoàn quân đó tưởng tượng rằng họ phải hành quân về trước. Và trong tình huống thứ hai, họ tưởng tượng rằng họ bị đánh bại và phải bỏ chạy để thoát chết.
Panurge5 biết rõ tính chất lây lan của sự gương mẫu hay sức mạnh của trí tưởng tượng. Để trả thù một thương nhân đi biển cùng, anh ta tóm lấy và ném con cừu đầu đàn xuống biển. Anh ta chắc chắn rằng, những con cừu còn lại trong đàn sẽ theo sau con đầu đàn và lao xuống biển. Đương nhiên, bất chấp nỗ lực của người chăn cừu, điều đó đã xảy ra.
5 Panurge là một nhân vật chính trong Gargantua and Pantagruel, một bộ năm tiểu thuyết của François Rabelais. Anh ta là một người cực kì xảo quyệt, phóng đãng và hèn nhát (ND).
Con người chúng ta ít nhiều giống một đàn cừu.
Chúng ta đi ngược với ý chí của mình, chúng ta nghe theo những người khác và tưởng tượng rằng chúng ta không thể làm khác
Tôi có thể viện dẫn hàng ngàn ví dụ, chỉ là liệt kê thật phiền hà. Song, tôi không thể bỏ qua việc nhấn mạnh khả năng vô cùng của trí tưởng tượng, hay còn gọi là thể vô thức, trong cuộc chiến chống lại ý chí của nó.
Những người nghiện rượu sẵn lòng dừng uống, nhưng họ không thể kiểm soát chính mình. Hãy hỏi họ. Họ sẽ kể với bạn, bằng tất cả sự thành thật, rằng họ muốn điều độ, rằng thứ chất lỏng đó kinh tởm đến thế nào. Nhưng họ bị thôi thúc uống chẳng thể cưỡng lại, bất chấp ý chí của họ, bất chấp những hậu quả tai hại mà họ biết chắc sẽ xảy ra.
Cũng như thế, những kẻ phạm tội thực hiện tội ác mà chẳng đếm xỉa đến chính mình. Khi bạn hỏi họ tại sao họ hành động như thế, họ trả lời: “Tôi không thể dừng được, tôi như bị xúi bẩy phải làm thế, nó vượt quá khả năng kháng cự của tôi.”
Cả người nghiện rượu lẫn tên tội phạm đều nói sự thật. Họ bị thúc ép làm những việc mà họ tưởng họ không thể dừng lại được.
Tôi không có ý nói rằng ý chí của chúng ta không có sức mạnh. Ngược lại, nó là một nguồn sức mạnh vĩ đại, nhưng hầu như nó luôn chống lại bạn. Chắc chắn nhiều khi bạn nghĩ: “Tôi muốn làm điều này và tôi sắp sửa làm nó rồi. Tôi muốn có thứ đó và tôi sắp có nó rồi.” Nhưng nếu bạn không cố gắng dùng ý chí kiểm soát, thì hẳn bạn sẽ thành công.
Chúng ta luôn tự hào về sức mạnh ý chí của mình. Chúng ta luôn nghĩ rằng mình hành động có ý thức. Nhưng thực tế, chúng ta chỉ là những con rối đáng thương bị vô thức và trí tưởng tượng điều khiển. Để có thể tỉnh táo và lí trí, chúng ta cần học cách điều hướng trí tưởng tượng của mình thông qua phép tự kỉ ám thị này.
Ghim 1
Thể ý thức là dạng tâm trí hoạt động mà nhờ đó con người trực tiếp cảm nhận được những trải nghiệm thường ngày của mình, bao gồm cả cảm giác, cảm xúc và kí ức.
Thể vô thức có khả năng ghi nhớ tất cả những sự kiện diễn ra mà không sai sót. Dù con người có ý thức được hay không, vô thức vẫn cứ diễn ra và điều khiển hành vi của con người.
Khả năng vô cùng của trí tưởng tượng hay thể vô thức làm con người đi ngược với sức mạnh của ý chí. Trong mâu thuẫn giữa ý chí và trí tưởng tượng, sức mạnh của trí tưởng tượng tỉ lệ thuận với bình phương ý chí. Nghĩa là ý chí càng lớn, thì sức mạnh của trí tưởng tượng còn lớn hơn gấp bội.