Chương 3:Cách chọn ehon theo độ tuổi
và giới thiệu các tựa ehon đặc sắc

1. Có nhất thiết phải đọc ehon theo đúng độ tuổi không?

Có một lần tôi tham gia buổi trải nghiệm làm giáo viên một ngày ở trường mầm non của Bon khi Bon được hơn 1 tuổi. Hôm ấy các bạn đi dạo về rất mệt nhưng đến 11h30 mà vẫn chưa có cơm trưa. Trong lúc chờ đợi, cô giáo có đọc cho các bạn nghe một cuốn ehon. Cuốn ehon đó rất nhiều chữ, nội dung dành cho trẻ 3-4 tuổi, nhưng cô vẫn đọc cho các bạn mới có 1 tuổi rưỡi và gần 2 tuổi nghe. Kì lạ là các bạn nhỏ say mê ngồi nghe cô đọc, chỉ có 2-3 bạn trong tổng số 12 bạn là thi thoảng mất tập trung và quay đi chỗ khác.

Sau đó tôi có hỏi cô giáo thì cô nói rằng tuy cuốn ehon đó dành cho các bạn 3-4 tuổi nhưng những bạn tầm 1 tuổi rưỡi trở đi vẫn có thể trải nghiệm với nó được rồi. Có thể ở độ tuổi này trẻ mới thấy có một hai điều gì đó hấp dẫn trong câu chuyện, nhưng sau đó một, hai năm đọc đi đọc lại trẻ lại thấy câu chuyện đó hấp dẫn ở một điểm khác, hoặc có khi đến lúc ấy mới hiểu hết được toàn bộ nội dung câu chuyện. Đọc ehon chính là để trẻ được trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc và ở mỗi thời điểm khác nhau trẻ có một cách cảm nhận khác nhau.

Thì ra ehon là để trải nghiệm, và trải nghiệm trong một khoảng thời gian dài cả hai, ba năm chứ không phải chỉ vài tháng hay một năm. Có lẽ đó là lí do mà nhiều cuốn ehon tuy lớn hơn độ tuổi của các bạn nhưng các bạn vẫn rất hào hứng. Hoặc cũng có khi các bạn lại thích thú đọc lại những cuốn ehon cũ mà hồi trước mua về không động đến.

Tôi nhớ lại những lần dẫn Bon đi thư viện để cho con tự chọn sách. Con liếc rất nhanh trên giá sách để lôi ra tất cả các cuốn có chủ đề ô tô, một chủ đề duy nhất mà con yêu thích. Và trong đó cũng có rất nhiều cuốn dành cho độ tuổi lớn hơn con những 2-3 tuổi. Dù là ehon dài nhưng khi về nhà con vẫn say mê ngồi nghe mẹ đọc, và bắt đọc đi đọc lại.

Có những mẹ cũng kể rằng khi con được đọc ehon từ 0 tuổi thì độ tập trung và ngôn ngữ của con rất tốt nên lúc con từ gần 2 tuổi mẹ đã đọc cho con nghe cuốn “Chiến công đầu tiên của bé Mi” (Ehomebooks) con rất tập trung lắng nghe. Sau đó con còn biết ứng dụng những câu nói ở trong truyện để giao tiếp với mẹ như “Con đã 2 tuổi rồi cơ mà”.

Qua quá trình đọc ehon cho Bon, cũng như quan sát ở trường mầm non và lắng nghe chia sẻ của các mẹ, tôi nhận ra rằng để con trẻ yêu thích việc đọc ehon, và để nuôi dưỡng cá tính riêng thì việc chọn ehon không nhất thiết cứ phải theo đúng độ tuổi. Bố mẹ có thể lựa chọn những ehon theo chủ đề mà con say mê và quan tâm. Những cuốn ehon kinh điển thì có thể đọc ở nhiều độ tuổi khác nhau. Với những bạn được làm quen với việc đọc ehon từ nhỏ, có khả năng tập trung và độ hứng thú với ehon cao thì bố mẹ có thể tham khảo tiêu chí chọn ehon như dưới đây:

- Ehon cho trẻ 0-1 tuổi có thể bắt đầu đọc từ khi trẻ mới sinh

- Ehon cho trẻ 1-2 tuổi có thể bắt đầu đọc từ khi trẻ 8 tháng tuổi

- Ehon cho trẻ 2-3 tuổi có thể bắt đầu đọc từ khi trẻ 11 tháng tuổi

- Ehon cho trẻ 3-4 tuổi có thể bắt đầu đọc từ khi trẻ 1 tuổi rưỡi

- Ehon cho trẻ 4-5 tuổi có thể bắt đầu đọc từ khi trẻ được 2 tuổi rưỡi

Đến khi trẻ 3 tuổi rưỡi trẻ hoàn toàn có thể nghe đọc những cuốn ehon dành cho lứa tuổi 5-6 tuổi, hay truyện dài. Những bạn đã có thói quen đọc ehon tốt rồi thì bố mẹ có thể tham khảo các đầu sách dành cho lứa tuổi lớn hơn trẻ 1-2 tuổi với những chủ đề trẻ yêu thích và quan tâm. Bon là trường hợp như vậy. Và một số cuốn ehon thường sẽ có tuổi thọ rất dài vì được đọc đi đọc lại qua nhiều năm.

2. Làm thế nào để lựa chọn ehon phù hợp?

Thị trường ehon quá nhiều, làm thế nào để lựa chọn được ehon phù hợp?

Không giống như những năm về trước, trẻ em bây giờ rất may mắn vì thị trường ehon hiện tại vô cùng phong phú và đa dạng. Thậm chí mỗi tuần, mỗi tháng, các nhà xuất bản hay công ty phát hành sách đều ra ehon mới. Tuy nhiên, nhược điểm của sự đa dạng này là làm cho bố mẹ cảm thấy “hoa mắt chóng mặt” không biết nên chọn cuốn nào vì nhìn cuốn nào cũng thấy hay mà “túi tiền thì lại có đáy”!

Lời khuyên tôi muốn dành cho bố mẹ để lựa chọn ehon phù hợp chính là:

- Bố mẹ không cần mua hết những cuốn ehon có trên thị trường mà chỉ cần mua vừa đủ ehon cho con là được. Giống như đồ chơi vậy, nếu mua về quá nhiều mà trẻ không chơi hết thì trẻ sẽ không quý trọng đồ chơi ấy. Một em bé biết “đói” sách hoặc biết “vừa đủ” sách thì sẽ tốt hơn là một em bé có quá nhiều sách so với nhu cầu.

- Khi coi ehon là một trò chơi, một công cụ để giao tiếp với con, nuôi dưỡng tâm hồn và cảm xúc cho con, tôi khuyên các bố mẹ nên lựa chọn những cuốn ehon có thể giúp bố mẹ gợi mở ra nhiều cách tương tác thú vị cùng với con khi đọc. Những cuốn ehon bố mẹ và con đọc xong có thể ứng dụng những điều đó trong sinh hoạt hằng ngày, hoặc đã có những trải nghiệm thực tế rồi, hoặc khi đọc cùng trò chuyện về chủ đề đó đều là các cuốn ehon thu hút trẻ. Chẳng hạn như với những trẻ 1-2 tuổi, cuốn “Tay xinh đâu nhỉ?” (Ehomebooks) bố mẹ đọc xong có thể cùng con chơi trò ú oà với chăn. Tầm 2-3 tuổi khi đọc cuốn “Bánh Pancake của bạn gấu con” (Thái Hà) bố mẹ có thể cùng con nhắm mắt hít hà hương thơm của bánh mới nướng, cùng tưởng tượng mình đang ăn món bánh rất ngon lành. Quá trình tương tác đó sẽ giúp cha mẹ nuôi dưỡng cảm xúc và sự đồng cảm cùng trí tưởng tượng bay bổng cho trẻ. Những cuốn ehon được đọc bằng cả trái tim của cha mẹ, bằng trải nghiệm thực tế sẽ luôn là những cuốn ehon cuốn hút nhất, và lưu giữ trong tâm hồn trẻ những cảm xúc đẹp đẽ và hạnh phúc nhất về kí ức được bố mẹ đọc ehon cho nghe.

- Khi bắt đầu tìm ehon cho con dù ở bất kì lứa tuổi nào thì bố mẹ hãy chọn những bộ ehon kinh điển, đó là những bộ ehon đã được các bố mẹ lựa chọn và được yêu thích qua nhiều năm. Bố mẹ có thể tham khảo các kênh giới thiệu ehon trên facebook từ những bố mẹ thông thái đi trước, hoặc xem những đánh giá trên các kênh bán hàng trực tuyến như Tiki, Fahasa hay Shopee để biết được cuốn nào có nhiều đánh giá tốt. Bố mẹ có thể tham khảo các album ehon tôi giới thiệu theo độ tuổi ở trang fanpage “Aki Nguyễn - Kỉ luật mềm của trái tim”.

- Ngoài ra có một kênh chọn ehon cũng rất hấp dẫn chính là hộp sách “Hộp Háo Hức” của Mầm Nhỏ. Bố mẹ có thể đặt định kỳ hằng tháng và Hộp Háo Hức sẽ gửi đến cho em bé nhà mình những cuốn ehon đặc sắc nhất và mới nhất được chia theo từng độ tuổi mà Mầm Nhỏ đã tuyển chọn từ các nhà xuất bản. Trong bối cảnh thị trường ehon đang ngày càng phong phú, và bố mẹ chưa biết lựa chọn sách như thế nào cho con hoặc muốn tìm những cuốn sách mới ra mắt đặc sắc thì Hộp Háo Hức là món quà hằng tháng đem lại sự “háo hức” thực sự cho các con.

- Với các bé đã có thói quen và niềm yêu thích đọc sách, đã đọc qua những cuốn ehon kinh điển và những cuốn nằm trong sở thích của con, bố mẹ hãy mở rộng phạm vi chọn lựa sách, cho con trải nghiệm những cuốn sách mới bằng cách dẫn con đi đến nhà sách, thư viện để con được biết thêm nhiều ehon, hoặc cho con trải nghiệm thực tế nhiều hơn như đi viện bảo tàng, đi du lịch, xem các video chủ đề thiên nhiên, khám phá.

- Với những cuốn ehon bán theo bộ thì ban đầu chưa cần bố mẹ mua ngay cả bộ. Bố mẹ có thể mua trước 1-2 cuốn đọc thử xem bé có hứng thú không. Với những trẻ đã có chính kiến tầm 2-3 tuổi trở lên thì bố mẹ cho trẻ lựa chọn xem trẻ thích chủ đề nào và chọn cuốn nào trong bộ ehon đó. Mỗi lần chỉ nên chọn 2-3 cuốn chứ không nên chọn nhiều vì sẽ khiến trẻ không còn cảm giác háo hức. Hoặc nếu đã mua cả bộ thì bố mẹ đừng đọc hết một lúc, hãy cất đi để đọc từng cuốn một, sau một thời gian 1-2 tuần đọc xong cuốn này mới đọc tiếp sang cuốn mới.

- Ngoài ra có một điều quan trọng nhất khi lựa chọn ehon phù hợp cho con, bố mẹ nên hiểu về tâm sinh lí ở độ tuổi của con và cần nắm được quy tắc về hình thức và nội dung ehon dành cho độ tuổi của bé nhà mình.

Trong phần Cách chọn ehon theo độ tuổi, tôi cố gắng trình bày về tâm sinh lí cũng như đặc trưng ehon dành cho mỗi độ tuổi để bố mẹ đọc tham khảo. Ehon dành cho từng độ tuổi sẽ được chia theo từng chủ đề nhỏ liên quan đến sở thích, sự quan tâm của trẻ dựa trên đặc điểm về tâm sinh lí của trẻ ở độ tuổi đó.

Đây là những gợi ý đúc kết những trải nghiệm đọc ehon cho con trai, và trải nghiệm đọc ehon cho trẻ ở trường mầm non tôi đang làm việc, tham khảo số lần xuất bản, giới thiệu trên các trang như Tiki hay Fahasa và tôi tham khảo thêm từ danh sách ehon thuộc dòng ehon kinh điển mà hiệp hội Thư viện và Trường học Nhật Bản khuyến đọc.

Bố mẹ cũng không nhất thiết phải mua hết tất cả những cuốn ehon tôi giới thiệu. Vì không hẳn mọi cuốn ehon mà tôi giới thiệu trong từng chủ đề các bé sẽ yêu thích hết, và đã là hay nhất vì nó còn tùy thuộc vào quan điểm và sở thích của chính trẻ và chính cha mẹ. Tôi hi vọng những gợi ý sách trong chương này sẽ là tư liệu tham khảo hữu ích cho tất cả các bố mẹ.

Không thể cầu toàn và kì vọng trẻ sẽ yêu thích cuốn ehon đó mãi

“Mình mua khá nhiều ehon nhưng có nhiều cuốn ehon con chỉ đọc một vài lần là chán không muốn đọc tiếp. Làm thế nào để chọn được những cuốn ehon đúng cho con, tức là những cuốn ehon mà đọc đi đọc lại bé vẫn thích mê?”.

Khi mua ehon, tâm lí cha mẹ thường sẽ mong muốn mua cuốn nào về con đều thích đọc, và đọc trong một thời gian dài chứ không phải đọc 1-2 lần rồi chán không muốn nghe đọc tiếp. Những cuốn ehon mà đọc đi đọc lại kể cả khi trẻ đã lớn mà vẫn thích thì rất ít, và nó được liệt vào dòng ehon kinh điển. Nhưng dù là ehon kinh điển cũng chưa chắc đã phù hợp với “khẩu vị” của mọi đứa trẻ. Vì thế giới quan của trẻ thơ vốn đa dạng, nhiều màu sắc không trẻ nào giống trẻ nào, và ehon ra đời cũng là để đáp ứng điều đó, để mỗi cuốn ehon sẽ có một “thần tượng nhí”.

Ngoài ra, sở thích và sự quan tâm của trẻ cũng thay đổi rất nhanh ở giai đoạn trẻ còn nhỏ nên có thể lúc này con thích, nhưng sau đó vài tháng con đã không còn thích cuốn đó nữa. Có thể đọc vài lần bây giờ là con chán, nhưng để năm sau đọc lại có khi con lại thích. Vì vậy bố mẹ cũng không nên quá cầu toàn đòi hỏi là con sẽ phải thích cuốn mình chọn mua. Hãy coi ehon mua về là một tài sản tri thức, không hề lãng phí. Nếu trẻ không thích nữa thì mình có thể đem tặng lại cho người thân, bạn bè hoặc là thanh lý lại ehon cũ.

3. Cách chọn ehon cho trẻ 0-1 tuổi

Tâm sinh lí của trẻ 0-1 tuổi

- Thị giác của trẻ chưa phát triển hoàn toàn nên phối màu sắc của ehon phải rất rõ ràng, không quá nhiều màu và nhiều hình ảnh trên một bức tranh.

- Ehon giống như một đồ chơi để trẻ khám phá.

- Trẻ rất thích nghe những từ tượng thanh, lặp đi lặp lại có nhịp điệu.

Đặc điểm của ehon dành cho trẻ 0-1 tuổi

- Chủ đề của ehon dành cho trẻ 0-1 tuổi chủ yếu là những đồ vật, sự vật thân thiết gần gũi mà trẻ tiếp xúc hằng ngày như hoa quả, động vật, đồ chơi, đồ ăn, người thân trong gia đình, phương tiện giao thông… nên những cuốn từ điển bằng tranh nho nhỏ có thể cầm tay rất phù hợp với trẻ.

- Sách vải hay sách bìa cứng rất phù hợp vì trẻ có thể gặm, ném… để thoả mãn nhu cầu khám phá sách bằng các giác quan, lại vừa vui chơi và tương tác hiệu quả. Ngoài ra, sách bìa cứng và sách vải còn giúp trẻ lật giở được tốt hơn.

- Ehon có tranh với màu sắc và đường nét rõ ràng, đôi khi trên tranh chỉ có hình ảnh nhân vật.

- Những cuốn ehon miêu tả âm thanh vui tai, hoặc những từ ngữ có nhịp điệu

Những lưu ý khi chọn ehon với trẻ 0-1 tuổi

- Giai đoạn 0-3 tháng tuổi: Trẻ chủ yếu nằm nghe bố mẹ đọc nên sẽ rất chăm chú khi được bố mẹ đưa cho bất cứ cái gì, đọc bất cứ cuốn ehon nào.

- Giai đoạn 3-8 tháng tuổi: Giai đoạn này trẻ đã có thể ngồi dựa vào bố mẹ rồi, biết lẫy, biết đưa tay ra cầm nên cũng là thời kì trẻ nhạy cảm với những hoạt động khám phá, đặc biệt là hoạt động “gặm”. Con có thể bỏ bất cứ thứ gì vào miệng để gặm. “Gặm” là một hoạt động khám phá thế giới, học hỏi để phát triển các kĩ năng nên bố mẹ đừng ngăn cản trẻ, thay vào đó, hãy đưa cho trẻ những đồ vật phù hợp để trẻ gặm. Vì thế khi con bắt đầu thích gặm thì bố mẹ nên cho con chơi với sách vải, hoặc là sách bìa cứng.

- Giai đoạn 8-12 tháng tuổi: Đây là giai đoạn trẻ vô cùng mẫn cảm với vận động như trườn, bò, tập đi, vì thế trẻ sẽ hứng thú với việc khám phá thế giới hơn là ngồi tập trung nghe đọc truyện. Thậm chí giai đoạn này việc bé ngồi yên tập trung ăn dặm cũng là một thử thách với bố mẹ. Vì vậy bố mẹ hãy thấu hiểu tâm sinh lí giai đoạn này để nếu thấy con mất tập trung thì chớ thất vọng. Bố mẹ vẫn cần duy trì thói quen đọc ehon ngay cả khi con mất tập trung, chỉ cần con nhìn vào tranh 1-2 giây hay nhìn lướt qua thôi cũng được. Duy trì thói quen là việc làm rất quan trọng nhằm giúp con quen với việc ehon là một phần trong hoạt động khám phá hằng ngày. Mỗi ngày từng chút một, khi đã qua giai đoạn mẫn cảm thích trườn bò khám phá rồi, trẻ sẽ bắt đầu chú ý hơn đến ehon, và lại ngồi yên tập trung nghe bố mẹ đọc truyện.

Giai đoạn 10-11 tháng tuổi có thể trẻ sẽ xé sách, nên khi thấy trẻ như vậy bố mẹ hãy chọn những cuốn ehon bìa cứng cho trẻ khám phá nhé.

Những cuốn ehon cho trẻ 0-1 tuổi

Tôi sẽ chia ehon theo từng chủ đề và phù hợp với tâm sinh lí của độ tuổi này. Những cuốn ehon ở độ tuổi 0-1 tuổi được giới thiệu ở đây bố mẹ vẫn có thể đọc ngay cả khi trẻ đã lên 1-2 tuổi.

- Những bộ ehon kinh điển:

Những bộ ehon hội tụ đủ những yếu tố phù hợp với tâm sinh lí phát triển ở độ tuổi 0-1 tuổi và được các bố mẹ yêu mến đón đọc cho con suốt những năm qua có thể kể đến như:

Bộ “Chơi cùng Momo” (Thái Hà) với nhân vật là Momo - chú bé quả đào - đáng yêu cùng những người bạn Cá Vàng, Xương Rồng, Ma Nhỏ… mỗi câu chuyện là một trải nghiệm trong cuộc sống và tâm lí cảm xúc của một em bé, và cuối truyện luôn ẩn chứa một thông điệp rất nhân văn, giàu tình cảm.

Bộ “Ai ở sau lưng bạn thế?” (Ehomebooks) gồm 6 cuốn về chủ đề động vật sẽ đem lại cho trẻ những kiến thức mới vô cùng bổ ích. Bộ ehon tương tác này sẽ giúp trẻ suy đoán về các con vật khi chỉ nhìn một phần cơ thể của chúng. Bộ ehon đã lợi dụng thời kì ghi nhớ nguyên mảng của trẻ để kích thích sự phát triển tư duy của trẻ rất tốt.

Bộ ehon gồm 4 cuốn “Chào mặt trăng”, “Tay xinh đâu nhỉ?”, “Cùng lau cho sạch nào!”, “Giày nhỏ đi thôi” (Ehomebooks) với hình ảnh đáng yêu, rõ nét phù hợp với những bé mới chào đời, đã được các bố mẹ yêu mến suốt những năm qua vì các bé vô cùng hào hứng mỗi khi đọc.

Bộ “Cùng chơi với bé” (NXB Kim Đồng) là bộ ehon của tác giả nổi tiếng người Nhật Yuichi Kimura với những câu chuyện liên quan đến sinh hoạt trong cuộc sống hằng ngày của bé như ăn, tắm, đánh răng, vui chơi…

Bộ ehon lật giở “Ú oà”, “Mông ai đây”, “Chúc ngủ ngon”, “5 quả táo nhỏ” (Nhã Nam) sẽ rất phù hợp với tâm lí thích được tự mình lật giở, tò mò khám phá thế giới của bé.

Bộ ehon “Cùng chơi trốn tìm” (Ehomebooks) tôi sẽ giới thiệu ở phần dưới đây, luôn là một lựa chọn mà mọi em bé đều yêu thích.

Ngoài ra bố mẹ có thể tìm thêm các cuốn ehon đặc sắc khác theo các chủ đề gợi ý dưới đây.

- Sách tương tác:

Những cuốn ehon lật giở hoặc ehon tương tác được làm bằng giấy bìa cứng là những cuốn ehon rất bền, chắc chắn và luôn đem đến cho trẻ sự bất ngờ và thích thú. Bộ ehon “Cùng chơi trốn tìm” (Ehomebooks) hoặc bộ “Sách chuyển động thông minh đa ngữ” (Đinh Tị) là những lựa chọn vô cùng thích hợp.

Bộ ehon “Cùng chơi trốn tìm” hấp dẫn các bé ở điểm khi mở trang đầu tiên, bé chỉ thấy hình ảnh gợi ý không rõ là cái gì, rồi lật trang tiếp theo thì những phần cắt, kết hợp với hình ảnh gợi ý trên trang liền kề sẽ tạo thành hình dạng của vật đó. Đây là điều khiến bé vô cùng thích thú vì bất ngờ, nào là củ cà rốt, nào là con cá voi, máy bay, ô tô... Những cuốn ehon loại này thường giá cả sẽ cao gấp 3-4 lần những cuốn ehon giấy mỏng khác, nhưng giá trị sử dụng lại được lâu dài.

Bộ sách “Sách chuyển động thông minh đa ngữ” sẽ giống như một món đồ chơi giữa bố mẹ và con cái. Bố mẹ cần dùng tay để làm chuyển động các hình ảnh trong tranh, tạo ra sự bất ngờ cho trẻ. Giai đoạn 0-1 tuổi trẻ chưa tự mình làm được nên bố mẹ làm mẫu cho trẻ nhìn, vừa chơi vừa trò chuyện với trẻ.

- Sách vải:

Ở giai đoạn này sách vải là một lựa chọn tuyệt vời vì nó hội tụ đủ những yếu tố kể trên. Những cuốn sách vải rất bền, cách phối màu sắc từ màu nền và màu của đồ vật đều rõ nét, và chất liệu còn giúp trẻ phát triển xúc giác. Bố mẹ có thể tìm mua sách vải theo những tiêu chí tôi đã gợi ý ở trên từ các hãng uy tín như JJOVCE, Funny Zoo, Jolly baby, hoặc các công ty sản xuất đồ chơi như công ty Đồ chơi Cánh Diều-Đồ chơi sạch made in Việt Nam, công ty Muki. Với sách vải cũng không cần mua quá nhiều, chỉ cần vài cuốn để bé tương tác chơi cùng bố mẹ là được.

- Chủ đề âm thanh:

Các em bé vài tháng tuổi đến 1 tuổi sẽ vô cùng thích thú với những cuốn ehon có âm thanh trong đó. Đó là tiếng chạy huỳnh huỵch của Momo trong cuốn “Momo đi đâu mà vội thế” (Thái Hà), hay tiếng kêu của các bạn động vật, tiếng khóc của Momo trong cuốn “Oa oa oa”, “Suỵt, khẽ thôi nào các bạn ơi” nằm trong bộ “Chơi cùng Momo”, cuốn “Giày nhỏ đi thôi” (Ehomebooks).

Ngoài ra, bố mẹ có thể mua những cuốn từ điển có tranh động vật nuôi gần gũi với gia đình hoặc các phương tiện giao thông như tàu hoả, ô tô, xe máy… Khi đọc, bố mẹ có thể lồng ghép miêu tả tiếng kêu của các con vật, sự vật nữa.

- Chủ đề màu sắc và hình khối:

Bộ ehon “Điều kỳ diệu từ những màu sắc” (Wabooks) gồm 4 cuốn ehon “Bữa tiệc sắc màu của thú trắng”, “Ơ tắc kè là nhà ảo thuật”, “Một ngày của bạch tuộc”, và “Có gì trong quả trứng” với hình vẽ và màu sắc rất rõ nét phù hợp với các bạn 3-4 tháng tuổi trở đi. Bộ ehon “Điều kỳ diệu từ những hình khối” (Wabooks) gồm 3 cuốn “Có phải hình tròn đẹp nhất”, “Chấm tròn ơi!”, và “Ghép hình cùng Ryo và Kaku”.

Bộ ehon Kun và Ma (Ehomebooks) gồm 3 cuốn “Đây là con gì?”, “Đây là hình gì?”, và “Đây là màu gì?”. Đây sẽ là những cuốn ehon rèn luyện về màu sắc, hình khối và kích thích trí tưởng tượng cho trẻ. Với những cuốn ehon này, bố mẹ có thể đọc cho trẻ trong một thời gian dài kể cả khi trẻ đã 1-2 tuổi hay 2-3 tuổi, bởi vì ở mỗi độ tuổi khả năng nhận thức và trí tưởng tượng của trẻ khác nhau.

- Chủ đề động vật, hoa quả, đồ ăn:

Chủ đề động vật có bộ ehon “Ai ở sau lưng bạn thế” (Ehomebooks) đã trở nên rất nổi tiếng và là sách gối đầu giường cho những em bé từ 0-1 tuổi. Sách hầu như rất ít chữ, nhưng là sách để bố mẹ tương tác và trò chuyện rất tốt. Không chỉ dành cho trẻ 0-1 tuổi mà có thể sử dụng kể cả khi trẻ đã lên 1-2 tuổi.

Ngoài ra, bố mẹ có thể tìm bộ sách “Từ điển bằng hình” (NXB Kim Đồng) hoặc rất nhiều từ điển tranh về các chủ đề hoa quả, rau củ có bày bán trên thị trường.

- Chủ đề nuôi dưỡng cảm xúc:

Bộ ehon “Những em bé đáng yêu” (Thái Hà) là một bộ ehon nuôi dưỡng cảm xúc rất tốt cho bé, bởi vì những biểu cảm ở mỗi cuốn ehon chính là những trạng thái cảm xúc, là biểu cảm rất gần gũi với các bé ở độ tuổi này.

Cuốn “Cọ má cọ má nào” trong bộ ehon “Chơi cùng Momo” (Thái Hà) sẽ nuôi dưỡng cảm xúc thông qua hành động cọ má, một hành động sẽ gia tăng “vitamin yêu” cho bố mẹ và con cái.

Bộ ehon “Cả nhà thương nhau” (Đinh Tị) gồm 6 cuốn là một lựa chọn đáng yêu để nuôi dưỡng tình cảm gia đình. Bộ ehon này sẽ dành cho các bé gần 1 tuổi trở lên.

Cuốn ehon “Ú oà, ú oà nào” trong bộ ehon “Cùng chơi với bé” (NXB Kim Đồng), “Tay xinh đâu nhỉ” (Ehomebooks) sẽ tạo cho trẻ cảm giác bất ngờ, thích thú và ấn tượng mỗi khi lật giở hình và mở sang trang. Ú oà cũng là trò chơi mà mọi em bé 0-1 tuổi đều rất yêu thích và cũng kích thích cho sự phát triển trí tuệ của trẻ.

- Chủ đề nền nếp sinh hoạt:

Cuốn ehon “Chào mặt trăng” (Ehomebooks) đọc cho bé trước giờ đi ngủ sẽ rất tuyệt vời. Bởi vì hình ảnh hiền hòa, ấm áp của mặt trăng sẽ đem đến cho trẻ cảm giác ấm áp và bình an.

Cuốn “Ngủ ngon nhé chim cánh cụt” (Ehomebooks) không chỉ là cuốn ehon dễ thương dụ các bé trước giờ đi ngủ, mà hình ảnh trong cuốn sách sẽ kích thích trí tưởng tượng rất tốt cho trẻ.

Cuốn “Cùng lau cho sạch nào!” (Ehomebooks) là một lựa chọn đáng yêu dành cho các bé, dạy cho trẻ những thói quen và nền nếp trong sinh hoạt hằng ngày. Trẻ sẽ nhìn thấy hình ảnh của chính mình ở trong đó, nào là măm măm, nào là lau miệng, nào là dính thức ăn ra áo.

Cuốn “Cùng đi ị nào!” (Ehomebooks) sẽ dạy cho trẻ bước đầu tiên tập ngồi bô để đi ị.

4. Cách chọn ehon cho trẻ 1-2 tuổi

Tâm sinh lí của trẻ 1-2 tuổi

- Khi lên 1 tuổi - lúc bắt đầu biết đi, trẻ sẽ hứng thú khám phá thế giới xung quanh một cách tích cực hơn.

- Trẻ đã bắt đầu biết phân biệt màu sắc (đỏ, xanh, vàng), nhận biết hình dạng khác nhau (trò chơi ghép đúng hình dạng), yêu thích và phân biệt được âm thanh (tiếng động vật kêu, tiếng xe cảnh sát, xe cứu thương...).

- Trẻ chưa nói được nhưng có thể hiểu được những điều bố mẹ nói. Giai đoạn này trẻ sẽ học và nói từ đơn, đến tầm 1 tuổi rưỡi những bé nói sớm bắt đầu nói được vài từ đơn giản.

- Trẻ rất thích bắt chước theo những động tác của người lớn: cho búp bê ăn, nấu ăn, ú oà, chào hỏi, tạm biệt, lau miệng… rồi các biểu cảm cũng phong phú như khóc, cười.

Đặc điểm ehon cho trẻ 1-2 tuổi

Chính vì tâm sinh lí như vậy nên những cuốn ehon dành cho trẻ 1-2 tuổi thường có đặc trưng rất dễ nhận thấy:

- Ehon có nhịp điệu, ngôn từ rõ ràng, mạch lạc, câu văn đơn giản để giúp trẻ tập nói theo mẹ khi đọc. Giống như ehon cho trẻ 0-1 tuổi, ehon dành cho trẻ ở độ tuổi này vẫn có kích thước nhỏ gọn và trẻ coi như một đồ chơi để vui chơi và tương tác với cha mẹ.

- Ehon có hình vẽ, đường nét hình khối rõ ràng, màu sắc tươi sáng, ngôn ngữ thể hiện những âm thanh vui tai.

- Những cuốn ehon thường sẽ có một nhân vật chính cùng các câu chuyện xoay quanh cuộc sống hằng ngày của nhân vật đó như chuyện ăn uống, chào hỏi, hay chuyện sinh hoạt. Những câu chuyện như vậy thường sẽ giúp trẻ nuôi dưỡng sự tự tin và khẳng định bản thân.

- Mô típ truyện là hành động có tính lặp đi lặp lại và có sự thay đổi ở cuối, chưa có khái niệm thời gian “hôm qua”. Chủ đề rất gần gũi với trẻ như động vật, hoa quả, đồ ăn…

- Ehon lật giở để khơi gợi trí tò mò, bất ngờ cho trẻ.

- Những cuốn ehon vừa đọc vừa tương tác nuôi dưỡng cảm xúc (khóc, cười, đau, vui mừng....): Đó là những cuốn ehon mà vừa đọc, bé và mẹ có thể lồng ghép cảm xúc vào trong hành động như nhân vật khóc thì cùng khóc, nhân vật tập ăn thì cùng há miệng, đánh răng, lau miệng, ú oà.....

Những cuốn ehon cho trẻ 1-2 tuổi

Giai đoạn 1-2 tuổi trẻ biết bắt chước, biết vận động, biết cách trò chuyện và biểu lộ cảm xúc tốt hơn nên trẻ sẽ vẫn yêu thích những cuốn ehon dành cho 0-1 tuổi nhưng cách tương tác đã “người lớn” hơn một chút rồi.

- Những cuốn ehon kinh điển:

Dưới đây là những cuốn ehon đã được bố mẹ yêu thích suốt nhiều năm qua:

Bộ ehon “Chơi cùng Momo” (Thái Hà), “Ai ở sau lưng bạn thế”, “Bé mèo Nontan” (Ehomebooks) vẫn là những cuốn ehon được yêu mến ở độ tuổi này.

Ngoài ra những cuốn ehon mà các bạn nhỏ say mê suốt những năm qua không thể không kể đến cuốn “Bé Trứng”, “Cá vàng trốn ở đâu rồi nhỉ” (Ehomebooks). Đây là những cuốn ehon giúp kích thích sự tò mò và trí tưởng tượng rất tốt cho trẻ.

Cuốn “Ngủ ngon nhé trăng” (Nhã Nam) là một bài ca du dương để đưa bé vào giấc ngủ, nằm trong số những cuốn ehon kinh điển của thế giới.

Cuốn “Thân gửi sở thú” (Nhã Nam) là một cuốn ehon tương tác lật giở kinh điển trên thế giới mà bất kì bạn nhỏ nào cũng mê. Mỗi một bạn thú được gửi đến có một tính cách, một đặc điểm hình dáng riêng và trẻ học được rất nhiều thứ hay ho qua câu chuyện này.

Bộ ehon “Chơi cùng Giri - chú bé cơm nắm” (Wabooks) sẽ giúp kích thích trí tưởng tượng rất tốt cho trẻ trong thời kì ghi nhớ nguyên mảng.

Tất cả những cuốn ehon kể trên sẽ vẫn được trẻ yêu thích và hào hứng khi lên 2-3 tuổi.

- Chủ đề vận động và vui chơi:

Bộ ehon “Chơi cùng Momo” (Thái Hà) là bộ ehon mà trẻ vô cùng hứng thú với nhân vật Momo - chú bé quả đào. Hình ảnh rất rõ nét, mô típ truyện lặp đi lặp lại ở các nhân vật và cốt truyện rất đơn giản phù hợp với các bé ở độ tuổi này. Đặc biệt những cuốn như “Suỵt khẽ thôi nào các bạn ơi”, và “Nhào bùn cùng Momo”, “Tập làm sumo” (Thái Hà), “Chim cánh cụt tập thể dục” (NXB Kim Đồng), cuốn “Yoga cùng muông thú” (Thái Hà) có những bài tập thể dục thú vị để bố mẹ tương tác cùng con. Hay cuốn “Bạn Chim Cút chơi trốn tìm”, “Bạn Chim Cút tìm quà tặng mẹ” và “Gà con chạy trốn” (More Production) kể về trò chơi trốn tìm của hai bạn Chim Cút và Gà Con vô cùng hấp dẫn đối với bất cứ bạn nhỏ nào. Bố mẹ hoàn toàn có thể cùng con chơi lại trò chơi này “Đã trốn xong chưa?”, “Chưa xong”, “Xong rồi”, thật thú vị.

- Chủ đề khám phá, kích thích trí tưởng tượng:

Có những cuốn ehon còn được dùng như một trò chơi tương tác với trẻ như vừa đọc vừa trò chuyện, hoặc đọc xong sẽ ứng dụng vào thực tế.

Những cuốn ehon tương tác về chủ đề động vật rất hấp dẫn như “Cá vàng trốn ở đâu rồi nhỉ”, và cuốn “Bé trứng”, “Chiếc xe đạp của ai thế nhỉ?” (Ehomebooks) và bộ 3 cuốn ehon “Đi đâu thế”, cuốn ehon “Không phải trái cây đâu” trong bộ 4 cuốn ehon “Chơi cùng Giri - chú bé cơm nắm” (Wabooks).

Ngoài ra cuốn “Ú oà”, “Mông ai đây” trong bộ ehon tương tác song ngữ, và cuốn “Ai đang trốn ấy nhỉ” (Nhã Nam), cuốn “Gà con chạy trốn” (More Production) của tác giả ehon nổi tiếng Nhật Bản Gomi Taro là những cuốn ehon kích thích trí tưởng tượng và rèn kĩ năng quan sát rất tốt cho trẻ.

Cuốn ehon “Mọi người đã dạy tớ” (More Production) dạy trẻ biết rằng mình có thể học được nhiều điều thú vị từ chính cuộc sống, con người quanh mình.

- Chủ đề âm thanh, màu sắc hay hình khối:

Các bố mẹ có thể tham khảo lại chủ đề này trong mục chọn ehon cho trẻ 0-1 tuổi. Ngoài ra ở lứa tuổi này, bố mẹ có thể tham khảo thêm bộ ehon “Làm quen với âm thanh cùng cáo Ken” gồm 3 cuốn “Lộp bộp lộp bộp”, “Rón rén rón rén”, và “Lấp lánh lấp lánh” (Wabooks).

- Chủ đề đồ dùng, ăn uống, hoa quả mà trẻ có thể tương tác cùng:

Ở lứa tuổi này những cuốn ehon miêu tả những hoạt động liên tiếp, có sự biến đổi không ngừng qua mỗi trang sách sẽ vô cùng hấp dẫn các bạn nhỏ. Đó có thể là hành động rơi bịch xuống đất, nứt làm đôi, trốn tìm ở những nơi khó đoán để kích thích trí tò mò và tưởng tượng của con trẻ. Tôi xin giới thiệu một số bộ ehon về thể loại này với rất nhiều chủ đề.

Chủ đề rau củ hoa quả có bộ ehon “Dạo chơi cùng hoa quả” (Thái Hà) gồm 5 cuốn “Táo láng bóng”, “Chuối vàng óng”, “Dưa hấu chín đỏ”, “Trứng lăn tròn”, và “Khoai lang nóng hổi” với những câu nói lặp đi lặp lại có nhịp điệu và từ tượng thanh, diễn biến bất ngờ khiến các bạn thích thú.

Bộ ehon này có thể tiếp tục đọc khi trẻ lên 2-3 tuổi, bởi khi đó trẻ vẫn rất thích thú với những hoạt động liên quan đến chuyện ăn uống và sinh hoạt của mình, rất thích bắt chước theo những động tác được miêu tả trong tranh.

Chủ đề đồ vật có bộ ehon “Đồ vật quanh bé” (Wabooks) gồm 4 cuốn “Cốc Nhỏ”, “Thìa Nhỏ”, “Đĩa Nhỏ”, và “Bát Nhỏ” khơi gợi cho trẻ rất nhiều trí tưởng tượng về những đồ vật sinh hoạt của mình.

- Chủ đề tình cảm để nuôi dưỡng cảm xúc cho trẻ:

Bộ “Chơi cùng Momo” (Thái Hà) có cuốn “Oa oa oa”, 2 cuốn ehon “Bull và Kana” và “Bull chơi trốn tìm” (Ehome- books) sẽ nuôi dưỡng cho trẻ tình bạn với động vật. Cuốn “Mẹ đâu rồi” và “Chúc ngủ ngon”, “Ngủ ngon nhé trăng” (Nhã Nam) là những cuốn ehon kinh điển của thế giới, mỗi lần đọc không chỉ bé mà cả bố mẹ cũng cảm thấy thật ấm áp, dịu dàng. Những cuốn ehon này vẫn có thể tiếp tục đọc khi trẻ lên 3-4 tuổi.

Bộ ehon “Cả nhà thương nhau” (Đinh Tị) gồm 6 cuốn đã được giới thiệu ở độ tuổi 0-1 tuổi vẫn được khuyến khích dành cho trẻ ở độ tuổi 1-2 tuổi.

- Chủ đề nền nếp sinh hoạt:

Những cuốn ehon đọc trước giờ đi ngủ để cho bé cảm giác bình yên có thể kể đến như “Chúc ngủ ngon nhé, Kokko” (Thái Hà), và cuốn “Chúc ngủ ngon” trong bộ ehon Bé mèo Nontan hay cuốn “Ngủ ngon nhé chim cánh cụt”, “Chào mặt trăng” (Ehomebooks).

Cuốn ehon “Cùng đi ị nào” (Ehomebooks) sẽ là một lựa chọn rất đáng yêu để bố mẹ rèn cho trẻ thói quen ngồi bô đi ị.

Để rèn những thói quen sinh hoạt khác cho bé thì bộ ehon “Cùng chơi với bé” (NXB Kim Đồng) gồm 7 cuốn trong đó có các cuốn “Mặc quần áo thật dễ”, “Tự đi vệ sinh nào”, “Chúc bạn ngon miệng” và “Tạm biệt! Tạm biệt” các bố mẹ có thể vừa đọc vừa cho trẻ bắt chước theo. Bộ ehon 5 cuốn “Bé hãy trả lời dõng dạc nhé”, “Vui thật là vui”, “Heo con tập thể dục”, “Tâm trạng của bé thế nào”, và “Đôi bàn tay của bé” (Muki) sẽ là lựa chọn rất phù hợp.

- Từ điển tranh:

Ở lứa tuổi này có rất nhiều cuốn từ điển tranh với hình ảnh đẹp và nội dung đa dạng phong phú để giúp trẻ gia tăng vốn từ vựng và mở rộng thế giới quan. Tôi khuyến khích mua những cuốn từ điển có nguồn gốc từ những nhà xuất bản uy tín ở nước ngoài như cuốn “Ngàn loài động vật” (Nhã Nam) hay series “100 từ đầu đời của bé” (NXB Kim Đồng) có rất nhiều chủ đề như “Xe cộ rộn ràng”, “Nông trại xanh tươi”, “Động vật kì thú”, “Cuộc sống thân thương” và “Số đếm vui nhộn”. Bé nhà tôi rất mê ô tô nên tôi mua bộ từ điển về phương tiện giao thông, với những miếng lật giở rất thú vị. Bộ ehon này có thể tương tác đến khi trẻ lên 3-4 tuổi.

Bộ ehon “Những khám phá đầu tiên của tớ” (Nhã Nam) có rất nhiều chủ đề như ô tô, trang trại, hoa quả… bố mẹ có thể lựa chọn chủ đề mà con yêu thích để mua đọc.

5. Cách chọn ehon cho trẻ 2-3 tuổi

Tâm sinh lí của trẻ 2-3 tuổi

- Độ tuổi này trẻ rất thích vui chơi và vận động.

- Giai đoạn 2-3 tuổi trẻ vừa nghe đọc ehon vừa có thể lí giải được cả câu chuyện đang đọc.

- Đây là giai đoạn rèn nền nếp cho trẻ tốt nhất, từ việc chào hỏi, thói quen ăn uống đúng cách, quy tắc trong sinh hoạt. Chính vì vậy, ở Nhật có rất nhiều tựa ehon được bố mẹ lựa chọn như một công cụ hỗ trợ rèn thói quen sinh hoạt tự lập cho con.

- Giai đoạn này trẻ đang tập nói những câu đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ, hoặc gần 3 tuổi sẽ nói được câu văn dài, diễn đạt được mong muốn của mình.

- Đây cũng là độ tuổi mà trẻ thể hiện rất phong phú những cung bậc cảm xúc cười, khóc, vui… và là độ tuổi phản kháng khiến bố mẹ rất vất vả.

- Trẻ cũng rất hứng thú với những câu chuyện có cốt truyện rõ ràng hơn so với giai đoạn 1-2 tuổi.

- Độ tuổi này năng lực quan sát và tưởng tượng rất tốt, trẻ có thể tiếp thu mọi thứ và rất thích được đọc sách nên bố mẹ hãy lợi dụng ehon để phát triển những năng lực này nhé.

Đặc điểm ehon cho trẻ 2-3 tuổi

- So với các câu chuyện dành cho trẻ ở giai đoạn 1-2 tuổi, ehon ở giai đoạn này đã có tính chất của một câu chuyện với nội dung rõ ràng. Cách diễn đạt trong câu văn cũng đầy đủ chủ ngữ - vị ngữ, sử dụng các liên từ, nghi vấn từ để nối câu. Một đoạn văn có thể có 2-3 câu văn dài hơn thay vì chỉ có 1-2 câu ngắn như ehon dành cho trẻ 1-2 tuổi.

- Giai đoạn này trí nhớ của trẻ rất tốt nên trẻ sẽ rất hứng thú và ghi nhớ rất nhanh những cuốn ehon có nhiều từ mới.

- Những cuốn ehon là những câu chuyện ngắn liên quan đến các chủ đề rèn nền nếp tự lập trong sinh hoạt, các kĩ năng giao tiếp hay các quy tắc trong cuộc sống.

- Mô típ truyện có tính lặp đi lặp lại và các chủ đề rộng hơn bởi giai đoạn này trí tưởng tượng của trẻ đã phong phú hơn.

Những cuốn ehon cho trẻ 2-3 tuổi

Trẻ sẽ rất hứng thú với những cuốn ehon tái hiện lại những sự vật hiện tượng mà trẻ gặp trong đời sống hằng ngày: Ví dụ như hôm nay con đi dã ngoại mà được đọc ehon về dã ngoại, hay con đi vườn bách thú, đi công viên mà được đọc ehon về động vật thì con sẽ càng hứng thú hơn. Có rất nhiều ehon với chủ đề đa dạng tái hiện lại những trải nghiệm của trẻ trong cuộc sống, và qua mỗi câu chuyện đó sẽ nuôi dưỡng cá tính riêng của trẻ.

- Những cuốn ehon kinh điển:

Cuốn “Trường học của Léon” (Nhã Nam) là cuốn ehon kinh điển kể về chuyến phiêu lưu vĩ đại đầu đời của các bé: Bắt đầu đi học mầm non. Ở Việt Nam hầu hết các bạn nhỏ đều đi học từ 2 tuổi, thậm chí là 1 tuổi, nên tôi vẫn để cuốn sách này trong phần giới thiệu cho các bạn 2-3 tuổi, độ tuổi đủ để bắt đầu cảm nhận những trải nghiệm và câu chuyện trong cuốn sách.

Bộ ehon “Pao và những người bạn” (Ehomebooks) là một trong những bộ ehon mà bất cứ bạn nhỏ nào ở Nhật cũng đọc và yêu mến, với những câu chuyện vui nhộn miêu tả đúng tâm lí của lứa tuổi 2-3. Và vì bộ ehon gồm 29 cuốn có rất nhiều chủ đề nên bố mẹ dễ dàng chọn cho bé một số chủ đề mà bé nhà mình yêu thích.

Bộ 3 cuốn ehon “Vì con yêu mẹ”, “Con yêu bố chừng nào”, và “Nhà mình thích ở bên nhau” (Nhã Nam) là bộ ehon về tình cảm gia đình được nhiều bố mẹ yêu thích những năm qua.

Cuốn “Xe tuần tra cố lên nhé” (Thái Hà) kể về hành trình của xe tuần tra đuổi theo một xe cướp đã cướp đá quý ở một tiệm vàng bạc đá quý. Câu chuyện khiến mọi trẻ em đều say mê, đặc biệt là các bạn trai, vì nó khơi gợi trong tâm hồn mỗi đứa trẻ tinh thần “Cái thiện bao giờ cũng chiến thắng cái ác”. Đi cùng bộ này còn có các cuốn “Tiến lên xe cứu hỏa có thang” cũng là những câu chuyện giàu tính nhân văn.

Cuốn “Ngủ ngon nhé Khỉ Đột” (Nhã Nam) là cuốn ehon đáng yêu và hài hước kinh điển trên thế giới kể về chú Khỉ Đột tinh nghịch đã lấy trộm chìa khóa và mở cửa cho tất cả các loài thú đi vào nhà bác bảo vệ sở thú để ngủ, và cái kết rất bất ngờ.

Cuốn ehon “Tất cả đều đi ị” và “Chuyện xì hơi” (Ehomebooks) là những cuốn ehon hài hước và đáng yêu, nói về những chủ đề mà người lớn Việt Nam chúng ta hay ngại và bỏ qua, nhưng chính câu chuyện về những đề tài gần gũi với cơ thể mình như thế này lại vô cùng hấp dẫn con trẻ, và trẻ cảm nhận chuyện đó rất bình thường.

- Chủ đề nuôi dưỡng cá tính và sự tự chủ:

2-3 tuổi là giai đoạn mà trẻ rất muốn được tự mình làm, vì thế đọc những cuốn ehon về chủ đề này sẽ kích thích tính tự chủ bên trong trẻ.

Khi đọc cuốn “Trước khi đi dã ngoại” (Ehomebooks), trẻ sẽ muốn được tự mình làm giống như cô bé Ayako trong truyện. Các cuốn ehon “Đi thẳng đi thẳng” hay “Bạn Voi đi dạo” và “Châu chấu đi dạo” (More Production) sẽ tái hiện những trải nghiệm thú vị của trẻ trong khung cảnh tự nhiên của một buổi đi dạo đầy thú vị. Cuốn “Cùng chơi xích đu”, “Thổi bong bóng kẹo cao su” trong bộ “Bé mèo Nontan” (Ehomebooks) và “Cửa hàng của Kokko”, “Cọ má cọ má nào” trong bộ “Chơi cùng Momo” (Thái Hà) cũng là những lựa chọn phù hợp.

- Chủ đề vui chơi vận động và những câu chuyện trong sinh hoạt hằng ngày:

Bộ ehon “Chơi cùng Momo” (Thái Hà) có những cuốn “Nhào bùn cùng Momo”, hay “Cọ má cọ má nào”.

Bộ “Pao và những người bạn” (Ehomebooks) có những cuốn ehon rất dễ thương về chủ đề này như “Đoàn tàu xình xịch”, “Buổi đi dạo vui vẻ”, “Quả bóng đâu rồi nhỉ?”, và “Cùng chơi trốn tìm” là những câu chuyện sẽ cho trẻ trải nghiệm thú vị khi vui chơi cùng các bạn.

Cuốn “Yoga cùng muông thú” (Thái Hà) tuy đã được giới thiệu ở phần dành cho trẻ 1-2 tuổi nhưng ở độ tuổi này hay lớn hơn trẻ vẫn rất thích được bắt chước theo các động tác ở trong đó.

- Chủ đề cảm xúc, tâm lí ở giai đoạn phản kháng:

Ở giai đoạn con 2-3 tuổi, nhiều bố mẹ sẽ rất căng thẳng vì những cơn mè nheo, ăn vạ của con, vì thế tìm đọc những cuốn ehon liên quan đến những câu chuyện phản kháng hoặc thể hiện tâm trạng, cảm xúc của trẻ sẽ giúp bố mẹ biết cách trò chuyện với con hơn. Ehon về chủ đề này thường xoay quanh một nhân vật chính và những tình huống rắc rối xảy đến.

Bộ ehon “Bé mèo Nontan” (Ehomebooks) là câu chuyện về bé mèo với đủ những trò lí lắc giống hệt các bạn nhỏ, nên khi đọc, trẻ con cảm thấy thật gần gũi vì dường như câu chuyện đang viết về chính bản thân mình. Có thể kể đến những cuốn như “Tè dầm”, “Nontan bừa bộn” hay “Chúc ngủ ngon”. Bộ ehon “Pao và những người bạn” (Ehomebooks) có cuốn “Pao cũng muốn được ốm”.

Bộ ehon “Những người bạn ngộ nghĩnh” (Nhã Nam) có những cuốn rất dễ thương cho độ tuổi này như “Mèo con tè dầm”, “Chiếc chăn thơm”, và “Vịt con ăn sao”, “Mỏ dẹt và mỏ nhọn”.

- Chủ đề về tình cảm gia đình:

Cuốn ehon “Dù sao đi nữa mẹ vẫn yêu con” (Ehomebooks) có lẽ là cuốn ehon thật phù hợp để các bố mẹ cùng đọc với con sau những câu hỏi “Con nghịch thế mẹ có yêu con không” để con cảm nhận được tình yêu vô điều kiện của cha mẹ.

Bộ ehon gồm 4 cuốn “Vì sao tớ yêu mẹ”, “Vì sao tớ yêu bố”, “Vì sao tớ yêu bà”, và “Vì sao tớ yêu ông” (NXB Kim Đồng) như những lời thủ thỉ dành cho bố mẹ và con cái cùng trò chuyện mỗi tối trước khi đi ngủ.

Bộ ehon gồm 4 cuốn “Gia đình tớ”, “Mẹ tớ” “Ông tớ”, và “Con ma nhà tớ” (Ehomebooks) lại khơi gợi cho trẻ suy nghĩ sâu sắc hơn, quan tâm nhiều hơn đến những người thân của mình.

Lấy hình ảnh từ động vật, bộ 2 cuốn ehon “Tình yêu trong thế giới muôn loài - Mẹ yêu con” và “Tình yêu trong thế giới muôn loài - Bố yêu con” (Taka Books) là câu chuyện đáng yêu, giàu cảm xúc để bé cảm nhận tình yêu qua những hình ảnh trực quan từ động vật, mở rộng thế giới quan của mình.

Những cuốn ehon này bố mẹ vẫn có thể đọc khi trẻ lên 3-4 tuổi.

- Những cuốn ehon hài hước và đọc để cười:

Những cuốn ehon sẽ cho bố mẹ và con cái những phút giây thật hạnh phúc như “Cầu trượt thật dài” (Ehomebooks) kể về thế giới cầu trượt vô cùng phong phú với những tình huống hài hước, và cuốn “Ngủ ngon nhé Khỉ Đột” (Nhã Nam) về câu chuyện chú Khỉ Đột lén lấy trộm chìa khóa rồi dắt cả đàn thú đi vào nhà bác bảo vệ sở thú để ngủ và cái kết bất ngờ. Cuốn “Sư tử và bao nhiêu là bím tóc” trong bộ ehon “Những người bạn ngộ nghĩnh” (Nhã Nam) khiến các bạn rất thích thú khi nhìn thấy những bím tóc xinh xinh của tất cả các loài vật.

Ngoài ra còn cuốn “Bạn Voi đi dạo” (More Production) kể về chuyến đi dạo của Voi và các bạn sẽ rất hấp dẫn các bạn nhỏ vì yếu tố bất ngờ và hài hước.

- Nuôi dưỡng ngôn ngữ và tâm hồn thông qua những câu chuyện:

Cuốn ehon “Chuyện to chuyện nhỏ thủ thỉ rù rì” (Crabit Kidbooks) là một cuốn sách rất giàu chất thơ, tính nhân văn để nuôi dưỡng tâm hồn cho bé. Cuốn “Ngủ ngon nhé trăng” (Nhã Nam) mà tôi đã giới thiệu ở phần dành cho trẻ 1-2 tuổi cũng có thể đọc khi con lên 2-3 tuổi.

Bộ ehon đồng thoại “Những người bạn ngộ nghĩnh” (Nhã Nam) có cuốn “Bàn tay ngòn ngọt” hay “Nhà ô”, “Ánh mặt trời của Gấu con”, “Hổ con mông to”, “Sư tử hóa to hóa nhỏ”, và “Căn nhà biết đi”, “Anh Cua thợ may”, và “Một ngôi nhà và một viên gạch” không chỉ là những câu chuyện giúp trẻ nuôi dưỡng ngôn ngữ mà thông điệp nhân ái, giàu nhân văn trong đó sẽ nuôi dưỡng tâm hồn cho trẻ.

Hai cuốn ehon “Bác sĩ An-tôn” và “Bác sĩ An-tôn, Em bé đây” (More Production) là những câu chuyện rất ấm áp về sự quan tâm, sẻ chia của các bạn động vật với bác sĩ An-tôn yêu quý.

- Chủ đề phương tiện giao thông:

Đây là chủ đề mà những bạn nhỏ từ 2 tuổi trở lên sẽ thích mê. Các cuốn về các phương tiện giao thông như “Cùng chơi trốn tìm 2 – Phương tiện giao thông” (Ehomebooks), “Đi dã ngoại trời mưa”, “Xe bus ping pong đi biển”, “Cùng đi dã ngoại nào” và “Xe tuần tra cố lên nhé” (Thái Hà), cuốn ehon “Bác lái xe buýt Voi” và “Bạn tàu điện ngầm Ginchan” (NXB Kim Đồng), “Kẹt xe lâu quá vậy” (Nhã Nam) sẽ đem đến cho trẻ những trải nghiệm thực tế trong cuộc sống.

- Chủ đề màu sắc, hình khối:

Bố mẹ có thể tham khảo lại những cuốn ehon về chủ đề này ở mục ehon dành cho trẻ ở độ tuổi 0-1 tuổi và 1-2 tuổi.

Khi trẻ bước vào giai đoạn gần 3 tuổi, khả năng lí giải câu chuyện cũng tốt hơn và thói quen đọc ehon cũng đã hình thành, bố mẹ nên bắt đầu chuyển sang những cuốn ehon có nội dung phức tạp hơn.

- Chủ đề nền nếp tự lập trong sinh hoạt:

Cuốn “Mặc được rồi, mặc được rồi” hay “Tất cả đều đi ị”, “Chuyện xì hơi”, và “Cùng đánh răng nào”, “Cùng nhau dọn dẹp”, “Cùng đi mua sắm” trong bộ “Pao và những người bạn” (Ehomebooks), “Xếp hàng làm gì thế” (Nhã Nam) sẽ giúp trẻ hình thành thói quen tự lập.

Bộ ehon “Những người bạn ngộ nghĩnh” (NXB Kim Đồng) gồm 8 cuốn “Cảm ơn bạn Cà Chua”, “Chúc các bạn ngủ ngon”, “Tớ có giỏi không nào”, “Cho tớ xin lỗi nhé”… là những cuốn ehon có màu sắc rất tươi sáng, nội dung đầy tính nhân văn, dạy trẻ những thói quen tốt trong cuộc sống.

- Từ điển tranh:

Bố mẹ có thể tham khảo lại phần từ điển tranh dành cho trẻ 1-2 tuổi, vì những cuốn từ điển sẽ có nhiều cách tương tác dựa trên sự phát triển về nhận thức của trẻ ở mỗi độ tuổi khác nhau.

Bộ từ điển tranh “Nhà thông thái nhỏ Larousse” (Nhã Nam) đến từ NXB nổi tiếng Larousse với nội dung ngắn gọn và hình ảnh đẹp rất phù hợp với các bạn 2-4 tuổi. Bố mẹ có thể tham khảo các chủ đề “Vũ trụ rộng lớn”, “Cơ thể khoẻ mạnh”, “Thuyền bè xe cộ”, “Trái Đất mến yêu”, “Em muốn nuôi chó”, “Những con thú non”, “Khủng long bí hiểm”.

Ngoài ra series “Cuốn sách khổng lồ - Big Book” (Đinh Tị) gồm 15 cuốn với 15 chủ đề khác nhau là một bộ từ điển sách tranh đầu đời rất hữu ích dành cho trẻ.

Mỗi cuốn sách không chỉ có hình ảnh rõ nét, mà còn có những trang sách gấp to khổng lồ khiến trẻ rất bất ngờ. Bố mẹ có thể lựa chọn trong số đó những chủ đề mà bé nhà mình quan tâm. Cuốn sách này trẻ có thể tương tác cho đến khi trẻ 5 tuổi.

6. Cách chọn ehon cho trẻ 3-4 tuổi

Tâm sinh lí của trẻ 3-4 tuổi

- Trong giai đoạn này trí nhớ và ngôn ngữ của trẻ phát triển vượt trội, khả năng ghi nhớ và tập trung cũng tiến bộ vượt bậc so với giai đoạn 2-3 tuổi nên trẻ có thể ngồi kiên nhẫn lắng nghe được một câu chuyện từ đầu đến cuối.

- Thích đặt câu hỏi “Vì sao”, “Tại sao”… bất cứ lúc nào, bất cứ vấn đề gì gặp phải, đó chính là đặc điểm nổi bật ở lứa tuổi này.

- Trẻ bắt đầu thấu hiểu được cảm xúc của người đối diện. Khi được hơn 3 tuổi, trẻ sẽ rất thích được chơi theo nhóm bạn thay vì chơi một mình. Trẻ không còn chỉ tập trung vào mỗi bản thân mình mà đã biết quan tâm đến bạn bè và trường mẫu giáo. Chính vì thế mà những kĩ năng giao tiếp xã hội của trẻ bắt đầu phát triển ở lứa tuổi này. Trẻ sẽ rất hứng thú và hào hứng với những câu chuyện có chủ đề liên quan đến bản thân, mối quan hệ xã hội và thế giới xung quanh mình.

- Đây cũng là giai đoạn mà cái tôi và sự phản kháng của trẻ rất mạnh, trẻ có chính kiến rõ ràng với những gì mình thích và không thích. Trẻ cũng rất muốn được thử thách, được tự mình làm, tự trải nghiệm.

Giai đoạn này bố mẹ cần dành nhiều thời gian để đọc ehon cho con, vì đây là thời kì quan trọng để rèn cho trẻ sự tập trung, nuôi dưỡng về mặt cảm xúc và nhận thức.

Đặc điểm ehon cho trẻ 3-4 tuổi

- Ehon dành cho trẻ từ 3 tuổi trở lên sẽ tập trung vào nội dung câu chuyện, một câu chuyện có cốt truyện và tình tiết để từ đó sẽ giúp nuôi dưỡng về cảm xúc và tư duy, nhận thức cho trẻ.

- Nội dung truyện đơn giản và dễ hiểu. Các nhà giáo dục Nhật khuyên rằng ehon dành cho trẻ ở độ tuổi này nên nằm trong khoảng 20-36 trang chứ không nên quá dài. Và đoạn văn trong một trang không nên quá 5-8 dòng.

- Tranh vẫn cần phải minh hoạ theo nội dung truyện để trẻ có thể hiểu được câu chuyện khi nhìn hình ảnh.

- Những câu chuyện xoay quanh nhân vật chính có thể là động vật, là người thật… liên quan đến những chủ đề về thời tiết, về các sự kiện lễ hội, những trải nghiệm trong cuộc sống hằng ngày sẽ khiến trẻ rất hào hứng.

- Các câu chuyện sẽ theo mô típ lặp đi lặp lại để giúp trẻ ghi nhớ.

Những cuốn ehon cho trẻ 3-4 tuổi

- Những cuốn ehon kinh điển:

Có một số cuốn ehon được xuất bản ở Việt Nam là những cuốn ehon thuộc hàng kinh điển trên thế giới. Cho dù ở thời đại nào đi nữa, ở nền văn hóa nào đi nữa thì những cuốn ehon kinh điển vẫn xứng đáng có mặt trong tủ sách nhà bạn, bởi giá trị giáo dục và tính nhân văn sâu sắc của nó trường tồn cùng thời gian. Hồi còn ở bên Nhật không biết nên chọn những cuốn ehon nào, tôi vẫn thường hay tham khảo danh sách những cuốn ehon kinh điển, hoặc những cuốn ehon đặc sắc (cả ehon Nhật và ehon nước ngoài) mà Hiệp hội Thư viện và Trường học Nhật Bản khuyến đọc. Tôi xin được kể một vài cuốn ehon nằm trong danh sách ấy đã được xuất bản ở Việt Nam.

Cuốn “Chú sâu háu ăn” (Ehomebooks) là cuốn ehon nổi tiếng trên toàn thế giới mà bố mẹ có thể bắt đầu đọc cho con từ 3 tuổi trở đi và có thể đọc đi đọc lại kể cả khi con đã 5-6 tuổi. Nó không chỉ là cuốn ehon dạy trẻ kiến thức khoa học về vòng đời của sâu mà còn là một bức tranh nghệ thuật nhiều màu sắc, là một giáo cụ tương tác để kể chuyện rất tuyệt vời về đồ ăn, về các ngày trong tuần, về số đếm…

Cuốn “Chuyến đi dạo của cô gà mái Rosie” (Ehomebooks) thực sự hài hước và cuốn hút vì sự tình cờ ngẫu nhiên của cô gà mái đã dạy cho cáo những bài học nhớ đời.

Cuốn “Làn hơi ấm” (Nhã Nam) là câu chuyện cảm động về tình yêu thương với câu nói nổi tiếng “Mọi tình yêu trên thế gian đều bắt nguồn từ mẹ”.

Bộ ehon “Cá Voi đêm bão” (NXB Kim Đồng) gồm cuốn “Cá voi đêm bão” và “Cuộc giải cứu mùa đông” là những cuốn ehon sẽ nuôi dưỡng cho trẻ trái tim ấm áp, biết yêu thương động vật. Câu chuyện giàu chất thơ kể về hành trình Nim cứu chú cá voi, và chú cá Voi cứu lại Nim đã hấp dẫn mọi trẻ em suốt thời gian qua.

Ehon Nhật Bản có những cuốn rất nổi tiếng như:

“Trường mẫu giáo của chú voi Grumpa” (Ehomebooks), đó là câu chuyện về những lần thất bại của Grumpa, nhưng cậu ấy không bỏ cuộc, để rồi cuối cùng Grumpa cũng đã tìm ra được sứ mệnh của cuộc đời mình, một công việc phù hợp với bản thân. Người lớn chúng ta dường như cũng có thể thấy hình ảnh mình ở trong đó.

Bộ ehon “Guri và Gura” (IPM) gồm 4 cuốn “Guri và Gura”, “Quái vật biển cả của Guri và Gura”, “Chuyến dã ngoại của Guri và Gura”, và “Vị khách bí ẩn của Guri và Gura”. Khi đọc bộ ehon này, con trai tôi đã hỏi: Mẹ ơi, sao hai bạn chuột Guri và Gura sướng thế, toàn được ăn và đi chơi thôi. Con cũng muốn được như các bạn ấy. Vậy là bố mẹ sẽ đủ hiểu rằng chỉ cần đọc bộ ehon mình sẽ biết được cả bầu trời mơ ước của con trẻ là gì. Rất dung dị nhưng đầy tính nhân văn và tình yêu thương. Đây là bộ ehon vô cùng nổi tiếng mà hầu như người Nhật nào cũng đã từng được đọc qua.

“Chiến công đầu tiên của bé Mi” (Ehomebooks): cuốn ehon đã tạo cảm hứng để một chương trình truyền hình làm phóng sự về trải nghiệm trẻ em lần đầu tiên tự đi chợ giúp bố mẹ. Cuốn ehon đã khơi gợi tính tự lập, muốn được trải qua thử thách bên trong con người trẻ.

- Chủ đề khẳng định bản thân, xây dựng tính tự chủ:

“Chester dũng cảm”, và “Nụ hôn tạm biệt” trong series “Nụ hôn trên bàn tay” (Ehomebooks) và cuốn “Cậu không hề bé nhỏ” (Crabit Kidbooks) là những cuốn ehon rất hay để trò chuyện với trẻ về khẳng định bản thân và nuôi dưỡng tính cách độc lập, tự tin, tự chủ ở trẻ.

Bộ ehon “Chuột Típ” (NXB Kim Đồng) kể về câu chuyện của nhân vật chuột Típ, những tình huống mà mỗi đứa trẻ đều nhìn thấy chính bản thân mình trong giai đoạn phản kháng. Bố mẹ có thể tìm đọc những cuốn theo chủ đề bé nhà mình yêu thích.

- Chủ đề tình yêu, tình cảm anh em trong gia đình:

Ngoài cuốn ehon “Con yêu bố chừng nào” (Nhã Nam) đã được giới thiệu ở phần ehon cho trẻ 2-3 tuổi thì series “Nụ hôn trên bàn tay” (Ehomebooks) kể về 3 mẹ con gấu mèo thực sự là những câu chuyện rất đáng yêu và ngọt ngào về tình yêu trong gia đình. “Nụ hôn trên bàn tay” thực sự là cuốn ehon ấn tượng nhất với tôi bởi nhờ đọc cuốn ehon này Bon đã bắt chước theo cầm tay mẹ và hôn vào bàn tay những lúc cậu muốn thể hiện tình yêu với mẹ. Ngọt lịm phải không bố mẹ nhỉ?

Tình cảm bố mẹ và con cái: Bộ ehon nồng ấm của Imoto Yoko, tác giả ehon vô cùng nổi tiếng của Nhật, có cuốn “Trên đôi chân của cha” (Nhã Nam) kể về gia đình chim cánh cụt hoàng đế với những câu nói thật sâu đậm “Dù có lạnh đến đâu, dù có đói chừng nào, cũng quyết không bỏ cuộc. Dù phải đánh đổi mạng sống, cũng sẽ bảo vệ con mình”. Chẳng phải chỉ có cha mẹ mới làm được như vậy hay sao?

Cuốn “Thỏ con tập làm mẹ” (Thái Hà) là câu chuyện đầy cảm xúc trong thế giới trẻ thơ “Làm mẹ là như thế nào”.

“Bé bỏng ơi bố ở bên con” (Crabit Kidbooks) là câu chuyện ngọt ngào giữa bố và con gái. Tuy truyện ít lời thoại nhưng lại hàm chứa nội dung sâu sắc.

Hai cuốn “Trái tim của mẹ” và “Bàn tay của bố” (NXB Kim Đồng) là những cuốn ehon giúp vun đắp tình yêu giữa bố mẹ và con cái rất ngọt ngào và ấm áp thông qua những câu chuyện gần gũi trong cuộc sống của chính gia đình tác giả.

Tình cảm anh chị em: Khi trong nhà có thêm một em bé nữa, làm thế nào để anh chị yêu thương em bé là vấn đề rất nhiều bố mẹ đau đầu. Nếu bố mẹ đọc một vài cuốn ehon về chủ đề này như “Các cậu muốn có em không?” (NXB Kim Đồng) là cuốn ehon rất hài hước về cậu bé vẽ tranh để “rao bán em”, nhưng rồi qua những trò chơi cậu nhận ra rằng mình yêu em rất rất nhiều.

Hay cuốn “Chiếc túi đầy ắp những nụ hôn” (Ehomebooks) sẽ dạy cho các bạn nhỏ biết chia sẻ tình yêu của mẹ với em mình. Hai cuốn ehon “Asae và em gái bé nhỏ”, “Em gái bị ốm” (Ehomebooks) đều là những cuốn ehon nhẹ nhàng về tình cảm chị em.

Tình cảm giữa cháu - ông bà: Cuốn ehon “Bà ơi cháu rất muốn gặp bà” (Ehomebooks) của tác giả ehon nổi tiếng bậc nhất Nhật Bản - Gomi Taro là cuốn ehon vừa giàu cảm xúc lại vừa độc đáo bất ngờ như chính phong cách sáng tác của tác giả. Hai bà cháu Youchan sống ở hai nơi xa nhau, một ngày nọ cả hai cùng muốn gặp nhau, thế là một người thì lên xe buýt, một người thì lên xe điện… và rồi trải qua rất nhiều sự kiện, họ đã gặp nhau trong tình huống thật bất ngờ.

Cuốn “Ông tớ” (Ehomebooks) là cảm nhận của một người cháu khi nhận ra ông của mình đang già đi, với những câu thoại rất ngắn nhưng lại chứa nhiều cảm xúc và khiến mỗi chúng ta đều phải suy nghĩ.

- Chủ đề về yêu thương và nuôi dưỡng tâm hồn:

Cuốn “Chiếc ghế tốt bụng” (Thái Hà), “Chiếc găng tay” (Nhã Nam) là những câu chuyện rất cảm động dạy trẻ về lòng yêu thương, biết quan tâm đến những người xung quanh.

Lấy động vật làm đề tài để nói về tình yêu thương thì cuốn “Gấu mèo Chester và quả sồi đong đầy kỉ niệm” và “Cá voi con ơi lớn nhanh nào” (Ehomebooks), “Cây sồi”, “Báu vật của Neru và Mari” (Thái Hà), “Hạt da trời” (More Production) là những cuốn ehon rất giàu chất thơ.

Series ehon “Nuôi dưỡng tâm hồn” (Viện giáo dục Shichida) có bộ “Thỏ con”, “Gà con” và “Gấu con” là những câu chuyện rất hay để giáo dục trẻ về tình yêu và lòng trung thực, giữ lời hứa, biết quan tâm đến người khác.

- Chủ đề kích thích sự sáng tạo và trí tưởng tượng:

Trong chủ đề này tôi khuyến khích bố mẹ tìm đọc những cuốn ehon của hoạ sĩ nổi tiếng bậc nhất Nhật Bản – Gomi Taro với những tác phẩm có nội dung vô cùng độc đáo và sáng tạo. Những câu chuyện trong tác phẩm của ông tuy ít lời thoại nhưng ẩn chứa nhiều bài học thú vị, sâu sắc và hài hước mà bố mẹ có thể tương tác trò chuyện cùng con. Tôi xin giới thiệu một số cuốn ehon kích thích sự sáng tạo ở trẻ như “Nếu là cậu thì làm thế nào”, “Những người bạn trên cơ thể”, hay “Đi đến tận đâu”, “Tớ và tớ”, “Giống nhau nhỉ?” (More Production).

“Gõ nhẹ vào thân cây kì diệu” (Crabit Kidbooks) và “Vui chơi với mưa” (Nhã Nam) sẽ là những cuốn ehon rất tuyệt vời để kích thích trí tưởng tượng của trẻ và giúp bố mẹ và con cái tương tác, trò chuyện với nhau để nuôi dưỡng ngôn ngữ.

Bộ ehon 4 cuốn “Tòa nhà 100 tầng” (Ehomebooks) với “Tòa nhà 100 tầng” “Tòa nhà 100 tầng dưới biển”, “Tòa nhà 100 tầng dưới lòng đất”, và “Tòa nhà 100 tầng trên bầu trời” sẽ kích thích trí tưởng tượng và cung cấp cho trẻ rất nhiều kiến thức bổ ích, cùng hình ảnh màu sắc rất đẹp.

- Chủ đề truyện cổ tích:

Giai đoạn từ 3 tuổi trở đi việc đọc truyện cổ tích sẽ kích thích trí tưởng tượng rất tốt cho trẻ. Có thể kể đến những câu chuyện cổ tích được các bạn 3-4 tuổi yêu mến như “Nhổ củ cải”, “Ba chú lợn con”.

- Chủ đề về phương tiện giao thông:

“Ngủ ngon nhé, Công trường!” (Nhã Nam), series về phương tiện giao thông như “Xe tuần tra cố lên nhé”, “Tàu điện di chuyển nào”, “Xe điện tới rồi”, “Cố lên xe cứu hỏa”, “Xe bus ping pong đi biển” (Thái Hà) là những cuốn mà tất cả các bạn nhỏ đều rất thích. Series 6 cuốn về “Thế giới xe công trình” (NXB Kim Đồng) gồm “Xe xúc siêu phàm”, “Xe cẩu tốt bụng”, “Xe ben tài giỏi”, “Xe chở nước đáng mến”, “Xe nâng cừ khôi” và “Xe trộn bê tông vất vả”, mỗi câu chuyện sẽ giúp trẻ hiểu thêm về vai trò của từng chiếc xe.

Series “Xe tải Đỏ” (Nhã Nam) là câu chuyện xoay quanh bạn Xe tải Đỏ với những người bạn khác. Ở câu chuyện này các bé sẽ được học về tình bạn, về sự cố gắng để vượt qua chính mình.

- Chủ đề về tình bạn và vui chơi tập thể:

Cuốn “Người bạn mới của Kokko” (Thái Hà), “Kết bạn với tớ nhé” và “Món quà từ cửa sổ”, “Gấu Mèo Chester và kẻ bắt nạt to xác xấu xa” (Ehomebooks) là những cuốn ehon rất hay nói về tình bạn. Ngoài ra, ở lứa tuổi này trẻ thường thích những câu chuyện theo bộ xoay quanh một nhóm bạn hay một nhân vật trung tâm với những câu chuyện diễn ra trong đời sống hằng ngày của trẻ. Tôi xin giới thiệu những bộ ehon dành cho độ tuổi 3-4 đã được phát hành ở Việt Nam một thời gian dài và được các bạn nhỏ rất yêu thích.

Bộ ehon “10 chú ếch” (Ehomebooks) là những câu chuyện về tình bạn vô cùng sinh động xoay quanh cuộc sống của 10 chú ếch ở đầm Quả Bầu.

Còn bộ ehon “Pao và những người bạn” (Ehomebooks) là câu chuyện xoay quanh những trò chơi trong cuộc sống hằng ngày của các bạn voi Pao, Vịt, Thỏ, Cá Sấu, và Chim Cánh Cụt.

Bộ ehon “Voi và Lợn” gồm 16 tập là những câu chuyện hài hước đầy tiếng cười về tình bạn.

Cuốn “Elmer và bạn bướm” trong bộ ehon “Elmer và những người bạn” (Pingbooks) sẽ dạy cho trẻ biết cách giúp đỡ bạn khi gặp khó khăn.

Bộ ehon “Nezumi - Chú chuột đáng yêu” (NXB Kim Đồng) kể về nhân vật chuột Nezumi với những tình huống tinh nghịch đúng với tính cách trẻ con.

Đối với những bộ ehon nhiều tập như thế này, các bố mẹ nên lựa chọn một vài tập phù hợp với tính cách của bé nhà mình để đọc trước.

- Chủ đề kĩ năng sống:

Giai đoạn từ 3 tuổi trở lên trẻ rất cần được rèn những kĩ năng trong sinh hoạt hằng ngày. Đó là thói quen chào hỏi, thói quen tự lập, tự phục vụ bản thân, hay những kiến thức về sức khỏe. Bố mẹ có thể tham khảo lại một số ehon ở phần dành cho trẻ 2-3 tuổi. Ngoài ra, bộ ehon Nhật Bản về kĩ năng sống gồm 4 cuốn “Chào hỏi lịch sự”, “Đánh răng súc miệng”, “Bé trai đi toilet”, “Bé gái đi toilet” (Nhã Nam) rất phù hợp với trẻ.

Bộ ehon “Những trải nghiệm đầu tiên của bé” (NXB Phụ nữ) gồm 9 cuốn “Bé đi máy bay”, “Đón chào em bé”, “Bé đi bệnh viện”, “Bé đi bác sĩ”, “Bé chuyển nhà”, “Bé dự tiệc”, “Cún cưng của bé”, “Bé đi nha sĩ”, “Bé đi học” đem đến cho trẻ những trải nghiệm đầu đời với rất nhiều bài học hữu ích về các kĩ năng trong cuộc sống.

- Ehon kỹ năng nuôi dưỡng cảm xúc:

Bộ ehon với chủ đề “Phát triển trí tuệ cảm xúc” (Nhã Nam) gồm 6 cuốn “Cảm xúc của con màu gì?”, “Chúng mình tôn trọng cơ thể và cảm xúc của nhau”, “Con được là chính mình”, “Con kiên trì, con không bỏ cuộc”, “Gấu ơi, con lo lắng đến chừng nào” và “Sự tử tế đẹp như bông hoa” sẽ là những cuốn cẩm nang hữu ích hỗ trợ cha mẹ trò chuyện cùng con về cảm xúc, rất phù hợp với trẻ từ 3-4 tuổi trở lên.

- Ehon khoa học cơ thể:

Các cuốn ehon “Tất cả đều đi ị”, “Chuyện xì hơi” và “Chuyện những chiếc răng” (Ehomebooks) là những câu chuyện mà kiến thức khoa học được lồng ghép một cách hài hước để hấp dẫn các bạn nhỏ.

Ngoài ra bộ ehon “Tớ yêu cơ thể mình” (NXB Kim Đồng) gồm 8 cuốn sẽ dạy cho trẻ những bài học về sức khỏe kích thích trí tò mò và giúp trẻ nhận thức về bản thân, có thói quen sinh hoạt lành mạnh.

- Từ điển tranh và ehon khoa học:

Bố mẹ có thể tham khảo lại ở phần từ điển tranh dành cho trẻ 2-3 tuổi.

Từ điển: Ngoài “Cuốn sách khổng lồ - Big Book” (Đinh Tị) gồm 15 cuốn thì ở độ tuổi này còn có một số cuốn truyện cung cấp kiến thức rất thú vị cho trẻ.

Bộ “Cuốn sách đầu đời tuyệt đẹp” (Nhã Nam) gồm 4 cuốn “Ngày và đêm”, “Bốn mùa”, “Hoa cỏ”, “Cuộc sống dưới lòng đất” với hình ảnh minh hoạ rất đẹp sẽ là những cuốn từ điển đầu đời giúp trẻ bắt đầu làm quen với những chủ đề tự nhiên gần gũi với cuộc sống của mình.

Cuốn “Chúng tớ được sinh ra và lớn lên như thế nào” (CTCP Mỹ thuật và Truyền thông) kể về quá trình sinh sản và lớn lên của những con vật gần gũi quanh bé như con gà, con lợn, cún con, ếch con… rồi đến cả những người bạn ở đồng cỏ hoang dã như sư tử, hươu, cá sấu, voi…

Ehon khoa học: Bộ “Cuốn sách lớn rực rỡ” (Nhã Nam) là một trong những lựa chọn tuyệt vời cho bé ở độ tuổi này. Đúng như tên gọi, màu sắc trong cuốn sách vô cùng rực rỡ. Bộ sách được chia ra rất nhiều chủ đề nhỏ mà các bé yêu thích như “Xe cộ”, “Màu sắc”, “Bác sĩ”, “Lính cứu hoả”, “Phi công”, “Cảm xúc”, “Đầu bếp”, “Bốn mùa”, “Giáo viên”, “Kĩ năng”, “Loài vật”, và “Giác quan”.

Các câu hỏi vì sao: Để trả lời cho hàng vạn câu hỏi tại sao ở lứa tuổi lên 3 thì 2 cuốn “150 câu hỏi tại sao?” và “150 câu hỏi như thế nào?” (Nhã Nam) với các chủ đề về thế giới tự nhiên, thế giới động vật, cơ thể và cuộc sống, vũ trụ, sẽ giải đáp và kích thích sự tò mò ham hiểu biết của trẻ. Phần hình ảnh rất đẹp và nội dung giải thích không quá dài sẽ phù hợp với lứa tuổi này.

Ngoài ra bộ ehon “Bách khoa thư nhí” (NXB Kim Đồng) với 20 chủ đề từ thiên nhiên, hiện tượng tự nhiên, cơ thể người, môi trường… sẽ cung cấp cho trẻ rất nhiều kiến thức và bố mẹ cũng dễ dàng lọc được nội dung mà mình quan tâm hơn. Nội dung sách sẽ vẫn phù hợp khi trẻ lên 4-5 tuổi.

7. Cách chọn ehon cho trẻ 4-5 tuổi

Tâm sinh lí của trẻ 4-5 tuổi

- Ngôn ngữ của trẻ rất phát triển, trẻ có thể diễn đạt những suy nghĩ và cảm nhận của mình một cách mạch lạc.

- Đây là lứa tuổi mà trí tưởng tượng của trẻ rất phong phú, đặc biệt là những câu chuyện về thế giới thần bí, hay phiêu lưu mạo hiểm sẽ khiến trẻ cực kì hứng thú.

- Trẻ biết suy nghĩ và quan tâm đến cảm xúc mọi người xung quanh một cách sâu sắc hơn, đặc biệt là trong mối quan hệ với bạn bè hay anh chị em, trẻ đã biết cách thỏa hiệp để cùng chơi.

Đặc điểm ehon cho trẻ 4-5 tuổi

- Những cuốn ehon dành cho trẻ 4 tuổi thường sẽ có chủ đề tưởng tượng, phiêu lưu mạo hiểm để kích thích thế giới quan của trẻ.

- Những cuốn ehon có cốt truyện rõ ràng với nhiều tình tiết hơn, nội dung dài, nhiều chữ hơn, và ngay cả người lớn đọc cũng thích. Các câu văn đẹp để nuôi dưỡng ngôn ngữ và tâm hồn cho trẻ. Năng lực cảm nhận và thẩm thấu văn chương sẽ bắt đầu từ giai đoạn này trở đi.

- Những cuốn ehon cung cấp kiến thức để mở rộng thế giới quan cho trẻ, kích thích sự tò mò và ham học hỏi.

Những cuốn ehon cho trẻ 4-5 tuổi

Bố mẹ vẫn có thể tham khảo lại một số cuốn ehon theo các chủ đề được giới thiệu ở độ tuổi 3-4 tuổi.

- Những cuốn ehon kinh điển:

Những cuốn ehon kinh điển như “Chú sâu háu ăn”, “Làn hơi ấm” hay bộ ehon “Guri và Gura”, “Chiến công đầu tiên của bé Mi”, “Trường mẫu giáo của chú Voi Grumpa” hay series “Nụ hôn trên bàn tay”, “Cá voi đêm bão” tuy đã giới thiệu ở độ tuổi 3-4 tuổi nhưng vẫn được khuyến khích đọc khi trẻ lên 4-5 tuổi. Bởi vì sau mỗi độ tuổi khả năng thấu cảm của trẻ sẽ lại phát triển thêm một bậc nữa.

Ngoài ra ở độ tuổi này, khả năng nhận thức và cảm xúc của trẻ đã phát triển, nên những câu chuyện nhân văn sâu sắc sẽ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ rất tốt.

Đó là cuốn “Bàn tay kì diệu của Sachi” (Ehomebooks) dạy cho trẻ về tình yêu thương một cách sâu sắc đối với những bạn nhỏ khuyết tật không may mắn như mình. Nhiều bố mẹ nói rằng đọc xong cuốn này bản thân họ cũng khóc.

Bộ ehon 4 cuốn “Hachiko chú chó dấu yêu”, “Trên đôi chân của cha”, “Những chuyện về mèo”, và “Chiếc găng tay” (Nhã Nam) là những cuốn ehon hội tụ cả hai yếu tố là hình ảnh đẹp và nội dung giàu tính nhân văn. Mỗi câu chuyện đều thấm đẫm tình yêu thương. Đó là tình mẫu tử, tình bạn, tình yêu trung thành của một chú chó vốn đã đi vào huyền thoại ở Nhật.

Cuốn ehon “Cây táo yêu thương” (Alphabooks) là một câu chuyện sâu sắc về tình yêu với những cung bậc cảm xúc khác nhau. Hành trình tình bạn gắn bó của cây táo với cậu bé từ khi cậu còn nhỏ cho đến khi cậu trưởng thành và về già thực sự là hành trình của tình yêu thương vô điều kiện, nó giống như chính tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái.

Cuốn ehon “Vị khách không mời” (NXB Kim Đồng) là một tác phẩm kinh điển với cốt truyện thật lạ lùng kể về một chú hổ bất chợt đến nhà cô bé Sophie đúng bữa trà chiều rồi chén sạch mọi đồ ăn trong tủ lạnh, uống hết nước ở vòi. Tình yêu thương và lòng mến khách vô điều kiện của gia đình Sophie là một bài học thật sâu sắc. Và cái kết bất ngờ của truyện khơi gợi trong trẻ rất nhiều trí tưởng tượng.

Cuốn ehon “Ở nơi quỷ sứ giặc non” (Nhã Nam) là một cuốn ehon kinh điển của thế giới mà mỗi lần đọc trẻ luôn được sống trong không khí hồi hộp và phiêu lưu.

Bộ ehon “Cô bé Mác-tin” (NXB Kim Đồng) là bộ ehon kinh điển thế giới với những câu chuyện đầy tính nhân văn kể về những chuyến phiêu lưu hấp dẫn của cô bé Mác-tin khiến các bạn nhỏ vô cùng say mê. Bộ ehon có 20 tập nên bố mẹ có thể lựa chọn các chủ đề mà bé nhà mình hứng thú.

Cuốn ehon “Zozo chú khỉ hiếu kỳ” (Alphabooks) là một cuốn ehon cực kì thú vị gồm 6 câu chuyện nhỏ là 6 cuộc phiêu lưu hài hước và tinh nghịch của chú khỉ Zozo, đã làm say mê hàng triệu độc giả suốt mấy chục năm nay. Các bé trai sẽ cực kì mê cuốn này.

- Chủ đề tình cảm gia đình:

Tình cảm bố mẹ và con cái: Các bố mẹ có thể tham khảo thêm những cuốn ehon khác đã được giới thiệu ở độ tuổi 3-4 tuổi như “Con yêu bố chừng nào”, “Vì con yêu mẹ”, “Mãi yêu con” và “Trên đôi chân cha” hay cuốn “Bé bỏng ơi bố ở bên con” đều là những cuốn ehon nói về tình cảm gia đình vô cùng xúc động.

Ngoài ra cuốn ehon “Vé số yêu thương” (NXB Kim Đồng) kể về câu chuyện hai chị em gái cùng hành trình đi tìm món quà Giáng sinh để tặng mẹ rất ấm áp.

Trong bộ ehon “Bút sáp màu đen” (Ehomebooks) có cuốn “Con ma bí ẩn” hay cuốn “Đảo thiên đường của nội” trong bộ “Cá voi đêm bão” (NXB Kim Đồng) và cuốn “Khóc, buồn, nhưng không bao giờ gục ngã” (Thái Hà) là những câu chuyện cảm động dạy cho trẻ cảm nhận về cái chết của những người thân yêu.

Tình cảm anh chị em: Bố mẹ có thể tham khảo lại ở phần dành cho độ tuổi 3-4 tuổi. Những cuốn như “Các cậu muốn có em không?” (NXB Kim Đồng) hay “Asae và em gái bé nhỏ”, “Em gái bị ốm”, và “Chiếc túi đầy ắp những nụ hôn” (Ehomebooks) vẫn rất cần khi gia đình có hai anh/chị em để dạy trẻ biết yêu thương và quan tâm đến nhau.

- Chủ đề yêu thương, chia sẻ và nuôi dưỡng tâm hồn:

“Chiếc ghế tốt bụng” (Thái Hà) và “Chiếc găng tay” (Nhã Nam) vẫn là những câu chuyện rất cảm động dạy trẻ về tình yêu thương và chia sẻ với mọi người.

Bộ ehon “Chuyện kể từ trái tim ấm áp” (NXB Kim Đồng) gồm 5 cuốn “Ngôi nhà của những yêu thương”, “Cô bé nhân hậu”, “Ngày Chủ nhật hạnh phúc”, “Bộ quần áo đẹp nhất” và “Giỏ việt quất tặng mẹ” là những câu chuyện mang hơi hướng truyện đồng thoại rất thích hợp với những bạn nhỏ yêu các câu chuyện nhẹ nhàng, tình cảm.

Bộ ehon “Cá voi đêm bão” (NXB Kim Đồng) vẫn hấp dẫn các bạn nhỏ 4-5 tuổi. Cuốn “Ba chiếc hộp trên đồi” (NXB Kim Đồng) lại là một câu chuyện đẹp về tình bạn mà bất cứ bạn nhỏ nào ở lứa tuổi 4-5 tuổi cũng đều sẽ được trải nghiệm.

Ngoài ra bộ ehon về cảm xúc gồm 4 cuốn “Vui”, “Buồn”, “Xấu hổ”, “Ngạc nhiên” (Wabooks) tuy tranh vẽ đơn giản nhưng lại nói lên rất nhiều cung bậc cảm xúc của trẻ.

Cuốn “Giận ơi là giận” (Nhã Nam) sẽ dạy cho trẻ biết cách vượt qua cơn giận của mình như thế nào.

Series ehon “Nuôi dưỡng tâm hồn” (Viện Giáo dục Shichida) có các bộ “Hươu cao cổ” và “Gấu con” là tập hợp những câu chuyện nhỏ dạy cho trẻ rất nhiều bài học trong cuộc sống. Đó là phẩm chất khiêm nhường, trung thực, suy nghĩ tích cực, trân trọng những gì người khác làm cho mình…

- Chủ đề nuôi dưỡng cá tính và sự tự chủ:

Những cuốn ehon được giới thiệu cho trẻ 3-4 tuổi vẫn hấp dẫn trẻ ở lứa tuổi này như bộ “Chuột Típ” (NXB Kim Đồng). Cuốn ehon “Cái gì quan trọng nhất” (Ehomebooks) dạy trẻ hãy suy nghĩ tích cực, tự tin với bản thân mình vì mỗi chúng ta sinh ra với một cơ thể và con người khác nhau nên không cần bắt chước để giống những người khác.

Cuốn ehon “Cuốn sách hay tuyệt cú mèo” (Crabit Kidbooks) thực sự là một cuốn sách vui tươi và giàu chất thơ kể về hành trình phiêu lưu của một cuốn sách trong rừng. Cuốn sách được chuyền tay nhau qua bao nhiêu con vật nhưng chẳng ai biết đó là cuốn sách, cũng chẳng ai biết đọc cho đến khi có một cậu bé tìm thấy và ngồi đọc. Thế là mọi con vật đều xúm đến cùng nghe để rồi cùng nhau gật gù “Đúng là một cuốn sách hay tuyệt cú mèo”.

- Chủ đề kích thích sự sáng tạo và trí tưởng tượng:

Những cuốn ehon được giới thiệu ở phần dành cho trẻ 3-4 tuổi thì các bạn 4-5 tuổi cũng rất hào hứng. Ví dụ như bộ 3 cuốn “Tòa nhà 100 tầng” (Ehomebooks) các bạn 4 tuổi sẽ vẫn mê mẩn.

Ngoài ra, ở độ tuổi này tôi xin giới thiệu thêm bộ ehon “Bật đèn soi bí mật” (NXB Kim Đồng) vì đây thực sự là một bộ ehon kích thích trí tưởng tượng và khả năng ghi nhớ của trẻ rất tốt. Những đề tài rất phong phú “Bí mật của cây táo”, “Bí mật của mùa đông”, “Ngoài công trường”, “Trên máy bay”, “Trên trạm vũ trụ”, và “Trên tàu hoả” sẽ cho bố mẹ nhiều lựa chọn để tìm ra các cuốn mà bé nhà mình yêu thích.

Bộ ehon “Làm thế nào để giấu một chú sư tử” (Crabit Kidbooks) gồm 3 cuốn “Làm thế nào để giấu một chú sư tử”, “Làm thế nào để giấu bà về một chú sư tử”, và “Làm thế nào để giấu một chú sư tử ở trường học” khơi gợi trong trẻ tình yêu thương động vật và sự sáng tạo vô biên.

Cuốn “Những câu chuyện kì bí” (NXB Kim Đồng) của tác giả Bích Khoa là tập hợp những câu chuyện đồng thoại rất phù hợp với tâm lí thích phiêu lưu và những điều bí hiểm của trẻ ở lứa tuổi này.

- Chủ đề truyện cổ tích:

Những câu chuyện cổ tích sẽ kích thích trí tưởng tượng và nuôi dưỡng tính nhân văn cho trẻ. Các bố mẹ có thể tìm mua bộ sách “Cổ tích vàng” (NXB Kim Đồng) gồm 4 cuốn “Những câu chuyện yêu thương - Cô bé lọ lem”, “Những câu chuyện thông thái - Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn”, “Những câu chuyện phiêu lưu - Cuộc phiêu lưu của Pi-Nô-Ki-Ô” và “Những câu chuyện nhân ái - Cô bé quàng khăn đỏ”. Trong mỗi cuốn ehon sẽ là tập hợp những câu chuyện cổ tích có cùng chủ đề kèm theo tranh minh hoạ rất đẹp.

Truyện cổ tích Việt Nam có rất nhiều ấn bản, đa dạng và phong phú nên bố mẹ cần đọc và tìm hiểu nội dung rất kĩ. Bố mẹ có thể tham khảo các bộ “Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam” của hai tác giả Phạm Việt (biên soạn) và Phạm Ngọc Tuấn (minh họa) của NXB Mỹ Thuật vì nội dung rất sát các bản gốc ngày xưa chúng ta được dạy và tranh minh hoạ đẹp. Để lựa chọn tranh họa sĩ vẽ tay thì có thể tham khảo bộ truyện “Tranh truyện dân gian Việt Nam” (NXB Kim Đồng) như “Thạch Sanh”, “Sơn Tinh Thủy Tinh”, “Sự tích trầu cau”.

- Chủ đề phương tiện giao thông:

Các bố mẹ hãy tham khảo ở phần dành cho độ tuổi 3-4 tuổi. Ngoài ra bố mẹ có thể tham khảo thêm cuốn “Cuốn sách rực rỡ về xe cộ” (Nhã Nam).

- Chủ đề tình bạn và vui chơi tập thể:

Bố mẹ tham khảo lại những cuốn ehon theo bộ dành cho lứa tuổi 3-4 tuổi.

Bộ ehon “Những người bạn thú nhồi bông” (NXB Kim Đồng) là một bộ ehon kinh điển gồm 9 cuốn tập hợp những câu chuyện rất cảm động về tình bạn, sự quan tâm đến nhau mà bất cứ bạn nhỏ nào cũng yêu thích.

Chủ đề về trường học có 2 cuốn “Một ngày ở nhà trẻ” và “Bốn mùa ở nhà trẻ” (Thái Hà) sẽ cho trẻ những trải nghiệm thú vị ở trường mầm non của Nhật.

- Chủ đề kĩ năng sống:

Bố mẹ tiếp tục tham khảo ở phần dành cho trẻ 3-4 tuổi.

Bộ ehon của Ehomebooks gồm 7 cuốn “Con không thích bị nói không”, “Ngày tồi tệ nhất đời”, “Kết bạn là một nghệ thuật”, “Decibella học cách nói vừa nghe”, “Con xin lỗi con đã quên xin phép”, “Không thể tin là con đã nói như vậy”, “Hôi quá… mất vệ sinh quá!” giúp trẻ rèn kĩ năng sống và quy tắc ứng xử, rất phù hợp để các bố mẹ tham khảo đọc cùng con và trao đổi với con.

Ngoài ra ở lứa tuổi này, trẻ cũng cần được rèn luyện những kĩ năng tự lập trong sinh hoạt và giao tiếp hằng ngày. Bộ ehon kĩ năng sống gồm 2 cuốn “Em làm việc nhà” và “Em biết quan tâm chia sẻ” (Nhã Nam) với những hình minh hoạ chi tiết và rõ nét sẽ giúp bố mẹ và bé cùng nhau thực hành những bài học trong cuộc sống.

Từ 4 tuổi các bạn nhỏ rất cần được dạy về tiền. Bộ “Tớ là CEO nhí” (NXB Kim Đồng) có 7 cuốn “Nhật kí chi tiêu”, “Làm sao để tiết kiệm tiền”, “Kiếm tiền bằng những cách nào”, “Có lao động mới có thu hoạch”, “Thế nào là chi tiêu hợp lí”, “Chia sẻ là hạnh phúc”, và “Quyên góp là yêu thương” sẽ giúp bố mẹ biết cách trò chuyện với con những vấn đề về tiền bạc, để con quý trọng đồng tiền và không đòi hỏi một cách vô lí.

- Chủ đề giới tính và kĩ năng bảo vệ bản thân:

Bố mẹ có thể tham khảo bộ ehon 3 cuốn “Con không bao giờ đi cùng người lạ”, “Cơ thể con là của con” và “Đó là tớ từ đầu đến chân” (Messy Books) để dạy bé những kĩ năng bảo vệ cơ thể trước nạn xâm hại tình dục.

Ngoài ra có một cuốn ehon dạy về kiến thức sinh sản rất thú vị “Hạt giống yêu thương” (Nhã Nam) sẽ giúp bố mẹ trả lời câu hỏi của con “Em bé được sinh ra từ đâu?”.

Bố mẹ cũng có thể tham khảo thêm bộ “Giáo dục giới tính dành cho bé gái” (Đinh Tị) để biết thêm nhiều cách giáo dục giới tính và nhân cách cho các bé gái.

- Ehon khoa học cơ thể:

Ngoài những cuốn ehon bố mẹ có thể tham khảo lại ở phần dành cho trẻ 3-4 tuổi thì còn có rất nhiều những cuốn ehon thú vị khác về khoa học dành cho trẻ 4-5 tuổi. Bộ ehon “Các bệnh thường gặp” (Ehomebooks) gồm 5 cuốn “Tại sao con bị cảm và cúm”, “Tại sao con bị say nắng”, “Dị ứng là gì”, “Tại sao con bị ngộ độc thức ăn”, và “Bệnh chân tay miệng và bệnh liên cầu khuẩn là gì” sẽ giới thiệu cho trẻ biết nguyên nhân và cách phòng tránh những bệnh mà mình vẫn thường gặp, giúp trẻ có ý thức bảo vệ sức khỏe. Thực sự đây là những cuốn sách không chỉ hữu ích cho trẻ mà còn cho chính các bậc phụ huynh.

Hai cuốn ehon “Câu chuyện về bàn chân” và “Câu chuyện về lỗ mũi” (Ehomebooks) với hình minh hoạ rất đơn giản, hài hước sẽ cung cấp cho trẻ những kiến thức bổ ích mà chúng ta cũng không ngờ đến.

- Từ điển tranh và ehon khoa học:

Bố mẹ có thể tham khảo lại ở phần từ điển dành cho trẻ 3-4 tuổi. Ngoài ra ở lứa tuổi này, các bạn nhỏ bắt đầu quan tâm đến thế giới xung quanh nhiều hơn nên có thể tìm một số bộ ehon nói chi tiết hơn về những điều mà trẻ quan tâm.

Từ điển: Mang tính chất của một cuốn từ điển rõ hơn dành cho độ tuổi này là bộ từ điển “Cuốn sách lớn đầu tiên của tớ” (NXB Kim Đồng). So với các bộ ở trên thì mỗi cuốn từ điển tranh trong bộ này sẽ cung cấp nhiều kiến thức hơn. Series gồm rất nhiều chủ đề như “Khủng long”, “Vũ trụ”, “Động vật”, “Chim”, “Đại dương” sẽ đáp ứng được mọi câu hỏi vì sao ở lứa tuổi này.

Ehon khoa học: Ngoài ra có những bộ ehon mà bố mẹ có thể giúp bé thỏa mãn sự tò mò và mở rộng hiểu biết.

Bộ ehon “Gì thế nhỉ? Cùng bé khám phá cuộc sống” (NXB Kim Đồng) gồm 10 cuốn với các chủ đề “Yêu thương động vật nuôi”, “Bí mật của màn đêm”, “Đi thăm vườn bách thú”, “Mua sắm thật là vui!”, “Bác sĩ chẳng đáng sợ!”, “Mình đi nha sĩ nào!”, “An toàn là trên hết!”, “Có gì ở xưởng sửa xe thế?”, “Công trường thật náo nhiệt!” và “Chăm rèn luyện sức khỏe” không cung cấp kiến thức một cách khô khan mà lồng ghép qua những câu chuyện và tình huống để trẻ có thể tương tác được với sách. Bố mẹ có thể lựa chọn những cuốn có chủ đề phù hợp với sở thích của bé nhà mình.

Cuốn “365 trò chơi khoa học” (Đinh Tị) sẽ giúp bố mẹ và con cái có những trò chơi khoa học bổ ích cùng nhau.

- Các câu hỏi vì sao:

Bố mẹ tham khảo ở phần dành cho trẻ 3-4 tuổi. Trong bộ “Cuốn sách lớn đầu tiên của tớ” (NXB Kim Đồng) có 2 cuốn “Những câu hỏi tại sao” và “Những câu hỏi thế nào” là lựa chọn rất phù hợp cho trẻ ở độ tuổi này với các chủ đề liên quan đến cơ thể, giải thích các hiện tượng sự vật trong cuộc sống. So với bộ “150 câu hỏi tại sao?” và “150 câu hỏi như thế nào?” (Nhã Nam) được giới thiệu ở phần 3-4 tuổi thì các cuốn này có nhiều nội dung phức tạp và phần giải thích dài hơn nên sẽ phù hợp với các bạn từ 4-5 tuổi trở lên.

8. Cách chọn ehon cho trẻ 5-6 tuổi

Tâm sinh lí của trẻ 5-6 tuổi

- Những em bé chuẩn bị bước vào tiểu học sẽ thật chững chạc, với ngôn ngữ phong phú và “người lớn” hơn.

- Trẻ vẫn rất thích những câu chuyện về phiêu lưu hay tưởng tượng nhưng với nội dung dài hơn, tiến gần tới trình độ văn học dành cho thiếu nhi.

- Trẻ có thể cảm nhận những thông điệp được gửi gắm trong sách qua lăng kính riêng của mình. Sự tò mò muốn được tìm hiểu về lịch sử, địa lí hay khoa học được thể hiện rất rõ nét và chủ động.

- Trẻ thể hiện cá tính và sở thích của mình rất rõ nét trong việc lựa chọn ehon nên bố mẹ cần tôn trọng quyền lựa chọn của con.

Đặc điểm ehon cho trẻ 5-6 tuổi

- Những cuốn ehon có nội dung phức tạp hơn và dài hơn so với ehon dành cho lứa tuổi 4-5 tuổi.

- Có những cuốn ehon mang tính trừu tượng, có độ sâu trong tư duy và cảm nhận.

- Nhiều cuốn ehon chuyển sang tranh minh hoạ đen trắng hoặc là nhiều chữ và ít tranh minh hoạ hơn.

Những cuốn ehon cho trẻ 5-6 tuổi

Bố mẹ vẫn có thể tham khảo lại một số cuốn ehon theo các chủ đề được giới thiệu ở độ tuổi 4-5 tuổi.

Ở lứa tuổi này trẻ rất tò mò và hào hứng chủ động tìm kiếm những cuốn ehon về chủ đề khoa học, lịch sử hay địa lí… nên bố mẹ hãy cho trẻ đọc lại những cuốn ehon đã chọn từ hồi 3-4 tuổi bởi ở mỗi độ tuổi, trẻ sẽ có sự cảm nhận khác nhau.

- Những cuốn ehon kinh điển:

Ở độ tuổi này có những cuốn ehon thực sự sâu sắc đòi hỏi bố mẹ phải cùng trò chuyện, thảo luận với con trong lúc đọc. Thậm chí có những cuốn ehon không chỉ dành cho trẻ em, mà cả người lớn. Có những cuốn có lẽ phải mất mấy năm sau hay mười mấy năm sau trẻ lớn lên mới chiêm nghiệm được. Tôi xin giới thiệu một số cuốn nổi tiếng sâu sắc và nhân văn.

Cuốn ehon “Ngôi nhà bé nhỏ” (Ehomebooks) là câu chuyện kể về ngôi nhà nhỏ đi qua tháng năm cùng với sự thay đổi của đô thị hoá. Tưởng chừng nó đã bị lãng quên nhưng rồi cuối cùng nó đã được cô cháu gái đời thứ năm của người chủ xây nên ngôi nhà này đem về đặt lại ở một miền quê. Từ đây ngôi nhà lại hồi sinh và thực hiện sứ mệnh của mình. Một cuốn sách với lối kể chuyện dung dị và sâu sắc. Tuy nhiên bố mẹ cần trò chuyện và tương tác thêm cùng con khi đọc cuốn sách này để trẻ thực sự thấy được ý nghĩa của cuốn sách. Có thể để lớn lên một chút tầm 6-7 tuổi trẻ đọc lại sẽ tự mình tìm thấy cái hay.

Cuốn “Mako và chuyến phiêu lưu trong bồn tắm” (Ehomebooks) là một trong những cuốn ehon rất nổi tiếng ở Nhật, và khi xuất bản ở Việt Nam cũng được các bạn nhỏ vô cùng yêu thích.

Câu chuyện đi tắm vốn thật gần gũi vì đó là việc trẻ làm hằng ngày. Nhưng câu chuyện đã vẽ nên một thế giới thật bất ngờ và lí thú về những người bạn trốn trong cái bồn tắm nhỏ xíu của Mako. Tôi tin chắc bạn nhỏ nào đọc xong cũng sẽ rất muốn được trải nghiệm giống như Mako.

Cuốn ehon “Cửa hàng bánh mì quạ” (NXB Kim Đồng) là một tác phẩm kinh điển của Nhật mấy chục năm qua. Câu chuyện kể về tiệm bánh mì của gia đình quạ sẽ đem đến cho trẻ trí tưởng tượng không biên giới về thế giới của những chiếc bánh mì với đủ hình thù đáng yêu. Câu chuyện mang một tâm hồn rất Nhật Bản. Mục đích theo đuổi nghề làm bánh là làm ra chiếc bánh mì để khách hàng yêu mến và cảm thấy vui vẻ chứ không phải vì tiền bạc.

Tuyển tập “8 câu chuyện đẹp nhất về Ếch Xanh” (Alphabooks) là bộ sách vô cùng nổi tiếng nằm trong chương trình giảng dạy quốc gia của Anh, kể về Ếch Xanh và những người bạn với những câu chuyện đầy tính nhân văn và sáng tạo về tình yêu, tình bạn. Cái hay của tác phẩm là tác giả sử dụng những bức tranh minh hoạ vô cùng đơn giản để diễn đạt những điều sâu sắc.

“Trái tim cất trong chai” (Nhã Nam) là một cuốn sách nói về tình yêu rất trừu tượng, không phải kiểu đọc xong là sẽ cảm được ngay. Hình ảnh người bố với tình yêu thương và sự hiện diện của ông đại diện cho trái tim. Và khi ông mất, cô con gái đã cất trái tim của mình vào chai. Chỉ có trái tim mới có tình yêu, và tình yêu đôi khi là thứ chỉ cảm nhận được chứ không thể sờ và chạm được. Có lẽ đó là lí do mà đây không hẳn là một cuốn sách dễ đọc với nhiều bé. Hoặc có thể đọc bây giờ nhưng phải rất lâu sau bé mới đọc lại và ngẫm ra.

Cuốn ehon “Một đêm giông bão” (NXB Kim Đồng) gồm 3 tập, kể về tình bạn giữa Dê và Sói với những tình huống rất nhân văn và cảm động. Trong một đêm giông bão chú Dê Mei và chú Sói Gabu gặp nhau ở một hốc đá tránh bão, rồi định mệnh đã gắn bó hai người bạn vốn thuộc hai thế giới đối đầu, nhưng hai bạn ấy đã phải đấu tranh để giữ được tình bạn của mình.

- Chủ đề tình cảm gia đình:

Các bố mẹ có thể tham khảo lại ở phần dành cho độ tuổi 4-5 tuổi.

Ngoài ra cuốn “Gia vị yêu thương” (Thái Hà) là một cuốn ehon rất hay dạy trẻ về tình yêu thương trong gia đình. Yêu thương là dành thời gian để cùng nhau ăn một bữa cơm, đó là thông điệp thật sâu sắc không chỉ dành cho con trẻ mà còn cho chính các bố mẹ. Cuốn truyện chỉ có tranh đen trắng cũng rất phù hợp với các bạn 5-6 tuổi.

- Chủ đề tình yêu thương, chia sẻ và nuôi dưỡng tâm hồn:

Bố mẹ hãy tham khảo lại những cuốn ehon dành cho độ tuổi 4-5 tuổi và xem ở phần những cuốn ehon kinh điển.

Bộ ehon “Những câu chuyện thú vị giáo dục trẻ” (Trí Việt) gồm 20 tập là 20 câu chuyện đồng thoại của tác giả Dương Hồng Anh, thực sự như những câu chuyện ngụ ngôn dạy trẻ rất nhiều bài học giá trị về nhân cách và tâm hồn. Bố mẹ có thể tham khảo để mua những cuốn phù hợp với tính cách của bé nhà mình.

- Chủ đề kích thích sự sáng tạo và trí tưởng tượng:

Ngoài những cuốn ehon được giới thiệu ở phần ehon dành cho trẻ 4-5 tuổi, thì ở lứa tuổi này những cuốn ehon ít lời nhưng tranh minh hoạ có tính gợi mở sẽ giúp kích thích trí tưởng tượng cho trẻ rất tuyệt vời.

Cuốn “Bềnh bồng” (Crabit Kidbooks) kể về hành trình vui chơi của một cậu bé với một chiếc thuyền giấy dưới cơn mưa. Bố mẹ có thể sử dụng cuốn ehon này làm tài liệu tham khảo để giúp trẻ tập diễn đạt, kể lại câu chuyện theo trí tưởng tượng của mình. Tuy nhiên với thể loại ehon này, bố mẹ cần cân nhắc tựa ehon phù hợp với tính cách và sở thích của trẻ.

Cùng chủ đề vui chơi và tưởng tượng có cuốn “Vui chơi dưới mưa” (Nhã Nam) cũng là một lựa chọn thú vị.

Cuốn “Giấc ngủ đông rộn rã” (Crabit Kidbooks) là cuốn ehon phiêu lưu và hài hước kể về chuyện đổi nhà của Rùa khi liên tục bị các bạn làm phiền trong mùa đông. Cuối cùng cậu nhận ra rằng mùa đông cũng có những trò chơi rất tuyệt.

Bộ ehon “Những lá thư của thỏ Felix” (NXB Kim Đồng) gồm 6 tập “Những lá thư của Felix”, “Những lá thư hay nhất của Felix”, “Những lá thư giáng sinh của Felix”, “Những lá thư Felix gửi từ rạp xiếc”, “Những lá thư mới của Felix” và “Những chuyến phiêu lưu qua thư của Felix” tập hợp những câu chuyện phiêu lưu kì thú của chú thỏ bông xuyên qua không gian và thời gian. Mỗi cuốn truyện sẽ cung cấp cho trẻ nhiều điều bất ngờ thú vị, rất phù hợp với những bạn yêu thích phiêu lưu và ham hiểu biết, khám phá.

- Chủ đề truyện cổ tích:

Bố mẹ tham khảo thêm ở phần dành cho trẻ 4-5 tuổi. Ngoài ra, có một series các câu chuyện cổ tích từ các nước trên thế giới có tên “Tủ sách túi khôn nhân loại” (NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh). Tất cả đều là những câu chuyện cổ tích nổi tiếng thông thái và sâu sắc được tuyển chọn từ nhiều nền văn hóa như Nga, Ấn Độ, Bắc Âu, Trung Quốc…

Truyện cổ tích Việt Nam bố mẹ tham khảo lại ở phần dành cho trẻ 4-5 tuổi. Với độ tuổi 5-6 tuổi, tôi xin giới thiệu thêm một số truyện cổ tích dài phù hợp với độ tuổi này có tranh minh hoạ vẽ tay của hoạ sĩ Tạ Thúc Bình như “Bánh chưng bánh dày”, “Con Cóc là cậu ông Giời”...

- Chủ đề trường lớp, bạn bè:

Cuốn ehon “Vui vẻ đến trường” (Nhã Nam) là tập hợp những câu chuyện dành cho các bạn nhỏ ở độ tuổi sắp vào lớp 1 để giúp bé cảm thấy việc đi học lớp 1 sẽ có rất nhiều điều thú vị đang chờ đón phía trước.

Cuốn ehon “Cây hoa bìm bịp của Takkun” (Thái Hà) là một câu chuyện rất đáng yêu về tình bạn dành cho những bạn nhỏ sắp bước vào tiểu học hoặc đang học lớp 1-2.

- Những cuốn truyện dài:

Với những trẻ đã quen được đọc ehon từ nhỏ có khả năng tập trung tốt thì một số cuốn ehon sau đây trẻ sẽ rất hứng thú.

Bộ “Hơi thở đồng xanh” (Kẹp Hạt Dẻ) gồm 12 cuốn thực sự là một lựa chọn lí tưởng dành cho trẻ. Ngôn ngữ giàu chất thơ, nhiều màu sắc, giàu hình ảnh giúp nuôi dưỡng ngôn từ tiếng Việt rất tốt cho trẻ. Mỗi tập là một câu chuyện phiêu lưu của một cư dân trong khu Đồng Xanh. Trẻ sẽ học được rất nhiều bài học về mối quan hệ xã hội trong cộng đồng.

Một số tác phẩm văn học kinh điển có tranh minh hoạ rất hấp dẫn như cuốn “Những tấm lòng cao cả”, “Cuộc phiêu lưu của Pinocchio” (Huy Hoàng) đều khiến trẻ rất say mê.

Cuốn “Cái Tết của mèo con” trong ấn bản kỉ niệm 60 năm thành lập NXB Kim Đồng có tranh minh hoạ rất đẹp. Thực sự các bạn nhỏ ưa phiêu lưu sẽ vô cùng yêu thích câu chuyện này.

- Sách lịch sử:

Lứa tuổi này các bạn bắt đầu quan tâm đến những câu chuyện lịch sử. Ban đầu bố mẹ có thể chọn lựa những câu chuyện về các danh nhân trong lịch sử dân tộc Việt Nam để bé cảm thấy gần gũi. Có thể lồng ghép qua các tình huống thực tế như tên đường gắn với một vị vua hay danh nhân nào đó, và kể những câu chuyện về họ. Bộ truyện “Tranh truyện lịch sử Việt Nam” (NXB Kim Đồng) kể về rất nhiều vị vua và danh nhân đất Việt suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Những cuốn truyện như thế này sẽ khơi gợi trí tò mò ở trẻ, kích thích trẻ tự tìm tòi thêm khi lớn hơn.

Ngoài ra, cuốn “Lược sử nước Việt bằng tranh” (NXB Kim Đồng) là một lựa chọn phù hợp để giúp trẻ hiểu sơ lược về lịch sử dân tộc mình.

- Chủ đề kĩ năng sống:

Ngoài những cuốn về kĩ năng sống được giới thiệu ở giai đoạn 4-5 tuổi cũng như bộ ehon dạy con về tiền bạc, tôi xin giới thiệu một số cuốn ehon dành cho các bé sắp vào lớp 1. Bộ ehon gồm 4 cuốn “Sẵn sàng để đến trường”, “Kiềm chế cơn tức giận”, “Kiên trì không bỏ cuộc”, và “Ngỏ lời khi cần giúp” (Nhã Nam) sẽ cung cấp thêm rất nhiều tình huống thực tế để rèn luyện những kĩ năng mềm khác cho trẻ. Đây là những kĩ năng rất cần thiết để bé chuẩn bị tâm thế vào lớp 1. Ngoài ra, cuốn “Cẩm nang an toàn cho bé” (Nhã Nam) cũng là một cuốn ehon thú vị để dạy trẻ cách bảo vệ bản thân trong những tình huống hằng ngày.

- Chủ đề giới tính và kĩ năng bảo vệ bản thân:

Hai cuốn ehon “Chuyện của bé Ai” và “Chuyện của bé Kai” (Thái Hà) là những cuốn ehon về giáo dục giới tính cho bé trai và bé gái có cách tiếp cận rất trực quan và sinh động sẽ giúp bố mẹ biết cách trò chuyện với con để dạy con những kỹ năng bảo vệ cơ thể và phòng tránh xâm hại tình dục.

- Ehon khoa học cơ thể:

Ở lứa tuổi này trẻ sẽ bắt đầu muốn chủ động tìm hiểu thông tin về những chủ đề liên quan đến khoa học, cơ thể, địa lí, lịch sử. Vì vậy bố mẹ hãy cho trẻ đọc lại những cuốn ehon khoa học được giới thiệu ở tầm 3-4 tuổi và 4-5 tuổi.

Bộ ehon “Bí mật sự kỳ diệu của cơ thể” (Thái Hà) gồm 5 cuốn “Bí mật của trái tim”, “Bí mật của chiều cao”, “Bí mật của thân nhiệt”, “Bí mật chuyện đi ị”, và “Bí mật của giấc ngủ” từ khi xuất bản đã được các em nhỏ và bố mẹ vô cùng yêu thích vì cách diễn giải rất đơn giản nhưng khoa học và thú vị.

Cuốn ehon “Chiếc hộp cứu thương” (Ehomebooks) sẽ cung cấp cho các bé những kiến thức rất hữu ích để xử lí vết thương (cuốn sách này không chỉ dành cho trẻ) mầm non mà còn dành cho lứa tuổi tiểu học.

- Từ điển tranh và ehon khoa học:

Từ điển - bách khoa: Bách khoa cho trẻ em trên thị trường có rất nhiều nhưng lại không ghi rõ độ tuổi nên khiến các bố mẹ gặp rất nhiều khó khăn trong việc lựa chọn. Tôi thường lựa chọn những cuốn sách của các nhà xuất bản uy tín thế giới như DK hay Usborne, vì những nhà xuất bản này có rất nhiều từ điển và bách khoa đã được thẩm định qua thời gian. Bố mẹ có thể tham khảo bộ “Bách khoa cho trẻ em” (Đông A) gồm 9 chủ đề “Bách khoa đầu tiên”, “Bách khoa vũ trụ”, “Bách khoa địa lí”, “Bách khoa tự nhiên”, “Bách khoa động vật”, “Bách khoa khủng long”, “Bách khoa cơ thể người”, “Bách khoa khoa học”, và “Bách khoa công nghệ”.

Những cuốn bách khoa như thế này sẽ dành cho các bé ở độ tuổi 5-8 tuổi.

Ehon khoa học: Bộ “Khoa học chẳng khó” (NXB Kim Đồng) với những chủ đề về khoa học tự nhiên như “Giọt nước chạy vòng quanh”, “Trời sắp mưa hay nắng”, “Các loài vật ngủ đông”, “Chúc ngon miệng muôn loài”, “Nóng như là núi lửa”, “Những ngôi sao kì vĩ”, “Những loài cây ra hoa”, “Theo đàn chim di trú” và “Thuần hóa những chú ngựa”. Các cuốn ehon khoa học này sẽ đòi hỏi trẻ tập trung lắng nghe nhiều hơn, cung cấp kiến thức sâu hơn so với các bộ ehon khoa học trước.

Các câu hỏi vì sao: Bố mẹ tham khảo lại ở mục các cuốn ehon dành cho trẻ ở độ tuổi 3-4 tuổi và 4-5 tuổi. Ngoài ra ở độ tuổi này bộ ehon “Em muốn biết vì sao” (Đông A) bao gồm 20 cuốn là 20 chủ đề khác nhau về khoa học tự nhiên, lịch sử, địa lí, khoa học cơ thể, công nghệ… sẽ cung cấp cho trẻ rất nhiều thông tin hữu ích, thỏa mãn trí tò mò và muôn vàn câu hỏi vì sao của trẻ. Cách giải thích chi tiết hơn và cung cấp nhiều thông tin sâu về một chủ đề, nhưng tranh minh hoạ đa dạng nên rất cuốn hút trẻ. Bố mẹ có thể tìm những chủ đề trẻ quan tâm để mua về đọc trước.

9. Cách chọn ehon, truyện cho trẻ ở độ tuổi tiểu học

Nếu như 6 năm đầu đời bố mẹ đã giúp con có thói quen đọc ehon, yêu thích việc được nghe đọc sách, có lộ trình chọn ehon theo từng độ tuổi để nuôi dưỡng năng lực tư duy và đam mê riêng của trẻ, thì giai đoạn khi con lên tiểu học điều quan trọng nhất chính là làm sao duy trì được thói quen đọc sách trước thời khóa biểu nặng về các môn giáo khoa với rất nhiều bài tập như ở Việt Nam.

Giai đoạn học kì một của lớp 1 trẻ bắt đầu tập đọc và tập viết. Bài tập trên trường sẽ nhiều hơn, việc học cả ngày ở trường đã khiến trẻ rất căng thẳng vì phải làm quen và thích nghi với môi trường mới. Giai đoạn này bố mẹ hãy cho trẻ tập đọc từ những cuốn ehon dành cho trẻ 2-3 tuổi, rồi 3-4 tuổi để con có cảm giác đi từ dễ đến khó, từ đó sẽ khích lệ sự tự tin trong con. Dù con đã biết đọc đi nữa bố mẹ vẫn nên đọc sách cùng con. Các nhà giáo dục Nhật Bản khuyên rằng bố mẹ hãy đọc truyện cho con đến khi con học lớp 3-4 hoặc đến khi con 10 tuổi. Bởi vì giai đoạn từ 6-10 tuổi này trẻ vẫn rất cần được nuôi dưỡng năng lực tiếng Việt và khả năng đọc hiểu thật tốt.

Giai đoạn trẻ học lớp 1-2, hãy cho trẻ đọc lại những cuốn truyện ehon có nội dung sâu sắc hoặc hài hước và thú vị để gây ấn tượng sâu đậm, từ đó giúp trẻ có thêm hứng thú với việc tự mình đọc sách bên cạnh việc bố mẹ sẽ đọc cùng mình. Bố mẹ hãy tham khảo lại phần dành cho độ tuổi 5-6. Ngoài ra, trẻ cần được làm quen với việc đọc truyện dài ít tranh minh hoạ hoặc là tranh minh hoạ đen trắng. Bên cạnh đó, hãy cho trẻ làm quen với những tác phẩm văn học kinh điển của thế giới. Sách dành cho lứa tuổi thiếu nhi có rất nhiều, và bố mẹ có thể tham khảo thêm từ danh sách đọc của những bố mẹ thông thái khác.

Giai đoạn này bố mẹ chọn truyện thiếu nhi cho con cần phải đọc qua nội dung và phải đánh trúng tâm lí con trẻ đó là yêu thích sự hài hước, vui vẻ, hoặc nội dung sâu sắc cảm động nhưng không quá trừu tượng. Trẻ rất cần học cách tư duy bằng con chữ thay vì tư duy bằng hình ảnh, đó là mục tiêu của việc đọc ở lứa tuổi cấp 1. Tôi có thể liệt kê một số truyện dành cho độ tuổi tiểu học ở giai đoạn lớp 1-2 mà tôi hay lựa chọn của NXB Kim Đồng hoặc tủ sách Kẹp Hạt Dẻ:

“Biệt đội khoác lác” (NXB Kim Đồng) là tập hợp những câu chuyện hài hước và thú vị, phù hợp với những cậu con trai hiếu động và lém lỉnh.

“Charlie và nhà máy sô cô la” (NXB Kim Đồng) thực sự là một cuốn truyện thiếu nhi xuất sắc bởi nó đem đến cho trẻ một thế giới tràn ngập màu sắc của trí tưởng tượng vô biên. Cậu con trai mới 5 tuổi của tôi khi đọc đã luôn thắc mắc liệu có một chiếc kẹo mút mà ăn mãi không hết không. Hay con ước gì mình có thể tạo ra một cái ô tô phủ lớp kẹo bên ngoài để lúc thích chỉ cần quệt tay rồi mút.

“Vichia Maleev ở nhà và ở trường” (NXB Kim Đồng) là cuốn truyện mà nội dung vừa đáng yêu, hồn nhiên lại vừa dạy cho trẻ rất nhiều kĩ năng trong cuộc sống. Khi đọc, bản thân tôi cảm giác như mình được trở lại tuổi thơ vậy.

“Chuyện phiêu lưu của Mít Đặc và các bạn” (NXB Kim Đồng) là một cuốn truyện hấp dẫn đã làm say mê bao thế hệ trẻ em bởi những nhân vật đáng yêu và gần gũi, cốt truyện dí dỏm. Một Biết Tuốt thông thái, một Mít Đặc ngây thơ hậu đậu nhưng tốt bụng, một Cáu Kỉnh lúc nào cũng thích ngáng đường… chắc chắn sẽ khiến trẻ không thể nào nhịn cười được. Đây là cuốn truyện để bố mẹ và con cái có những khoảng thời gian sảng khoái bên nhau.

Những tác phẩm văn học cổ điển thuộc hàng kinh điển thì có rất nhiều ấn bản. Giai đoạn đầu trẻ mới đọc truyện dài tôi vẫn khuyến khích bố mẹ mua một số cuốn có tranh minh hoạ và dạng chương hồi ngắn để trẻ tập làm quen. Tủ sách “Văn học kinh điển” của nhà sách Huy Hoàng có một số cuốn rất hay như “Những tấm lòng cao cả”, “Cuộc phiêu lưu của Pinocchio”, “Hai vạn dặm dưới đáy biển”.

Ngoài ra, bố mẹ có thể tham khảo bộ truyện “Tiệm sách cơn mưa” của Ehomebooks gồm 5 tập (hiện đã phát hành 4 tập). Đây là tác phẩm văn học thiếu nhi của tác giả Nhật Bản Rieko Hinata được rất nhiều trẻ em Nhật yêu quý. Trẻ sẽ được thỏa trí tưởng tượng khi cùng cô bé Ruko bước vào mê cung sách bí ẩn với những người bạn kì lạ.

Tủ sách “Những truyện hay viết cho thiếu nhi” của NXB Kim Đồng có rất nhiều truyện của các tác giả văn học thiếu nhi Việt Nam như Võ Quảng, Phạm Hổ, Xuân Quỳnh, Tô Hoài, Nguyễn Huy Tưởng, Nguyên Hồng… Đọc những cuốn truyện của tác giả Việt Nam chính là để nuôi dưỡng trong trẻ một tâm hồn Việt, thẩm thấu những nét văn hóa của Việt Nam.

Những cuốn sách trong tủ sách Kẹp Hạt Dẻ như bộ truyện “Hơi thở đồng xanh” dành cho các bạn mới bắt đầu đọc. Đến lớp 3-5 thì sẽ chuyển sang những cuốn truyện dài như “Bông”, “Dãi, và “Mèo Mặt Nhọ”, series “Dế Chester và các bạn”… Bố mẹ có thể tham khảo thêm về lộ trình đọc cho con ở tủ sách Kẹp Hạt Dẻ.

Về truyện cổ tích: Những bộ “Truyện cổ Grimm”, “Truyện cổ Andersen”, “Truyện cổ tích Việt Nam chọn lọc” (NXB Văn học) không có tranh minh hoạ sẽ hấp dẫn và giúp trẻ có một tâm hồn nhân văn, hướng thiện và giàu trí tưởng tượng.

Bạn Bon nhà mình rất thích cuốn “Những câu chuyện được yêu thích nhất trong Kinh Thánh” (Nhã Nam) với những điển tích vô cùng nổi tiếng và quen thuộc trong Kinh Thánh được viết dưới dạng các câu chuyện cho trẻ tầm 6 tuổi trở lên. Ngoài ra, cuốn “Thỏ Peter và những câu chuyện về sự tích muôn loài” (Crabit Kidbooks), là tập hợp những câu chuyện lí giải về sự tích vì sao các loài lại có những đặc điểm như vậy, dưới giọng văn hài hước và hóm hỉnh sẽ khiến các bạn nhỏ say mê.

Truyện về các danh nhân: Ở lứa tuổi này trở đi, việc đọc những câu chuyện về các danh nhân, những tấm gương vượt khó sẽ khích lệ tinh thần cố gắng và hướng thiện ở trẻ. Bộ “Truyện kể về những người nổi tiếng” (NXB Kim Đồng) rất phù hợp với các bạn từ 6-8 tuổi. Những bạn không thích đọc truyện dài thì bố mẹ mua bộ “Who” (NXB Kim Đồng), là series kể về những nhân vật nổi tiếng thế giới theo dạng truyện tranh, để thu hút trẻ đến với việc đọc.

Với từ điển, bố mẹ có thể tham khảo lại ở mục dành cho trẻ 5-6 tuổi.

Bộ “Bách khoa thư Larousse” (Nhã Nam) gồm các cuốn như “Quốc kỳ và quốc gia”, “Thần thoại Hy Lạp”, “Cơ thể người”, “Không gian” với cách trình bày thông minh, minh hoạ hài hước, các số liệu và thông tin rất thú vị và ấn tượng nên không chỉ thu hút trẻ em mà người lớn cũng “bị mê hoặc”.

Ngoài ra, bộ sách “Hỏi đáp cùng em” (Nhã Nam) với các cuốn “Vì sao?”, “Từ khi nào”, “Cơ thể người”, “Thần thoại”, “Trời và đất”, và “Khoa học và phát minh” sẽ đáp ứng nhu cầu được đặt câu hỏi và tìm câu trả lời cho những khám phá, tìm hiểu thế giới ở mức độ sâu hơn và rộng hơn với trẻ tiểu học. Mỗi cuốn có rất nhiều chủ đề nhỏ liên quan để trẻ hiểu sâu hơn và rộng hơn.

Cuốn “Mười vạn câu hỏi vì sao - Bách khoa tri thức dành cho trẻ em” (Đông A) cung cấp rất nhiều kiến thức thường thức tổng quát trong cuộc sống.

Những bộ từ điển và bách khoa tôi giới thiệu ở trên mỗi bộ có một cách trình bày khác nhau và có nét đặc sắc riêng. Để tìm mua từ điển hay bách khoa thư phù hợp, bố mẹ nên dẫn trẻ đi nhà sách để bố mẹ và trẻ cùng xem thật kĩ, cho trẻ được tự mình chọn lựa những cuốn sách mình yêu thích, từ đó sẽ giúp trẻ đọc chủ động hơn.

Trẻ lên lớp 4-5 đã bắt đầu hình thành thói quen yêu thích việc đọc sách một cách thực thụ. Đây cũng là lúc bố mẹ không cần đọc cùng con, nhưng hãy đồng hành để cùng con xây dựng những mục tiêu trong lộ trình đọc sách.