Chia sẻ là một cách thức của cuộc sống nơi thành phố. Khi nhiều triệu người cùng chung sống trên những mảnh đất khá nhỏ bé, việc chia sẻ là không thể tránh khỏi.
Các bể bơi, thư viện và buổi triển lãm náo nhiệt hơn ở vùng nông thôn nhiều; và bởi vườn vốn là thứ bất khả thi với hầu hết các thị dân sống trong các căn hộ nên các công viên công cộng là con đường duy nhất để tiếp cận với điều kì diệu mang tên “hữu cơ”. Đó là cuộc sống chung theo nghĩa rộng nhất. Đôi khi, việc xô đẩy giữa những người khác ở bất cứ nơi nào bản thân đi qua làm ta phát sợ đám đông. Nhưng trong rất nhiều hội nhóm của thành phố lại có những cơ hội để tận dụng tối đa sự gần gũi đó và trở thành một phần của một nhóm cộng đồng kết nối chúng ta với một trong những dạng thức nâng đỡ tinh thần tốt nhất của chánh niệm.
Có nhiều cách thức để làm giàu có thêm cho các cộng đồng đô thị. Điều tuyệt vời về các thành phố là dù bạn quan tâm đến vấn đề gì, bạn cũng sẽ tìm thấy một nhóm cùng chí hướng với bạn để tham gia. Một hình thức chánh niệm tập thể mà sự bừng nở của nó là lời đáp cho những vấn đề môi trường – như việc các cư dân thành phố tìm cách để giảm bớt tác động đến môi trường và tài nguyên bằng các chương trình đi chung xe và dự án năng lượng mặt trời; cả mối quan tâm về an toàn thực phẩm cũng được các cộng đồng tại nhiều thành phố hợp sức giải quyết.
Các nhóm hành động này – được tạo nên bởi con người với những đặc điểm kinh tế-xã hội và nhân khẩu học khác nhau – đang tạo ra các nguồn thức ăn dễ tiếp cận, bổ dưỡng và bền vững thông qua các trang trại đô thị quy mô lớn, từ các mảnh đất ven đường, thậm chí là ở cả các phần đất bỏ hoang.
MỘT SỰ TỒN TẠI ĐÁNG GIÁ
Khi chúng ta cố gắng vật lộn để kiếm sống và nhắm tới việc đem lại một cuộc sống tử tế cho gia đình mình, hay cho bản thân, thì việc tập trung vào bên trong mình quả là một ý tưởng mới mẻ. Những áp lực có thể khiến ta bị cô lập, khiến cuộc sống trở thành một cuộc chiến đơn độc. Nhưng trong những hành động mang tính cộng đồng – cho dù là chia sẻ đồ đạc, kiến thức, kỹ năng hay không gian – chúng ta tìm thấy một cách thức tồn tại mang tính xã hội và hữu ích hơn.
Suy nghĩ một cách nghiêm túc, bạn có thể khám phá ra cái cảm giác thuộc về và nhận ra một mục tiêu chung khi bạn tạo ra những thay đổi cùng với những hàng xóm láng giềng mà bình thường có thể bạn đã ngó lơ. Xới đất trong khi trò chuyện với một người hàng xóm mới, hay giúp đỡ gây quỹ để giải cứu một không gian xanh ở nơi bạn sống tạo cơ hội cho chúng ta ở bên những người quan tâm đến việc làm cho các thành phố trở nên dễ chịu hơn. Những hành động vì cộng đồng như vậy cho chúng ta thấy một khía cạnh của sự nhân văn – một điều mà chúng ta đã dễ dàng quên lãng khi sự tương tác duy nhất mình có với thế giới là thông qua lăng kính của những bản tin thời sự. Việc biết rằng có những người tích cực và đầy quan tâm như vậy sống ngay bên cửa nhà bạn là một liều thuốc bổ tinh thần đầy sảng khoái.
Tôi từng phỏng vấn một phụ nữ độc thân ở quận Harlem, một người cố gắng đầy chán nản để vượt qua những dịp cuối tuần, trong khi bạn bè của cô bận rộn với chồng con. Cô đã từng coi việc lao đến các cửa hàng mua sắm là cách duy nhất để ra khỏi nhà và hoàn thành một ngày thứ Bảy; cho đến khi cô được mời tham dự một khu vườn cộng đồng vừa được khởi tạo trên một bãi đậu xe bị bỏ hoang đầy cỏ dại gần đó. Không có một khu vườn của riêng mình, cô thích thú nắm lấy cơ hội để làm việc với hạt giống và đất. Nhưng hơn thế nữa, cô nói với tôi, trở thành một phần của khu vườn đã cho cô một điểm tựa tinh thần; trong việc góp phần cung cấp lương thực thực phẩm tươi mới cho các gia đình nghèo, cô đã tìm thấy trong hành động phục vụ người khác một cảm giác đặc biệt về thành tựu.
CHÁNH NIỆM CỘNG ĐỒNG
Các cộng đồng chánh niệm không hẳn là thứ giữ gìn tình hàng xóm láng giềng. Công việc nhiều áp lực đồng nghĩa với việc thời gian ở nhà bị giảm bớt, khiến ta khó mà tham gia được vào các nhóm hoạt động ở khu vực. Tuy nhiên, văn hóa ở nơi làm việc ngày càng trở nên hòa hợp với các lợi ích tinh thần và thể chất của các hoạt động chung – khi các doanh nghiệp nhận ra rằng các hoạt động chung có thể tăng cường sức khỏe của nhân viên, giảm bớt số ngày nghỉ ốm và duy trì thành tích làm việc của họ.
Vườn trên sân thượng là một hiện tượng đô thị mang đến chánh niệm cho một ngày làm việc (từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều) – khi dân công sở tham gia vào các câu lạc bộ làm vườn vào giờ ăn trưa, hay thư giãn và nhìn ngắm những khoảng không gian đẹp đẽ này; một số công ty còn thành lập các nhóm cộng đồng của riêng họ, trong một nỗ lực để tham gia vào các sáng kiến xã hội thay vì quyên góp tiền bạc ẩn danh.
Một người bạn của tôi đã tham gia một nhóm cộng đồng, đem các tổ ong đến với các khoảng bê tông nặng nề ở sân thượng tòa nhà nơi cô ấy làm việc. Nó đã phát triển thành một doanh nghiệp xã hội trong khu vực đó, sử dụng ong như một cách thức để kết nối với các thanh thiếu niên địa phương – những người đã giúp vận hành nhóm, xây dựng các kỹ năng và cả sự tự tin trong nhiệm vụ này.
Có lẽ chỗ bạn làm việc không có kiểu chánh niệm cộng đồng như vậy. Nhưng còn rất nhiều những ví dụ khác mà có lẽ bạn sẽ muốn giới thiệu và thuyết phục về lợi ích của nó với bất cứ một người lãnh đạo nào còn chưa được khai sáng. Người lãnh đạo nên biết rằng, tinh thần cộng đồng có lẽ là ý tưởng đã cũ, nhưng nó vẫn sống động, thú vị và khả thi ở bất cứ nơi đâu.