NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP TỪ CHA MẸ
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp từ phụ huynh đang thực hiện hoặc đang cân nhắc thực hiện Chương trình Trẻ học nói cho con mình. Hi vọng những câu hỏi này có thể giúp ích cho bạn.
❖ Tôi phải quay trở lại làm việc khi con tôi được sáu tháng tuổi. Điều này có ảnh hưởng gì tới Chương trình Trẻ học nói không?
Tôi rất hi vọng đến tầm tháng tuổi đó của con, bạn đã hình thành được thói quen nửa tiếng mỗi ngày bên con. Khi đó, việc bạn tiếp tục duy trì chương trình khi quay trở lại làm việc cũng không quá khó. Khoảng thời gian nửa tiếng mỗi ngày đó có thể tạo ra sự khác biệt lớn nhất cho sự phát triển của con bạn. Nếu bạn có thể chia sẻ các nguyên tắc của Chương trình Trẻ học nói với bất kỳ ai chuẩn bị là người chăm sóc chính cho con bạn, điều đó sẽ rất tốt. Ngay cả khi họ không thể làm thế, hãy yên tâm rằng bạn vẫn đang đem đến cho con những điều có ý nghĩa quan trọng nhất.
❖ Vợ tôi sắp sửa phải đi làm trở lại, vì thế tôi sẽ là người chăm con. Điều này liệu có đáng lo ngại không?
Hoàn toàn không. Tôi đã có cơ hội làm việc với nhiều ông bố đảm nhận việc chăm con và tất cả đều thực hiện rất tốt nhiệm vụ của mình. Sự khác biệt duy nhất tôi nhận ra so với khi làm việc với các bà mẹ là các ông bố nhận thấy việc kiềm chế mình không “dạy” con và hỏi con các câu hỏi khó hơn nhiều so với các bà mẹ. Tôi hi vọng rằng bạn sẽ thực sự cố gắng làm theo đúng các nguyên tắc của chương trình và không sốt ruột làm những điều kể trên. Nếu đảm bảo được nguyên tắc của chương trình, tôi tin rằng bạn sẽ thành công, và quan trọng nhất, bạn và con sẽ có rất nhiều niềm vui bên nhau.
❖ Tôi một mình nuôi con và đã có hai con trước khi sinh bé. Việc sắp xếp thời gian một mình với bé mới sinh sẽ rất khó.
Tôi thông cảm với hoàn cảnh của bạn và nhận thấy đây thực sự là tình huống rất khó. Tuy nhiên, tôi tin rằng bạn nên nhờ bạn bè, hàng xóm hoặc người thân giúp đỡ chơi cùng những bé lớn hơn trong một khoảng thời gian ngắn, cho dù việc nhờ vả có thể đem đến nhiều phiền phức. Có lẽ bạn có thể thay đổi thói quen của bé để bé thức và chơi cùng bạn lúc những đứa trẻ khác đi học hoặc chơi với bạn bè. Ngay cả khi không thể duy trì được điều này hằng ngày, bất kỳ thời điểm nào bạn có thể dành thời gian chơi riêng với bé cũng đều có lợi cho bé. Nửa tiếng quý giá đó có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn.
❖ Chúng tôi dự định thuê người chăm sóc bé. Chúng tôi cần lưu ý điều gì?
Nếu người chăm sóc dành nhiều thời gian bên bé, điều quan trọng cần phải làm, nếu có thể, là đảm bảo cô ấy nói cùng tiếng mẹ đẻ với bạn. Tốt hơn hết, bạn hãy chia sẻ các nguyên tắc của Chương trình Trẻ học nói với cô ấy, ngay cả khi tôi hi vọng chính bạn thực hiện phần chơi nửa tiếng mỗi ngày với con bạn.
Nếu bạn không thể tìm được một người chăm sóc nói cùng tiếng mẹ đẻ, hãy khuyến khích cô ấy nói chuyện và hát cho bé nghe bằng chính ngôn ngữ mẹ đẻ của cô ấy. Con bạn sau này sẽ có cơ hội tiếp nhận cả hai ngôn ngữ, giống như trong các gia đình sử dụng nhiều hơn một ngôn ngữ. Điều quan trọng là đảm bảo rằng nếu bạn phải thay đổi một người chăm sóc khác, người đó cũng phải nói ngôn ngữ giống người đầu tiên. Tôi đã gặp một số trường hợp trẻ được chăm sóc bởi nhiều người vú nuôi khác nhau sử dụng các ngôn ngữ khác nhau. Thật không may, những trẻ này hầu như không tiến bộ ở bất kỳ ngôn ngữ nào.
❖ Tôi sẽ phải gửi con đi nhà trẻ khi đi làm. Liệu có vấn đề gì không nếu họ không áp dụng Chương trình Trẻ học nói? Ví dụ, tôi nghe nói ở đó họ hỏi lũ trẻ nhiều câu hỏi, nhưng tôi biết không làm như vậy sẽ tốt hơn.
Khi con bạn phải đi nhà trẻ, bạn cần phải thực sự quyết tâm thực hiện chương trình với bé ở nhà mỗi ngày nếu có thể. Thật may, trẻ nhỏ có khả năng thích nghi rất tốt, chừng nào hằng ngày bạn còn có thể áp dụng chương trình với trẻ ở nhà, chừng đó trẻ vẫn được hưởng lợi rất nhiều từ chương trình. Những giá trị này sẽ không bị tác động bởi cách tiếp cận khác tại trường mầm non. Con bạn sẽ phát triển được nhiều kỹ năng từ đồ chơi tại trường và sau đó là từ việc có bạn cùng chơi. Đến một thời điểm phù hợp, bạn có thể khéo léo chia sẻ các nguyên tắc của Chương trình Trẻ học nói với các cô giáo ở trường mầm non.
❖ Tôi có cô con gái ba tuổi tên là Michaela, dường như bé ghen tị khi tôi dành thời gian chơi riêng với em trai mới sinh. Con gái tôi không bao giờ có khoảng thời gian chơi riêng như vậy vì cả hai bé đi ngủ cùng thời điểm, còn em bé mới sinh luôn tỉnh giấc vào lúc chị gái không đi chơi với bạn. Tôi nên làm gì trong tình huống này?
Bạn hãy thử cho bé mới sinh đi ngủ sớm hơn một chút hoặc để Michaela thức muộn hơn một chút so với thường lệ, để bé có thời gian chơi riêng với bạn. Mọi đứa trẻ đều được lợi từ sự chú ý trọn vẹn của người lớn dành cho trẻ và tôi tin hành động như vậy có thể giúp bạn rất nhiều trong việc xử lý vấn đề của cô con gái. Bạn sẽ nhận thấy Michaela rất thích những hoạt động của Chương trình Trẻ học nói tương đương với lứa tuổi của trẻ.
❖ Hai vợ chồng tôi sắp li hôn. Chúng tôi có thể làm gì để hạn chế tối đa tác động xấu đến cô con gái ba tuổi của chúng tôi?
Tất nhiên bạn không thể làm bé hết tổn thương sau một việc buồn như vậy. Tuy nhiên, tôi tin rằng nếu bạn tiếp tục dành thời gian riêng cho bé, tạo cơ hội để bé nói về những cảm xúc của mình và trả lời các câu hỏi của bé, bạn đang thực sự giúp bé rất nhiều. Bạn sẽ có thể giúp bé hiểu, dù nhiều hay ít, điều gì sẽ và sẽ không xảy ra trong thời gian tới. Bạn cũng cần phải lưu ý một điều rằng trẻ có xu hướng coi những chuyện buồn như vậy là do lỗi của bản thân trẻ, vì vậy cần liên tục khẳng định với trẻ rằng tất cả mọi chuyện hoàn toàn không phải do trẻ.
❖ Tôi là người Ý, vợ tôi người Anh và chúng tôi sống ở London. Tôi muốn con trai tôi học tiếng Ý, nhưng tôi lo rằng việc nghe hai ngôn ngữ cùng lúc có thể khiến cậu bé bối rối. Tôi có nên lo lắng như vậy không?
Trẻ nhỏ có cơ hội học nhiều hơn một ngôn ngữ sẽ có thể dễ dàng học tốt các ngôn ngữ trong những điều kiện phù hợp. Những trẻ ấy thực sự rất may mắn khi có cơ hội như vậy. Trẻ sẽ chỉ tỏ ra bối rối trong hai tình huống sau:
✔ Nếu hai ngôn ngữ này bị trộn lẫn vào nhau quá nhiều, nghĩa là một số từ của mỗi ngôn ngữ xuất hiện trong cùng một câu.
✔ Khi một người chăm sóc sử dụng một ngôn ngữ mà người đó không được tiếp xúc từ khi còn bé. Nguyên nhân chính nằm ở một nguyên tắc quan trọng của Chương trình Trẻ học nói: Mục đích của chương trình là điều chỉnh cách chúng ta nói chuyện với trẻ nhỏ. Một điều chắc chắn là việc đó sẽ rất khó thực hiện nếu ngôn ngữ được sử dụng không phải là tiếng mẹ đẻ hay ngôn ngữ được học từ bé. Người lớn cũng không thể biết được những bài hát truyền thống, bài thơ, những câu chuyện cho thiếu nhi trong ngôn ngữ không được học từ bé, trong khi đây là một di sản phong phú chúng ta có thể chia sẻ với con mình.
Do đó, lời khuyên của tôi dành cho bạn là hãy nói bằng tiếng Ý với con bạn bất cứ khi nào hai người chơi riêng với nhau. Tốt nhất, bạn thực hiện Chương trình Trẻ học nói với trẻ bằng tiếng Ý và vợ bạn thực hiện bằng tiếng Anh. Như vậy, bé sẽ học cả hai ngôn ngữ hết sức dễ dàng.