Sắc màu của mùa đông

Xương khớp sẽ báo cho tôi biết rằng mùa đông đang đến, nếu như tôi không có mắt để tự nhìn thấy điều đó. Vào những lúc này, khi những buổi chiều-đêm nặng nề nằm xuống trên một ngày hời hợt với ánh nắng yếu ớt, xương khớp tôi đau nhức tệ hại. Đó không chỉ bởi thời tiết lạnh. Tôi cần các chiến lược để chịu đựng sự suy tàn của những thứ hữu cơ trong đô thị – như những thảm cây cỏ từng um tùm ven đường sắt, trên ban công và trong vườn cây mùa hạ giờ héo tàn; như những đường rào hoa tươi thắm giờ co lại thành những gò đất; cây chết; và thảm cỏ hoàn-hảo-cho-picnic ở công viên giờ nằm chán nản trong bùn lầy.

Vào mùa đông, có một cảm giác là cả thành phố đang đắm mình trong một vũng bùn. Trong trạng thái im lìm ảm đạm đó, những công việc bận rộn và những ngày ngắn ngủi có thể khiến cho việc tham gia vào những thứ vốn sôi động của cuộc sống thành phố cũng trở nên khó khăn. Và việc dùng phần lớn thời gian ngắn ngủi trong nhà có thể là một cuộc đấu tranh – thật khó để duy trì cái cảm giác kết nối với thành phố ở bên kia những khung cửa sổ mờ mịt sương giá.

LIỆU PHÁP MÀU SẮC

Màu sắc là phương thuốc của tôi. Vào những ngày Chủ nhật ảm đạm, tôi thường làm một chuyến đi quanh các phòng trưng bày nghệ thuật của thành phố để tìm kiếm một chất kích thích cho tâm hồn. Các nhà tâm lý và các nhà trị liệu nghệ thuật nhận thức rõ rằng màu sắc có thể ảnh hưởng đến trạng thái thể chất và tinh thần của chúng ta như thế nào – màu đỏ có thể gửi adrenaline tràn vào mạch máu; màu xanh da trời, xanh lá cây và tím có thể đưa đến cảm giác bình tĩnh; và màu da cam có thể mang lại cảm giác ấm áp.

Các phòng trưng bày là những nguồn tài nguyên phong phú về trị liệu màu sắc và chúng có mặt ở hầu hết các thành phố. Không chỉ bởi một chuyến viếng thăm một phòng trưng bày nghệ thuật thì ít tốn kém hơn một cuộc trốn chạy đến nơi đầy nắng, mà các phòng trưng bày thì luôn luôn thay đổi, với vòng quay luân chuyển của các nghệ sĩ và các bức tranh – do vậy một cái gì đó tươi mới để nhìn ngắm luôn có mặt ở những nơi này.

Một khi được náu mình ở bên trong những căn phòng này, tránh xa khỏi sự khắc nghiệt của thời tiết, bạn có thể tìm thấy chính mình ở giữa một khung cảnh phấn khích hơn, như một bức tường trắng bình yên bên cạnh những sắc màu sơn rực rỡ trên vải canvas. Để giữ cho tâm trí được chú tâm, bạn có thể nghiên cứu các căn phòng chỉ có một hoặc hai màu chủ yếu. Tôi luôn bị thu hút vào những khối tự do của màu vàng đầy lạc quan và hân hoan trong các bức tranh trừu tượng.

Hướng cái nhìn chốc lát vào một bức hình đặc biệt, thậm chí chỉ là một sắc màu trong toàn bộ tác phẩm, tôi bắt đầu tưởng tượng màu sắc chiếu thẳng vào bộ não mình. Chính trong các phòng trưng bày, hoặc ở nhà hoặc khi đi du lịch mà tôi đã trải nghiệm màu sắc trong sự dữ dội nhất, chân thực nhất, sống động nhất của nó; từng mét trên từng mét mà Jackson Pollock đã cẩn thận bồi đắp, những sắc màu, vết đốm và đường kẻ kết cấu dày đặc và nhiều lớp trong MOMA; những bông hoa loa kèn lấp lánh của Claude Monet trong Musée de l’Orangerie ở Paris.

Những bức họa là những cánh cổng thông tin đưa chúng ta đến với một thế giới nhẹ nhàng hơn, tươi sáng hơn thế giới hàng ngày; chúng cho phép chúng ta kết nối với những cảm xúc ngoài cảm xúc của chúng ta. Như họa sĩ Wassily Kandinsky tin tưởng, màu sắc – cũng giống như âm nhạc – là một cửa ngõ đến với tâm hồn. Tùy theo sự đổi mới tinh thần, những phòng trưng bày trong các thành phố có thể đâm chồi nảy lộc như những nụ xuân đầu tiên.

Vào một buổi chiều tháng Mười một buồn tẻ cách đây vài năm, tôi đã đến xem một cuộc triển lãm các phong cảnh biển của Turner ở Bảo tàng Hàng hải Quốc gia London. Có hơn 100 bức thể hiện những nét nổi bật cho sức mạnh cơ bản của biển cả, bao gồm sơn dầu, màu nước và ký họa cảnh hoàng hôn, bão tố, biển động và đắm tàu trong dòng nước đục ngầu – được tạo ra từ một bảng màu của sắc xanh cobalt, trắng, navy đậm và xanh ngọc lục bảo. Người ta nói rằng, Turner đã tự trói mình vào cột buồm một con tàu để có thể nắm bắt sức mạnh của nó tốt hơn. Tôi thầm nghĩ, bản thân may mắn làm sao khi được tồn tại gần gũi với một bậc thầy huyền thoại – chỉ cách có một vài dặm từ cửa trước của tôi. Tôi gần như có thể cảm nhận được dòng nước phun trào vào mặt – như thể tôi đang ngồi trên rìa một bờ biển xa xôi.

TRÂN TRỌNG NGHỆ THUẬT ĐƯỜNG PHỐ

Bạn không cần phải am hiểu về nghệ thuật để trân trọng sức mạnh đơn giản của màu sắc, nhưng nếu các phòng trưng bày thực sự không phải là thứ dành cho bạn, vậy hãy thử xem xét nơi đâu bạn có thể suy tưởng về nó. Các nhà thờ hay thánh đường thường là ngôi nhà cho những hệ thống vĩ đại của những tấm kính màu trong một dải cầu vồng của màu sắc. Ở một vài thành phố, bạn thậm chí còn có thể tìm thấy những công trình công cộng như tranh tường hoặc nghệ thuật đường phố trong các bến tàu điện ngầm, hay các bức tường, các cây cầu. Các thành phố như Philadelphia, Washington và New York đã chấp nhận nghệ thuật graffiti và stencil ở những nơi công cộng, với các festival dành riêng cho các hình thức nghệ thuật hay cho phép sử dụng các tòa nhà như những bức tranh bê tông khổng lồ. Những nghệ thuật đô thị như vậy có lẽ không phải là thứ ta có thể thích ngay lập tức; nhưng những tác phẩm tuyệt nhất có thể gợi lên sức sống và sức sáng tạo của thành phố, và tái kết nối chúng ta với một thứ năng lượng đô thị rất khác biệt so với những tháng ngày mùa đông dễ làm cho chúng ta trở nên bị cô lập.