Chương VII

---

Nền tảng

Nếu bạn có thể hiểu được ẩn ý của phát biểu trên, thì bạn vốn đã thấy được điều gì đang diễn ra. Nhờ vào sự hoàn thiện của công nghệ, những công ty tập trung vào kinh doanh và sau đó là tập trung vào thuật toán có thể tăng trưởng bằng công nghệ Blockchain. Đây là những công ty làm việc với tài sản và thông tin thật. Những công ty sử dụng các cơ chế hoạt động đã được thời gian kiểm chứng đối với tiền bạc, giải quyết thứ mà những công ty công nghệ ngày nay đang tìm hướng xử lý: sự an toàn.

Giờ hãy cùng xem qua các cột mốc lịch sử, thứ giúp chúng ta dễ dàng hiểu được tại sao đơn giản lại là ngày nay, và tại sao công nghệ chỉ là một trong những tác nhân dẫn đến sự thay đổi này. Hãy xem xét 8 sự thật cơ bản đưa chúng ta đến với sự thay đổi mang tính tiến hóa này. Nhờ vào những bối cảnh ấy, bạn sẽ dễ dàng hiểu rằng chiếc điện thoại di động đang nằm trên bàn kia sẽ nhanh chóng vượt trên cả vị trí quản lý tài chính cho bạn.

Nó sẽ trở thành cộng sự đầu tư của bạn, thứ mà khi được sử dụng một cách đúng đắn sẽ biến nhiều người trên hành tinh này trở thành cổ đông thật của những công ty thật và đang hoạt động. Những công ty phục vụ các khách hàng thật, nơi có cấu trúc mà những người bình thường như chúng ta không thể xâm nhập với điều kiện hiện tại.

Chúng ta sẽ chỉ đề cập đến các cột mốc một cách tổng quát, bỏ qua ngày tháng cụ thể, và chỉ tập trung vào những điều thiết yếu: những sự thật mà chúng ta hiểu để biết cuộc thảo luận nói về điều gì, và có thể đánh giá đâu là cơ hội mà chúng ta đang đối mặt với tư cách là những người không chuyên.

Trong lịch sử, chúng ta biết khá rõ về sự phát triển của đồng tiền. Chắc chắn mỗi một người trong chúng ta đều đã từng nhìn thấy một người châu Âu cưỡi trên lưng ngựa đem theo một bao tải đầy vàng. Những câu thứ mà chúng ta có thể dễ dàng hiểu được. Tuy nhiên, việc đem theo toàn bộ vốn liếng trên người là rất rủi ro, vì người đó sẽ mất đi mọi thứ khi gặp rắc rối. Sau một thời gian ngắn, những bên trung gian xuất hiện, rồi sau đó là ngân hàng. Mọi người sẽ đơn giản là gửi vốn của mình vào trong đó, ví dụ như dưới dạng những thỏi vàng, và nhận được một mảnh giấy xác nhận giá trị vốn gửi vào.

Sau đó thì mọi người có thể đi du lịch một cách tương đối an toàn. Phương thức này phổ biến đến nỗi nó đã lan rộng và dẫn đến sự ra đời của tiền giấy. Tiền giấy được bảo đảm giá trị bằng vàng, phục vụ cho mọi người trong một thời gian dài, và sự phổ biến của nó chỉ bị mỗi sự phát triển của máy vi tính làm gián đoạn. Máy vi tính đã xâm nhập mạnh mẽ vào quá trình này và biến tiền giấy thành tiền điện tử.

Sự chuyển đổi sang cấp độ tiếp theo này diễn ra một cách từ tốn nhưng triệt để. Thanh toán tiền giấy dần được thay thế bằng thẻ nhựa, và sau thẻ nhựa là điện thoại di động. Ví dụ như tại Trung Quốc, chỉ có một số ít người thanh toán bằng thẻ tín dụng, họ sử dụng điện thoại di động để thanh toán. Tuy nhiên, sự thay đổi trọng yếu đang diễn ra ngay lúc này. Thế hệ mới muốn tiền bạc của họ được kiểm soát, và muốn quản lý nó mà không phụ thuộc vào những gì các nhân viên ngân hàng nghĩ.

Đó là lý do tại sao tiền mã hóa, thứ loại bỏ những người trung gian ra khỏi quy trình lại thú vị đến như vậy. Giữa người trả và người nhận chỉ có công nghệ mà thôi. Bản thân công nghệ cũng có thể dàn xếp những gì mà trước đây chỉ có ngân hàng mới làm được. Về mặt công nghệ, Blockchain đại diện cho một sự chuyển đổi mang tính tiến hóa thật sự, sự chuyển đổi này cũng diễn ra từ tốn như sự phát triển của tiền điện tử vậy. Hầu hết mọi người trên thế giới này ưa thích sự thuận tiện hơn sự tự do. Blockchain có những đặc tính mà giờ đây chúng ta mới bắt đầu khám phá.

Bởi vì sự thật là công dụng của tiền mã hóa cực kỳ thuận tiện, đặc biệt là khi nó có thể thiết kế, đề xuất, và thậm chí là thực hiện hầu hết các hoạt động thay cho người dùng. Những thuật toán đã ở một cấp độ mà chúng thường có thể hiểu nhiều hơn bản thân người dùng, và có thể dự đoán những tình huống mà người dùng thậm chí còn không nhận ra. Chức năng tiện lợi này sẽ dần dần để chúng ta giao phó phần lớn trách nhiệm cho những máy móc được điều khiển bởi các thuật toán.

Chúng ta đang ở giai đoạn khởi đầu, nhưng xu hướng này là cực kỳ rõ ràng. Do đó, nếu chúng ta nắm bắt sự phát triển mang tính tiến hóa liên quan đến quá trình biến đổi về mặt tiền tệ này và hành vi gắn liền với nó dưới dạng một công cụ cụ thể, chúng ta sẽ có thể làm việc với thông tin sẵn có hiện nay, thứ sẽ sớm được phần lớn mọi người trên hành tinh cần đến. Như chúng ta sẽ thấy được trong cột mốc tiếp theo, thế hệ ngày nay ưa thích những công cụ gia tăng sự thoải mái. Nếu họ được tiếp cận những công cụ tận dụng sức mạnh hợp tác của Blockchain và biến chúng thành một mạng lưới tài chính xã hội được chia sẻ dựa trên các quy tắc phi tập trung, họ sẽ ưu tiên những công cụ đó hơn là những công cụ bị kiểm soát toàn phần hoặc tập trung một phần, thứ đòi hỏi sự quản lý của con người.

Như chúng ta đã nhắc đến trước đó, mọi thế hệ đều có một số phong tục tập quán dựa trên trình độ học vấn, khả năng truyền đạt chúng, và tiềm năng áp dụng chúng. Trong quá khứ, chúng ta đều biết tiền giấy và tiền xu là những phương tiện duy nhất để chi trả. Chúng có hình dạng thật, giống như một tấm bưu thiếp bằng giấy hay một đồng xu bằng kim loại. Chúng ta biết rất rõ máy tính là gì, và công cụ này là một đại diện tiêu biểu cho giai đoạn đó.

Tuy nhiên, một số thế hệ lại được sinh ra trong thời kỳ có vài phương tiện để chi trả. Một tấm thẻ bằng nhựa đã được thêm vào tiền giấy và tiền xu. Chúng ta dùng thẻ thanh toán kết hợp với máy vi tính, mặc dù chúng ta không thường xuyên sở hữu một chiếc máy vi tính vào thời xưa. Nhiều người trong chúng ta chắc chắn vẫn còn nhớ “máy thanh toán thẻ thủ công” xưa cũ, cụ thể là một thiết bị cơ học có khả năng sao chép những con số được dập nổi trên thẻ thanh toán lên giấy. Sau đó, tờ giấy này sẽ được giao cho ngân hàng để xử lý.

Tuy nhiên, thời đại của máy vi tính đã sớm bị thay thế bởi điện thoại di động. Cân nhắc việc chúng ta đã sử dụng điện thoại di động hơn hai mươi năm qua, nó là một công cụ tiêu biểu cho thế hệ hiện đại, xử lý hầu như mọi công việc quan trọng. Thế hệ ngày nay chỉ hiểu về tiền bạc dưới dạng thông tin. Các dữ liệu mà chúng ta hiểu dưới dạng những con số và phép chuyển đổi cũng đang bắt đầu thay đổi về mặt ứng dụng. Thế hệ mới không chỉ có hứng thú với giá trị danh nghĩa của đồng tiền hay hình dạng của nó, mà còn có hứng thú với giá trị thực của nó, thứ cho phép họ tiến bộ, làm những gì họ thích, và phát triển những gì họ quan tâm.

Do đó, sự chuyển tiếp sang điện thoại di động và tiền mã hóa diễn ra tuần tự và gắn liền với các đặc trưng nhân khẩu học của một thế hệ cụ thể. Khi thế hệ mới thay thế thế hệ cũ, những thói quen của họ sẽ hòa lẫn vào xã hội. Đối với thế hệ Millennial⁵, việc đơn thuần phớt lờ những thứ khiến cho họ bận tâm là lẽ thường tình. Họ thích chia sẻ mọi thứ có thể, bất chấp việc mất đi phần nào sự tự do. Nhưng định nghĩa tự do của một thế hệ không nhất thiết có cùng ý nghĩa đối với thế hệ kế tiếp.

Và mặc dù chúng ta có thể cho rằng việc quay lại thời kỳ sử dụng máy tính là khả thi, nhưng cân nhắc trải nghiệm nhân khẩu học, điều này rất khó xảy ra. Thế hệ đang bước vào thời kỳ năng suất cao như hiện nay cần một giải pháp giúp họ loại bỏ sự rối rắm của quá trình ra quyết định. Công nghệ có thể làm điều này thay cho họ. Việc ứng dụng những công cụ hiện đang phát triển các công nghệ này là vấn đề mang tính sống còn đối với họ, còn việc tập trung vào bản thân và phát triển những gì đang làm là ưu tiên của họ. Thế hệ này sẽ sử dụng bất kỳ công cụ nào để gia tăng sự thoải mái, thậm chí dù có phải đánh đổi sự tự do.

Thế hệ Millennial (hay còn gọi là thế hệ Y) đã quen với việc không chỉ chia sẻ thông tin cá nhân mà còn chia sẻ thông tin thương mại, cả dưới dạng dữ liệu lẫn vật chất. Hiện nay thì việc chia sẻ mọi thứ có thể là chuyện khá bình thường. Chúng ta thấy được điều này từ mọi khía cạnh trong cuộc sống. Nhà cửa, du lịch, âm nhạc, ô tô, xe đạp, thậm chí là doanh nghiệp cũng được chia sẻ. Sự phát triển của các mạng lưới, phần mềm, và doanh nghiệp được chia sẻ hiện đang dần trở nên phổ biến trong cộng đồng và truyền thông. Những thói quen của thế hệ trẻ càng xâm nhập vào xã hội bao nhiêu thì chúng càng tác động đến thế hệ trước bấy nhiêu.

Nếu giới truyền thông nói rằng vào năm 2022, việc sở hữu một chiếc ô tô sẽ không còn hợp lý về mặt kinh tế nữa, thì các cửa hàng bán xe nào đang cho thuê xe sẽ phản ứng lại ngay lập tức. Còn ai lo lắng đến chuyện bảo dưỡng nữa khi một chiếc ô tô trở thành sản phẩm chỉ dùng một lần chứ? Mặc dù vậy, chúng ta lại một lần nữa thực hiện sự thay đổi này một cách từ tốn và tuần tự.

Nhiều người lớn tuổi vẫn còn sử dụng giấy bút để quản lý doanh nghiệp của họ (và dĩ nhiên là nó vẫn có hiệu quả rất tốt). Họ lập kế hoạch trong những cuốn nhật ký cổ điển và giám sát hiệu suất hoạt động của họ cũng như của nhân viên theo cách lỗi thời. Cho đến bây giờ, vẫn còn những công ty không có máy vi tính và lưu trữ sổ sách của họ trên giấy. Cá nhân tôi biết một công ty hoạt động trên ba thị trường (CZ, DE, AT) tự hào giới thiệu rằng họ không có máy vi tính, địa chỉ email hay điện thoại di động. Họ vẫn lưu trữ mọi thứ như họ đã từng làm cách đây năm mươi năm. Sự thật là ngày nay còn rất ít những công ty như vậy.

Hiện tại, có một số lượng lớn áp đảo những người dân đang ở giai đoạn trung gian, được đại diện bởi một chiếc máy vi tính với bộ điều khiển, màn hình, bàn phím, và con chuột cổ điển. Bên trong có một phần mềm quản lý việc vận hành nội bộ của họ lẫn việc ngoại giao với thế giới. Tuy nhiên, những người này cũng đang bị thôi thúc thay đổi bởi các tác nhân đến từ bên ngoài. Bởi vì việc chia sẻ có những lợi ích vô cùng to lớn, đặc biệt là nhờ vào sự cộng tác của những người mà một mình họ sẽ gặp khó khăn trong việc giải quyết một vấn đề cụ thể. Nói tóm lại, những hệ thống khép kín bị giới hạn bởi các quy trình, thông tin, và con người bao gồm trong đó. Chúng ta đang dần nhận ra điều này, đặc biệt là nhờ vào mạng xã hội. Chúng ta đơn giản là ở trong cùng một bức tranh. Nếu chúng ta không biết một điều gì đó, chúng ta sẽ hỏi han, chia sẻ, thảo luận, phát triển, và tăng trưởng. Đây là một xu hướng hầu như không thể phớt lờ. Những giải pháp phần mềm đám mây, những giải pháp phần mềm nguồn mở, những giải pháp Blockchain.

Ngay cả các ngân hàng, những tổ chức bảo thủ nhất, cũng đang bắt đầu chia sẻ dữ liệu của họ, chuyển sang điện toán đám mây và cởi mở hơn với thế giới. Chúng ta chỉ việc xem báo và đọc một vài bài viết về Quy định Bảo vệ Dữ liệu chung của Liên minh châu Âu (GDPR) cũng như việc ứng dụng Blockchain trong ngân hàng. Lấy ví dụ, hãy thử tìm kiếm trên Google bài phỏng vấn với giới truyền thông của Jean Lemierre, Chủ tịch Ngân hàng BNP Paribas tại Pháp, một trong những ngân hàng lớn nhất châu Âu. Trong bài viết về đề tài Blockchain, vị chủ tịch phát biểu rằng ngân hàng của ông sẽ đầu tư một số tiền tương đương 3 tỷ euro cho đến năm 2020, tức là theo tiến trình hai năm. Chắc hẳn chúng ta đều có thể hình dung, nếu những ngân hàng cực kỳ bảo thủ cũng tìm kiếm công cụ để nắm bắt những nhu cầu đang thay đổi và mạnh mẽ hơn bao giờ hết của thế hệ mới, cũng như đầu tư một số tiền lớn như thế vào thứ được gọi là “Blockchain”, thì có gì đó đang thật sự thay đổi. Nỗi sợ là động lực lớn nhất, và tầm ảnh hưởng của nó có thể nhanh chóng khơi gợi phản ứng của những ngân hàng lớn.

Có lẽ một vài người trong các bạn biết KIWI.COM, một công ty khởi nghiệp Cộng hòa Séc. Trang web này đã khởi đầu sự nghiệp lẫy lừng của mình cách đây vài năm và trở thành một hiện tượng toàn cầu. Sự cải cách về mặt công nghệ được giới thiệu với khách hàng dựa trên tiềm năng kết hợp vô số chuyến bay của các hãng hàng không để bạn có thể đi du lịch đến bất kỳ đâu với hầu hết mọi ngân sách. Tất nhiên là tôi có hơi phóng đại phần nào, nhưng bản chất của nó là như vậy. Dịch vụ này đã trở nên phổ biến đến mức giúp công ty khởi nghiệp ấy tăng trưởng lên đến hàng ngàn nhân viên và làm thỏa mãn hàng triệu khách hàng.

Tuy nhiên, ngày nay, mặc dù từng đạt được những thành tích đáng ngưỡng mộ, nhưng chúng ta có thể gọi công nghệ này là lỗi thời. Đã có nhiều thuật toán hiện đại hơn dựa trên những hướng dẫn mà khách hàng nhập vào có thể phân biệt được rằng, nhu cầu thật sự của ông ấy không phải là kết hợp một danh sách vé máy bay khác nhau để bay đến một địa điểm cụ thể, mà ông ấy làm vậy vì ông ấy có số tiền X và muốn bay đến địa điểm Y để bắt cá. Không ngoài mong đợi, thuật toán thông minh này sẽ đem đến cho khách hàng một giải pháp cho số tiền đã biết dưới dạng một chuyến câu cá được thiết kế dành riêng cho ông ấy tại khu vực mà ông ấy quan tâm. Sự dễ hiểu của những hệ thống này cũng như cách mà mọi người đáp lại chúng một cách tự động và tích cực thật tuyệt vời. Thuật toán này gần như sẽ không được phát triển nếu KIWI không tạo ra một giải pháp độc đáo như vậy.

Tuy nhiên, nếu chúng ta quay trở lại lịch sử gần đây, một lần nữa, chúng ta có thể nhận ra làn sóng tiến hóa nhỏ và từ tốn, nhờ đó mà những công ty công nghệ tương tự có thể phát triển vượt bậc. Những hệ thống tồn tại đặc biệt trong con người chúng ta, trong Tự nhiên, và trong Vũ trụ quanh ta. Chỉ mỗi sự thấu hiểu tuần tự về những nguyên tắc liên quan đến kiến thức này thôi cũng có thể giúp chúng ta tạo ra các quy trình dẫn đến những giải pháp mong đợi.

Ngày nay, khi những giải pháp này được biết đến vì chúng tồn tại ở nhiều cấp độ, thì thời đại của sự chia sẻ đang đến gần. Sự chia sẻ là điều khả thi vì chúng ta đi đến những kết luận tương tự nhau một cách độc lập. Điều này được minh họa rõ nét bởi các hệ thống ngân hàng. Sự tập trung hóa của họ có thể bảo đảm cho sự an toàn mà khách hàng mong đợi từ những tổ chức được mọi người hướng đến như thế. Nhưng nó gần như không thể phản ứng một cách linh hoạt trước những thay đổi đến từ kiến thức của khách hàng và những nhu cầu nảy sinh từ điều đó. Nhờ vào các thông tin sẵn có, khách hàng trở nên hiểu biết hơn nhiều, và do đó đòi hỏi một cách tiếp cận cá nhân ở cấp độ thấp hơn.

Đó là lý do tại sao các phương án thay thế đang được tạo ra, chúng lắng nghe và đáp lại những nhu cầu của họ. Nhưng chúng rủi ro hơn rất nhiều. Trong khi những ngân hàng tìm kiếm các giải pháp trong lĩnh vực mà họ biết, thì các giải pháp thay thế, ví dụ như các giải pháp sinh ra từ Blockchain, lại được ra mắt bởi những người mà về nguyên tắc là chấp nhận rủi ro lớn hơn nhiều (mặc cho những khoản đầu tư cực kỳ lớn vào công nghệ mà các ngân hàng thông báo với giới truyền thông).

Nói tóm lại, những ngân hàng có chuyên môn của riêng họ, và các giải pháp tài chính công nghệ cũng có chuyên môn của riêng chúng. Sau cùng, cả hai sẽ hoàn thiện lẫn nhau một cách hoàn hảo. Những ngân hàng bảo đảm sự an toàn, bảo đảm xếp hạng của khách hàng / công ty / dự án, còn các giải pháp tài chính công nghệ sẽ lo liệu phần còn lại với những công nghệ thay thế và trí thông minh nhân tạo. Thị trường mới này đang nổi lên và được tạo ra bởi những công cụ có thể hiểu được nhu cầu hiện tại của con người, thứ nảy sinh từ những tiềm năng mà thời đại đem đến. KIWI và thuật toán bên trên rất giống nhau, đều được tất cả những người thích câu cá tại nước ngoài xem trọng. Nó tương tự như những lần mà máy móc thay thế người lao động. Con người phá hủy chúng vì lo sợ mất việc. Nhưng sự thật là dù hiệu suất công việc tăng gấp hai, thì nhu cầu dành cho con người lại tăng gấp ba. Nói tóm lại, máy móc và con người sẽ hiệu quả hơn khi phối hợp với nhau.

Nếu bạn đã từng vay tiền của một ngân hàng, có lẽ bạn biết cảm giác sợ hãi đi kèm với lo lắng rằng bạn sẽ không thể trả lại khoản vay. Điều này thậm chí còn chính xác hơn trong trường hợp bạn vay số tiền với tư cách là một công ty. Ngân hàng sẽ tính toán tài sản bảo đảm bằng một công thức nào đó và thật sự sẽ lấy đi mọi thứ mà bạn sở hữu để làm vật bảo đảm, đề phòng bạn quên hoàn trả khoản vay. Trong trường hợp đó, bạn sẽ trở thành một dạng tù nhân trong chính ngôi nhà của mình.

Và nếu bạn hỏi vì sao thì lý do khá đơn giản. Khi bạn đang mắc nợ, ví dụ như vì bạn có kế hoạch phát triển doanh nghiệp của mình, ngân hàng sẽ bắt đầu kiểm soát mọi chi phí có thể để bảo đảm bạn không tiêu xài phung phí. Đương nhiên, điều này cũng có những khía cạnh tích cực, đặc biệt là vì bạn đang có được một đồng minh. Nhưng như tôi đã hứa hẹn trong phần đầu của cuốn sách hướng dẫn này, bạn sẽ biết được mối quan hệ cộng tác đó thú vị đến mức nào trong môi trường Blockchain, đặc biệt là khi nói đến việc giao dịch.

Trước khi đến được bước này, đầu tiên chúng ta cần kết nối với ngân hàng. Sau khi thiết lập mối liên hệ và được vay tiền, chúng ta sẽ có nhiều năm mất ngủ trước mắt nếu như chúng ta có trách nhiệm và nhận thức được sức mạnh của cam kết mà chúng ta thực hiện với khoản vay của mình. Nhưng nếu có chuyện gì đó xảy ra, và thường thì nó sẽ xảy ra, thì giai đoạn sắp đến không hẳn sẽ vui vẻ cho lắm. Trong trường hợp đó, ngân hàng sẽ thực hiện các bước để giảm nhẹ ảnh hưởng của những tổn thất đến từ thất bại của chúng ta.

Vì lý do gì đó, bạn sẽ chẳng thể làm gì nhiều trước điều này. Đột nhiên, bạn ở trong một thế giới bị thống trị bởi người khác, và bạn chỉ là một nhân chứng cho những gì đang diễn ra xung quanh mình. Đây là những thủ tục tiêu chuẩn, thứ phát triển, cải thiện, và gắn chặt với hệ thống. Giá trị của bạn thường sẽ bị hạ thấp đến mức không tưởng. Ngôi nhà mà bạn xây dựng sẽ không còn mang giá trị thị trường nữa, mà là giá trị hỏi mua, và sau đó là giá trị đấu giá, mọi thứ mà bạn đã tạo nên sẽ rẻ đi một cách ấn tượng. Số tiền chênh lệch sẽ về tay những ai hoạt động trong hệ thống, và những ai có đúng loại giấy tờ để bạn không thể chống đối. Và đó là thứ mà con người chúng ta không thích thú cho lắm. Do đó, các biện pháp thay thế được tạo ra để giải quyết chuyện này một cách hiệu quả hơn, đồng thời bảo đảm một vị trí ngang bằng cho tất cả những ai tham gia vào quy trình.

Nếu tôi nói đến “thị trường”, một số người trong chúng ta sẽ hình dung một phiên chợ diễn ra mỗi tháng một lần tại một nơi nào đó thuộc ngoại thành. Những người khác thì liên tưởng đến một cổng thông tin điện tử, còn những người khác nữa lại hình dung những người môi giới đang chạy qua chạy lại, quan sát những bảng điện tử nhấp nháy chứa đầy chữ và số. Trong bất cứ trường hợp nào đi nữa, thì đây cũng là nơi mà cung và cầu gặp nhau. Nếu bạn có những hàng hóa chất lượng cao với giá thành hợp lý, thì bạn có thể bán chúng. Điều này công bằng, đơn giản, và dễ hiểu đối với mọi người. Và bởi vì chúng ta biết điều này, nên có những hệ thống minh bạch hơn và công bằng hơn những hệ thống mà chúng ta đang sử dụng được sinh ra, những thứ mà cuối cùng chỉ được giám sát bởi người thi hành.

Ví dụ của một số hệ thống như vậy chính là Blockchain và các sàn giao dịch tiền mã hóa, nơi bạn có thể vứt bỏ (bán) một token. Một token, như chúng ta đã nói, đại diện theo một cách rất đơn giản cho giá trị được thể hiện trên hợp đồng thông minh (tương tự như một hợp đồng được hoàn tất ký kết, ví dụ như bởi một công ty và ngân hàng). Nếu bạn sở hữu một token và quyết định bán nó vì bất kỳ lý do gì, bạn sẽ đi đến sàn giao dịch và rao bán nó trên thị trường. Đây là thị trường phi tập trung với tính thanh khoản minh bạch, do đó quy trình sẽ trong sạch và công bằng. Một lần nữa, chúng ta đang tiến lên đỉnh của một làn sóng tiến hóa.

Cũng như những đoạn trước, không có gì là sai khi thấy rằng, ý nghĩ ban đầu của chúng ta về từ mà giờ đây chúng ta hiểu là “đội ngũ” đã thay đổi theo thời gian. Mặc dù không lâu trước đó, chúng ta hình dung đội ngũ là một nhóm những nhân viên cùng làm trong một văn phòng tách biệt, thì ngày nay, chúng ta có thể hình dung đội ngũ là những người sống rải rác tại khắp hai nửa bán cầu nhưng vẫn hợp tác vô cùng tốt với nhau. Ngày nay, việc chúng ta vẫn hoạt động bất chấp khoảng cách là điều phổ biến. Việc chúng ta giao tiếp bằng những ngôn ngữ mà chúng ta không biết thậm chí còn phổ biến hơn.

Thật vậy, có những ứng dụng chuyển đổi mọi ngôn ngữ cho chúng ta. Chúng ta cũng có những ứng dụng liên lạc trong điện thoại di động của mình, thứ có thể được phân chia thành các hạng mục công việc, cá nhân, xã hội, và thậm chí là giải trí. Chúng ta hình thành nên những vòng tròn quan hệ tập trung vào chuyên môn, nơi chúng ta tương tác với nhau và có được thông tin. Nếu chúng ta theo dõi một chủ đề nào đó trong một nhóm chia sẻ về nó với chúng ta, chúng ta sẽ có được một cái nhìn khái quát về điều mà chúng ta chưa từng mơ đến trước đây.

Việc ngồi trong góc của một căn phòng kín chỉ còn là vấn đề trong quá khứ. Mặc dù chúng ta có thể thuê những bộ não vĩ đại nhất trên thế giới làm việc cho chúng ta, nhưng chúng ta hầu như không thể ngăn họ giao tiếp với những người khác vì họ đã quen làm điều đó thông qua mạng Internet. Chính việc chia sẻ thông tin qua lại này cùng những chủ đề mà chúng ta tập trung vào sẽ tự động phân chúng ta vào một đội ngũ có sở thích chung.

Đối với thế hệ mới, sở thích quan trọng hơn rất nhiều so với thói quen thông thường được gieo mầm bởi cha mẹ. Do đó, việc một người thuộc những đội ngũ khác nhau, phát triển đề tài ở vài cấp độ khác nhau trong các tổ chức khác nhau đang ngày càng phổ biến. Nhờ đó mà có một phép so sánh rõ rệt liên quan đến chủ đề, và ngoài ra là một phần thưởng theo thông lệ trong các vòng tròn quan hệ này. Bất luận những thành viên trong đội ngũ hoạt động tại đâu, thì đội ngũ đó cũng giao tiếp phần nào độc lập với tổ chức chính mà họ làm việc. Điều này tự động tách họ khỏi những điều kiện làm việc bị đè nặng bởi sự tập trung hóa. Ngày nay, giới hạn của một đội ngũ phụ thuộc vào tính chất sở thích hơn là mục tiêu của tổ chức mà thành viên trong đội ngũ làm việc.

Và đó chỉ mới là khởi đầu. Về mặt công nghệ và tài chính thì ngân hàng, và cụ thể là những công ty chuyên ngành khác đã phát hiện ra rằng, họ cần phải tự động hóa nhiều hơn nữa hoặc mở ra các đề tài phù hợp với sở thích của những người ưa thích họ. Sự tự động hóa không loại bỏ con người ra khỏi quy trình, mà cho phép phẩm chất của những người đó đạt được tiêu chuẩn trung bình. Vì thế nên những tổ chức lớn mạnh, có thâm niên với thương hiệu lâu đời buộc phải tự động hóa hoặc token hóa⁶. Họ bị ép buộc bởi thị trường vì các đội ngũ ngày nay đã hoạt động trên toàn cầu. Nhờ có công nghệ, việc làm gián đoạn xu hướng này trên thực tế là điều không thể. Giờ họ đang trải qua một sự thay đổi huy hoàng, hoàn toàn từ tốn và tự động, nó khiến cho sức mạnh, kinh nghiệm, thành quả, và sở thích của đội ngũ trở thành cốt lõi của thương hiệu. Nếu các thương hiệu muốn giữ gìn hình ảnh mà khách hàng thấy được ở họ, họ buộc phải nhượng bộ trước sở thích của đội ngũ, bất chấp những rủi ro mà cách đây vài năm họ đã không sẵn lòng chấp nhận tăng lên.

Tôi khẳng định rằng, nếu hai người cùng làm một việc tương tự, thì nó sẽ không giống nhau đâu. Tôi khá chắc chắn rằng ngay cả khi tôi cởi bỏ hết quần áo và leo lên bức tượng Thánh Wenceslas trong quảng trường Wenceslas tại thủ đô Praha vào giữa trưa, dùng hết sức bình sinh để hô lớn ý tưởng xuất sắc và sinh lời nhất trên thế giới với đám đông bên dưới, thì cũng sẽ chẳng có điều gì xảy ra cả. Bất cứ ý kiến, thông tin, hay ý tưởng nào cũng sẽ chỉ còn là quá khứ cho đến khi nó được viết ra, công bố, và chia sẻ. Chỉ khi đó nó mới có thể được hiểu rõ, bình phẩm, chấp nhận, tán dương, và thực hiện. Nó là một quy trình tương tự như những gì mà Blockchain giới thiệu với chúng ta, và do đó, nó cũng được chấp nhận một cách rất vui vẻ và hoàn toàn tình nguyện. Bởi vì nó hoàn toàn tương ứng với xu hướng hiện tại, đó chính là thời đại thông tin.

Tất cả chúng ta đều quen thuộc với những khái niệm như mù thông tin, nhiễu loạn thông tin, và quá tải thông tin. Chính những thông tin dư thừa và số lượng không đếm xuể của chúng khiến cho chúng ta trở nên cứng rắn hơn trước độ xác thực và chất lượng của chúng. Tuy nhiên, thứ mà chúng ta không hề được miễn nhiễm chính là bản thân chúng ta. Tên, họ, nơi thường trú, tên con cái, chó, hoặc mèo của chúng ta. Tất cả những điều đó đều thiêng liêng đối với chúng ta, mặc dù đối với một số luồng thông tin thì có vẻ không phải là như vậy. Giờ đây, chúng ta có sự phân biệt rõ ràng dành cho những kênh nào và thông tin nào mà chúng ta sử dụng, nội dung gì và tại nơi nào chúng ta viết. Mặc dù trong những mạng lưới bao gồm chủ yếu là bạn bè thân tín của mình, chúng ta sẵn lòng cung cấp họ tên và nghề nghiệp, thậm chí là nói về những điều cực kỳ riêng tư, nhưng trong những vòng tròn quan hệ tập trung vào chuyên môn thì điều này có thể khá là trái ngược.

Trong Blockchain, một mạng lưới hiện đang tập trung vào các hoạt động tài chính nhiều hơn bất kỳ mảng nào khác, thì điều này thật ra rất giống nhau. Mọi người nhìn thấy những hoạt động nào đang được thực hiện, nhưng chỉ có những người thực hiện chúng là biết được chúng thuộc về ai. Đây là một thần chú tự động nhằm bảo vệ những người quan trọng trong mạng lưới Blockchain: các chủ sở hữu.

Ví dụ điển hình ở đây chính là khi có người chiến thắng một khoản tiền lớn. Trước đó không ai quan tâm đến ông ấy cả, nhưng khi càng có nhiều người biết về chuyện đó, thì đột nhiên số lượng bạn của ông ấy trở nên nhiều vô số kể. Mặc dù vậy, nếu người thắng cuộc là một tài khoản và chúng ta không biết ai sở hữu nó, thì rất có thể là sẽ không có gì đáng nói xảy ra (trừ khi chủ tài khoản chia sẻ niềm vui của mình với truyền thông). Ngày nay, chỉ có các ngân hàng mới làm việc với những thông tin này.

Tuy nhiên, như chúng ta đang dần trình bày ở đây, điều này về cơ bản đang thay đổi. Nhờ vào cách chúng ta làm việc với thông tin mà sự thay đổi này đang diễn ra từ tốn. Bởi vì chúng ta nhận thấy có một số loại thông tin được công bố khá bình thường trên một vài mạng lưới mà không gây ra bất kỳ vấn đề gì. Quả thật, chúng ta vốn đã nhận thức được rằng một số thông tin không hoàn toàn phù hợp, thậm chí đôi khi còn nguy hiểm và không thể chấp nhận được. Mặc dù thế hệ trước xem đây là một thói quen mới, nhưng đối với những người trẻ thì đây là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên, thái độ này không chỉ diễn ra tại địa phương giống như trước thời đại của mạng Internet, khi chúng ta chưa quen với các ứng dụng và giải pháp thông minh. Nó diễn ra trên toàn cầu. Những thế hệ mới tiếp nhận các thói quen một cách độc lập với cha mẹ họ, cũng như với môi trường xung quanh mà trước đó từng tác động đến người trẻ nhiều nhất. Đó là tại sao mức độ và tốc độ thay đổi đang ngày càng trở nên mạnh mẽ.

Cuối cùng chúng ta cũng đến với thị trường và những lĩnh vực gắn liền với nó. Hãy thử nhớ lại hai mươi năm đến hai mươi lăm năm trước đây. Chức năng của tiền vào thời điểm đó ra sao? Chúng ta sử dụng nó tại đâu và như thế nào? Nếu bạn ở trong cùng độ tuổi với tôi, thì bạn đã từng sử dụng đồng nội tệ. Đồng nội tệ rất đẹp và luôn có tầm ảnh hưởng trong một quốc gia cụ thể. Rõ ràng là nó đại diện cho nghệ thuật yêu nước, và những biểu tượng được vẽ trên nó nhấn mạnh di sản văn hóa hoặc một mối liên hệ quan trọng nào đó với đất nước phát hành nó.

Ví dụ, đồng phrăng của Pháp là một tờ tiền lớn, thật sự lớn. Tờ giấy bạc này nhiều màu sắc, sang trọng, có kết cấu hoàn hảo, cân bằng. Những hình vẽ trông tinh xảo và được thực hiện một cách khéo léo. Nếu bạn sở hữu một đồng phrăng thì nó cũng giống như sở hữu một tác phẩm nghệ thuật vậy. Ít nhất thì theo quan điểm của tôi, nó đích thực là tờ giấy bạc đẹp nhất mà tôi từng thấy. Nó có giá trị tại Pháp, Monaco, và Andorra. Vào thời đó tại Áo, người dân chi trả bằng đồng si-linh; còn tại Đức, Kosovo, và Montenegro là đồng mác…

Tuy nhiên, như chúng ta đã trình bày trong bảy cột mốc trước, thị trường cũng không có ngoại lệ, và xu hướng mạng lưới đã xuất hiện. Liên minh châu Âu là ví dụ điển hình của một mạng lưới đang tìm cách kết nối các lãnh thổ nhằm thống nhất những nguyên tắc hoạt động. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường mà còn là đồng tiền. Ngày nay, chúng ta chỉ có thể nhớ đến vẻ đẹp của đồng phrăng Pháp. Bởi đồng euro đã thay thế nhiều đơn vị tiền tệ và chứng minh rằng, việc các phương tiện thanh toán nội địa bị hạn chế bởi ranh giới đã là chuyện của quá khứ.

Như chúng ta đã nói đến ban đầu, con người chúng ta thích sự thuận tiện. Và thật sự sẽ rất tiện lợi nếu chúng ta có thể dùng chung một loại giấy bạc để chi trả khắp mọi nơi trong khối Liên minh mà không phải đi tìm một văn phòng thu đổi ngoại tệ, tính toán lại mức chênh lệch tỷ giá hối đoái và khiến bản thân bận tâm đến những gánh nặng không cần thiết. Nói tóm lại, chúng ta chỉ cần cho đồng euro vào ví hoặc sử dụng một tấm thẻ thanh toán đồng euro thì vấn đề đã được giải quyết.

Nhưng đây chỉ mới là khởi đầu mà thôi. Sự tiếp diễn thiết yếu mang tính tiến hóa, sự thay đổi thú vị nhất hiện đang diễn ra. Điều này là nhờ vào việc hiểu được mạng lưới thật sự là gì và việc các mạng lưới đang trở nên chuyên môn hóa hơn bao giờ hết. Đối tượng của chúng rất hẹp, và bản thân điều đó tạo ra các mạng lưới khác mà chúng ta chấp nhận một cách dễ dàng, tương tự như việc tìm thấy một loại trái cây mới trên thị trường hay một chai rượu vang có số năm mà chúng ta chưa từng nếm qua vậy. Chúng ta chỉ việc mua và sử dụng nó. Nếu chúng ta thấy nó tốt, chúng ta sẽ lặp lại quá trình, sau đó giới thiệu, giao tiếp, kết nối, và chia sẻ nó với cộng đồng. Nếu chúng ta không thích nó, chúng ta sẽ bỏ qua và quên đi sản phẩm đó.

Vậy nên, mặc dù ban đầu đồng tiền bị giới hạn trong quốc gia, sau đó là thế giới, nhưng ngày nay thì nó mang nền tảng cộng đồng, hay nói cách khác là dựa trên mục đích. Và đồng tiền dựa trên mục đích này là cột mốc cơ bản trong quá trình biến đổi tài chính mang tính tiến hóa của chúng ta, thứ có tên gọi là token. Hãy thử tưởng tượng đồng tiền mà chúng ta từng biết đến biến mất. Tương tự như việc đồng phrăng biến mất vậy. Không phải là do nó đột nhiên biến mất, mà là do chúng ta dần ngừng sử dụng nó. Nguyên nhân chính dẫn đến điều này là vì việc sử dụng token dễ dàng hơn, minh bạch hơn, và do đó thuận tiện hơn nhiều.

Tôi sẽ cho bạn một ví dụ cụ thể để dễ dàng thấy được. Hãy tưởng tượng thương hiệu bia yêu thích của bạn có token riêng của nó. Token, như chúng ta đã nói, là một giá trị được bảo đảm bằng một thỏa thuận nào đó, hay nói cách khác là một hợp đồng thông minh, nếu chúng ta muốn gọi như vậy. Nếu công ty sản xuất bia phát hành token không chỉ để đầu tư mà còn để thanh toán (có những loại token khác nhau), thì nó sẽ trở thành một đơn vị tiền tệ. Vậy nên, nếu bạn mua những token bia này trên sàn giao dịch thì bạn có thể đi đến cửa hàng, gắn một chiếc điện thoại di động vào máy quét, và rồi số lượng token bia chính xác sẽ được chuyển ra khỏi ví của bạn để thanh toán. Theo cách tương tự, token có thể được phát hành bởi các nhà sản xuất lốp xe, đồ nội thất, đèn ngủ, giày, đơn giản là bất cứ ai sản xuất ra thứ gì đó hay cung cấp dịch vụ nào đó. Thậm chí tất cả chúng ta cũng có thể phát hành một token có giá trị được ràng buộc với hồ sơ Linkedln. Cung và cầu của sàn giao dịch sẽ trực tiếp và tự động tính toán giá trị của một token cụ thể trên thị trường lao động, và chúng ta sẽ lập tức thấy rõ thời gian của chúng ta có giá trị bao nhiêu. Những người mua token của chúng ta sẽ nhận được thời gian của chúng ta.

Nhờ có công nghệ, các thiết bị như điện thoại di động có thể đánh giá loại token nào sẽ được sử dụng với số lượng là bao nhiêu để chi trả cho thứ mà bạn mua chỉ trong vòng một khắc. Đồng thời, bạn có thể yên tâm rằng tại thời điểm mà bạn chi trả, token đó sẽ là phương án tốt nhất có thể để bạn mua những món hàng hay dịch vụ đó. Nhờ vào các ứng dụng, chúng ta có thể sở hữu hàng triệu token khác nhau của nhiều công ty khác nhau. Ứng dụng sẽ tự động thay chúng ta mua các token trên sàn giao dịch, tự động quy đổi chúng nếu điều đó thuận tiện cho chúng ta, và tự động bán chúng nếu giao dịch đó đem lại lợi nhuận. Trí tuệ nhân tạo, thứ vốn đã thành công phát huy tác dụng trong nhiều thiết bị ngày nay, sẽ trình bày tất cả các dữ liệu của chúng ta theo hình thức thân thiện với người dùng / thuận tiện nhất (xin hãy nhớ lại KIWI và thuật toán đang làm tốt hơn nó). Đây không phải là viễn cảnh tương lai xa xôi mà là ở hiện tại, và đối với nhiều người trong chúng ta thì nó là tương lai gần, điều mà chưa đến bảy năm nữa sẽ diễn ra. Nhận định này tương đối chính xác, bởi vì mọi thứ cần thiết đều đã có sẵn để biến sự thuận tiện được đề cập trước đó trở thành hiện thực. Trong năm 2025, hầu hết những người thuộc thế hệ Millennial sẽ đến độ tuổi lao động. Các hệ sinh thái đang được thiết kế và phát triển sẽ được hầu hết những người trong độ tuổi lao động sử dụng sau bảy năm. Những người này vốn đang trưởng thành cùng các hệ thống. Do đó, xu hướng ấy rất rõ ràng.

Giờ đây, chúng ta đã làm quen với tám sự thật cơ bản cùng tạo nên một tổng thể chung. Tổng thể này sau cùng dẫn đến một sự thật duy nhất: sự thay đổi mang tính tiến hóa gắn liền với quá trình biến đổi về mặt tài chính. Quá trình biến đổi này đã bắt đầu, và dù một vài người trong chúng ta vẫn chưa cảm nhận được, nhưng nó cũng sẽ tác động đến chúng ta rất sớm thôi. Tuy nhiên, trước khi chúng ta tiến xa hơn để mô tả cách mà quá trình biến đổi này diễn ra, những công cụ nào kích hoạt nó, và cách mà chúng ta có thể hưởng lợi về mặt kinh tế từ quá trình biến đổi này, hãy cùng tổng hợp vắn tắt những gì chúng ta đã thật sự học được.

Đầu tiên, chúng ta đã giải thích rằng đồng tiền biến đổi từ tiền kỹ thuật số sang tiền mã hóa. Sau đó, chúng ta làm rõ rằng sự thay đổi này được thúc đẩy bởi bối cảnh nhân khẩu học gắn liền với những thói quen điển hình của thế hệ trẻ. Chúng ta cũng tuyên bố rằng bản chất của doanh nghiệp đang thay đổi, đặc biệt là nhờ vào việc chia sẻ, điều đã được cả những ngân hàng cực kỳ bảo thủ nhất ủng hộ.

Chúng ta đã thấy hệ thống Blockchain chính xác là một hình thức được xây dựng khéo léo dựa trên nhu cầu, sự hỗ trợ, và những khả năng mà tiền mã hóa đem lại dưới dạng token. Nhờ đó, chúng ta hiểu được rằng đã có những thành phần sẵn có để tạo nên một hệ thống có thể hoạt động, hỗ trợ, và truyền đạt giá trị của token một cách hiệu quả. Chúng ta đã giới thiệu sự khác biệt giữa hình thức cho vay trong thế giới phi tập trung và tập trung, đồng thời chỉ ra những tiềm năng cho phép loại bỏ các tài sản đó trên sàn giao dịch một cách thông minh.

Bằng một trường hợp cụ thể, chúng ta đã nhắc cho bản thân nhớ cách mà những đội ngũ ngày nay làm việc và họ cực kỳ độc lập như thế nào. Đồng thời, chúng ta biết được rằng các thương hiệu buộc phải nghe theo những đội ngũ này và tạo ra những điều kiện đặc biệt tương thích với đặc trưng sở thích của họ. Ngoài ra, cùng lúc đó, chúng ta cũng biết rằng áp lực đang liên tục được tạo ra đối với sự tự động hóa gắn liền với giá trị doanh nghiệp của các thương hiệu, được gọi là token hóa.

Kế đến, chúng ta giải thích những thông tin và mạng lưới nào mà chúng ta cho là công khai, và ngược lại thứ gì được xem là bảo mật. Nhờ điều này, chúng ta có cơ hội nhận ra rằng, hầu hết chúng ta sử dụng mạng xã hội một cách tự nhiên, và thường là theo trực giác. Nhờ các trải nghiệm đó, chúng ta cũng có thể phân biệt sự khác nhau về bản chất của những thông tin được chứa đựng. Cuối cùng, tất cả những phát hiện của chúng ta được nhấn mạnh bởi bài thuyết trình về hành vi thị trường, về sự tự động hóa và sự phức tạp của nó, cho phép nó nắm bắt, chấp nhận, và sử dụng mọi yếu tố được nhắc đến trước đó. Sử dụng chúng ngay bây giờ.

Vậy nên nếu tôi làm rõ và đơn giản hóa vấn đề, thì những điều trên có nghĩa là chúng ta sẽ có những điều kiện được tạo ra để giúp cho các thị trường mới mọc lên. Tuy nhiên, tính đến hiện tại thì sự chú ý lại tập trung vào những mảng ít được ưu tiên hơn, ví dụ như tiền mã hóa, độ biến động và công nghệ. Nếu chúng ta tập trung vào tổng thể, chúng ta sẽ khám phá ra một phong cảnh tráng lệ chứa đầy tiềm năng, nơi mà những cây xanh sẽ bám rễ, và trong một thời gian rất ngắn, chúng sẽ khá dễ dàng được quy đổi thành tiền và thật sự sinh lời.

Những cây xanh này bao gồm các hệ thống, ứng dụng, và giải pháp mà người dùng cần để có thể token hóa cho doanh nghiệp của họ. Cùng với token hóa, việc bổ sung các giải pháp khác vào hệ sinh thái này là một điều cần thiết. Nhờ vào các giải pháp này, những quy trình liên quan đến token sẽ được tự động hóa, bảo đảm sự thuận tiện cao nhất mà chúng ta từng được trải nghiệm trong việc quản lý tài chính, dù là cá nhân hay doanh nghiệp.

Các hệ thống này sẽ không xâm nhập, mà thay vào đó là hợp tác và phát triển dựa trên làn sóng chung của sự chia sẻ và tăng trưởng. Vậy nên nếu chúng ta có thể nhận biết các hệ thống thiết yếu cho sự tăng trưởng của một hệ sinh thái như vậy, thì chúng ta đang đối diện với một điều gì đó, lấy ví dụ, giống như Hoa Kỳ tại thời điểm ổn định đất nước. Nó là một không gian mở dành cho những ai có hứng thú đầu tư vào một nền kinh tế mới mà chắc chắn sẽ tăng trưởng. Chúng ta đã trình bày trong cuốn sách hướng dẫn này tám yếu tố, căn cứ vào chúng, chúng ta đã xác minh rằng chúng ta đang tiến gần đến đỉnh của một quá trình biến đổi mang tính tiến hóa về mặt tài chính. Ngay khi chạm đến đỉnh, chúng ta sẽ đạt được sự chuyển đổi, và mọi thứ sẽ bắt đầu. Ban đầu, nó sẽ diễn ra chậm rãi, sau đó nó sẽ tăng tốc, và kế đến là bay nhanh đến nỗi cuốn phăng những ai thiếu sự chuẩn bị. Ngay khi khoảnh khắc này xảy đến, tất cả những ai làm việc trong ngành tài chính sẽ đặc biệt hứng thú với làn sóng đưa họ đến thung lũng màu mỡ nhất, cũng như giải pháp để giúp họ đến được đó một cách an toàn.

Giờ hãy tập trung hơn vào các hệ thống và giải pháp đang được cần đến trong giai đoạn đầu của quá trình biến đổi này, đồng thời xem qua những dấu hiệu giúp chúng ta nhận biết chúng.