2Đam mê của tôi, bạn ở đâu?

Một câu nói quá đầy đủ để diễn tả bi kịch của cả đời người. Mà không may thay, phần lớn bi kịch đó do chính chúng ta vô tình hay cố tình gây ra. Còn gì kém may mắn hơn việc làm công việc mình không yêu thích chứ!

Đam Mê Có Xuất Hiện Hay Không Là Do Bạn Quyết Định

“Tôi không có tài năng gì đặc biệt nào. Tôi chỉ có sự tò mò đầy nhiệt huyết.” Albert Einstein

Albert Einstein thật khiêm tốn khi chỉ nhìn nhận niềm đam mê của mình là sự tò mò nhiệt huyết. Nhưng sự tò mò đó lại là điều thôi thúc ông làm việc chăm chỉ, tích cực và chứng minh cho nhân loại thấy nó có sức mạnh lớn thế nào. Tôi hay bạn đều có thể nắm lấy sợi dây tò mò của mình và dần dần tìm ra nguồn hứng khởi vô tận của bản thân.

Đam mê là những cảm xúc mãnh liệt không cưỡng lại được. Và mầm mống của nó đã có sẵn trong bạn rồi.

Trong rất nhiều buổi dự hội thảo về hướng nghiệp, câu hỏi tôi được nhận nhiều nhất từ các bạn sinh viên chính là: “Emma, đam mê của cô là gì? Và chúng tôi nên tìm đam mê như thế nào?”. Một cách nghiêm túc, tôi biết câu hỏi này quan trọng như thế nào với các bạn, vì định nghĩa đam mê thường chỉ gói gọn trong những câu truyền cảm hứng kiểu như “Hãy theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn”, nghe thật thích nhưng khó mà giải thích được rõ ràng, cụ thể.

Vào thời trung học, tôi cũng đã từng lên Internet để tìm đam mê bên trong mình và câu trả lời có vẻ đúng nhất chính là, đam mê là niềm hứng khởi lớn lao, là động lực thôi thúc chúng ta theo đuổi để thành công và hạnh phúc. Nhưng tôi vẫn cảm thấy chưa đủ, tôi còn băn khoăn là nếu đã là sự thôi thúc mạnh mẽ thì làm sao để có? Tại sao bây giờ tôi vẫn chưa nhận ra, tôi thật sự có được điều đó hay không và nếu chẳng may tôi không tìm thấy chúng thì tôi có mất định hướng với cuộc đời mình không?!

Tôi biết mình có sự yêu thích lớn với các con số, rất thích sách, các ứng dụng công nghệ và tôi muốn kiếm thật nhiều tiền. Tôi còn mơ về một ngày kia, khi đã qua mấy chục năm làm việc vất vả, tôi sẽ đi và trải nghiệm hết những giá trị đẹp đẽ của các quốc gia khác nhau trên thế giới này. Tôi sẽ có một công ty riêng, tôi sẽ có một vài dòng tiền thu nhập thụ động, tôi sẽ được ngồi làm việc với chiếc laptop trong một khung cảnh thật bình yên thơ mộng bên cạnh các con của mình. Lúc đó tôi đã nghĩ, đây không còn là đam mê nữa mà trở thành một niềm khao khát cháy bỏng phải thực hiện được trong đời mình. Dù có vẻ như chưa hình dung được những gì sẽ chuẩn bị, sẽ thực hiện, nhưng tôi vẫn cứ mơ thôi! Bây giờ nghĩ lại, tôi thấy mình của ngày xưa đã ngây thơ biết chừng nào, khi đã vẽ lên bức tranh tương lai quá thuận lợi. Cứ nghĩ đến khi ra trường, tôi được tự do vùng vẫy, làm chủ đồng tiền, tình cảm, tôi cảm thấy vô cùng kích động, tràn đầy nhiệt huyết và hứng khởi. Tôi bắt đầu hành động. Nhưng mỗi khi nhớ lại, nếu không có những ý tưởng và rung cảm đó, chắc tôi sẽ chẳng bắt đầu làm gì cả.

Đó hẳn cũng là cảm xúc mà Edric đã cảm thấy khi quyết định chuyển sang nghề nhiếp ảnh gia. Edric từng nói cậu sớm nhận ra sở thích này nhưng lúc đó không hề nghĩ là sau này mình sẽ đam mê nó đến thế. Sau thời gian đi làm về tài chính và gặp nhiều áp lực trong công việc, nhiếp ảnh giúp cậu có nhiều thời gian vui vẻ hơn và xoa dịu được nhiều căng thẳng. Bây giờ nghĩ lại, có nhiều thứ đã tác động đến quyết định chuyển nghề của cậu. Một nửa lý do đến từ công việc không hứng thú và nhiều mệt mỏi, cậu luôn tự hỏi ý nghĩa cuộc đời mình là gì! Sự yêu thích dành cho nhiếp ảnh nổi lên mạnh mẽ như để cậu giải bài toán đó cho mình. Thế rồi, Edric đã xem nhiếp ảnh như niềm đam mê thật sự và cậu đã sống trọn vẹn với nó.

Dù sau này cậu có hối tiếc về thời gian đã qua nhưng không phải vì đã chọn nghề nhiếp ảnh mà là cậu không có lộ trình đúng đắn về tài chính khi thực hiện nó mà thôi. Nếu như được làm lại, chắc chắn cậu sẽ có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn về thời gian và tiền bạc, rồi một ngày khi thời cơ đã đến cậu sẽ được thỏa sức làm việc với đam mê của mình. Edric nói với tôi rằng, nếu như không có niềm yêu thích nhiếp ảnh, có lẽ cậu sẽ loay hoay trong một thời gian dài với công việc trước đó, mỗi ngày đi làm với cậu sẽ vô vị và căng thẳng biết bao.

Tuổi trẻ có nhiều cảm xúc thật, và đó là điều tốt, nhưng sẽ tốt hơn nếu chúng ta gọi tên được từng cảm xúc đó và điều khiển được chúng chứ không phải ngược lại. Ngoài ra, khi còn trẻ, chưa hiểu về đam mê, chúng ta có lẽ từng bị nhầm lẫn với sở thích, ước mơ, lý tưởng, và từ đam mê hay bị dùng thay thế cho chúng. Mỗi một khái niệm trên đều có những nét chung và riêng khi đặt cạnh “đam mê”. Đôi khi ranh giới của chúng mỏng manh đến độ ta không thể phân biệt được. Đương nhiên, Emma và bạn không phải ở trong giờ Triết học, Xã hội học hay Tâm lý học; chúng ta chỉ cần những dấu hiệu để nhận ra, xác định đam mê của mình và trong một số trường hợp có thể phân định những trạng thái “gần giống” với đam mê.

Sở thích là ý thích với cường độ cảm xúc không quá mạnh, như sở thích mua sắm, nghe nhạc. Ước mơ là điều bạn mong muốn đạt được, nhưng khá xa vời như ước mơ làm tỷ phú, ước mơ sinh ra trong gia đình hoàng tộc (nhưng vẫn có khả năng thực hiện được). Lý tưởng là trạng thái cảm xúc kiên định nhất, có tính cộng đồng cao nhất, ví dụ như xây dựng đất nước, phát triển kinh tế, thứ thường có thể hình dung được ở các vị “anh hùng của tổ chức” như các vị nguyên thủ quốc gia, những vị tướng, các danh nhân. Còn đam mê là những cảm xúc ham muốn mãnh liệt không cưỡng lại được, là hành trình đầu của lý tưởng; đam mê gắn liền với niềm tin, hy vọng và khát khao mãnh liệt thực hiện nó.

Tôi có thể hiểu niềm đam mê chính là cảm giác mong muốn, khát khao có được hay làm được điều gì đó. Và cảm giác này thôi thúc bạn tìm kiếm, tiến lại gần mục tiêu và luôn luôn bị hấp dẫn bởi nó. Điều này giống như sở thích ở điểm nếu như không thực hiện, không hành động thì bạn sẽ cảm thấy “thiếu một cái gì đó”, “sự thân thuộc” khi nghĩ về điều đó là một thói quen không thể thiếu được! Theo thời gian, qua nhiều trải nghiệm trạng thái đó sẽ được nâng tầm lên “là một phần của cuộc sống, của chính con người bạn”. Vì nét trạng thái này nên “đam mê” thường dùng trong việc miêu tả tình yêu và dục vọng, kèm với “ham muốn”. Tương tự như thế, khi đó là “đam mê” bạn sẽ nhận ra mình “ham muốn” điều đó. Tuy nhiên, trong đời mỗi người có thể có nhiều những thứ cảm xúc mãnh liệt và có thể tắt ngúm chỉ sau một thời gian ngắn. Bạn cũng có thể xem đó là đam mê “thời vụ” bên cạnh những đam mê “lâu dài”.

Vậy là đam mê có thể thay đổi trong những bước ngoặt của cuộc sống, và việc nhận ra trong một số hoàn cảnh nào đó một niềm đam mê đích thực sẽ được bùng phát? Để dễ hình dung hơn, chúng ta có thể khoanh vùng đam mê trong một số tiêu chí.

Về thời gian, có người bác sĩ dành cả đời để điều chế thuốc chữa bệnh ung thư; có người theo đuổi nghề ca sĩ nhiều năm nhưng thất bại và khi chuyển sang sân khấu hài kịch thì bỗng trở nên nổi tiếng và đam mê nó.

Về phạm vi và mức độ, có người chỉ mong muốn có được công việc yêu thích và sống an nhàn bên người thân; người thì bỏ tất cả vinh quang để về quê, xây dựng nhà máy để tạo việc làm cho mọi người ở quê nhà.

Tính phù hợp, có người từ nhỏ đã có một đôi chân khỏe mạnh và trở thành vận động viên marathon quốc gia; nhưng cũng có người yêu thích môn chạy bộ nhưng chẳng may mắc phải bệnh tim bẩm sinh nên đành bỏ lỡ nghề nghiệp này.

Rất nhiều yếu tố có thể làm tác động đến niềm đam mê của mỗi người để khiến họ theo đuổi đến hết đời hay bỗng dưng chuyển hướng vì các điều kiện không cho phép. Trong cuộc đời dài như thế, biết đâu một lúc nào đó trong bạn xuất hiện thêm nhiều đam mê khác nữa, chúng có thể xuất hiện sớm hoặc muộn tuỳ thuộc vào tư duy và niềm khao khát của bạn ở từng thời điểm. Và cầu mong cho mỗi chúng ta đều tìm được một niềm đam mê lâu dài, vững chắc, song hành cùng sự nghiệp mấy mươi năm của mình; chúng ta sẽ có đủ sự chuẩn bị để đón chào những điều mới mẻ trong tương lai.

Sẽ không là ích gì khi bạn ngồi nghĩ về cuộc đời và mãi hỏi đam mê của mình là gì. Niềm đam mê xuất phát ở mỗi người và hiện lên ở nhiều thời điểm, hoàn cảnh khác nhau. Có lẽ chúng vẫn còn chơi trốn tìm với bạn, hãy bình tĩnh và đừng để cuộc sống của mình thụ động hay dậm chân tại chỗ. Chúng ta sẽ phải cần tìm hiểu về cách nhận diện đam mê bằng chính cảm nhận và hành động thực tế của bạn một cách cụ thể hơn.

Bạn biết không, nhiều người bạn của tôi từng chia sẻ về những mong muốn của họ sau khi đã thật sự nghiêm túc suy nghĩ về nó. Họ đã dành ra rất nhiều thời gian để chiêm nghiệm mới có thể quyết định thực hiện một hành động nào đó. Họ cũng không giải thích được tại sao mình lại nghĩ nhiều về chúng như thế, giống như nó đã có sẵn trong họ rồi. Có lẽ lúc đầu, họ tiếp xúc và cảm thấy đó là một ý tưởng không tệ. Rồi một ngày bất chợt, tất cả đều cảm thấy một sự thiếu hụt quan trọng trong đời vì vòng lặp tẻ nhạt của cuộc sống và ý tưởng đã từng nhen nhóm trong suy nghĩ chợt hiển hiện và lấp đầy khoảng trống “mất hương vị” lúc nào không hay. Bây giờ, họ đã thật sự nghiêm túc nghĩ về ý nghĩa của chúng đối với mình.

Tôi nghĩ bạn cũng cần có thời gian để phát triển niềm đam mê của mình. Nó có thể là về tiền bạc, sự nghiệp, hay một lựa chọn nào đó trong cuộc sống. Bạn hãy có bảng liệt kê danh sách những điều mình mong mỏi, những điều bạn muốn làm và bao nhiêu điều trong đó làm bạn trăn trở trong một thời gian dài. Vì nếu bạn nhận ra mình có những cảm xúc đặc biệt, một sự “ham muốn”mãnh liệt và không thể phớt lờ thì chắc chắn chúng có ý nghĩa với bạn. Tôi thật sự hy vọng bạn không thất vọng vì cuộc sống nhiều khó khăn và gọi tên được niềm đam mê của mình.

Không có đam mê bạn sẽ không giải quyết được những bất ổn

Giống như nhiều người, và có lẽ có cả bạn - người đang tìm kiếm đam mê - vẫn có cuộc sống thường nhật bình yên. Bạn vẫn thức giấc mỗi ngày; vẫn đi học, đi chơi, đi làm,... Bạn có thể đang độ tuổi thanh thiếu niên hoặc bạn có thể đang độ tuổi xế chiều. Nhưng lý do bạn cầm cuốn sách có tựa đề này là gì? Nếu là về cách kiếm được nhiều tiền hơn thì bạn đã chọn những chủ đề chuyên về tài chính, vậy thì có lẽ là về một điều quan trọng mà bạn chưa hoặc đã bỏ lỡ trong từng ấy thời gian của cuộc đời mình! Đó có thể là một mối quan hệ, một sự lựa chọn trong thời điểm quan trọng.

Tôi có thể đoán là trong thời gian này hoặc trong nhiều năm qua, bạn đã và đang gặp những bất ổn trong công việc, trong cuộc sống và bạn bắt đầu nghĩ về cách giải quyết chúng, về cách bạn cần phải thoát ra những bế tắc hoặc sự nhàm chán hiện tại, về những điều mộng mơ mà bạn đã ấp ủ khi đối diện với bản thân mình.

Tôi có thể tưởng tượng được ra hình ảnh bạn uể oải thức dậy để đi làm, ngồi vào bàn làm việc nhưng lại không có danh sách công việc quan trọng cần phải hoàn thành xong trong ngày, bạn chỉ ghi nhớ vài việc và làm cho đến hết giờ. Lúc làm việc thì bạn liên tục lên Facebook, Twitter, Instagram, Tinder,… để nói chuyện với bạn bè, để đăng ảnh vui chơi. Bạn còn than vãn về người quản lý và công việc không có gì mới mẻ, bạn cảm thấy công việc thật nhàm chán, mỗi ngày trôi qua giống nhau và cả ngày bạn trông ngóng giờ tan tầm để đi ăn uống cùng bạn bè. Tôi biết điều đó vì tôi đã thấy nhiều đồng nghiệp cũ và nhân viên của tôi uể oải như vậy, một số người quen của tôi thì than vãn y như những gì tôi vừa nói. Sếp bạn biết tất cả các cách đối phó với công việc của bạn đấy, hãy xem chừng! Việc đối phó đó sẽ không giải quyết được những khó khăn, những bất ổn mà bạn đang gặp phải đâu.

Đó là những bất ổn về năng lực, về sự hào hứng làm việc, mong muốn tăng thu nhập và quan trọng hơn hết: Bạn chẳng muốn đến công ty ngày nào cả! Vì đơn giản, bạn không còn ham mê và chẳng thấy vui vẻ gì!

Bạn sẽ làm được gì nếu bạn không muốn đến công ty?

Bạn sẽ làm được gì nếu bạn chẳng thấy vui vẻ?

Tại sao lại như vậy nhỉ? Tại sao một người tốt nghiệp hạng ưu như bạn lại không được đánh giá cao trong công việc? Tại sao bạn đã cố gắng thực hiện rất nhiều nhưng vẫn không giỏi hơn được? Tại sao bạn không còn hứng thú với lĩnh vực này như ban đầu nữa? Tại sao và tại sao?

Dưới góc độ là Chuyên viên tuyển dụng nhân sự cho các doanh nghiệp, Susan, quản lý của một trang việc làm lớn tại Mỹ, đã nói với tôi rằng các chủ doanh nghiệp sẽ sớm sa thải các nhân viên đó mà thôi. Việc tìm kiếm nhân sự tiềm năng đúng là không dễ dàng nhưng không có nghĩa là họ sẽ giữ lại những nhân viên không có đam mê thật sự trong công việc. Ở rất nhiều công ty, nhân viên đến và đi liên tục, Susan luôn bận rộn suốt năm để tìm nhân sự mới cho họ!

Bạn bè tôi cũng gặp các trường hợp tương tự, họ không biết phải làm gì để ổn định nhân sự cho công ty của mình, họ mong muốn các nhân sự có thể làm được từ ít nhất hai năm. Các bạn tôi tiếc nhất là không giữ được những nhân viên có năng lực tốt nhưng dần có biểu hiện mất dần hào hứng với công việc. Họ cũng đã trao đổi với từng nhân sự, một số nhân viên nói rằng muốn tìm kiếm các cơ hội mới ở công ty khác, một số lại nói rằng mình muốn nghỉ ngơi để có thời gian để suy nghĩ thêm về sự nghiệp của mình, một số nữa là muốn chuyển sang lĩnh vực khác. Ngoài việc động viên thì bạn tôi không biết làm gì hơn nữa, nếu vì phúc lợi thì công ty còn có thể xem xét. Nhưng nếu quan điểm, lý tưởng nghề nghiệp không giống nhau thì bạn tôi chỉ còn cách để họ ra đi.

Chỉ xét riêng về các bất ổn về việc mất cảm hứng trong công việc có thể kéo đến những bất ổn về sự nghiệp. Không có cảm hứng, bạn vừa không có sáng tạo trong công việc để vui vẻ hơn, thăng tiến hơn, mà còn mất cả công việc!

Thế nên, cuộc sống của bạn không hề gói gọn trong niềm đam mê – điều có thể tăng giá trị cho cuộc sống vật chất và tinh thần của mỗi người – nhưng bạn không thể chỉ mãi nghĩ đến điều đó mà lờ đi việc giải quyết nhiều thứ thực tế khác, đó là tiền bạc, là mưu sinh, là sự ổn định cuộc sống trước. Chờ đợi có được một công việc yêu thích rồi mới đi làm hay nghỉ việc để đi tìm kiếm cảm hứng lao động đều là bước đi không sáng suốt. Chẳng ai có thể chắc chắn được thời điểm mà cảm hứng sống đến với bạn, hoặc bạn có đảm bảo chuẩn bị đủ điều kiện để thực hiện đam mê hay không.

Xác Định Các Mảnh Ghép Của Bức Tranh Đam Mê

Bạn có thể có nhiều sở thích nhưng với đam mê thì sao ?

Dù Emma đã tìm được đam mê của mình, nhưng tôi không thể đảm bảo được bạn có phát hiện ra được đam mê sau khi đọc xong cuốn sách này không. Nhưng tôi biết rằng, khi cùng nhau trải qua nhiều ý tưởng, cùng đi trên con đường khám phá bản thân thì cánh cửa trong chính bạn sẽ mở ra. Bởi vì bạn muốn điều đó. Đừng lo lắng, có thể tại thời này, mọi việc với bạn vẫn lờ mờ. Nhưng hãy luôn tin, khi bạn thật sự muốn, bạn sẽ làm được. Cuộc sống, đôi khi có những thời điểm, chỉ một mầm mống tư tưởng thoáng qua, chỉ một hành động nho nhỏ cũng có thể tạo điều kỳ diệu ở tương lai. Vì thế, tôi muốn bạn hãy trân trọng những điều nhỏ bé trong chính mình. Và có thế, bạn mới hoàn thành bức tranh đam mê của mình. Không một cổ thụ tự nhiên mà to lớn vững chãi, không một thành quả thật sự có ý nghĩa mà không được vun đắp từ từ. Có người không cần tìm cũng biết (vì lẽ, ý tưởng ấy đã ở quá lâu và tồn tại trong đời sống của họ), có người tìm kiếm hoài cũng không ra (vì chả có chút ấn tượng gì trong tâm trí), có người tìm ra sớm (nguồn năng lượng tích cực thôi thúc họ khám phá bản thân), có người đến tuổi nghỉ hưu mới phát hiện được niềm đam mê thật sự của mình (có lẽ, vì mối quan tâm của họ dành cho những điều khác ngoài đam mê quá nhiều !).

Emma ở đây để chia sẻ với bạn các cách thức mà tôi và những người thân quen đã áp dụng để tìm hứng thú, tạo sự phấn khởi trong công việc và cuộc sống. Vâng, niềm vui cũng cần và rất cần phải tạo ra đấy bạn thân mến! Bạn không thể cứ chờ có được đam mê rồi mới vui sống, mới cống hiến được. Thay vì ngồi một chỗ suy nghĩ thì bạn nên bình ổn lại cảm xúc và làm việc chủ động hơn để có được nhiều sự tự tin, tạo được nhiều nguồn sinh lực và cảm hứng tốt. Cảm xúc là người bạn khó tính, có thể sẽ khó kiềm chế nhưng đừng để chúng lôi kéo bạn đi mất. Làm chủ được cảm xúc thì bạn sẽ dễ thấy rõ chân dung của mình hơn. Chân dung của bạn, vừa mang dấu ấn cộng đồng cũng là cá nhân riêng biệt. Sự khác biệt, thậm chí là cá biệt luôn được khuyến khích đồng thời cần phải học cách để có một độ dung hòa với cuộc sống xung quanh. Người thành công là người luôn tạo được sự khác biệt từ nền tảng chung: Tôi cũng như mọi người. Hiểu được mình như thế nào trong tập thể, trong cộng đồng sẽ giúp bạn định vị bản thân mình một cách thực tế, khách quan hơn là tạo mộng tưởng “tài giỏi” về bản thân mình. Do đó, bạn phải tập trung “phân tích” bản thân mình bằng phương pháp định vị toàn diện.

Sau đây là các gợi ý của tôi để giúp bạn hiểu mình hơn và nhận diện được đam mê hay có thể gọi là nguồn cảm hứng lớn lao cho đời mình.

Mảnh ghép thứ nhất: Sự trải nghiệm

Câu chuyện ngắn nhưng đầy cảm xúc. Jimmy không còn trắng trẻo bảnh bao như ngày còn làm nhân viên ở thành phố, nhưng cậu có nụ cười thật tươi trẻ, khỏe khoắn trong bộ quần áo nhà nông và đứng trên nông trại của cậu. Tôi đã gửi lời chúc mừng đến với Jimmy và cầu mong nhà máy của cậu sẽ mở rộng hơn, tạo được nhiều việc làm hơn cho dân địa phương.

Bạn thấy đấy, Jimmy ở vị thế một người có lộ trình nghề nghiệp đáng ước mơ ở thành phố và đã có những thành công nhất định với nó. Tuy nhiên, chỉ đi trên con đường vốn dĩ dành cho bạn, hay nói một cách khác, bạn biết rằng mình cần thay đổi nhưng lại không dám đi con đường khác, mỗi ngày vẫn chỉ là “làm tốt công việc của mình” thì đam mê với bạn vẫn còn xa lắm. Sự trải nghiệm vô cùng quan trọng. Sở thích, tố chất (tài năng), kỹ năng và vô vàng những điều mà bạn có được trong quá trình học tập, luyện tập ở thực tế đời sống. Nhưng nếu không có những trải nghiệm quan trọng, giúp bạn khám phá các góc gách trong chính mình thì điều bạn tích lũy được chỉ đơn giản là những thói quen để có cuộc sống như chính bạn vẫn cố nghĩ là như vậy. Tất cả những sở thích, tài năng, kỹ năng, năng khiếu,… cần được trải nghiệm mới từ đó phát hiện và phát triển đam mê.

Trường hợp của Jimmy là đổi luôn ngành nghề. Đây là một bước ngoặt lớn đòi hỏi cậu phải bỏ lại mọi thứ đã có để bắt đầu làm một thứ mới. Về lý thuyết là như thế nhưng thực tế, tất cả những gì cậu được học về lý thuyết lẫn thực hành đều có thể vận dụng trong một quá trình chuyển đổi mới mẻ này. Jimmy có thể phải mất thời gian hơn và khó khăn hơn những người đã theo đuổi từ đầu. Vì theo đuổi một sự nghiệp không chỉ cần thích là được, bạn cần phải có một số kiến thức, kỹ năng cơ bản cộng với quyết tâm nỗ lực hết mình và không dao động. Dao động, phân vân vì không biết xử lý những rào cản, khó khăn, không biết bước tiếp theo sẽ như thế nào,.... Nhưng nếu bạn có một nền tảng kiến thức, biết thao tác tiếp cận, biết tận dụng tầm nhìn để chuẩn bị cho những điều sắp xảy ra, bạn sẽ không lúng túng và lo sợ.

Bạn cần đủ sáng suốt để chắc rằng, mình cần có nền tảng thực hiện đam mê. Mà nền tảng ấy chính là sự hiểu biết về lĩnh vực mà bạn quyết tâm theo đuổi. Chẳng có điều gì thuận lợi hơn khi có một khởi đầu mà bạn tin rằng mình đã có sự hiểu biết nhất định về nó. Phép màu từ việc học là vô tận. Mà sự tự học và tự trải nghiệm là đỉnh cao của việc học. Không niềm đam mê nào được xây dựng từ việc thiếu hiểu biết. Vì thế, mảnh ghép đầu tiên tôi muốn gửi đến bạn trong việc tiến đến hoàn thiện bức tranh đam mê của mình chính là ĐỂ SỰ HIỂU BIẾT CỦA MÌNH ĐƯỢC TRẢI NGHIỆM THỰC TẾ.

Có rất nhiều người đề cao việc phát triển sở thích thành đam mê. Và xem đó là yếu tố then chốt. Nhưng thiết nghĩ, bạn nên phân biệt điều kiện cần và đủ trong mọi tình huống. Được làm việc mình thích và cống hiến hết mình cho điều đó liệu như vậy đã giúp bạn thực hiện đam mê đến cùng chưa? Tôi nghĩ rằng, bạn không mấy xa lạ với nhận định, nhiệt tình cộng với sự thiếu hiểu biết sẽ dẫn đến kết quả là phá hoại. Làm điều mình thích tạo ra hứng thú và nó mang đến một sự kích thích để bạn có thể hành động nhiệt tình nhất. Đi theo sự hưng phấn một cách tùy tiện dẫn bạn đến cái đích của thất bại. Nếu không muốn chính mình phá hủy niềm đam mê của mình, hãy để ánh sáng của tri thức thực tiễn dẫn đường.

Tôi đánh giá cao việc bạn tự học tự trải nghiệm thực tế vì một lẽ, nó giúp bạn tự điều chỉnh và hiểu chính mình hơn. Khi bạn có một nền tảng tri thức (dù là lý thuyết nhất, nhà trường nhất) thì khả năng tự nhận thức bản thân mình theo hướng phát triển, tích cực mới có cơ sở thực hiện tốt. Sự tự nhận thức giúp bạn sớm nhận ra mình có ưu điểm gì, còn hạn chế những gì, khi nào cần nghe người khác, lúc nào phải mạo hiểm,… và quan trọng bạn có thể tự cân bằng chính mình. Trên con đường thực hiện niềm đam mê, sẽ có lúc bạn cảm thấy chán chường, mệt mỏi muốn buông xuôi; khi thì bạn phấn khởi, niềm vui dào dạt,… Chỉ khi đã có một thế giới quan tiến bộ mới giúp bạn cân bằng những cảm xúc đó và tạo động lực để bước tiếp về phía trước. Thế giới quan tiến bộ phải được hình thành từ sự hiểu biết trải nghiệm thực tế.

Nhận diện đam mê từ chính sở thích, tài năng vốn có của mình và dùng kỹ năng làm việc để hiện thực hóa đam mê là con đường khá phổ biến. Nhưng vì một lý do nào đó, bạn đã học tập, đã làm đúng công việc mình yêu thích và cũng có phát triển được năng lực, tại sao bạn vẫn không thỏa mãn? Bởi vì nó không tương đồng với phong cách sống mà bạn muốn.

Bạn luôn thích cuộc sống của một cú đêm thì công việc yêu cầu bạn có mặt ở công ty vào giờ hành chính. Có thể bạn vẫn làm tốt thôi, bạn có chuyên môn, có kỹ năng và hơn hết bạn cũng có một chút yêu thích công việc. Nhưng cuộc sống của một cú đêm vẫn luôn ám ảnh bạn.

Bạn thích những công việc sáng tạo, thích cháy hết năng lượng vào những dự án sau đó hoàn toàn thả lỏng cơ thể cho những chuyến đi. Nhưng khi tốt nghiệp bạn lại được nhận vào vị trí một thư ký văn phòng. Mỗi ngày đều đặn đến công ty rồi về. Không tăng ca, không áp lực, phát huy được khả năng ngoại ngữ và mức lương tốt. Bạn không tìm được một điểm nào để phàn nàn cả!

Cuộc sống của một nghệ nhân làm vườn chăm chút những tác phẩm cây cỏ, thiết kế những tạo hình mới cho các khu vườn là điều trăn đi trở lại trong bạn. Nhưng bạn không thể quyết định điên rồ là từ bỏ vị trí một trưởng phòng với mức lương hậu hĩnh để trở thành một nghệ nhân làm vườn! Và cứ thế, cuộc sống của một trưởng phòng với giấc mơ nghệ nhân làm vườn tồn tại song song với nhau.

Vẫn còn những hình mẫu tương tự. Có thể mọi người sẽ nhàm chán với câu chuyện của họ và vội vàng ghét bỏ vì cho rằng đó là những người thiếu lập trường, không dám bước qua vòng an toàn và vì thế họ xứng đáng có cuộc sống như thế. Sống thiếu đam mê. Đừng vội vàng, có lẽ khoảnh khắc giúp những hình mẫu đó có thể bứt phá ra khuôn mẫu đời sống chưa xuất hiện. Nhưng nếu chờ đợi phép màu từ vũ trụ thì ít ra bạn cũng cần phải có tín hiệu từ chính trong sâu thẳm mình. Vì thế, để nhận được một tín hiệu của đam mê thì việc ít nhất bạn có thể làm là hãy nghĩ xem mình thích phong cách sống như hiện tại hay như thế nào. Phong cách sống chính là một phần cơ bản trong cuộc sống. Và hãy tìm mối liên kết giữa niềm đam mê và việc muốn sống như thế nào.

Niềm đam mê trong công việc cũng thường thể hiện phong cách sống mà bạn muốn. Thay vì mãi đau đầu vì chưa biết công việc nào phù hợp với bản thân để theo đuổi dài lâu, bạn hãy thử nghĩ xem mình thích cuộc sống như thế nào, từ đó xác định ngược lại một số nghề nghiệp phù hợp với mong muốn đó. Và nếu bạn phải đi ngược lại, bạn cần chuẩn bị nhiều hơn vì khi đó sự đánh đổi thành quả công việc hiện tại với đam mê của bạn có thể sẽ mất mát về mọi mặt nhiều hơn bạn nghĩ. Niềm đam mê phải đủ lớn bạn mới có thể lội ngược dòng thành công. Nhưng giá trị của nó chính là bạn không cần phải sống một cuộc đời với hai hình mẫu hoàn toàn khác nhau. Khi đó, tận dụng những kiến thức, chuyên môn và chính những kinh nghiệm đã có sẽ giúp bạn hạn chế được mất mát. Vì thế, dù đang ở vị trí nào: đã nhận ra đam mê hay ở những ngã tư cuộc đời bạn vẫn cần phải trải nghiệm. Chỉ với sự sẵn sàng trải nghiệm và tự nhận thức bạn mới có những quyết định đáng giá. Và hành trình chỉ thật sự bắt đầu khi bạn quyết tâm BẮT ĐẦU.

Học tập và thực hành – Đầu tư cho bản thân mình là không bao giờ lỗ!

Có rất nhiều khoảng thời gian trong cuộc đời bạn dành để học hành. Và không chỉ tích lũy kiến thức từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường mà việc học hành dường như song hành trong cuộc sống. Có nhiều người không thích việc trau dồi kiến thức lý thuyết mà thích trải nghiệm và rút ra kết luận từ đó. Quy trình để chuyển hóa hay tiếp thu hoàn toàn những kiến thức bạn có được không thể thiếu một khâu quan trọng đó là thực hành. Để hình dung, tiếp cận bạn phải trang bị kiến thức. Để biết cách thực hiện bạn cần thực hành. Để trở nên giỏi và chuyên nghiệp hơn bạn cần luyện tập thông thạo. Để trở nên là người xuất sắc nhất bạn cần luyện tập thông thạo nhiều lần, thật nhiều lần. Để xác định được đâu là đam mê của mình bạn hãy học để biết trước đã, sau đó cụ thể việc trải nghiệm bằng vận dụng thực tế. Nâng tầm việc học hành lên một bậc cao hơn, tận dụng những điều bạn đã biết và học thêm những điều mới mẻ. Trên thực tế, mọi vật mọi việc đều có mối quan hệ với với nhau. Chỉ là bạn có nối kết hay vận dụng sức mạnh của những mối liên hệ này được không mà thôi.

Bạn hãy trả lời câu hỏi sau:

Bạn có muốn học thêm nhiều kiến thức, kỹ năng, thực hành để làm tốt công việc đó không?

Nếu bạn trả lời là “Có”, thì với nhiệm vụ phải làm mỗi ngày, bạn sẽ phải có hàng trăm tài liệu trong sách vở, máy tính để nghiên cứu, xử lý thông tin để có thể thực hiện công việc nhanh chóng, hiệu quả hơn. Đó là một quá trình dài bắt đầu từ những ngày miệt mài học tập từ trên ghế nhà trường cho đến những ngày làm từ sáng đến tối nghiên cứu tài liệu để tìm phương án xử lý công việc tốt hơn. Học hành không mệt mỏi từ kiến thức chuyên môn cho đến những kiến thức ngoài chuyên ngành nhưng có liên quan đến công việc.

Mỗi sáng thức dậy, bạn sẽ muốn được đến công ty để làm việc và khi đã ngồi vào bàn làm việc, bạn biết mình sẽ phải làm những việc gì quan trọng trong ngày và sắp xếp việc nào sẽ làm buổi sáng, việc nào sẽ làm buổi chiều. Trong mỗi việc bạn đều có sự tập trung cao độ, màn hình làm việc của bạn chỉ toàn là tài liệu liên quan đến công việc, không có các trang web báo, không ứng dụng mạng xã hội hay giải trí, tin nhắn với bạn bè,… Kết quả là đến cuối ngày, phần lớn công việc của bạn đã hoàn thành, phần việc còn lại bạn sẽ đem về nhà làm tiếp hoặc chuẩn bị tốt mọi thứ cần thiết để ngày mai có thể làm cho kịp tiến độ.

Nếu bạn trả lời là “Không”, thì sự yêu thích của bạn chỉ là nhất thời. Vì chỉ yêu thích nhất thời, bạn sẽ không muốn dành ra hàng giờ học tập thêm kiến thức mới, học thêm các kỹ năng để nâng cao năng lực chuyên môn. Thế thì bạn làm những gì trong tám giờ ở công ty, khi người khác đang học tập hăng say vì công việc họ yêu thích, còn bạn ngồi chơi hay làm việc làng nhàng vì không muốn học gì cả? Đến công ty hiện tại không làm bạn vui, bạn không tập trung làm việc, bạn có quá nhiều những lựa chọn và thay đổi một cách nhanh chóng,…

Trả lời xong câu hỏi này, bạn sẽ biết được sự yêu thích của mình với một việc ở mức độ nào. Nếu bạn chăm chỉ học tập thêm mỗi ngày nghĩa là bạn rất rất yêu thích, còn nếu bạn không muốn học thêm nhiều điều hơn thì nghĩa là niềm yêu thích đó chưa đủ mạnh mẽ để được gọi là đam mê. Yêu thích không chưa đủ - mà từ niềm yêu thích đó phải tìm tòi học hỏi bất kể ở đâu, nơi nào, khó khăn ra sao, vẫn phải nghiên cứu và quyết tâm tiếp thu bằng được, thực hành nhiều hơn nữa vẫn không cảm thấy đủ. Liên tục tìm cách để học hỏi kiến thức và tự tạo những chuẩn mực để làm tốt được việc đó. Thời gian dành cho nó là mọi lúc mọi nơi, và giá trị mang đến không chỉ là tiền bạc, mà còn là giá trị về cảm xúc thỏa mãn.

Mảnh ghép thứ hai: Cảm xúc

Sở thích và Yêu thích

Trong nhiều sở thích, bạn sẽ chọn một để có thể phát triển nó trong quá trình làm việc và trong cả cuộc sống của mình.

Bạn thích viết, thích nấu ăn nhưng chọn trở thành một đầu bếp. Bạn thích golf, thích marathon, thích quần vợt nhưng chọn trở thành một tuyển thủ quần vợt.

Một doanh nhân tài chính thành công có thể thích viết, thích vẽ. Bạn có thể thích rất nhiều nhưng đam mê thì hạn chế hơn hẳn.

Và yếu tố quan trọng để bạn có thể dần dần khẳng định mình theo đuổi đúng đam mê chính là: Yêu thích. Trong năm sở thích, bạn chỉ chọn ba để phát triển. Trong ba sở thích bạn chỉ có một khiến bạn cảm thấy mình cần dồn sức lực, tâm trí nhiều hơn nữa. Thậm chí, có những lúc bạn không nhận thức được mình đã dành tâm sức nhiều đến mức nào. Một sở thích được yêu thích hơn cả sẽ dần dần trở thành đam mê.

Bước đầu tiên để tìm kiếm đam mê bạn phải trả lời câu hỏi:

Bạn có thấy thích công việc đó hay không?

Nếu bạn trả lời là “Có”, hẳn là bạn đang rất vui vẻ khi được làm công việc hiện tại. Mỗi sáng thức dậy, bạn sẽ muốn được đến công ty để làm việc và muốn được học hỏi mọi thứ, muốn được đóng góp sức mình vào công việc, muốn được mọi người hướng dẫn thêm để công việc diễn ra suôn sẻ hơn. Bạn cảm thấy sung sướng khi học được điều mới và mỗi ngày làm việc giống như ngày lễ.

Nếu bạn trả lời là “Không”, thế thì mỗi buổi sáng cảm giác muốn ở nhà nhiều hơn lên công ty, hoặc bạn cũng đã nghĩ đến việc xin nghỉ phép đột xuất hôm đó để không phải đi làm. Công việc hiện tại không làm bạn vui, từng công việc nhỏ đều không khiến bạn vui và việc lớn cũng vậy. Lúc này, hoặc là bạn đã chọn sai việc hoặc là bạn gặp phải những điều không như ý muốn ngoài công việc làm bạn chán ghét công việc hiện tại.

Trả lời được câu hỏi thứ hai, bạn sẽ biết mình có yêu thích công việc hiện tại không. Bạn bắt buộc phải yêu thích, bởi vì để làm bất cứ việc gì thì đầu tiên bạn phải yêu thích mới được. Khi bạn yêu thích, bạn sẽ suy nghĩ mãi về nó, vì nó làm bạn vui vẻ và tràn đầy hứng khởi hoạt động. Khi yêu thích, bạn chủ động làm việc mà không cần ai nhắc nhở hay thúc bách. Khi yêu thích, bạn làm tốt công việc này hơn những công việc khác.

Hơn cả Yêu thích: Hạnh phúc

Bên cạnh sự yêu thích, bạn luôn có cảm xúc hưng phấn khi làm công việc đó không?

Nếu bạn trả lời là “Có”, thì bạn hãy cảm thấy may mắn vì điều đó. Cảm xúc xuất phát từ bên trong mỗi người, chỉ vì bạn mà sinh ra và do bạn điều khiển. Cảm xúc là điều vô cùng quý giá mà cuộc sống trao cho mỗi người để cuộc sống của họ thăng hoa hơn, nhiều niềm vui hơn. Cảm xúc thường đi đôi với hành động. Nếu khi làm việc nào đó mà bạn cảm thấy bên trong mình khơi lên cảm xúc mãnh liệt, bạn sẽ thấy có được nguồn động viên to lớn, một nguồn sức mạnh đủ lớn thôi thúc bạn hành động ngay. Nếu bạn cảm thấy muốn làm việc thì hẳn là bạn đang có cảm xúc tốt, chúng thúc đẩy bạn làm việc một cách tích cực và không mệt mỏi. Ngày làm việc của bạn đầy hứng khởi, bạn cảm thấy mỗi việc làm điều thú vị kể cả những việc thường khiến bạn thấy khó khăn và bạn tràn ngập tin tưởng vào thành công trong tương lai. Đến cuối ngày bạn cảm thấy thời gian như trôi qua nhanh quá và bạn thật sự muốn có thêm thời gian nữa để làm việc.

Nếu bạn trả lời là “Không”, thì có vẻ những ngày của bạn đã trải qua không tốt và bạn cảm thấy không có nhiều điều thú vị. Bạn vẫn làm việc bình thường nhưng chỉ để giải quyết cho xong mà thôi. Đôi khi bạn tự hỏi rằng tại sao cảm xúc hào hứng khi làm việc của bạn quá ít và điều đó làm bạn không hài lòng, công việc dần trở nên buồn chán và máy móc.

Cảm xúc đòi hỏi có một sự thăng cấp theo thời gian. Tuy nhiên, mỗi người có một chuẩn mực cho cảm xúc của mình. Có người được thực hiện đam mê đã là hạnh phúc nhưng có người phải trở thành người giỏi nhất trong lĩnh vực đam mê mới có cảm giác thỏa mãn, đủ đầy. Vậy nếu so sánh đam mê với tình yêu thì bạn thuộc kiểu nào: ở cạnh bên người yêu là thỏa mãn hay chăm chút, tìm hiểu để tiến đến hôn nhân mới là trọn vẹn? Có một điều, bạn sẽ khó lựa chọn vì niềm tin vào cảm xúc của mình ở hiện tại. Nếu xem đam mê là một cung bậc của cảm xúc thì bạn phải chấp nhận một điều: cảm xúc có thể thay đổi. Nhưng sự thật, cũng có rất nhiều người dành cho nhau tình yêu cả đời và cũng có rất nhiều người tình yêu của họ dành cho nhau chỉ dăm ba năm (tôi không muốn bao gồm những mối tình chóng vánh của bạn vào đâu nhé!). Có một số người niềm đam mê của họ dành cho một lĩnh vực nào đó hầu như suốt cả cuộc đời. Còn có một số người bạn sẽ thấy sự say mê ấy chỉ trong một thời gian. Và sau đó, một sự cuốn hút khác mạnh mẽ hơn, hấp dẫn họ khai phá, tìm kiếm trong lĩnh vực đó. Có nhiều nguyên nhân giải thích hiện tượng này. Chúng ta sẽ thực hiện việc khám phá từ những câu chuyện ở phần sau. Tôi chỉ muốn bạn cần phải khẳng định được: Bạn cần cảm thấy thỏa mãn và hạnh phúc khi thực hiện đam mê của mình.

Tôi thích con số và biểu đồ. Trong suốt khoảng thời gian từ khi nhận thức được điều đó cho đến bây giờ, sự yêu thích không hề giảm mà chỉ tăng lên. Thật ra, tôi không có nhiều trải nghiệm cảm xúc cho các sở thích của mình mà chỉ dồn tâm lực vào những gì tôi xác định. Tôi cũng không có sự phân vân vì phải lựa chọn điều này hay điều kia. Tập trung cao độ vào đúng điều mình yêu thích tạo một sự hấp dẫn mạnh mẽ để tôi liên tục tìm tòi thỏa mãn được tâm trí. Ngày bé là việc tối nào cũng phải cùng các chị chơi những trò chơi có số: chơi cờ tỷ phú, xếp domino, làm tròn số nhanh, cuộc đua công thức toán học,… Sau này, dù việc học hành dần bận rộn hơn rồi công việc ở ngân hàng cũng cần thời gian thu xếp nhưng cứ hễ không nhìn vào biểu đồ tài chính là tôi không sao ngủ được. Có nhiều đêm, vì mải mê phân tích tình hình đến khi giật mình thì đã gần sáng. Việc nhìn biểu đồ quyến rũ như thế! Khi viết sách cũng như thế, mỗi khi đến các chương về tài chính về đầu tư trái tim của tôi lại dào dạt những cảm xúc và một niềm hạnh phúc khó tả. Tôi chỉ biết, từng trang sách viết ra chứa đựng những bảng tính toán chi phí có thể cải thiện số tiền mà bạn đọc đang lo lắng, những kế hoạch tài chính phù hợp với từng giai đoạn cuộc đời có thể hỗ trợ được việc lựa chọn cách sống tự do tiền bạc,… Niềm hạnh phúc lẫn những lo âu của cuộc đời.

Và tôi luôn cảm ơn vì tín hiệu cho sự đam mê của mình mạnh mẽ như thế. Chính nguồn năng lượng này giúp tôi vượt những khó khăn trở ngại để tiến về phía trước. Con đường tìm kiếm đam mê vừa dài nhưng hãy luôn tạo nguồn cảm xúc và biết tận hưởng hạnh phúc từ chính đam mê của mình. Suy cho cùng, mấy người hạnh phúc với những gì mình đã chọn. Vì thế, nếu như bạn cảm thấy hạnh phúc vì việc mình đang làm nghĩa là phần nào đã chạm vào cánh cửa của đam mê. Xin đừng bao giờ nghi ngờ về cảm xúc của mình mà hãy học cách gìn giữ, phát triển nó mạnh mẽ hơn.

Tôi tin đó cũng chính là cảm xúc của bạn khi làm công việc yêu thích, sau khi hoàn thành dự án và được cộng đồng đón nhận.

Bạn không nhận thấy cảm xúc mãnh liệt nào bên trong mình hay sao? Vậy thì hãy trả lời những câu hỏi sau đây để tìm kiếm cảm xúc của mình nhé.

Hãy viết đáp án ra giấy và nhìn thật kỹ những việc mà bạn muốn thực hiện trong đời, ngay lúc này. Hãy cảm nhận cảm xúc trong bạn lúc này, ngay bây giờ!

Hãy làm điều bạn biết rằng đó là quan trọng nhất. Khi đó bạn không chỉ như đứa trẻ reo hò vì nhìn thấy món quà mình mong đợi vào đêm Giáng Sinh mà bạn còn có thể trở thành những người lớn cảm thấy muốn hét thật to trước biển cả: Tôi rất hạnh phúc!

Không hối hận

Tôi chưa bao giờ tin rằng mình may mắn. Và tôi cũng chưa bao giờ nghĩ rằng thành công vì mình giỏi hơn người khác cả. Bởi vì, tôi cũng có câu chuyện đam mê của mình. Không một phép màu nào xảy ra nếu bạn chỉ ngồi đó và cầu nguyện. Nguồn năng lượng mà bạn nhận được từ vũ trụ chỉ có giá trị khi bạn hành động. Và tôi cũng thú nhận với bạn, tôi đã thất bại, đã sai lầm, đã có những quyết định mà hậu quả nhận được không hề tốt đẹp chút nào! Nhưng tôi cũng tin rằng, ngoài kia, những người tài năng hơn tôi nhiều, những người thành công hơn tôi nhiều trong lĩnh họ đam mê và họ vẫn có thất bại, có hàng tá những quyết định sai lầm! Nhưng họ có hối hận không? Emma có hối hận không?

KHÔNG.

Có thể để đạt được mục tiêu trong một quá trình của con đường thực hiện đam mê đương nhiên không thể là cứ thuận lợi như theo kế hoạch. Năng lượng dành cho niềm đam mê của mình càng lớn bao nhiêu bạn sẽ dồn tất cả sức lực, tâm trí, tiền bạc, thời gian,… dành cho nó. Một kết quả không như dự tính, những biến cố bất ngờ thử thách niềm đam mê của bạn, hay có những mâu thuẫn với đồng đội trong nhóm (những người thân), tình hình thực tế tạo quá nhiều áp lực,… mọi điều có thể sẽ xảy ra khiến bạn mệt mỏi và biết đâu có khuynh hướng muốn bỏ cuộc. Bạn có thể hối hận vì đã mất quá nhiều nhưng vẫn không nhìn thấy kết quả mong muốn. Bạn tự oán trách, than thở vì lầm đường, vì đi sai hướng,… Bạn sẽ hối hận chứ?

CÓ.

Mỗi câu trả lời của bạn, mỗi hình dung đáp án lởn vởn trong đầu bạn đều lý giải việc bạn đã chọn đi đúng hướng với đam mê của mình hay chưa. Tâm lý con người là một điều vô cùng kỳ lạ. Đôi khi đáp án đã có chắc chắn rồi nhưng vẫn ngụy tạo nhiều lý do để tự che lấp chính lý trí của mình. Với đam mê, không có ĐÚNG hay SAI, hãy chọn CÓ hoặc KHÔNG nhé!

Với công việc bạn đang theo đuổi hiện tại, bạn có hối hận vì đã dành thời gian, công sức?

Nếu bạn trả lời là “Có”, tôi biết rằng bạn đã mất nhiều hơn những điều mà tôi đã liệt kê tượng trưng ở trên. Có một số điều bạn đã mất đi nhưng vẫn có thể chia sẻ sự mất mát ấy nhưng đó chỉ là số ít. Đa phần phần chìm của tảng băng là không thể muốn chia sẻ là bộc bạch được. Bởi vì khi thực hiện đam mê, một điều chắc là bạn đã hy sinh rất nhiều. Nhưng đa phần, bạn có thể không muốn nói đến hoặc có thể chẳng nhớ. Lời lý giải là vì đối với bạn, việc thực hiện đam mê quan trọng hơn việc bạn đã khó khăn như thế nào. Những trở ngại, những vấp ngã, cả những thất bại đều đóng vai trò là yếu tố cần vượt qua. Chấp nhận thất bại trên đường thành công, chấp nhận khó khăn cản trở là những điều phải có khi thực hiện đam mê. Bởi vì nhận thức rõ ràng điều đó nên thường khi bạn không hối hận vì tất cả những gì đã mất đi trong khi thực hiện đam mê thì bạn đã đi đúng hướng, chọn đúng đam mê.

Không phải lúc nào sự tận hưởng kết quả của việc thực hiện đúng niềm đam mê của mình cũng đều trọn vẹn. Bạn biết bài hát bất hủ Happy New Year của ban nhạc huyền thoại ABBA chứ? Tôi tin rằng, không ai lại không thưởng thức ca khúc vào thời khắc giao thừa. Không chỉ có ca từ mà cả không khí gợi hoài niệm cũng đượm buồn nhưng giai điệu vẫn không hề mang đến sự ủy mị mà trái lại còn gieo vào lòng ta một sự ấm áp, hưởng thụ cảm giác mong ngóng và cả hy vọng tươi vui reo lên “Happy New Year”. Rất nhiều những bài hát, nếu chú ý thưởng thức ca từ bạn sẽ cảm nhận một nỗi buồn sâu sắc tận trong tâm khảm người nghệ sĩ nhưng giai điệu thì vẫn rất tươi tắn, thậm chí là rất vui vẻ. Có lẽ, sự trải nghiệm quan trọng nhất trong chính bản thân mỗi người là việc trải qua sự trưởng thành từ tâm hồn. Việc bạn nhận thức được hạnh phúc gắn liền với đam mê cũng như thế. Bạn có thể nhìn thấy tôi hay nhiều tác giả khác vẫn thường rất hoa mỹ với kiểu ví von “sống trọn vẹn với đam mê”, “hạnh phúc vẹn toàn chỉ khi bạn được làm công việc thuộc về đam mê của mình”, “dám thực hiện đam mê bạn sống đúng với mình hơn”,… Điều hoa mỹ này cũng giống như những bài hát có ca từ gợi nhắc hoài niệm thậm chí là cảm thán nhưng giai điệu lại vui tươi. Nếu viết về đam mê một cách đau thương vì phải hy sinh quá nhiều nhưng lại không tạo nên khúc nhạc reo vang thì có lẽ không khơi gợi sự mạnh mẽ trong chính tâm hồn của mỗi người. Và tôi tin bạn cũng không thích như thế.

Bạn có quyền hối hận. Hối hận vì mình không bắt đầu thực hiện đam mê sớm hơn. Hối hận vì mình không có một sự chuẩn bị kỹ càng ngay từ đầu. Hối hận vì lẽ ra mình nên cố gắng nhiều hơn, sớm hơn,… Nhưng tuyệt đối, không được hối hận vì mình đã thực hiện niềm đam mê.

Vì sao, nếu bạn chọn CÓ cho câu hỏi: Với công việc đang theo đuổi hiện tại, bạn có hối hận vì đã dành thời gian, công sức? Bạn chưa sẵn sàng cho việc thực hiện đam mê của mình. Hãy dành cho mình nhiều hơn nữa những trải nghiệm để sẵn sàng hiểu được bản chất của đam mê với nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.

Nếu bạn trả lời là “Không” cho câu hỏi: Với công việc đang theo đuổi hiện tại, bạn có hối hận vì đã dành thời gian, công sức? Bạn đã thấu hiểu được bản chất của việc thực hiện đam mê. Với bạn, việc không hối hận khi đã dành thời gian, công sức (tượng trưng cho các yếu tố hành động) chứng minh một điều quan trọng: Bạn đã sẵn sàng cho việc theo đuổi đam mê của mình. Hình dung được điều mình có thể mất, có thể đạt được và hiểu giá trị của từng mục tiêu trên con đường thực hiện đam mê, cũng như cái giá phải bỏ ra là bài học căn bản nhất. Bạn cần thời gian để học tập, trải nghiệm và để thất bại nữa. Để vượt qua bài kiểm tra cuối kỳ, bạn phải vượt qua người thẩm định khó tính nhất: Bạn! Khi bạn biết chắc rằng mình hoàn toàn có thể chấp nhận những khó khăn, không hối hận vì những gì mình đã theo đuổi đam mê, và một cách tự nhiên nhất, bạn biết chấp nhận.

Mảnh ghép thứ ba: Kế hoạch

TÔI ĐANG BỊ QUÁ TẢI TRÊN CON ĐƯỜNG THỰC HIỆN ĐAM MÊ

TẠI SAO TÔI LẠI CÓ QUÁ NHIỀU ĐIỀU ĐỂ BĂN KHOĂN?

Nhìn vào các phần chia sẻ của Tina, tôi nhận ra được hai vấn đề. Thứ nhất, tôi thấy rõ thế mạnh của Tina là thiên về viết lách. Tina cũng thiên về mảng sáng tạo và làm nội dung chương trình, quảng cáo. Không ngạc nhiên vì sao Tina là nhân viên sáng tạo nội dung thuộc phòng Marketing cho một khu vui chơi. Cô ấy được đọc nhiều tài liệu để tìm kiếm thông tin, ý tưởng sáng tạo, Tina còn phụ trách các bảng tin truyền thông của công ty. Tuy nhiên, vấn đề mà Tina khó giải quyết nhất chính là kỹ năng marketing và phân tích vấn đề, Tina thẳng thắn nhận rõ thế yếu của mình và luôn mong muốn được cải thiện, nhưng có vẻ cô ấy không thực hiện được ở công ty này.

Vấn đề thứ hai, Tina có khá nhiều cảm xúc không tốt về công ty. Thậm chí nó còn lấn lướt cả cảm xúc tốt đẹp dành cho công việc. Tôi nghĩ vấn đề chính của Tina bị ảnh hưởng bởi công ty hơn là về năng lực làm việc. Nếu đúng như những gì cô ấy viết thì Tina đang gặp rào cản từ cảm xúc của mình đối với công ty để phát triển sự nghiệp.

Tôi có thể hiểu được mong muốn hiện tại của cô ấy, vì cô ấy đã làm đến năm thứ ba nhưng cả năng lực và lương thưởng đều không như ý thì Tina có xu hướng tìm việc mới là dễ hiểu. Nhưng may mắn nhất là Tina vẫn giữ được sự yêu thích của mình với mảng marketing và nghiên cứu trong trái tim mình. Đó là tín hiệu tốt để tìm hướng giải quyết. Vì Tina đã gặp cấp quản lý của mình để trao đổi trước vấn đề mình đang gặp phải, đó là việc làm rất quan trọng, nên tôi đã đưa ra ý kiến của mình: Hãy trao đổi một lần nữa với sếp và nếu câu trả lời của sếp bạn không làm bạn thấy thỏa đáng thì hãy đi tìm công việc mới.

Vì cô ấy đã dành nhiều thời gian ở đây rồi, đã đủ thấy mình không phù hợp với nó, vì vậy hãy đi tìm nơi làm phù hợp hơn.

Tôi cũng nhấn mạnh với Tina rằng, cô ấy cần có tiền dự trữ trong khoảng vài tháng, tốt nhất là trên sáu tháng để phòng trừ trường hợp không tìm được việc sớm. Đây là giai đoạn quan trọng, tôi không hy vọng Tina đi làm chuyên môn tạm thời ở đâu đó mà hãy tìm hiểu thật kỹ công việc và công ty trước khi ứng tuyển vào, không loại từ khả năng những công ty tốt nhưng chưa có đợt tuyển dụng. Ngoài ra, cô ấy cũng phải phân tích kỹ các yêu cầu của công việc mới, trau dồi thêm những kỹ năng còn thiếu và thẳng thắn thừa nhận ở buổi phỏng vấn. Nhà tuyển dụng đương nhiên sẽ ưu tiên những ứng viên có năng lực tốt nhưng nếu bạn có được những điểm phù hợp, nhất là thái độ, thì họ sẵn sàng đào tạo bạn thêm sau khi được nhận.

Tôi cũng gửi thêm cho Tina một vài ý tưởng để phòng khi cô ấy dư dả hơn về mặt tài chính và có thể sử dụng hữu ích khoảng thời gian bắt đầu tìm lại đam mê với công việc như nghỉ ngơi hoàn toàn mười ngày (có thể đi du lịch, thăm họ hàng hay đơn giản là không làm gì cả!), tham gia một khóa học thực tế hỗ trợ các kỹ năng chuyên ngành, tham gia các nhóm sinh hoạt ở địa phương, và viết cho tôi những gì mà Tina đã tự hào trong thời gian này. Một số những hoạt động nho nhỏ này đủ giúp Tina cân bằng cảm xúc, chữa lành những tổn thương trong các mối quan hệ ở nơi làm cũ.

Có rất nhiều người trong chúng ta, chịu được sự vất vả trong công việc nhưng áp lực ở các mối quan hệ lại vô cùng mẫn cảm. Điều này dễ làm bạn quên đi đam mê trong công việc. Muốn khám phá triệt để những tiềm năng chính mình để tập trung cho đam mê công việc bạn cần “lọc” những yếu tố tâm lý tiêu cực. Khi hướng mình vào những mối quan hệ tốt đẹp, ý nghĩa nhân bản và làm nhiều những điều mình yêu thích bạn sẽ “thải” được các cảm xúc, suy nghĩ tiêu cực một cách tự nhiên nhất. Thanh lọc tâm trí là một kỹ năng vô cùng quan trọng. Một lần nữa, tôi muốn khẳng định với Tina, với bạn: Mọi người đều xứng đáng để có được quyền thực hiện đam mê của mình. Nhưng trước hết, bạn phải hiểu được bản thân mình đã có gì, chưa có gì và đang ở vị trí nào trên con đường thực hiện đó.

Lọc những tín hiệu nhiễu, những đám sương làm mù mờ và xác định rõ ràng những điều mình muốn là cách thức bạn phải thực hiện ngay từ bây giờ. Chỉ có thể khẳng định và thực hiện đam mê khi bạn đã hiểu rõ chính mình.

Emma không nghi ngờ gì về điều bạn giỏi nhất - điều được người khác công nhận - chính là điều khiến bạn tự tin thể hiện mình nhất, cũng là điều khiến bạn cảm thấy mình có giá trị với công ty, với sự nghiệp mấy chục năm của mình.

Đó là bảng phân tích của Tina, một trường hợp với tôi không quá khó để xác định hướng giải quyết, vì bản thân cô ấy biết được mình mong muốn điều gì ở công việc của mình, cô ấy chỉ đổi công ty chứ không đổi ngành nghề theo đuổi.

Bảng phân tích ở trên có thể khơi gợi được điều gì đó trong lòng bạn không?

Nếu muốn thực hiện thành công một công việc yêu thích, bạn cần chờ có hứng thú để làm hay cần lên kế hoạch cụ thể?

Nếu bạn trả lời là “Chờ hứng thú”, là vào một lúc nào đó trong ngày, hứng thú xuất hiện trong chớp mắt và mới thực hiện, khi ấy hứng thú, cảm xúc của bạn mãnh liệt biết bao, bạn sẽ làm việc hăng say và hiệu quả gấp nhiều lần… để bù lại khoảng thời gian mà bạn không làm việc chăm chỉ!

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân.

Lão Tử

Nếu bạn trả lời là “Kế hoạch”, thì bạn, Emily và tôi có cùng cách làm việc đấy. Emily không chỉ có năm túi tiền mà cô ấy đóng góp mỗi tháng, mà cô còn giới thiệu với các con về kế hoạch công việc của mình trong ngày, trong tuần, trong tháng và cả trong năm năm tới. Với Emily, kế hoạch công việc cùng với kế hoạch tiết kiệm và đầu tư cùng được thực hiện song song. Không thể chỉ hoàn thành tốt công việc, hưởng được mức lương tốt mà lại chi tiêu bừa bãi và không có kế hoạch sử dụng tiền bạc hợp lý, đảm bảo an toàn tài chính suốt đời.

Lên kế hoạch cho công việc yêu thích để có những điều kiện cho công việc được thực hiện tốt nhất có thể. Mặc kệ khả năng thực hiện được tốt hay không không thành vấn đề, kế hoạch có thể được chỉnh sửa và ngày càng hoàn thiện hơn trong một khoảng thời gian dài. Lập kế hoạch sẽ không đơn giản như việc bạn thích một điều gì và thực hiện nó. Bởi vì, nếu xác định chỉ là sở thích bạn sẽ không cần định giá và định thời gian cho nó. Bạn có thể thực hiện ở nhiều mức độ khác nhau: làm cho vui, làm thư giãn, làm vì đó cũng là một thói quen tốt,… Đương nhiên, với sở thích bạn không cần một kết quả nhận định nào cả. Nhưng với đam mê, bạn phải vạch ra cho mình hẳn một kế hoạch thực hiện bởi vì nếu xác định đúng đó là đam mê bạn phải thực hiện lâu dài, có khi sẽ là xuyên suốt cuộc đời. Và nếu là đam mê, bạn không thể lúc nào thực hiện cũng được, tùy hứng thú có muốn tiếp tục hay không. Với đam mê thực thụ, bạn có thể tạm thời dừng lại hoặc hoãn có thời gian vì những điều kiện khó khăn khác nhau mà mình không thể thu xếp ổn thỏa được ở hiện tại. Nhưng việc đó không phải tùy thuộc cảm xúc nhất thời, và không nằm ở tiêu chí thích hay không còn thích. Để tránh cho trường hợp xấu nhất chính là đam mê bị tạm dừng vô thời hạn.

Bạn có thể hình dung một cách đơn giản như thế này, Rose tiến hành thực hiện đam mê ở lĩnh vực thiết kế. Thời gian đầu, cô ấy dồi dào cảm hứng với các mẫu thiết kế của mình. Mọi việc đều có sự phát triển khá tốt cho đến khi cô ấy phát hiện mình mang thai. Khoảng thời gian năm năm tiếp theo Rose không thể tiếp tục thực hiện đam mê trở thành một nhà thiết kế nội thất tự do vì cần thời gian chăm sóc em bé, khoản tiền dành để phát triển sự nghiệp cũng được dùng cho tình huống ngoài dự định này. Cô ấy phải cần có một việc làm ổn định để có thể thực hiện tốt vai trò là một người mẹ đơn thân. Cô ấy nghĩ rằng, khi em bé 5 tuổi, Rose sẽ quay trở lại với đam mê của mình. Liệu Rose có thực hiện được suy nghĩ đó không?

Có thể, năm năm sau khi em bé của Rose đã được gửi vào vườn trẻ. Khi đó cô ấy sẽ có nhiều thời gian để tiếp tục thực hiện đam mê của mình. Nhưng cô ấy cần một kế hoạch. Kế hoạch này bao gồm những dự tính khả thi như sau:

Khi có được con số cụ thể, chỉ vài phép tính đơn giản, Rose sẽ biết thời gian mình tiếp tục thực hiện đam mê của mình là bao lâu nữa. Đương nhiên, đây chỉ là những mục đơn giản nhất mà một người mẹ đơn thân sẽ phải đối diện. Còn vô số những khoản chi phí khác mà tôi đã không liệt kê ra. Ví dụ nho nhỏ này là một dẫn chứng thực tế sinh động để bạn nhận ra rằng: Trong quá trình thực hiện đam mê, sẽ có rất nhiều yếu tố cản trở (tiền bạc là yếu tố thường gặp nhất). Nếu bạn không có một kế hoạch cụ thể mô tả trong khoảng thời gian này cần thực hiện điều gì, chi phí dự trù là bao nhiêu, kết quả cần đạt được, những cản trở nào có thể xảy ra,... có thể bạn sẽ liên tục tạm hoãn đam mê của mình lại vô thời hạn. Bạn không muốn 30 tuổi sống một cuộc đời mỗi ngày làm một công việc nhưng lại luôn tâm niệm một điều khác; và khi 40 tuổi, 50 tuổi,... cuộc đời ấy vẫn không có thay đổi nào. Đó là chưa tính đến trường hợp, bạn có thể đổ lỗi cho những người thân của mình. Việc bạn bỏ thời gian, tiền bạc và nhiều điều quý giá khác để chăm sóc cho con cái, hỗ trợ người thân, chăm sóc cha mẹ già,... là hy sinh to lớn, đáng trân trọng vô cùng. Nhưng nếu đó là lý do để bạn kết luận cho việc mình vẫn chần chừ thực hiện đam mê thì không chính đáng. Đam mê là của chính bạn. Mỗi người đều sẽ có những trách nhiệm, nghĩa vụ với người thân, thậm chí là với cộng đồng xã hội. Nếu bạn có sự chuẩn bị tốt, cụ thể, sớm thì việc hài hòa giữa việc thực hiện đam mê với những trách nhiệm, nghĩa vụ khác là hoàn toàn có thể. Ít nhất, kế hoạch thực hiện đam mê sẽ cho bạn biết được vào thời điểm nào bạn sẽ bắt đầu, hoặc tiếp tục thực hiện đam mê của mình.

Bạn rất thích sử dụng nhạc cụ và chọn theo học piano. Nếu là sở thích, bạn có thể rất ngẫu hứng lướt phím đàn bất cứ lúc nào. Khi vui, khi buồn, khi rảnh rỗi, khi căng thẳng,... bạn đều xem đó là một phương pháp để mình thả lỏng. Nhưng khi trở thành đam mê, mỗi ngày đến lớp luyện tập từ mấy giờ đến mấy giờ, ở nhà luyện tập bao nhiêu thời gian, khi nào cần tham gia các kỳ thi, khi nào cần tham gia biểu diễn,... đều có lịch trình cụ thể. Và điều này sẽ được tiến hành trong một thời gian dài cho đến khi có kết quả nào đó. Và bạn lại lên một lịch trình luyện tập, thi đấu khác cho mình. Mục tiêu của bạn là một Nghệ sĩ đàn Piano được khẳng định. Đó là đam mê.

Chúng ta sẽ không thấy người nào đặt kế hoạch cho sở thích của mình. Thông thường, bạn thích một điều gì đó, thậm chí rất giỏi trong lĩnh vực đó nhưng ít khi nào bạn suy nghĩ hay đặt mục tiêu về nó. Nói theo kiểu cảm xúc “Thích vì thích thôi!”. Nhưng khi xác định là đam mê, tự khắc trong tâm trí bạn sẽ có kế hoạch, có những mục tiêu và thời gian hoàn thành. Bạn định hình suy nghĩ của mình về niềm đam mê theo khung thời gian xa hơn, mở rộng nhiều khía cạnh liên quan hơn và đương nhiên bạn muốn đảm bảo mình sẽ thực hiện đúng với kế hoạch. Là sở thích bạn không có kỷ luật và một khung sườn nhưng là đam mê bạn sẽ tự giác kỷ luật để bản thân mình tuân theo kế hoạch.

Một kế hoạch thực hiện đam mê, tối thiểu có những chi tiết sau:

Tôi hy vọng rằng với bảng kế hoạch cực kỳ tối giản này bạn có thể hình dung được mình sẽ làm gì đầu tiên với điều gọi là đam mê của chính mình. Nếu vẫn có những gút mắc, bạn sẽ tìm lời đáp trong phần hành động tiếp theo. Đây là phần triển khai một kế hoạch đam mê sơ khảo với những hành động cụ thể.

Đừng gọi tôi là Đam mê, hãy gọi tên của tôi một cách cụ thể!

Một khi vẫn giữ mọi thứ bạn mong muốn, khao khát hoàn thành trong từ Đam mê thì bạn vẫn chưa biết mình Đam mê gì. Bởi vì mọi thứ nếu không cụ thể, không gọi ra tên và không gắn liền với hành động cụ thể thì đó chỉ là bức tranh trong trí tưởng tượng. Những gì bạn vẽ ra trong tâm trí nếu không hành động sẽ không trở thành hiện thực. Và mãi chỉ ở yên trong đầu bạn. Đó không phải là Đam mê. Chỉ khi nào bạn bắt đầu hành động và thực hiện những gì có trong kế hoạch mới bắt đầu bước lên bậc thang đầu tiên của hành trình thực hiện đam mê.

Xác định các tiêu chí giúp bạn hình dung trong từng giai đoạn mình sẽ làm gì. Có nhiều người không xem trọng bước đầu tiên này vì nghĩ đơn giản, tôi đã biết chắc đam mê của mình là đây, cứ thế mà làm thôi! Cho đến một thời điểm, lại phát hiện ra, hình như đã sai lầm, đây không phải là đam mê! Việc cứ lặp đi lặp lại điều này sẽ khiến bạn mất phương hướng, cả thời gian, tiền bạc và công sức nữa. Thay vì như thế, bạn chỉ cần bỏ ra một ít thời gian trước mỗi giai đoạn nhìn nhận, xem xét lại kế hoạch bằng những danh sách.

Chúng ta lập danh sách đầu tiên liệt kê những gì mà bạn làm tốt nhất và danh sách thứ hai liệt kê những điều cuốn hút bạn. Hai danh sách này sẽ giúp bạn phân tích được những kỹ năng mình có được liên quan đến việc mình hứng thú như thế nào. Nếu mối liên quan chặt chẽ thì hứng thú của bạn sẽ dễ dàng phát triển thành đam mê hơn. Nếu không, bạn cần nghiêm túc xem xét lại và khẳng định lại một lần nữa. Nếu bạn vẫn muốn phát triển niềm hứng thú đó thì việc phải tiến hành học tập thêm các kỹ năng liên quan là việc cần làm tiếp theo. Thường xuyên lập các danh sách này cũng giúp bạn có nhiều cách nhìn khác nhau. Bạn có thể nhớ lại một sở thích nào đó mà bạn đã từng “điên cuồng” theo đuổi ở quá khứ, một nghề nghiệp, một mẫu hình cuộc sống đã từng mong ước,...

Thực hiện điều này giúp bạn soi chiếu con người hiện tại với quá khứ để biết được mình đã bỏ lỡ điều gì hay không. Hay đơn giản, bạn có thể gạch hẳn nó đi, vì hiện tại, điều đó không còn quan trọng nữa. Tiếp theo, bạn cần lên danh sách các tiêu chí: bạn thích làm gì ở hiện tại, những việc làm nào bạn có thể thực hiện mỗi ngày mà không nhàm chán, điều gì mỗi khi bạn bắt tay vào thực hiện thì xuất hiện cảm giác thỏa mãn xua tan đi những bộn bề cuộc sống,… Sau đó, hãy để các bảng danh sách lại cạnh nhau và tìm điểm chung. Nếu bạn có thể kết nối từ quá khứ đến hiện tại và nhìn ra rằng tương lai mình sẽ như thế nào (khớp với hình mẫu tiêu chí cuộc sống tuổi già mong muốn) thì phần lớn là bạn đã gọi được được tên đam mê của mình. Khi giữa các bảng danh sách mà không thể xác định được đường thẳng kết nối các tiêu chí thì có thể bạn vẫn đang trong tình trạng trải nghiệm bản thân và chưa gọi tên đam mê rõ ràng được.

Khi đường kết nối được tạo thành cũng là lúc bạn có thể tiến hành lên khung thời gian cũng như kinh phí thực hiện và duy trì các hoạt động trong kế hoạch của mình.

Một lần nữa, bạn hẳn là đã phân biệt rõ ràng việc một đứa trẻ ham thích vẽ, lắp ráp, hay bất cứ gì; có thể chúng đã từng mải mê ngày đêm không chán nhưng nếu không có một kế hoạch và định hình các bước hành động thì chưa gọi đó là đam mê được. Điều này cũng giúp các bạn trẻ nhanh chóng nhận ra mình đã gọi tên đam mê đúng chưa. Việc xác định được sớm đam mê bạn sẽ có thuận lợi lớn cho việc chuẩn bị các bước tiếp theo.

NHỮNG HÀNH ĐỘNG CỤ THỂ BẠN CÓ THỂ THỰC HIỆN CHÍNH LÀ:

Trong từng giai đoạn bạn nên có những mục tiêu cần đạt được để có thể lấy đó làm căn cứ tự mình đánh giá kết quả đạt được. Cũng có rất nhiều người khuyên rằng, việc gì đã là đam mê thì cứ cống hiến hết lòng hết sức đừng nghĩ đến thành quả. Quan điểm của Emma hơi khác một chút. Chúng ta cần biết được mình đã làm gì và làm đến chừng nào. Bạn cứ tưởng tượng trước mặt mình là bậc thang đam mê, mỗi một bậc thang sau sẽ phải cao hơn bậc thang trước. Và những bậc thang này phải dẫn bạn về một đích nào đó, nếu không việc chinh phục sẽ không có giá trị gì. Tôi thích cho rằng khi leo đến chừng mực nào đó bạn buộc phải tìm cho mình một căn phòng. Và mỗi căn phòng sẽ mang đến cho bạn một món quà.

Căn phòng đầu tiên để bạn trải nghiệm chính là tri thức. Không cần biết đam mê của bạn được gọi tên là gì nhưng việc đầu tiên hãy định hình những mục tiêu mà mình có được về tri thức trong giai đoạn tuổi trẻ. Không nhất thiết phải là một tấm bằng ở trường đại học danh giá mà chỉ đơn giản là tự học lấy những gì mình có thể nắm bắt được. Thật ra, nếu có cơ hội tôi vẫn khuyên bạn nên có một tấm bằng chứng nhận nào đó, về ngành nghề, về một chuyên môn, lĩnh vực bất kỳ (đương nhiên nếu có liên quan trực tiếp đến đam mê thì quá tốt). Nếu đam mê của bạn thuộc về lĩnh vực phát triển tự do, tự thân thì việc trải nghiệm thực tế quan trọng nhưng nếu bạn dấn thân trên những sắc màu đam mê có liên quan đến học thuật, thẩm định, luật,… bạn buộc phải có những bằng cấp mới tiếp tục phát triển được. Mục tiêu trong giai đoạn khi bạn còn có thể tập trung nhiều nhất vào việc học thì hãy lên danh sách cho việc khi nào cần có bằng cấp gì, cần phải hoàn thành khóa học nào trong bao lâu, đến những nơi nào để được thực tập những phần lý thuyết đã tiếp cận, và cả khi nào cần học tiếp. Nếu bạn chỉ nghĩ nghĩ về chuyện học cả đời, hay kiểu tôi tự khám phá thế giới,… thì không thể biết được mình đã có và chưa có gì. Bạn cần có những hành động quen thuộc để luôn tự nhắc nhở bản thân về việc học, tự học. Đơn giản nhất là đặt mục tiêu cho việc đọc xong một cuốn sách, việc đến tham gia buổi hội thảo, hay tham dự một buổi thuyết trình,…

Khi bạn đặt chân vào căn phòng phát triển nghĩa là bạn đã tiến thêm một bậc thang nữa. Căn phòng này sẽ là nơi bạn có những tương tác với đồng nghiệp, với cấp trên và với chính bạn. Có thể những gì đã tiếp nhận trong giai đoạn trước chỉ là một bước đệm nhỏ mà bạn chưa đánh giá, chưa thể hiện được điều mình cần. Trải nghiệm mọi thứ ở một không gian rộng hơn, tiếp xúc với nhiều người hơn giúp việc bạn có thêm những trải nghiệm quý giá và mài giũa những kỹ năng mà bạn học tập được. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm bạn sẽ có thêm áp lực từ nhiều phía. Vì thế lên mục tiêu để có thể hoàn thành tốt công việc cũng là hành động giúp bạn không bị sao nhãng việc thực hiện đam mê với những việc khác. Hãy sắp xếp từ mức thấp nhất: trở thành một người thạo việc, thuộc nhóm người giỏi, trở thành người đứng đầu và là người không thể thay thế. Song song, hãy bổ sung những mục tiêu khác như: kỹ năng mềm, kiến thức bổ trợ và tài chính.

Chăm chỉ làm việc, không nề hà việc làm thêm giờ hay hỗ trợ đồng nghiệp là một cách thức đơn giản để trong thời gian ngắn bạn có thể vừa thạo việc của mình mà vẫn có thể học hỏi thêm nhiều điều mới mẻ. Đừng giới hạn tầm nhìn của mình chỉ vào đam mê mà hãy luôn năng động khám phá nhiều lĩnh vực khác. Đây là lúc bạn cần xác định rõ mình cần đạt được vị trí nào trong công việc để có thể đi tiếp bước nữa. Đừng ngại những danh hiệu, chức vụ khi bạn hoàn toàn xứng đáng và điều đó cũng nằm trong kế hoạch của chính mình! Đừng quên, một mục tiêu quan trọng khác chính là khoản tiền bạn cần tích lũy được trong thời gian này. Vì những dự tính ở giai đoạn tiếp theo có thuận lợi hay không, tại thời điểm này bạn cần chuẩn bị cho mình những khoản tiền dự phòng khác nhau. Nếu vẫn tiếp tục phát triển tại một doanh nghiệp bạn không cần phải lo lắng vì ít ra mình đã có khoản lương và trợ cấp nhất định. Nhưng nếu bạn quyết định bước qua căn phòng mình tự thực hiện lấy tất cả các khâu thì việc chuẩn bị tài chính là vô cùng quan trọng.

Điều này không có nghĩa là bạn sẽ có khuynh hướng tự làm chủ và tự thiết kế lấy không gian thực hiện đam mê của mình. Tôi chỉ muốn nói đến giai đoạn việc chuyển hóa đam mê sang một bước cực kỳ quan trọng chính là: Tự Sáng Tạo. Nghĩa là bạn không còn quá phụ thuộc vào những điều kiện xung quanh để phát triển đam mê nữa mà bạn hoàn toàn tự bản thân mình tạo ra những khám phá chiều sâu trong chính công việc mình đã lựa chọn. Khi bạn đã đủ khả năng vượt qua những cản trở, đủ năng lực để giải quyết các rắc rối và đủ tự tin cho những phương án dự phòng thì việc mở rộng đường đi lối rẽ cho đam mê của mình hẳn là điều tất yếu. Hãy nâng mục tiêu lên cao và phải gắn liền với một giá trị cộng đồng nào đó. Đây chính là lúc bạn cần có một kết quả ý nghĩa để việc nhận được và cho đi có một sự hài hòa với nhau.

Dự tính những cản trở cũng là một phần mà bạn phải hành động. Cản trở được xem xét từ hai nguồn: những tác động bên ngoài và tác động từ chính bản thân. Bạn có thể tham khảo một số những nguyên nhân có thể làm bạn nản lòng, chùng bước trên con đường thực hiện đam mê của mình sau đây:

Bạn có nghĩ cần thời gian bao lâu kế hoạch thực hiện đam mê thành công?

Nếu bạn trả lời là “Ngắn” thì hẳn đam mê của bạn đã quá dễ dàng để thực hiện hoặc bản thân bạn cảm thấy đã có đủ điều kiện để mọi việc được diễn ra suôn sẻ. Nếu như thế thì xin chúc mừng bạn sớm đạt được thành công. Nhưng sau thời gian ngắn đó trôi qua, mọi việc đã không xảy ra như mong muốn thì một là kế hoạch chưa hợp lý, hai là bạn chưa có đủ năng lực để thực hiện. Bạn có thể điều chỉnh lại kế hoạch, nhưng năng lực thì cần thời gian để trau dồi và cải thiện.

Nếu bạn trả lời là “Dài”, thì hẳn bạn hiểu khá rõ năng lực chuyên môn cũng như tài năng của mình. Bạn cần thời gian đủ dài, có thể là năm năm cho kế hoạch lấy tấm bằng đại học, mười năm để chuẩn bị và thực hiện thành công đam mê khởi nghiệp,... Như thế, mỗi một dự định sẽ cần có kế hoạch riêng để thực hiện với thời gian tương ứng.

Đam mê khác sự yêu thích nhất thời ở điểm, đam mê cần trải qua một thời gian đủ lâu, nếu bạn vẫn yêu thích nó như ngày đầu, thậm chí cảm thấy niềm đam mê còn mãnh liệt hơn. Lúc đó, bạn sẽ cần thời gian học nhiều kiến thức hơn, thực hành có kết quả hơn và thành quả lớn sẽ đến với bạn.

Khi đã có được những gạch đầu dòng cho mọi điều bạn quan tâm nhất, bạn khao khát nhất rồi thì bước tiếp theo sẽ là cách sắp xếp chúng vào cuộc sống của chính mình. Bạn cần có kế hoạch để cụ thể hóa các bước thực hiện và điều chỉnh ngay khi có sự cố. Việc lập bảng kế hoạch và quản lý thời gian thế nào để thực hiện không khó nếu như chính bạn đã hiểu về bản thân và xác định được mình muốn làm là gì. Điều này sẽ giúp bạn lọc được những điểm mù trong tâm trí và thực tế mọi suy nghĩ, định hướng của mình về đam mê. Có thể, kết quả không tốt như bạn nghĩ, thậm chí đích đến còn quá xa vì bạn lỡ đặt mình ở vị trí quá cao so với năng lực thực tại của bản thân. Nhưng không sao, bước đi đầu tiên sẽ khó khăn nhưng nếu không bước tiếp bạn chẳng thể nào đến được đích!

Nếu bạn cảm thấy hai mươi bốn giờ mỗi ngày là quá ít thì hãy nghe thuyết tương đối của Albert Einstein:

Theo Einstein, thời gian có tính chất tương đối. Việc bạn cảm thấy thời gian trôi qua nhanh giống với việc ngồi cạnh người đẹp chăng? Người đẹp được ví như sự hưởng thụ vậy, bạn có hưởng thụ quá nhiều để thấy thời gian quá ít. Và những khó khăn thì giống như “cực hình” với bạn, quá lâu quá dài để nhanh chóng kết thúc. Thật ra những cái nhìn, cái cảm nhận, cái nhận thức, cái vui buồn của hoàn cảnh sinh ra trong con người cái thời gian tâm lý, chứ thật ra nó cũng chỉ được tính từng phút, từng giây mà thôi. Bạn muốn quản lý thời gian thì hãy tạo ra những khoảng “thời gian tâm lý” cho riêng mình. Bạn là người quy định sự tồn tại của nó, ở bất kỳ thời điểm nào trong ngày mà không ai có thể xâm phạm được, với điều kiện là bạn biết điều khiển được cảm xúc đó, không để những thứ khác lảng vảng bên cạnh làm tác động đến bạn trong khoảng thời gian đó. Nguyên tắc hoạt động của thời gian tâm lý cũng giống như khi ngồi thiền vậy. Cần sự tập trung, lắng nghe mình và cảm nhận thời gian tĩnh lặng nhưng đầy an lành, đầy vui vẻ để nâng đỡ tinh thần của bạn vươn cao.

Tôi được biết rằng cơ sở khoa học của các bài tập thiền là: Khi ta hít vào thật sâu hay thở ra từ từ, ta phải tập trung toàn bộ trí não vào hơi thở, vào các luồng hít vào và thở ra đó, đầu óc sẽ không vướng bận những thứ khác nữa. Dưỡng khí oxy đi vào phổi nhiều lan tỏa đến toàn bộ cơ thể, sau đó đẩy các độc khí cacbonic ra ngoài. Thế nên, bí quyết nằm ở chỗ là bạn muốn có nhiều thời gian hơn để làm được nhiều việc hơn cũng giống việc bạn ngồi thiền: Bạn cần tập trung để có thể chiếm trọn nhiều nhất khí oxy và thải thật nhiều khí cacbonic. Sự tập trung cao độ như khi ngồi thiền để tâm trí minh mẫn, nhanh chóng nhìn được vấn đề của công việc và tìm các biện pháp xử lý sáng suốt nhất, không để những thứ không liên quan đến vấn đề ảnh hưởng đến việc xử lý công việc của bạn vào thời gian này, đặc biệt là dẹp bỏ những cảm xúc tiêu cực với những câu nói “khó quá, nhiều việc quá, tôi không làm hết được”.

Tập trung là thiền. Thiền ở mọi lúc mọi nơi, chứ không phải là gồng mình ngồi một chỗ!

Mỗi người đều có hai mươi bốn giờ một ngày và bạn sẽ có những thời điểm “vàng” của mình để tập trung nhất. Chỉ tiếc là chúng ta không có nhiều lựa chọn khi phải đi làm tại cơ quan. Bạn phải điều chỉnh lại thời gian tâm lý của mình sao cho giao với giờ hành chính một chút với hai yếu tố: số giờ trong ngày và số việc bạn làm trong một giờ. Trong một giờ, một ngày bạn sẽ làm được bao nhiêu việc? Làm thế nào để làm xong một hay hai việc trong thời gian quy định?

Rất nhiều chuyên gia đã chỉ ra, để kiểm soát được tiến độ thực hiện công việc bạn phải trải qua bốn bước: liệt kê các việc cần làm, phân loại công việc, bố trí thời gian và thực hiện. Liệt kê công việc là bước khởi động ai cũng có thể làm, tiếp theo bạn cần phân chia công việc thành bốn nhóm sau:

Sự phân chia vô cùng rõ ràng và theo thứ bậc để thực hiện tuần tự công việc quan trọng trước sau đó mới đến các việc ít quan trọng hơn. Nhìn vào đây bạn sẽ thấy được thứ tự công việc ưu tiên cần được thực hiện trước hoặc sau mà không sợ bị bỏ sót việc nào, cũng như làm rối loạn mọi thứ. Quản lý thời gian để hoàn thành các công việc theo kế hoạch có thể xem là một trong những công việc khó khăn nhất. Bạn cần làm bạn với nó hơn là trở thành người đối nghịch. Nhiều người thất bại trong việc quản lý thời gian dẫn đến làm chậm tiến độ công việc. Mà trong bất kỳ việc gì, chỉ chậm nửa bước so với người khác thôi là cũng đủ đánh mất cơ hội!

Tôi biết mỗi người sẽ có “chế độ” làm việc khác nhau. Có người thích làm vào ban đêm hơn buổi sáng, có người thích giải quyết các công việc cần thiết trước mới bắt tay vào việc chính, có người phải nghe nhạc mới tập trung làm việc được,... Điều đó tùy thuộc vào bạn, miễn là khi nhìn vào bảng phân chia này, bạn dành khung “thời gian vàng” để xử lý công việc quan trọng mới đạt hiệu suất cao nhất. Và hãy nói cho sếp bạn biết điều đó. Hãy trao đổi với sếp về thời gian bạn có thể hoàn thành nhé. Muốn hoàn thành việc nào đó thì ngoài kế hoạch chi tiết thì người thực hiện cần là bậc thầy trong việc quản lý thời gian. Nếu biết cách sắp xếp thời gian, bạn vẫn còn nhiều thời giờ để nấu ăn hay đọc sách, ngược lại, dù cho bạn một trăm giờ mỗi ngày, bạn vẫn sẽ không thấy đủ để làm hết việc. Mỗi người đều có hai mươi bốn giờ mỗi ngày để sống, để làm việc và chắc bạn cũng biết các tỷ phú hay tổng thống - những người bận rộn nhất thế giới vẫn có thời gian dành cho gia đình, nghỉ ngơi, luyện tập thể thao, tham gia các chương trình truyền hình, hướng dẫn mọi người đọc nhiều sách mỗi ngày và hoàn thành công việc. Thì bạn đừng nói với tôi hay mọi người rằng bạn bận đến nỗi chẳng có thời gian để đi gặp ai hay làm gì khác ngoài công việc nhé.

Chỉ có một lưu ý là bạn có thể phải cân đối giữa công việc hiện tại và công việc đam mê lại một chút để chúng cùng đạt được những mục tiêu quan trọng.

Đi đến nguồn tài chính dồi dào như hôm nay tôi không biết bạn đã làm cách nào để có nó. Nếu bạn đi lên từ số không và gầy dựng nên tất cả thì chắc hẳn bạn là một bậc thầy trong việc quản lý thời gian. Điều này không có nghĩa là khi bạn được trao cho đầy đủ các điều kiện thì bạn không thể quản lý thời gian tốt. Tuy nhiên, tôi chỉ muốn gửi lời động viên đặc biệt đến những người cần thêm sức mạnh để có thể tự mình tạo cho mình một kế hoạch sử dụng thời gian hiệu quả từ những hệ quả của việc để rối loạn mọi việc trong đời sống. Khi bạn tự mình lên bảng thời gian biểu cũng là lúc bạn nghiêm túc nhận ra việc mình cần làm ngay bây giờ, việc bạn phải làm nhưng chưa vội, việc bạn phải chuẩn bị để có thể hoàn thành mục tiêu một cách tốt nhất,… Để mọi thứ vào một quỹ đạo bạn sẽ nhận ra điều quan trọng nhất là gì và tập trung để hoàn thành mà không bị phân tâm bởi những gì ít quan trọng hơn. Tôi đánh giá cao bảng phân việc này vì nó cũng xác định và vạch ra con đường để bạn theo đuổi đam mê.

Khi bạn đã quyết định thực hiện đam mê thì việc vượt qua những rào cản để tập trung vào điều quan trọng nhất sẽ là ưu tiên hàng đầu. Nhìn vào kế hoạch sắp xếp công việc của mình, bạn sẽ một sức mạnh kỳ lạ để chinh phục chúng, và bắt buộc bạn phải tận dụng tối đa thời gian để không lãng phí một phút giây nào đến với ước mơ của mình.

Cam kết hoàn thành công việc bằng kỷ luật là điều kiện tiên quyết. Việc trì hoãn công việc không phải thói quen tốt, nhất là với những nhiệm vụ có tính khẩn cấp. Bạn sẽ không đạt được mục tiêu đề ra nếu để việc hôm nay dồn vào ngày mai hay ngày kia. Kết quả là ngày thì làm quá ít, ngày thì làm quá nhiều. Loại bỏ những rào cản vô hình ảnh hưởng đến sự tập trung của bạn như những thông báo email, điện thoại, tin nhắn trò chuyện, các điểm tin từ trang mạng xã hội,... Nếu bạn không phải nhân viên chăm sóc khách hàng hay thư ký văn phòng phải thường xuyên kiểm tra email, thì bạn chỉ cần kiểm tra email hai lần một ngày vào buổi sáng và tối. Hãy tắt hết chúng và hoàn thành công việc. Sau khoảng một giờ, bạn có thể thư giãn ít phút mà công việc vẫn đảm bảo chất lượng. Mỗi khi xong một công việc nào đó, hãy đánh dấu tick (√) trong danh sách việc làm trong ngày. Đó là một dấu tick thần thánh của tôi, nó là động lực để tôi thực hiện những dấu tick tiếp theo.

Bạn đã sẵn sàng theo đuổi đam mê một cách kiên trì và liên tục không?

Đam mê không phải là một món quà được gói giấy đẹp đẽ và để sẵn bên cạnh bạn. Khi bạn gọi tên được đam mê của mình nghĩa là bạn hình dung quá trình, xây dựng phương hướng để thỏa mãn việc tìm kiếm nhiều hơn những khía cạnh mà mình đã chọn lựa. Đam mê không có kết quả cuối cùng. Hoàn tất xong một giai đoạn bạn sẽ chuyển sang giai đoạn khác và cần những mục tiêu, kết quả đạt được khác. Nói một cách khác, đam mê là hiện thân vẻ đẹp của sự lao động. Mà chính trong lao động, vẻ đẹp của con người mới tỏa sáng. Thực hiện công việc mà bản thân đam mê vừa là hành trình khám phá chính mình vừa là hành trình tạo ra những giá trị kết nối tinh thần. Những giá trị đó là vô hạn còn đời người thì hữu hạn. Vậy đâu là đích đến của đam mê? Một người thành công trên con đường thực hiện đam mê của mình không lấy giá trị tiền bạc, danh vọng để xác định. Một điều trái ngược mà bạn cần nhìn nhận chính là, trong giai đoạn đầu bạn cần tiền bạc nhưng dần dần cuối con đường, bạn nhận ra sự thỏa mãn tinh thần mới là điều bạn cần ở đam mê.

Vì thế, tôi mới khẳng định với bạn rằng con đường thực hiện đam mê là một quá trình phấn đấu liên tục bền bỉ. Chính sự kiên trì này mới là yếu tố để bạn vượt qua những rào cản trong chính mình và phá vỡ những gì bạn từng nghĩ “không thực hiện được”. Mục tiêu lập ra dẫu có ý nghĩa đến đâu nhưng không thực hiện được thì vẫn là vô nghĩa. Và việc bạn cố gắng liệt kê các tiêu chí thật dài nhưng không kiên trì thực hiện càng vô nghĩa hơn. Mọi người thường hay có khuynh hướng lên kế hoạch cho hoành tráng nhưng cuối cùng lại không đủ nhẫn nại làm tất cả mọi thứ.

Cũng như nhiều đức tính khác, kiên trì nhẫn nại theo đuổi đến cùng niềm đam mê cũng cần được luyện tập. Bạn nên thiết lập những mục tiêu vừa phải và từ từ nâng cao hơn. Đừng chủ quan trước những yếu tố bên ngoài. Đó có thể là những xúc tác khiến bạn nhanh chóng rời khỏi kế hoạch của mình. Để tránh rơi vào trường hợp đáng tiếc đó bạn cần chuẩn bị rèn luyện từ bên trong mình. Cách đơn giản nhất là hãy tuân giữ kỷ luật. Tuân giữ kỷ luật từ những điều nhỏ nhặt nhất trong lối sống hằng ngày tạo thói quen tốt để bạn thích ứng những thay đổi mà không cần phải xáo trộn cuộc sống của chính mình: Nếu bạn đã quyết định 5 giờ là giờ thức dậy buổi sáng thì mỗi ngày bạn nên đúng giờ và dù có là ngày nghỉ cũng là như thế; Nếu bạn đã dự tính hôm nay sẽ thực hiện năm cuộc gọi đến khách hàng và hoàn thành bản báo cáo thì không một việc nào sót lại cho ngày mai; Nếu bạn đã khẳng định sẽ hoàn thành xong khóa học nâng cao chuyên môn trong sáu tháng thì đúng thời điểm bạn cần có giấy chứng nhận hoàn thành chứ không phải là dự thi vào khóa sau nữa;...

Tuân giữ những gì mình đã thiết lập dù là nhỏ nhất sẽ hình thành cho bạn khả năng nhẫn nại trong những vấn đề khó khăn hơn. Vì thế, chuẩn bị cho những mục tiêu quan trọng về sau cho niềm đam mê của mình, bạn cần hiểu rằng phải kiên trì và nguyên tắc. Chỉ khi nào có được điều này sẽ giúp bạn tìm kiếm những cách thức khác nhau, không sợ hãi và chùng chân trước thất bại hay cản trở nào trên con đường của mình.

Vượt qua các rào cản

Bạn có sẵn sàng tìm cách vượt qua các rào cản hay các khó khăn để thực hiện công việc đó không?

Nếu bạn trả lời là “Có”, nghĩa là bạn sẽ dám đối mặt với các lực cản bởi các yếu tố khách quan và chủ quan. Vượt qua được các lực cản là minh chứng cho một niềm đam mê mạnh mẽ. Những lực cản dù lớn đến đâu vẫn có khả năng phá vỡ, bạn có thể vượt qua và tiếp tục tiến bước.

Ngược lại, nếu bạn còn do dự và chọn “Không”, thì niềm đam mê của bạn hẳn là không đủ lớn mạnh nên bạn mới dễ bị cản trở bởi các yếu tố bên ngoài.

Để thực hiện đam mê thì bạn phải tận dụng hết các điều kiện mình có để nỗ lực hoàn thành. Các điều kiện cần và đủ đến từ kinh nghiệm, kỹ năng, mối quan hệ, tài chính,… Và kể từ khi bắt đầu thực hiện đam mê, có những lực cản vô hình làm bạn chậm bước mà có thể bạn không hay biết.

Đầu tiên là lực cản về tư duy. Một việc có kết quả đạt đến đâu có thể đến từ mức độ tư duy của bạn. Đây là vấn đề về “tự kỷ ám thị” Emma sẽ không bàn sâu hơn. Tôi chỉ biết rằng sẽ khó hoàn thành việc gì nếu bạn lúc nào cũng nghĩ nó không thể làm được. Vào những lúc cảm thấy mình thất bại, bạn cần bình tâm lại để phân tích vấn đề. Có những việc thật sự bạn chưa đủ năng lực để làm vào thời điểm này, nhưng tương lai nếu bạn có phương án tốt để tập trung “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, thì bạn sẽ đạt được bước phát triển mới. Thứ hai là các lực cản bên ngoài bạn. Lực cản đó có thể đến từ gia đình, từ người bạn đời, bạn bè, những người xung quanh và của cả phản ứng cộng đồng. Để có thể bắt đầu tốt, bạn hãy tập thói quen không bận tâm và chấp nhận thất bại trong tầm chịu đựng được và tìm cách tránh xa môi trường có cảm xúc tiêu cực, môi trường có lực cản.

Vì bạn không sống một mình mà đang sống giữa biển người rộng lớn. Điều mà bạn phải đối mặt nhiều nhất mỗi ngày chính là lời nói, hình ảnh của con người. Bạn im lặng thì người ta sẽ bắt đầu nói. Bạn bắt đầu làm thì họ bắt đầu chỉ trích. Biết bao ước mơ đẹp đã chết từ những chiếc lưỡi không xương và những ánh mắt có dao. Đó là vũ khí hủy diệt khủng khiếp. Chúng ta đã từng và có lẽ đang bị thương nhưng hy vọng mọi người sẽ sớm được chữa lành để bước tiếp về phía trước. Ai cũng đồng ý với câu “Chọn bạn mà chơi”, thì việc chọn người để học hỏi và xin sự trợ giúp cũng vậy. Mối quan hệ tốt với một con người tốt không cần dùng tiền để mua. Bạn hoàn toàn có thể có được những người bạn bè giỏi, những chuyên gia đáng tin cậy để cho ý kiến và trợ giúp về mặt tài chính. Và bước đầu, đối với lĩnh vực bạn đang theo đuổi, bạn cần đi tìm những người có chuyên môn và thành công trong lĩnh vực đó, hoặc theo dõi họ để được học những kinh nghiệm quý giá. Điều tôi thấy may mắn nhất trong cuộc đời là trong quá trình xây dựng sự nghiệp, ngoài gia đình thì tôi còn có được những cộng sự tuyệt vời, những người bạn ủng hộ tôi hết mình và những chuyên gia tài giỏi cho tôi nhiều lời khuyên tốt để mình có những quyết định chính xác hơn. Tôi thật sự mong bạn cũng có những sự trợ giúp hữu ích để hoàn thành đam mê của mình.

Từng bước hoàn thành các mục tiêu đam mê, xác định được điều mình đam mê, lên kế hoạch thực hiện theo thời gian hợp lý, loại bỏ các lực cản làm bạn chùng bước và tích cực đi tìm sự trợ giúp tích cực nhất, tôi không nghi ngờ gì bạn sẽ sớm thành công trong tương lai.

Mảnh ghép thứ tư: Kết quả

Túi Tiền Phát Triển Chắp Cánh Đam Mê

Bạn sẵn sàng chi trả tiền bạc cho niềm đam mê của mình mà không đắn đo hay suy nghĩ nhiều không?

Nếu bạn trả lời là “Có”, hãy đảm bảo rằng trong kế hoạch tài chính của bạn có phần dành cho đam mê và gọi đó là túi tiền của niềm đam mê. Ngoài tiền sinh hoạt phí cơ bản, tiền tiết kiệm và đầu tư, tiền phòng trừ rủi ro sáu tháng, tiền từ thiện thì bạn sẽ phải dành một khoản tiền đặc biệt dành cho đam mê mạnh mẽ của mình. Túi tiền của đam mê là một trong năm túi tiền của Emily mà tôi đã nhắc ở Chương 1. Chúng ta đã trò chuyện với túi tiền này ở Chương 1, túi tiền này được tạo ra để bạn học hỏi và phát triển bản thân. Và như lời bộc bạch của nó thì đây chính là túi tiền năng suất nhất mà bạn có bây giờ!

Nếu bạn trả lời là “Không”, thì hẳn câu trả lời hoàn chỉnh của bạn sẽ là “Tôi có dành ra một ít tiền cho niềm đam mê của mình, nhưng tôi không có quá nhiều tiền, tôi còn phải lo trang trải cuộc sống thường nhật, tôi phải mua xe, mua nhà và dành một khoản tiết kiệm nhỏ nữa. Thế nên tôi sẽ trau dồi thêm kiến thức ở công ty là được rồi, họ sẽ đào tại nhân viên đủ mọi kỹ năng cần thiết cho công việc, tôi không cần phải tốn nhiều tiền cho việc đó.” Việc phụ thuộc vào công ty phản ánh sự không tự giác học tập, tôi e ngại rằng, đợi đến lúc muộn màng nhất – khi bạn có nhiều tiền và khi bạn rảnh rỗi để nâng cấp kiến thức cho bản thân - thì công ty đã cho bạn thôi việc rồi!

Các dự tính đã đủ, đã đến lúc bạn thực hiện đam mê rồi, đừng chần chờ nữa, bạn hãy lấy Túi tiền phát triển để chắp cánh đam mê! Emma có nhắc với bạn về việc đặt mục tiêu đam mê vào bảng kế hoạch tài chính rồi đấy. Đam mê là món quà lớn bạn đã nhận được thì hãy tập trung tất cả sức lực để mở món quà đó ra nhé.

Bây giờ bạn chỉ cần đối chiếu và sắp xếp các mục tiêu đam mê vào bảng kế hoạch tài chính, bảng quản lý thời gian cho trùng khớp nhất. Tập trung tài chính cho các mục tiêu đam mê cụ thể là cơ sở để bạn thực hiện được chúng nhanh chóng. Túi tiền phát triển dành cho đam mê chiếm một phần không nhỏ trong khoản lương hằng tháng của bạn. Cũng như tiền tiết kiệm và đầu tư, bạn không được sử dụng số tiền này cho các việc không quan trọng khác.

Nếu đam mê của bạn hiện tại là làm ca sĩ thì bên cạnh việc có giọng tốt bạn phải có các mục tiêu nhỏ như đăng ký năm khóa học thanh nhạc, đăng ký hát tại phòng trà ba ngày một tuần để nâng kỹ năng. Nếu bạn muốn làm vận động viên marathon thì lên kế hoạch chạy bộ 10 km một ngày, một tuần bốn ngày, tham gia các lớp huấn luyện cơ bắp và khám sức khỏe định kỳ để được bác sĩ tư vấn chế độ dinh dưỡng, ít nhất là tham gia năm đến mười cuộc thi lớn nhỏ hằng năm,…

Nhiều người cải thiện giọng hát của mình lên chuyên nghiệp hơn nhờ phấn đấu rèn luyện qua nhiều năm tháng là một điều hiển nhiên. Bạn có thể không đăng ký lớp học nâng cao nhưng lớp học căn bản thì phải bắt buộc và chi phí tham gia có thể khá cao. Sau khi có kỹ năng cơ bản hãy tham gia các nhóm hát tại nhà thờ hoặc câu lạc bộ địa phương một tuần một lần (cộng với buổi hát tập dợt nữa ít nhất là hai lần). Tại những nơi này, việc bạn được tiếp cận và học tập từ những người giỏi là hoàn toàn có thể. Và đương nhiên chi phí sẽ không cao như các lớp học được tổ chức chính quy hay thậm chí được miễn phí nữa. Nhưng tôi chắc chắn với bạn rằng, nơi đó không hề thiếu những người giỏi chuyên môn và đam mê ca hát! Việc còn lại là bạn đã sẵn sàng bỏ thêm nhiều công sức, nghiêm túc luyện tập hay không. Liệu bạn có đủ vượt qua sự mất mặt khi bị phê bình, khi bị xếp vào dàn hát bè chứ không hát chính, hay những bài bạn hát không được đón nhận tại các phòng trà,… Sẽ còn nhiều những ngăn trở nữa và có thể sẽ mất nhiều năm hơn kế hoạch đã vạch ra bạn mới có thể đủ sức chắp cánh cho đam mê của mình. Bạn đủ sức mạnh để sẵn sàng rồi chứ?

Nếu đã là đam mê, marathon không thể được xem chỉ là một trải nghiệm thú vị được. Thông thường, để tham gia một giải thi đấu bạn cần có một chiến lược luyện tập khác biệt với bình thường. Vì thế, việc xác định đam mê sẽ theo mình dưới dạng thức nào cần nhận thức rõ ngay từ thời điểm đầu. Có nhiều người xác định mình chạy vì mình yêu thích. Và đó trở thành một nhu cầu thiết yếu trong suốt cuộc đời họ. Nhưng có nhiều người, niềm yêu thích này sẽ tăng dần theo năm tháng và đòi hỏi phải nhận được một kết quả. Không thể thiếu hoặc phải có những ranh giới để bạn vượt qua. Chẳng hạn như, trong năm nay bạn chỉ tham gia một cuộc thi ở địa phương, nhưng năm tiếp theo con số phải nâng lên có thể là hai, ba, bốn hoặc hơn nữa. Năm tiếp theo nữa, giải địa phương chỉ là bước đệm trong năm, bạn hướng mình đến các giải đấu lớn hơn.

Và cứ thế, từng bước một, niềm đam mê chạy của bạn sẽ được nâng cấp hơn bằng các tiêu chí kết quả, chất lượng, sự khẳng định,… trong chính bạn và cả của người khác. Chẳng có niềm đam mê nào lại đứng yên qua năm tháng. Dễ nhận thấy là biểu hiện bằng mức độ thành công của kết quả. Áp lực sự thành công cũng sẽ mang đến nhiều hệ lụy. Như vậy, bất cứ trường hợp nào, nếu là đam mê thì phải thỏa mãn cảm xúc của chính bạn. Và việc bạn đã đủ kiên trì, đủ sáng suốt, đủ quyết liệt và đủ sự chuẩn bị cho việc thực hiện đam mê đó cần thêm thời gian và tiền bạc.

Vì thế tiếp đến, bạn hãy lên chi phí tham gia các khóa học nâng cao kỹ năng liên quan, mua vé tham dự hội thảo quan trọng, mua sách, đầu tư trang phục, đầu tư công cụ học tập,...

Về thời gian, các mục tiêu cần phân bố hầu hết vào nhóm Khẩn cấp và quan trọng, Quan trọng nhưng không khẩn cấp. Đặt các mục tiêu vào hai nhóm này để bạn cam kết thực hiện chúng đúng thời hạn và có hiệu quả cao. Nếu vẫn thấy thiếu thời gian, bạn nên lược bỏ bớt các mục ăn uống, vui chơi, xem phim mất thời gian để đẩy nhanh tốc độ hoàn thành các việc đã lên lịch.

Bảng kế hoạch cần có thời gian cụ thể theo ngày, tuần, tháng và năm. Và bạn đừng quên dấu tick thần thánh khi hoàn thành xong một việc và đánh giá kết quả định kỳ để thấy được hiệu quả thực hiện nhé.

Túi tiền đam mê không chỉ được đóng góp thường xuyên, thậm chí để thực hiện được nó, đôi lúc bạn sẽ chấp nhận chi trả những khoản tài chính thật lớn.

Mối quan hệ

Bạn đã chuẩn bị tiền bạc và kế hoạch thực hiện thật tốt công việc mà bạn yêu thích, vậy bạn có cần thêm sự hỗ trợ từ các mối quan hệ tốt hay không?

Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều sẽ trả lời là “Có” với câu hỏi này. Những mối quan hệ tốt sẽ làm bạn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc. Khi kết giao với những người cùng chung sở thích, cùng đam mê, mọi người cùng nói chuyện, thảo luận sâu hơn về các đề tài này và dần dần mỗi người sẽ học thêm những điều bổ ích, nâng cao chuyên môn hơn và giao tiếp xã hội cũng tốt hơn rất nhiều. Đó là điều mà những người không có cùng sở thích, mối quan tâm không có được khi giao tiếp với nhau.

Nếu danh sách bạn bè thường xuyên liên lạc của bạn chỉ là những những người bạn thân, những người bạn của tiệc tùng và chủ đề thường là những câu chuyện giải trí, những đoạn hội thoại chơi gì, ở đâu, buồn vui ra sao trong ngày thì tôi nghĩ bạn chưa có những mối quan hệ tốt cho công việc. Còn nếu danh sách là những người cùng chung niềm đam mê và chủ đề luôn luôn xoay quanh các vấn đề chuyên môn còn thắc mắc và cần được giải quyết, về cách phát triển trong công việc và sự nghiệp thì đó chắc chắn là những mối quan hệ tuyệt vời để bạn phát triển đam mê cho mình.

Công nghệ 4.0 hiện tại đã hỗ trợ rất nhiều trong việc tìm kiếm các mối quan hệ hữu ích, hãy tận dụng các công cụ kết nối để mở rộng danh sách bạn bè. Bạn cần học hỏi ở họ và họ cũng cần những kinh nghiệm trong công việc của bạn. Không có gì đáng ngạc nhiên khi có một vài người sẽ là đối tác, cố vấn hay bạn đồng hành trong sự nghiệp của bạn sau này cả. Tất cả đều phải bắt đầu từ những ý tưởng, những khát khao mà cả hai bên đều tìm thấy ở nhau.

Giá trị của bản thân

Tôi nghĩ đam mê không phải là làm những điều vĩ đại mà chúng phải cống hiến cho bản thân mình trước mới đến có tác động nào đó với xã hội.

Nhưng nếu bạn nhìn thấy được các đầu mối của đam mê rồi mà lại không giỏi về nó thì sao? Giống như bạn muốn làm ca sĩ nhưng bạn lại hát thật tệ vậy! Cuộc đời trớ trêu như vậy đấy. Không phải ai cũng may mắn có được những cơ hội để dễ dàng phát triển lên đỉnh vinh quang và những bước đi suôn sẻ từ khi bắt đầu, làm một công việc mình yêu thích mà mình lại có kỹ năng giỏi nhất. Vậy bạn nên từ bỏ hay tiếp tục? Bạn có thể bắt đầu làm những công việc có liên quan đến ngành nghề đó, ít nhất cũng sẽ làm bạn thỏa mãn phần nào so với một công việc bạn không yêu thích. Mà khi bạn thích thì bạn mới theo đuổi lâu dài được. Đến đây bạn đã có việc để làm rồi, dù bạn vẫn chưa xem nó là đam mê của mình. Kết hợp với những điều bạn giỏi nhất, hãy để các kỹ năng đi trước đam mê của bạn, nếu chúng chưa xuất hiện.

Nên tìm kiếm đam mê hay thành công trước?

Nếu bạn hỏi câu hỏi này thì có lẽ bạn đang cần có một mốc để sắp xếp vị trí cho cả đam mê và thành công. Có người quan tâm đến đam mê và nhiều người khác thì hấp dẫn bởi thành công. Đặt vị trí cái nào trước là hợp lý, có thể thực hiện cả hai cùng một lúc hay không? Sự thật là, tìm kiếm đam mê là một hành trình, nó có thể xuất hiện khi bạn không ngờ, nó có thể xuất hiện trước hoặc sau thành công hay thất bại. Cũng có thể, đam mê đã được hình thành từ trước và qua thời gian chúng đã lớn dần lên, mạnh mẽ hơn. Và tôi tin, chúng đã có sẵn trong mỗi chúng ta, chỉ là chưa được gọi tên lên mà thôi.

Tôi vẫn luôn thích câu “Hãy theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn”, hay câu “Thành công tạo ra đam mê”. Chúng đều có ý nghĩa tích cực.

Vậy giữa đam mê và thành công, cái nào có trước, cái nào có sau? Tôi nghĩ chúng có quan hệ tương hỗ lẫn nhau. Mỗi người sẽ có những hoàn cảnh phát hiện, phát triển đam mê khác nhau. Đam mê có thể là điều kiện của thành công, thành công cũng có thể làm nảy sinh và phát triển đam mê. Và hẳn là chúng ta cần có một mốc để bắt đầu, mời bạn xem qua công thức sau:

Công thức này thể hiện rõ, thành công sinh ra đam mê, và đam mê đó sinh ra thành công hơn. Ở giai đoạn 1, tôi muốn giải thích thế này để bạn dễ hiểu hơn, thành công sinh ra đam mê, đam mê sinh ra thành công lớn hơn. Tại sao không phải là ngược lại? Emma nghĩ, đam mê - cảm xúc khao khát khó cưỡng lại - cần có thời gian dài xác nhận nên khó đặt trước một thành công nào đó. Một cảm xúc chỉ sinh ra khi bạn có sự tiếp xúc, và sự thích thú đó có thể mất đi bởi sự cố hoặc mạnh mẽ hơn nhờ được rèn giũa trong môi trường học tập, làm việc. Vì vậy chỉ khi đam mê đủ mạnh mẽ thì mới có thể là nền tảng của thành công. Chưa kể, còn hàng vạn lý do để có được thành công, của cá nhân và tập thể, không chỉ đơn giản chỉ nhờ bản thân bạn. Đam mê ở giai đoạn này có thể tiềm ẩn dạng sở trường - những gì bạn giỏi nhất, và bạn sẽ từ từ khám phá được nó nhờ thành công.

Ở giai đoạn 2, khi đã có những thành tựu nhất định, bạn sẽ có xu hướng phát triển thành tựu đó hơn. Càng làm càng thành công, bạn càng đam mê hơn. Không chỉ là đam mê thành tựu nghề nghiệp, bạn còn đam mê cả thành công nữa.

Tóm lại, Emma nghĩ cách nhanh nhất để tìm kiếm niềm đam mê chính là nỗ lực làm việc, tận dụng tối đa sở trường, kỹ năng để thành công. Trong suốt quá trình va chạm với nhiều người nhiều việc, bạn sẽ hiểu được mình muốn gì, mình khát khao điều gì nhất mà không thể cưỡng lại được, đó chắc chắn là đam mê của bạn. Và khi đã có đam mê, thành công lớn ở ngay trước mắt.

Ở một khía cạnh nào đó, bạn chính là toàn bộ những kinh nghiệm, kỹ năng, niềm tin mà bạn có. Việc xác định mình là ai, mình khác gì so với người khác, mình ở đâu trong các mối quan hệ bạn bè, gia đình, công việc, xã hội là vô cùng quan trọng. Đừng hiểu nhầm, tôi không hề muốn so sánh ai với ai. Tôi chỉ muốn bạn hiểu, khi xác định bạn là ai sẽ giúp bạn tìm được hướng đi phía trước dễ dàng hơn.

Bạn muốn làm gì? Muốn trở thành người như thế nào?

Khi bạn hiểu rõ chính mình, bạn dễ tìm ra đam mê hơn. Bạn có thể thấy rõ, các tố chất cũng như những kỳ vọng của mình được vẽ rõ nét nhất trong môi trường công việc, nơi bạn được những người xung quanh đánh giá. Bạn có thể hỏi người khác mình giỏi ở kỹ năng gì, xử lý những tình huống nào tốt nhất. Để từ đó có một nhận định khách quan về những gì là ưu thế, những gì là hạn chế. Nhưng tuyệt đối đừng hỏi ai đam mê của bạn là gì. Không ai trả lời được đâu vì họ không phải bạn, họ không biết được những cảm xúc nồng cháy bạn đang dành cho ai, cho việc gì.

Cha mẹ vẫn luôn hướng dẫn chị em chúng tôi ngay từ khi còn nhỏ chính là bản thân mình phải tự đi tìm kiếm niềm vui, niềm đam mê, và hãy làm việc thật chăm chỉ, đừng lười biếng. Có thể chỉ là một lời chỉ dạy đơn giản nhưng Emma đã làm chính xác như vậy đấy. Và sự thành công bây giờ của tôi được xuất phát từ chính bậc thang nhỏ này. Và đây cũng là một quan điểm làm việc mà người sáng lập ra Amazon từng gửi gắm:

“Mọi thứ đều cần có thời gian, không có bất cứ đường tắt nào đâu, nhưng bạn phải thực hiện những bước đi ấy với niềm đam mê và sự quyết liệt.”

Jeff Bezos

Tôi nhận thấy từ chính thực tế rằng, những người tôi quen từ thuở nhỏ cho đến các đồng nghiệp, đối tác bây giờ, những người đạt được thành công trong việc, họ làm việc nhiều hơn hưởng thụ, và làm việc với một niềm đam mê mãnh liệt. Không phải vì họ không có tiền để hưởng thụ vật chất, không phải họ không có những mối quan tâm khác mà vì họ thật sự yêu quý công việc. Có nhiều người, khi bắt đầu thực hiện đam mê của mình đã phải làm thêm những công việc khác chuyên môn, nhưng họ cảm thấy rất hạnh phúc khi được hoàn thành công việc đó.

Dù thế nào đi nữa, làm việc chăm chỉ, cật lực là cách thể hiện niềm tin trong cuộc sống, dù hiện tại bạn có không thích công việc đó đi chăng nữa. Bạn cần phải tự nuôi sống bản thân trước rồi mới có thời gian nghĩ về đam mê có đúng không? Trong khi có thể bạn phải mất rất nhiều thời gian để gọi tên đam mê của mình, vì vậy hãy sống thân thiện với công việc hiện tại của mình bằng tinh thần tích cực.

Tôi vô cùng thông cảm với những bạn đang bị mất lửa trong công việc, bạn đang bị nhiều lực cản để có phấn đấu 100% sức lực. Nhưng cảm xúc là con dao hai lưỡi, nếu bạn có quá nhiều cảm xúc tiêu cực thì chẳng mấy chốc bạn sẽ thất vọng với cuộc sống, với công việc của mình mà thôi. Nếu bạn buồn, hãy xem hài kịch, hãy đi gặp người thân, bạn bè để được cho lời khuyên, lời động viên. Hoặc đi trồng cây, tham gia các chương trình bảo vệ môi trường, thiên nhiên vẫn luôn nơi giúp bạn quân bình cảm xúc.

Hãy tận dụng dây chuyền cảm xúc hiệu quả. Bạn hãy nghĩ đến những cảm xúc bạn đã có khi bạn được đồng nghiệp hoan hô vì một công việc bạn xử lý nhanh gọn mà người khác phải đau đầu. Bạn phát hiện ra sếp đánh giá rất cao kỹ năng đó và xem bạn là người không thể thay thế. Rất tuyệt vời phải không. Nếu có nhiều hơn những thành tựu như vậy, tôi nghĩ chẳng mấy chốc bạn sẽ thấy mình rất có “giá” và được nhiều người tôn trọng. Để có được điều đó, bạn chỉ có một con đường làm, làm và làm mà thôi. Biết đâu trong quá trình làm việc không mệt mỏi đó, bạn phát hiện ra đó chính là đam mê của mình. Thật bất ngờ!

Bạn tỏa sáng và hạnh phúc!

Là một tế bào của xã hội, đam mê của mỗi chúng ta cần được bảo vệ và ca ngợi. Ở những nước có nền giáo dục hướng nghiệp tốt như Mỹ, Nhật, Singapore, học sinh sinh viên thường xác định được sở trường mình từ rất sớm. Học sinh khi chuyển cấp sẽ biết chính xác được ngành học sở trường của mình. Và sau khi tốt nghiệp họ được các công ty chào mời nhiệt liệt, được làm đúng công việc yêu thích. Tỷ lệ chọn sai việc, sai nghề của người lao động ở những quốc gia này sẽ thấp hơn rất nhiều so với các nước còn lại trên thế giới.

Thời còn trẻ bạn không nhất định phải tìm ra được một mục đích duy nhất mà bắt đầu với công việc mình yêu thích đã là khởi đầu tuyệt vời rồi. Sự yêu thích chẳng cần lý do nào hết và bạn cũng không cần thiết phải đau khổ tìm kiếm mục đích sống cao đẹp nào, bạn có cơ hội làm nhiều việc có ý nghĩa hơn sau khi đã ổn định và phát triển trong công việc. Được làm công việc mình yêu thích đã là một thành công lớn. Những điều bạn làm, bạn nói sẽ tràn đầy đam mê, nhiệt huyết. Chẳng mấy chốc bạn sẽ là chuyên gia cho những người bạn, những cộng sự xung quanh. Bạn sẽ tỏa sáng và hạnh phúc hơn bao giờ hết.

Độ tuổi hai mươi luôn được xem là thời điểm tốt nhất để tiếp thu và phát huy mọi khả năng vô tận của con người. Là lúc chúng ta “không sợ trời, không sợ đất” và thách thức mọi khó khăn trên đời. Người ta nói đặc trưng của tuổi trẻ là những sai lầm mà, thế nên tuổi trẻ sẽ có nhiều thất bại hơn là thành công. Và trong suốt quãng thời gian đó, mỗi người sẽ dần loại bỏ những thứ không thích hợp với mình, biết mình giỏi nhất làm gì và điều mình muốn theo đuổi dài lâu ra sao. Người ta gọi sự kiên trì theo đuổi không mệt mỏi đó là đam mê.

Đam mê mạnh mẽ sẽ khiến bạn khác biệt với tất cả. Có thể bạn không phải người giỏi nhất, tài năng nhất nhưng lại là người được nhớ đến nhiều nhất vì bạn không quay đầu với ước mơ của mình. Mỗi người có thể thành công hơn nữa nếu vượt qua được ranh giới của nỗi sợ hãi của mình. Ai mà không có nỗi sợ, Emma cũng có nhiều nỗi sợ. Nhưng nếu không được làm điều mình thích Emma sợ mình phải hối tiếc. Được sống với những điều đó đã hạnh phúc lắm rồi. Nhiều người còn không dám bắt đầu nhưng chúng ta đã bước những bước đầu tiên.

Thế nên, bạn đã dũng cảm thế nào bạn biết không. Hãy tự hào về bản thân mình nhé vì niềm hạnh phúc của bạn đã lan tỏa ra với rất nhiều người rồi.

Lan tỏa cộng đồng

Bạn có dám nói lên niềm đam mê của mình và chia sẻ đến nhiều người khác không?

Câu trả lời “Có” thể hiện niềm tin mạnh mẽ, khi bạn tin tưởng vào tương lai và đủ lớn mạnh để chia sẻ với mọi người. Còn nếu bạn chỉ giữ niềm đam mê ấy trong lòng và không dám nói với bất kỳ ai thì câu trả lời hiển nhiên là “Không”. Tại sao bạn không dám thể hiện niềm khát khao cháy bỏng trong lòng mình với mọi người? Bạn không tin mình hay không tin người?

Bạn ngại nói ra mong ước của mình, hẳn là bạn đã đánh giá thấp mình và bạn không hiểu ý nghĩa của đam mê với cuộc sống và sự nghiệp của bạn. Bạn cần đam mê vì chúng giúp bạn hạnh phúc và thành công. Toàn bộ niềm tin, kỳ vọng, giá trị của bạn sẽ được dẫn dắt bởi đam mê là vì lý do đó. Hiểu được lý do mình theo đuổi niềm đam mê sẽ giúp bạn nhìn rõ con đường mình đang đi và tránh cho bạn lạc hướng trong suốt quá trình theo đuổi sự nghiệp. Khi niềm đam mê lan tỏa, bạn sẽ nói, chia sẻ điều này với rất nhiều người, từ người thân, gia đình đến đồng nghiệp hoặc thậm chí là một người bạn mới quen trong chuyến du lịch với một niềm tự hào. Niềm đam mê là điều vô cùng đẹp đẽ và thân thuộc với bạn, đó không phải điều quá to tát hay điều phi thực tế mà con người có thể thực hiện được. Chỉ cần bạn nói ra thì chắc chắn sẽ có người ủng hộ, vì thế, đừng thu mình lại và hãy lan toả niềm tự hào đó nhé.

Làm gì thì cũng phải có mục tiêu, và kết quả sẽ phản ánh được mức độ hoàn thành mục tiêu của bạn, mỗi đam mê sẽ tạo được một hoặc vài giá trị nhất định cho bạn, người thân, xã hội. Lý do, thường công việc này bạn yêu thích, bạn sẽ nỗ lực hết sức mình, nên hiệu quả sẽ tốt hơn, và sẽ mang lại giá trị nhiều hơn. Mặt khác, nó sẽ không đưa tiền bạc là điều tiên quyết, nên đam mê có khả năng sẽ để lại được những giá trị tinh thần lớn lao cho người nhận.

Không hề nói quá khi cho rằng niềm đam mê là điều diệu kỳ bật nhất trong cuộc sống, bởi vì chúng nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người và giúp chúng ta hạnh phúc. Bạn hãy biết rằng nếu có được niềm đam mê bạn thật là may mắn. Vì ở bên ngoài kia có biết bao nhiêu người vẫn còn loay hoay không biết gọi tên niềm hứng khởi, niềm đam mê của mình là gì. Họ có thể đang ở tuổi 16 hay tuổi 80 nhưng vẫn sống buồn tẻ và vô vị. Niềm đam mê tạo nên những con người người nhiệt huyết và giúp thế giới vươn đến những đỉnh cao mới. Hãy tưởng tượng nếu như 7 tỷ người trên quả đất của chúng ta đều có đam mê thì nguồn năng lượng sẽ lớn lao như thế nào.

Mỗi người chỉ có thể giữ được ngọn lửa đam mê lâu dài khi chúng có giá trị với tập thể đồng thời niềm đam mê của mỗi người đều có sức lan tỏa lớn với mọi người xung quanh. Tập thể là cái nôi để nhiều óc sáng tạo có thể chia sẻ, trao đổi và tiếp sức cho các ý tưởng, nguồn cảm hứng tới mọi người. Một cộng sự tốt, cộng đồng tốt sẽ là nguồn lửa nóng để những khao khát đam mê được rực cháy mãi.

An Nhàn Có Kế Hoạch Hay Bứt Phá Với Niềm Đam Mê?

Chọn đam mê là một sự can đảm, một sự bứt phá trong hành động. Thế nhưng sự bứt phá không hoàn toàn đối lập với tâm thế an nhàn. Ranh giới này không hề dễ vượt qua, nhưng việc hiểu mình có bức tường vô hình như thế là rất quan trọng. Có thể khi nhìn thấy điều đó, bạn sẽ hiểu mình đang ở vị thế như thế nào, chủ động hoặc thụ động lựa chọn cuộc sống hay tự lừa dối chính bản thân mình?

Bản thân từ ngữ “an nhàn” có nghĩa là sống thảnh thơi, yên ổn, không quá khó nhọc, vất vả. An nhàn sẽ không có gì là xấu nếu bạn có một cuộc sống tốt và bạn chắc chắn rằng mình hài lòng với hiện tại. Thế nhưng, nếu đó là sự bất lực, là sự nhầm tưởng, né tránh và sợ hãi thì sao? Có nhiều người, đã an nhàn như thế. Họ có hạnh phúc không? Có lẽ có. Họ có hối tiếc không? Có lẽ cũng có. Chúng ta không thể nói như vậy là không mạnh mẽ, không biết phấn đấu hay họ không hạnh phúc. Mỗi người sẽ chọn cho mình một cuộc sống mà mình mong muốn, ai cũng có quyền chọn công việc, chọn nơi mình sống và chọn mình kiếm bao nhiêu tiền. Nếu công việc hiện tại đang giúp họ có nhiều của cải nhưng lấy đi của họ quá nhiều thời gian bên gia đình và khá vất vả thì họ có thể chọn cách sống kiếm ít tiền hơn và có nhiều thời gian cho mình và người thân yêu. Họ chấp nhận nhiều rủi ro có thể đến để có được hạnh phúc hiện tại.

Sẽ an toàn hơn nếu chúng ta biết an nhàn có kế hoạch. Hiện tại dù có tốt đến đâu cũng không phải điểm dừng và tương lai thì không chỉ như quá khứ hay hiện tại. Tôi vẫn đánh giá rất cao những người có cuộc sống an nhàn có kế hoạch. Họ biết làm cho cuộc sống của mình an toàn, dù hiện tại có vẻ hơi nhàm chán và không ít những âu lo. Mà thật ra trong cuộc sống này, ai dám nói mình luôn được vẹn toàn như ý, hay cuộc sống luôn bắt chúng ta chấp nhận và nhiều khi không tự quyết định được nhiều điều.

An nhàn trong hiện tại không có nghĩa là mãi mãi. Biết đâu được trong những ngày sắp tới, họ muốn làm điều gì đó cho mình. Điều ước dù nhỏ bé đều đáng được trân trọng, tôi vẫn luôn nghĩ điều khao khát trong sâu thẳm tâm hồn mỗi người chính là niềm đam mê cháy bỏng.

Và nếu một ngày nào đó, bạn cảm thấy mình đã có nhiều ngộ nhận về sự bình yên bấy lâu nay, bạn cảm thấy mình không còn muốn ở một chỗ như thế nữa, bạn sẽ thấy được lằn ranh xa nhất của sự an nhàn, là lằn ranh của những điểm “nhạy cảm” mà bạn muốn tránh. Lằn ranh này chỉ xuất hiện khi bạn có sự biến đổi và bạn muốn làm việc gì đó bên ngoài kia. Ai vượt qua được sẽ thấy được vùng trời của sự bứt phá, vùng trời bạn được vùng vẫy với đam mê của mình.

Thế tôi mãi mãi không tìm thấy đam mê của mình thì sao? Có phải cuộc sống của tôi sẽ vô cùng nhàm chán hay tôi sẽ hối hận vì không tìm kiếm được nó?

Với băn khoăn trên, Emma chỉ có thể nhắn nhủ với bạn điều này:

Hãy lựa chọn một công việc yêu thích để kiếm tiền hoặc

Hãy kiếm thật nhiều tiền để thực hiện đam mê!

Cuộc sống sẽ có ý nghĩa biết bao khi bạn có công việc tốt để kiếm tiền và bạn thật sự yêu thích mỗi ngày đến công ty để làm việc. Hoặc nếu bạn chỉ xem công việc hiện tại chỉ là phương tiện kiếm sống thì hãy chắc rằng bạn có đủ chi phí sống. Bạn lo lắng cho tương lai, khi thời gian đóng góp hưu trí vẫn còn nhiều năm nữa nhưng bạn e ngại về việc mình khó duy trì công việc nào lâu dài đến thế. Bạn buồn bã vì mình không có đam mê để theo đuổi, bạn sợ kỹ năng và sức khỏe của mình ngày càng suy yếu. Đó thật sự là một bài toán khó giải quyết.

Nhưng bạn biết không, nông trại của gia đình tôi từ lâu đã trở thành địa điểm tập trung của họ hàng gần xa trên thành phố. Cha mẹ tôi tiếp đón các bác, các cô chú, các anh chị em họ của tôi đến và đôi khi ở lại vài ngày. Nhiều người trong số họ đã bước sang tuổi hưu trí và ở nhà từ nhiều năm nay. Họ có nhà nhỏ ở thành phố nhưng lại thích không khí trong lành của vùng nông thôn, họ trồng cây tại diện tích khiêm tốn trên sân nhà và sân thượng. Sáng họ đi tập thể dục, đọc báo, uống cà phê cùng bạn bè. Trưa về họ nấu ăn cho cả ngày và ngồi xem tivi, đi lại khắp nhà và chờ những cây rau, bông hoa nhỏ lớn lên mỗi ngày. Cuộc sống có vẻ lý tưởng biết bao với tuổi hưu an nhàn như thế. Vâng, sẽ còn tuyệt vời hơn biết bao nếu như họ được làm thêm việc gì đó sau khi đã xong công việc nhà, phải chi khu vườn rộng lớn hơn nữa để họ thỏa sức trồng cây bốn mùa, hoặc họ có thêm nhiều tiền hơn nữa để có thể đi du lịch chứ không chỉ quẩn quanh cả ngày trong ngôi nhà.

Ấy thế mà không phải ai cũng còn có việc để làm, không phải ai cũng có mảnh vườn lớn để làm bạn với thiên nhiên, và không phải ai cũng để dành đủ tiền cho các nhu cầu giải trí lớn, trong khi có đủ tiền chăm sóc y tế dài hạn và sinh hoạt phí cơ bản cũng đã là ước mơ của nhiều người rồi. Thế nên, một gia đình hiếu khách và có một trang trại ngoại ô như gia đình tôi trở thành điểm đến mơ ước cho nhiều người như thế. Tôi biết các bác cũng cảm thấy ngại vì ghé thăm quá thường xuyên, nhưng gia đình tôi hiểu được nỗi buồn của những người già ở thành phố, và đây còn là người thân của chúng tôi, không lý do gì chúng tôi không đón tiếp họ trong gia đình của mình.

Dù gia đình có truyền thống sum họp hằng năm nhưng thú thật các chị em tôi không có thói quen đón tiếp khách thường xuyên. Bởi lẽ chúng tôi bận rộn và phải hạn chế tối đa tiệc tùng bên ngoài để có được những ngày yên ả với tổ ấm. Những ngày mệt mỏi tôi cũng muốn về với trang trại của cha mẹ, không phải làm việc và được thư giãn. Tôi vẫn còn trẻ như thế mà còn cảm thấy mệt mỏi, thì các bác của tôi chắc hẳn sẽ có nhiều buồn phiền hơn thế. Tôi chợt nghĩ, tuổi nghỉ hưu của mình có giống như vậy không và mình cần phải làm gì để chuẩn bị cho kỳ nghỉ hưu mơ ước: được làm việc căn nhà có đầy đủ tiện nghi cho đến khi không còn sức lực nữa!

Phải, tôi muốn mình làm việc, được cống hiến nhiều hơn nữa, chứ không phải là dùng tuổi trẻ để kiếm thật nhiều tiền để sớm nghỉ hưu mà không làm gì cả. Điều tôi muốn chia sẻ với bạn là, có một công việc mà bạn không đến nỗi ghét để làm đến hết đời là điều hạnh phúc đến thế nào. So sánh giữa việc bạn không làm gì cả thì có công việc vẫn là tốt hơn, dù đó có phải là lý tưởng của bạn hay không. Nếu bạn còn trẻ, đừng quá buồn rầu vì cả tiền bạc và đam mê, vì ngoài điều đó ra, xung quanh bạn vẫn còn những đồng nghiệp, những người thân, và cả cuộc sống của bạn. Lấy tiêu chí nào để đo giá trị của cuộc sống đều là khập khiễng, cuộc sống của bạn còn có thiên nhiên, có người thân, bạn bè, đồng nghiệp, có những buổi gặp gỡ, những lời quan tâm, chia sẻ yêu thương, những nụ hôn, cái ôm chân tình,…

Giống như cái kết của bộ phim hoạt hình Up (dịch: Vút bay) – đoạt giải Oscar cho phim hoạt hình hay nhất và giải Oscar cho nhạc phim hay nhất năm 2009, khi mà nhân vật chính là ông Carl – ông lão 78 tuổi và góa vợ - đã thực hiện lời hứa với vợ khi mang căn nhà của họ đến thác Thiên Đường (Nam Mỹ) bằng những quả bóng bay, việc mà cả đời họ không thực hiện được vì vấn đề tài chính. Lời cảm ơn và nhắn nhủ của vợ giúp ông gạt bỏ buồn đau và lên đường giúp đỡ những người bạn mới. Cuộc phiêu lưu kết thúc, ông không còn sống trong đơn độc và buồn bã nữa, ông đã có người bạn nhỏ Russell, chú chim Kevin để làm bạn trong những ngày mới.

Thay cho lời bà đã nhắn nhủ với chồng “Cảm ơn về cuộc hành trình, hãy đi và tìm kiếm điều mới tốt đẹp hơn”, bộ phim truyền tải hai thông điệp: Một là, hạnh phúc khi cùng nhau trải qua cuộc đời hạnh phúc, rằng hãy biết trân trọng những hạnh phúc giản đơn mà mình có mỗi ngày; Hai là, vượt qua những niềm đau và tiến về phía trước tươi sáng hơn, cuộc sống của chúng ta sẽ thú vị hơn với những người bạn mới, những trải nghiệm mới và đón nhận nhiều niềm vui hơn.

Thế nên, bộ phim thú vị vì nhờ cuộc phiêu lưu đầy hấp dẫn và màu sắc trên hành trình đến thác Thiên Đường, nhưng chính nhờ những hạnh phúc đời thường, những hy vọng về cuộc sống mới ý nghĩa hơn đã thúc đẩy họ tiến về phía trước. Vì vậy, bạn không phải đi đâu xa để có được hạnh phúc cũng không cần buồn rầu vì cuộc đời vô vị, hãy biết trân trọng những hạnh phúc mà bạn có mỗi ngày và cùng nhau tìm kiếm những trải nghiệm mới.

Chỉ cần bạn không lùi bước, không mãi nhìn về quá khứ hay buồn rầu về hiện tại, cuộc sống của bạn chắc chắn sẽ tiến về phía trước!

Tóm Lại, Làm Sao Để Đam Mê Và Tiền Bạc Là Đôi Bạn Cùng Tiến?

Sau những gì chúng ta đã chia sẻ, hẳn bạn đã thấy được mối quan hệ biện chứng giữa tiền bạc và đam mê.

Đam mê không phải để làm cảnh mà phải sinh ra tiền bạc!

Tiền bạc là đôi cánh của đam mê!

Nếu nói điều gì có trước và điều gì có sau sẽ là khập khiễng vì thật sự không ai trả lời được, tôi nghĩ như thế. Có người sẽ biết được niềm đam mê của mình từ ban đầu và họ biết dùng tiền để thực hiện các công việc phục vụ niềm đam mê đó. Nhưng số nhiều lại thuộc về những người không biết niềm khao khát cháy bỏng với tên gọi đam mê là gì và họ đi làm để kiếm tiền nhưng cuộc sống của họ thiếu hương vị chinh phục đồng thời tạo nên giá trị lớn.

Nhưng tôi chắc chắn rằng, tiền bạc và đam mê là một đôi bạn cùng tiến. Nếu như bạn không biến chúng thành kẻ thù!

Tôi có thể khẳng định điều ấy, vì tôi chính là một người biết đam mê của mình từ sớm (và rõ ràng hơn sau câu chuyện của cậu Will) và tiền bạc trở thành công cụ đắc lực để đam mê của tôi được chấp cánh bay cao hơn.

Từ nhỏ, tôi có sẵn kỹ năng tốt với các con số, tôi rất giỏi Toán và có được một người mẹ kinh doanh tài giỏi để học hỏi. Tất cả các điều kiện đó hướng tôi theo đuổi ngành Tài chính ngân hàng và kết quả học tập của tôi cũng khá tốt. Tôi cũng không định nghĩa được vì sao tôi lại yêu thích các con số đến như vậy. Tôi chỉ biết rằng, tôi có thể bỏ ra rất nhiều công sức với hằng đêm làm việc miệt mài đến 1 giờ hoặc 2 giờ sáng trong hơn mười năm ròng rã. Tôi phải học hỏi rất nhiều thứ, nhiều lĩnh vực khác có liên quan đến việc khởi nghiệp của mình, kể cả những chuyên môn mà tôi không hề thấy thích thú. Sau đó, tôi bắt đầu tiến hành khởi nghiệp ở lĩnh vực mà mình yêu thích. Hơn một thập kỷ để tích lũy và phát triển, hơn một thập kỷ để biết rằng đam mê không chỉ là một món quà đẹp mà phải được xây dựng trên nhiều mất mát, hy sinh. Khi viết cho bạn những dòng này, tôi vẫn là Emma Casey với đam mê của mình nhưng đã biết rằng phải có sự quyết tâm, kỷ luật và kế hoạch để thực hiện mọi thứ đến cùng mới có được thành công. Tôi khao khát được chia sẻ với các bạn những cảm xúc chân thành đó.

Nếu bạn đã từng tham gia nhiều buổi hội thảo về định hướng nghề nghiệp, định hướng về cách sống, định hướng về việc thể hiện bản thân, định hướng về sự hài hòa công việc với đam mê,… thì hẳn điều mà bạn, hay bất cứ ai muốn chính là một công thức để thực hiện niềm đam mê nhưng vẫn đảm bảo một cuộc sống đầy đủ cho mình. Nhưng bạn sẽ không nhận được gì nếu chính bạn không biết, không tự có trải nghiệm quý giá. Hào quang của sự thành công được phô trương thành chiếc áo mà ai cũng có thể mặc vào. Điều đó mang đến nhiều ngộ nhận.

Bạn có quyền mơ tưởng về món quà đẹp đó. Nhưng chúng ta cũng nên tìm hiểu thật kỹ câu hỏi quan trọng này: đam mê là gì, thực hiện đam mê có khó không, đam mê có kiếm ra tiền không?

Khi được mời đến các buổi Workshop, thật bất ngờ khi nhận ra nhiều bạn đến tham gia cũng có những băn khoăn, trăn trở giống những ngày đầu khi tôi khởi nghiệp. Ngày đó, tôi đã từng quan sát rất nhiều người thành công làm việc nhưng tôi không thể nhận ra được động cơ đằng sau đó của họ. Tôi chưa hề khám phá ra việc họ dành nhiều thời gian cho việc đang làm là niềm hạnh phúc hay sự đau khổ. Tất cả điều ẩn giấu sau những khuôn mặt đăm chiêu và đầy nhiệt huyết ban đầu ấy.

Tôi cũng phát hiện ra một vấn đề, thời của tôi và thời bây giờ không giống nhau và có nhiều quan niệm không còn phù hợp nữa, nhất là thái độ với tiền bạc và việc chọn nghề nghiệp. Ở thời đại 4.0 này, các bạn trẻ có nhiều lựa chọn về nghề nghiệp của mình hơn nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với xác suất chọn sai nghề cũng cao hơn. Bước đi đầu tiên vô cùng quan trọng vì nó mang tính định hướng cho những tháng năm làm việc sau này có hạnh phúc hay không. Chọn nghề sai dẫn đến những hệ quả mà ngày nay chúng ta gọi là khủng hoảng đam mê và bế tắc trong sự nghiệp. Và nguyên nhân của tất cả là mọi người không được hướng dẫn để tìm kiếm đam mê và bị cản trở bởi tài chính eo hẹp. Đó là một bài toán khó mà bản thân mỗi người cần phải có một câu trả lời cho chính mình càng sớm càng tốt.

Thật may đây cũng là thời đại của Internet, ai cũng có thể dễ dàng tiếp cận với nguồn thông tin bổ ích từ những nhân vật có tầm ảnh hưởng trên khắp thế giới. Chúng ta chỉ cần có chiếc điện thoại được kết nối mạng là có thể học hỏi được ở bất cứ đâu, học không giới hạn. Trên đó có hàng trăm ngàn diễn giả có thể giúp bạn cải thiện được các vấn đề về năng lực chuyên môn hay kỹ năng mềm. Trong đó, việc xác định được niềm đam mê của bản thân mỗi người là động lực cho mọi sự phát triển, là sức mạnh lan tỏa toàn cầu mà mỗi người trong chúng ta ai cũng khao khát.

Cuốn sách này muốn khơi gợi những khao khát của tuổi trẻ với niềm đam mê cháy bỏng mà bạn đã hoặc đang tìm kiếm. Cuốn sách này cũng mang theo những suy nghĩ về việc chọn nghề nghiệp và khẳng định giá trị bản thân. Từ câu chuyện của cậu tôi và những trải nghiệm của chính mình, tôi không ngại khi gửi đến bạn một sự thật: Bất kỳ ai muốn đi đến cùng niềm đam mê của mình đều phải nỗ lực và kiên trì đến cùng. Tôi cũng từng có những sai lầm đầu tiên trong đời như cậu tôi, đó là bắt đầu với những suy nghĩ bồng bột, háo thắng và nhận lấy những đau đớn khi nhìn thấy công sức của mình phút chốc tan thành mây khói, đó là sự hối tiếc vì vấp váp không nên có, đó còn là những kinh nghiệm, niềm hạnh phúc khi trái ngọt mà mình vun đắp được thu hoạch. Với Emma Casey, tất cả những điều đó rất giá trị. Và tôi mong muốn bạn cũng trải qua nhiều cung bậc tuyệt vời như thế.

Không phải ai cũng sớm gọi tên được niềm đam mê của mình và theo đuổi chúng từ khi còn trên ghế nhà trường. Đó quả là điều may mắn! Nhưng còn những bạn học sai ngành nghề hoặc những người phải đối mặt với công việc nhàm chán và cạn kiệt nguồn năng lượng làm việc thì họ phải làm sao, trong khi thời gian là hữu hạn và tài chính thì không dư dả? Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, ai sẽ có quyết tâm theo đuổi ước mơ của mình trong khi phải lo kiếm tiền thanh toán cho các hóa đơn mỗi tháng và các món nợ khổng lồ khác? Những áp lực của cuộc sống có thể biến những con người nhiệt huyết thành những cỗ máy chỉ biết vật lộn với cuộc sống mưu sinh chứ không còn thiết tha gì tới việc nuôi dưỡng tâm hồn, đam mê của mình nữa.

Bạn đừng nhầm lẫn hay đánh lừa mình rằng tiền không quan trọng bằng đam mê hay đam mê chỉ là thứ mơ hồ. Đam mê giúp cuộc sống có thêm nhiều cảm xúc mà tiền chính là thứ giúp bạn thực hiện chúng dễ dàng hơn, là thứ đảm bảo cho cuộc sống an toàn cho bất cứ ai. Nhưng điều đáng nói là trong hơn hai phần ba cuộc đời dành để làm việc thì có ai lại không muốn mình được làm việc vì niềm vui và hạnh phúc chứ. Chúng ta hãy xem lại kế hoạch cuộc đời của mình, liệu trong hơn hai mươi năm làm việc dài đằng đẵng đó thì bạn có vui vẻ không, có đảm bảo kiếm được đủ tiền để về hưu an nhàn không? Và bạn có đảm bảo mình đã tự do lựa chọn cách sống hay vẫn phải làm việc vất vả đến hết đời?

Tôi chỉ muốn nói với các bạn trẻ rằng, làm việc là một hạnh phúc, và nó sẽ càng hoàn mỹ hơn nếu công việc đó làm bạn hài lòng và có ích cho những người xung quanh. Tôi cũng muốn nói với bạn, nếu như bạn đọc cuốn sách này khi đã vất vả mấy mươi năm cho một công việc chỉ là để có thể ổn định cuộc sống, hãy bắt đầu lại! Đừng ngại vì mình đã qua tuổi sống cho đam mê. Đừng sợ hãi trước việc thanh toán những hóa đơn hằng ngày hối thúc bạn quay về guồng làm việc cũ. Bạn cần có kế hoạch làm điều mình khao khát, ngay bất cứ thời điểm nào mà bạn muốn bắt đầu, đều hợp lý. Vì vậy, hãy tìm niềm đam mê của mình ngay bây giờ, dù có hơi muộn một chút nhưng điều đó mới giúp cuộc sống của bạn ý nghĩa hơn trong hiện tại và tương lai.

Đến bây giờ nhìn lại, Emma vẫn cho rằng được sống với đam mê là một điều hạnh phúc nhất trên đời. Nhưng trước khi bắt tay vào thực hiện, tôi đã phải trải qua bao trăn trở, tin tưởng rồi lại do dự và rồi ngọn lửa âm ỉ lại thổi bùng lên trong sâu thẳm trái tim mình. Trong đó, hình ảnh gia đình của cậu vẫn làm tôi ám ảnh sâu sắc nhất. Tôi muốn thực hiện đam mê nhưng sợ mất đi tình cảm gia đình, đó là hai điều mà tôi không muốn đánh đổi lấy một trong hai. Tôi đã đi tìm lời khuyên và giải pháp để có thể điều hòa giữa việc chăm sóc gia đình thật tốt và khởi nghiệp thành công. Mãi cho đến những năm cuối làm việc ở ngân hàng, tôi nhận được sự ủng hộ của tất cả thành viên trong gia đình, tôi mới bắt đầu nghiên cứu con đường khởi nghiệp bằng kế hoạch kinh doanh thật chi tiết nhất của tôi thời điểm đó. Đồng thời, tôi đã tiến hành ra mắt các cuốn sách như 7 Bước Thiết Lập Kế Hoạch Cuộc Đời, Tiền và Sự thật về Kế hoạch Hưu trí, Dọn dẹp Tối giản, Dòng tiền cá nhân. Những cuốn sách này chính là những bước ngoặt đầu tiên cho niềm đam mê viết lách của tôi.

Và dù cuốn sách này sẽ xoay quanh chủ đề về việc lựa chọn tiền bạc hay đam mê, nhưng bạn cần phải đặt hai chủ đề này ở vị thế hài hòa với hạnh phúc gia đình, để niềm hạnh phúc của cá nhân bạn cũng đồng thời là hạnh phúc gia đình. Đừng để sự theo đuổi đam mê hay tiền bạc làm gia đình bạn không trọn vẹn như điều mà cậu tôi từng đánh mất. Điều quan trọng nhất tôi cần bạn cố gắng thông suốt là, đam mê không để làm cảnh, đam mê là để ra tiền. Bạn có thể quan sát xung quanh mình, có rất nhiều người được làm những việc họ yêu thích và tạo ra tiền, đó là các minh chứng cho việc hầu hết các đam mê của chúng ta đều có thể tạo ra tiền cho chúng ta.

Với Emma mà nói, đam mê và tiền bạc phải đi chung với nhau trong quãng đời của mình. Nếu ngày còn nhỏ, bạn được cha mẹ nuôi lớn thì đến đại học bạn phải bắt đầu tự tính toán cho cuộc sống bằng việc trả tiền học phí và thanh toán các nhu cầu thường nhật. Rồi sẽ đến lúc bạn đi làm, kết hôn, nuôi dạy con cái và lên kế hoạch nghỉ hưu. Tất cả các dự định đều phải nằm trong kế hoạch tài chính suốt đời và đạt được mục tiêu tiền bạc để hoàn thành kế hoạch sẽ là động lực giúp bạn sớm thực hiện những bước đi đầu tiên. Đó chính là điều Emma cố gắng chia sẻ trong tất cả các buổi tọa đàm và trong cuốn sách này. Bạn cần phải đặt đam mê của mình vào trong kế hoạch của đời mình, chúng phải song hành với tiền bạc thì mới có được thành công to lớn hơn.

Và trong cuốn sách Đam mê không để làm cảnh, đam mê là để ra tiền này, có đôi lúc tôi đặt tiền lên trên không phải vì đánh giá thấp đam mê hơn, mà chính là muốn tạo một thứ tự thực hiện an toàn nhất cho các bạn. Niềm đam mê xuất phát từ trong lòng, nhưng hãy dùng tiền để giúp bạn thực hiện niềm đam mê đó nhanh chóng hơn, an toàn hơn.

Tôi hy vọng khi gấp những trang sách này lại, bạn đã xác định được đầu mối đam mê của mình và lên kế hoạch thực hiện nhanh chóng. Và khi chạm được bạn ở tương lai - người đầy thành công và hạnh phúc, bạn hãy chia sẻ kinh nghiệm sống của bản thân mình cho người khác. Sự chia sẻ này có thể giúp nhiều người sống trọn vẹn với đam mê, quý trọng nghề nghiệp của mình và thành công về tài chính.