F
rancois Viete sinh ra ở Fonteney Le Comte, Poitou, nay là Vendée, năm 1540, trong một gia đình khá giả. Cha mẹ Viete có nhiều mối quan hệ với chính phủ, điều này đã dẫn dắt chàng thanh niên trẻ đến với chính trị: Viete học luật và được sự dìu dắt, giúp đỡ của rất nhiều nhân vật quan trọng trong ngành. Tuy nhiên, Viete bắt đầu có hứng thú với môn toán mà trước đây ông chỉ xem như một công việc giết thời gian và bắt đầu viết sách về toán.
Năm 1573, vua Charles IX phong cho Viete làm công sai của nghị viện ở Anh. Tuy nhiên ông lưu lại ở Anh không lâu bởi phần lớn quỹ thời gian của ông đã dành cho toán học và những nhiệm vụ cơ mật mà vua đã uỷ thác cho ông.
Năm 1585, ông bị cách chức vì những xung đột giữa ông và gia đình về việc ông dính líu vào mối quan hệ với một cô gái trong dòng họ.
Năm 1589, ông lại được phong là công sai của vua Henri III. Sau khi nhà vua qua đời, ông tiếp tục làm công sai của vua Henri IV, là thành viên nội các hoàng gia và Nghị viện Paris. Trong cuộc chiến với Tây Ban Nha, tài năng toán học của ông được trọng dụng, ông đã giải mã thành công những bức thư của kẻ thù về kế hoạch tác chiến.
Ông mất ở Pháp, ngày 23 tháng 2 năm 1603.
Viete đã có đóng góp lớn cho sự phát triển của toán học. Thời Trung cổ, người ta đã biết đến việc sử dụng một hệ thống ký tự trong hình học để chỉ những đại lượng không xác định như điểm hay đường thẳng. Tuy nhiên người ta dùng những chữ cái cũng như tên riêng mà không ứng dụng được gì hơn với những ký hiệu này. Ở khía cạnh số học, những ký hiệu này rất cổ xưa, chẳng hạn như dấu cộng, dấu trừ của người Hy Lạp cổ. Trong đại số, việc sử dụng những chữ cái đã xuất hiện từ đầu thế kỷ XVI. Những chữ cái a,b,c… được xem như một sự đổi mới làm nền tảng trong lịch sử toán học.
Đóng góp to lớn của Viete là đã thống nhất phương pháp truyền thống trong hình học với phương pháp mới của đại số: ông sử dụng những chữ cái để thay thế cho các ẩn và các hệ số không xác định. Những đại lượng đã biết nhưng không xác định được biểu diễn bằng các phụ âm, các ẩn thì được biểu diễn bằng các nguyên âm. Vấn đề của căn bậc hai và bậc ba cũng được giải quyết.
Viete còn đưa ra mối quan hệ giữa các hệ số và khai căn. Ông đã dựa vào đó để đưa ra định nghĩa căn bậc hai. Mặt khác ông còn chứng minh là tích của hai số âm là một số dương. Viete còn nghiên cứu về hình học, về phép chia ba góc và tính toán chính xác đến 9 chữ số thập phân của số Pi.
Những thành tựu toán học của Viete đã kéo theo sự tiếp nối những nhà toán học đương đại. Chẳng hạn René Descartes đã quyết dịnh dùng các chữ cái cuối bảng mẫu tự như x, y, z... để chỉ các ẩn số. Vấn đề chia một góc thành ba phần đã được đặt ra từ lâu, khi người ta muốn chia một góc của tam giác làm ba góc bằng nhau mà chỉ được phép dùng compa và thước thẳng. Chưa ai trước Viete thành công.
Viete đã đưa ra cách giải: Cho AOB là một góc bất kỳ. Vẽ đường tròn tâm O bán kính OA và kẻ đường thẳng OA. Trên đường thẳng này lấy điểm C bất kỳ. Vẽ đường tròn tâm C bán kính OA và kẻ đường thẳng BC. Góc FCE sẽ bằng một phần ba góc AOB, khi đó giao điểm của hai đường tròn sẽ trùng với giao điểm của đường thẳng BC. Viete đã thành công trong cách giải này.
François Viete sau được tôn vinh là ông tổ của đại số do đề ra cách giải thống nhất các phương trình bậc 2, 3 và 4, khám phá ra mối quan hệ giữa các nghiệm của một đa thức với các hệ số của đa thức đó. Ngày nay nó được gọi là định lý Viete.