Phụ lục 1

CẢNH BÁO CHẨN ĐOÁN SAI CÁC CHỨNG BỆNH

Tôi sẽ trình bày ngắn gọn về một số rối loạn thần kinh thường gây ra những vấn đề về ngôn ngữ và giao tiếp dài hạn. Những rối loạn này có xu hướng bắt nguồn từ các yếu tố trong gia đình và trẻ bị ảnh hưởng cần trải qua quá trình điều trị lâu dài chuyên biệt về ngôn ngữ và giao tiếp. Nhiều trẻ cũng cần được cung cấp môi trường giáo dục đặc biệt. Tôi thảo luận những vấn đề này ở đây vì theo quan điểm của tôi, dựa trên kinh nghiệm nhiều năm có được, mặc dù chúng thực sự là những chứng bệnh khá hiếm gặp, tên gọi của chúng thường được sử dụng để “dán nhãn” cho trẻ một cách không chính xác.

Rối loạn ngôn ngữ đơn thuần: Những trẻ mắc chứng bệnh này thường gặp khó khăn nghiêm trọng và dai dẳng trong việc học ngôn ngữ. Chúng không bị chi phối bởi những vấn đề khác như mất thính lực, tự kỷ hay chứng khó học.

Rối loạn phối hợp động tác: Đây là một khiếm khuyết về thần kinh, khiến trẻ trải qua giai đoạn chậm phát triển ngôn ngữ, với những khó khăn trong việc phối hợp các chuyển động của lưỡi và môi để tạo ra các chuỗi âm cần thiết cấu tạo nên từ. Trẻ mắc chứng này cũng gặp khó khăn trong việc chuẩn bị và tổ chức các chuyển động của cơ thể, ví dụ khi xoay xở để chui vào một không gian hẹp hay khi tìm cách với tới một đồ vật bằng cách trèo lên ghế. Những trẻ mắc chứng này nhìn chung thường tỏ ra vụng về và chân tay lóng ngóng, vì thế hoạt động chơi có thể rất lộn xộn.

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD): Đây là chứng rối loạn liên quan chặt chẽ tới tiểu sử gia đình, biểu hiện rõ nét qua những khó khăn của trẻ trong việc kiểm soát sự chú ý và duy trì sự tập trung vào một việc cụ thể. Trẻ rất dễ mất tập trung. Một số trẻ cần đến sự hỗ trợ của thuốc men.

Tôi đã gặp rất nhiều trẻ được chẩn đoán mắc các chứng rối loạn này, thậm chí một số cha mẹ đã nhận được lời khuyên nên dạy ngôn ngữ kí hiệu cho trẻ và chuẩn bị cho trẻ vào môi trường giáo dục đặc biệt. Với một số rất ít trẻ, lời khuyên đó hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, với phần lớn các trẻ còn lại, các vấn đề trẻ gặp phải đều có thể ngăn ngừa được bằng cách giúp trẻ phát triển kỹ năng lắng nghe và tập trung chú ý cùng khả năng hiểu từ vựng ngay từ sớm. Đối với những trẻ này, khi cha mẹ các em thực hiện theo Chương trình Trẻ học nói, các em đều nhanh chóng phát triển đến những tiêu chuẩn bình thường, một số thậm chí còn đạt đến ngưỡng dành cho trẻ có năng khiếu bẩm sinh, xét cả về mặt ngôn ngữ lẫn trí thông minh tổng quát dựa trên các bài kiểm tra chuẩn hóa – và tất cả đều diễn ra trong thời gian vài tháng ngắn ngủi.