Những con chim bay lượn trên cao kia, trên các mái nhà và cao ốc, dưới đường ray xe lửa, băng qua những ngọn cỏ và tán cây, và vũ đạo của chúng không hòa điệu với nhịp độ của những đường phố phía dưới – thứ nhịp điệu điên cuồng của con người. Chúng ta có thể dễ dàng phát hiện ra chúng; vụt lên bầu trời như thể một cái tàu lượn siêu tốc, vút cao, mau lẹ, hay chỉ đơn giản là trôi đi. Chúng lẩn trốn trong những đám mây, những dòng người láo nháo, một mình hay theo từng cặp – những con chim của thành phố di chuyển với vẻ duyên dáng, hoàn toàn hòa nhập với bầu không khí.
Quan sát sự di chuyển của chúng cùng với hơi thở của Trái đất, chuyển động theo làn gió, tận dụng sức gió. Chim sáo đá di cư vào ban đêm, khi không khí yên tĩnh và mát mẻ. Chim ăn thịt nắm lấy dòng chảy dâng lên hai bên của những tòa cao ốc để vươn tới độ cao cần thiết. Đàn vịt trời đặt cánh đúng vị trí để bắt lấy một cơn gió mạnh, tìm vị trí tối ưu tận dụng sức nâng để bảo toàn năng lượng trong chuyến bay.
SỰ ĐẦU HÀNG NGỌT NGÀO
Tôi phải mất một thời gian để có thể mở to đôi mắt nhận ra những chú chim, để thấy được vẻ đẹp của đội hình bay đan chéo do chúng tạo ra trên bầu trời, để biết cách trở nên thong thả ngắm nhìn chúng. Đó là mùa hè, và là một ngày thứ Bảy nóng nực. Bừng bừng tức giận, tôi rời nhà đi đến khu vườn công cộng gần đó với ý định nằm thượt ra trên cỏ. Tắt điện thoại, cắm tai nghe – tôi đã định lên kế hoạch cho một buổi chiều tối thanh tẩy, tự thương hại bản thân.
Trên đầu tôi, những chiếc lá sồi xào xạc; cỏ mềm mại đủ để che giấu những đôi yêu nhau. Trên bầu trời không một gợn mây, lũ chim lượn những nét vòng; trong những tán cây, những con chim khác nhảy theo một vũ điệu nhịp nhàng từ cái cây này sang cái cây khác. Tôi phát hiện ra một con chim đơn độc và dõi theo những đường lượn trên không trung của nó. Tôi đầu hàng nhịp thở của mình, làm nó chậm dần, cố gắng hít vào và thở ra theo nhịp điệu của những ngọn cây lắc lư. Cái cảm giác của cỏ và cái cách nó làm nhột bắp chân mình ghi dấu vào tâm trí của tôi. Tôi dần nhận ra đầu mình nặng dần trên tay. Tôi thấy cơ thể của mình thuộc về khoảnh khắc này: một phần của Trái đất, nhưng với một khối lượng vật lý hoàn toàn bất tương xứng. Tôi như một hạt cát yên vị trong một khu vườn, một hạt nhỏ xíu trong cái toàn bộ.
CUỘC TRÌNH DIỄN CỦA NHỮNG ĐƯỜNG LƯỢN
Quan sát những con chim lượn vòng như vậy, chúng ta có thể suy ngẫm về hàng triệu năm tiến hóa đằng sau những chuyển động thoạt trông có vẻ dễ dàng ấy; kể từ Archaeopteryx1, giống lông vũ sớm nhất được ghi chép lại, bay lượn trên Trái đất với hình dạng cơ thể đơn giản của chúng. Nằm trên bãi cỏ, tôi cảm thấy như có được đặc quyền ngồi hàng ghế đầu trong buổi trình diễn của những đường bay lượn này, và thật vui thích khi chứng kiến một trong những thành tựu hấp dẫn nhất của lịch sử tự nhiên.
1 Tên một loài chim cổ đại, một chi khủng long giống chim chuyển tiếp giữa khủng long và chim hiện đại. (ND)
Khi nhìn ngắm, tôi bắt đầu tự hỏi rằng những con chim kia nhìn thấy gì khi chúng bay lượn trên bầu trời những thành phố của chúng ta, liệu thế giới con người trông có như một điệu ballet trong mắt chúng hay không. Tôi đoán rằng, chúng đã thấy quá nhiều thị dân chạy trên vỉa hè với một tốc độ nhanh hơn cần thiết. Ngước mắt nhìn lên bầu trời có thể nhắc nhở chúng ta rằng, ta có thể đầu tư chút duyên dáng vào các điệu bộ của mình trên mặt đất. Chúng ta có xu hướng khép cứng vào các tư thế tẻ nhạt trong những hàng dài chờ mua cà phê, hay chờ đợi một chuyến xe bus trễ. Chúng ta vội nhảy lên các chuyến tàu khi chẳng có lý do gì cấp bách; hộc tốc đến một cuộc hẹn bữa sáng muộn1 cuối tuần vốn dĩ phải thong thả. Tâm trí phản ứng với sự vội vã thể xác bằng cách luôn luôn muốn được ở nơi khác – đâu đó chứ không phải chỗ mình đang đứng. Trong trạng thái căng thẳng này, những suy nghĩ ra lệnh cho đôi chân rảo bước. Khi phải làm quá nhiều, ta thường cần vận đến nhiều năng lượng hơn cần thiết.
1 Nguyên văn là “brunch”, gộp từ bữa sáng (breakfast) và bữa trưa (lunch), chỉ bữa ăn gộp cả bữa sáng và bữa trưa vào ngày cuối tuần do ngủ dậy muộn. (ND)
Nhưng đi bộ có thể là một hoạt động thú vị, một khả năng mà hàng triệu năm tiến hóa đã đem lại. Qua thời gian đó, tổ tiên của chúng ta đã hoàn thiện hành động đặt một chân lên trước một chân khác, và tạo ra sự chuyển đổi từ việc trèo cây đến việc hoàn toàn dùng hai chân.
ĐƯỜNG LƯỢN GIẢN ĐƠN
Khi ngắm nhìn những chú chim sà xuống và bay lên, tôi chợt nhận ra rằng loài người hoàn toàn có thể có những chuyển động êm ngọt như vậy – việc đó không chỉ là khả thi, mà thực sự thì chúng ta đã được lập trình để làm vậy. Bàn chân vốn vô cùng nhạy cảm, có mối quan hệ vô cùng mật thiết tới các cơ quan khác của thể xác. Bàn chân cảm nhận thấy những căng thẳng mà chúng ta tự áp vào chính mình trong mỗi phút giây. Tự nhiên đã thiết kế bàn chân với hàng trăm ngàn dây thần kinh, và nối chúng lại với nhau thành một cơ chế phản hồi thần kinh phức tạp; chúng có thể báo hiệu về lượng áp lực được đặt lên những mối khớp của mình. Bàn chân là một nhà trị liệu thiên bẩm, sẽ báo hiệu khi nào ta cần chậm lại.
Bàn chân luôn luôn cảm nhận, đó là một quá trình tự nhiên. Để “nghe thấy” quá trình tự nhiên này, chúng ta cần lưu ý tới mỗi bước chân ta đặt trên Đất Mẹ. Gan bàn chân và gót chân cho bạn cảm giác như thế nào khi tiếp xúc với mặt đất? Và tốc độ di chuyển như thế nào là thích hợp với mục đích của nó?
Cuộc sống thành phố thường đòi hỏi tốc độ – nhưng không phải là mỗi giây đều thế. Hãy để bàn chân báo cho bạn biết khi nào cần tăng tốc. Bạn sẽ nhận thấy tần suất cần chạy ít hơn bạn tưởng. Sẽ có những dịp để bạn bước đi duyên dáng như cách những chú chim bay lượn. Giống như chúng, bạn sẽ có những lúc vội vàng và những khi bước đi thong dong theo nhịp cuộc sống.