67 người chết chỉ trong ba ngày Tết, hơn 8.000 người chết vì tai nạn giao thông trong năm 2017.

Các con số đó đã nói lên tất cả và cũng chỉ ra rằng những biện pháp đã thực hiện không có hiệu quả rõ rệt. Theo thống kê số tử vong có liên quan đến phương tiện xe máy chiếm một tỷ trọng lớn (khoảng 70 đến 80% tai nạn giao thông có liên quan đến xe máy) và ai trong chúng ta cũng đều phải công nhận hình ảnh giao thông hỗn độn của các thành phố lớn của Việt Nam chủ yếu do phương tiện cá nhân “quá tiện lợi” này gây ra.

Xe máy là hình ảnh gắn liền với thời kỳ mở cửa của nước ta. Trong trí nhớ của thế hệ 7x chúng tôi chiếc Honda Cub “kim vàng giọt lệ” luôn tượng trưng cho sự giàu sang và hoành tráng. Nhưng những hình ảnh cái đầu méo mó trong gầm chiếc xe tải mà tôi tình cờ nhìn thấy luôn ám ảnh tôi trong những giấc mơ.

Quan điểm của tôi là không thể duy trì xe máy là phương tiện vận chuyển chính của người dân trong tương lai gần, thậm chí là không thể đợi đến 2030 như thành phố Hà Nội dự kiến. Rất nhiều thành phố ở các nước đang phát triển có GDP bằng hoặc thấp hơn Việt Nam đã mạnh dạn cấm tuyệt đối xe máy trong nội đô mà ví dụ điển hình là Yangon, Myanmar.

Chắc chắn sẽ nhiều người phản đối vì chiếc xe máy là phương tiện thiết yếu, là “cần câu cơm” của nhiều gia đình, là nhịp cầu của những buổi hẹn hò lãng mạn, là đồ trang sức hào nhoáng của các nam thanh nữ tú... Và nhiều người sẽ bĩu môi chê bai cơ sở hạ tầng kém cỏi, phương tiện công cộng nghèo nàn, trình độ dân trí thấp nên cái ý định đấy sẽ thực sự viển vông trong suy nghĩ của họ. Nhưng lộ trình ấy là tất yếu chỉ khác nhau về vấn đề thời gian. Tại sao thay vì chê bai chúng ta không bàn bạc để tìm ra các phương pháp để biến Hà Nội, Sài Gòn đẹp, sạch và an toàn hơn.

Theo tôi lộ trình ấy cần rất nhiều các giải pháp từ đơn giản (như cấm xe máy ở các khu phố có phương tiện công cộng thuận lợi, khu du lịch...) đến quyết liệt (như lộ trình cắt giảm sản xuất xe máy, đăng ký xe mới trong nội đô; tăng cường mở rộng, tư nhân hóa các tuyến xe bus...), cuối cùng là chỉ cho phép xe máy có giấy phép đặc biệt được lưu thông trong nội đô (như xe ôm truyền thống, xe ôm công nghệ... với màu áo đặc trưng hoặc các xe chuyên dụng của cảnh sát, cứu thương, bưu điện)... Lúc này người dân sẽ di chuyển bằng các phương tiện công cộng và tại các bến xe sẽ cũng là nơi các bác tài đợi sẵn để thực hiện nối chuyến tiếp theo.

Xe đạp sẽ lên ngôi nhưng xe đạp điện cũng sẽ phải có một chế tài cụ thể về thiết kế tốc độ và độ an toàn...

Còn nhiều sáng kiến rất cần các bạn đề xuất nhưng cần hơn cả là những nhà lãnh đạo có tầm để hoạch định con đường rõ ràng phía trước, kẻo một ngày nào đấy chính chúng ta là nạn nhân của sự vô cảm của mình.