Hỏi: Ngài luôn bảo là trừ phi được ấn giáo, không thì không thể cho rằng có chánh tri chánh kiến.
Song, tham tầm giáo lý vốn là tập khí sâu xa, thật khó tẩy trừ, ví như dầu đã bị đổ vào bún. Nếu nơi sự ấn chứng, hành nhân liễu ngộ vẫn còn bám vào sợi dây ý thức1, khiến đọa vào những ấm ma2 và tăng trưởng tà kiến, thì phải làm sao? Tai hại thật không thể lường! Thỉnh cầu ngài khai thị chúng con tại điểm thiết yếu này.
1 Ý nói tâm thức vẫn còn chấp vào nhận thức sự liễu ngộ của mình, tức là vẫn còn trói buộc.
2 Ấm ma: “ma” trong đạo Phật có nghĩa là chướng ngại do tâm sinh. Sắc, thọ, tưởng, hành, thức được gọi là năm ấm ma, là những yếu tố có thể trở thành chướng ngại do tâm không thanh tịnh. Sắc, thọ, tưởng, hành và thức, mỗi thứ đều có mười thứ ma, tổng cộng là năm mươi loại ấm ma.
Đáp: Lão nhân thường nhấn mạnh rằng người tu hành phải so sánh kinh nghiệm cá nhân theo đúng tông giáo để được ấn chứng. Nghĩa là nếu tự dùng tri kiến của mình mà không thể gặp được minh nhãn3 thiện tri thức (những vị năng phân biệt chánh tà), thì phải tầm cầu kinh điển để ấn chứng. Các bộ kinh như Lăng Nghiêm, Lăng Già, Viên Giác đều chỉ rõ công phu tu thiền cùng thể ngộ chân thật của tâm. Phải so sánh cảnh giới tự tâm với những tấm kiếng đó, và kiểm nghiệm xem có đúng như lời Đức Phật dạy bảo chăng. Thế nên có câu: “Dùng thánh giáo lượng làm minh cảnh (kiếng sáng) để chiếu soi tự tâm”. Đây không có nghĩa là lạm dụng những câu cú ẩn mật của kinh điển để biện minh cảnh giới tự tâm. Câu hỏi này là một ví dụ điển hình mà những kẻ đã bị mất câu thoại đầu4 thường nói đến. Chỉ có Đức Phật mới hoàn toàn chân thật chỉ bày tâm thức bệnh hoạn5 của chúng ta. Phần Năm mươi ấm ma của kinh Lăng Nghiêm và Tính chất thăng trầm của bảy loài của kinh Lăng Già hiển bày rõ ràng về tà kiến của ngoại đạo và nhị thừa. Nếu Đức Phật không diễn đạt rõ ràng, thì làm thế nào có thể biết cách thận trọng ngăn ngừa chúng? Tôi nói nghĩa “ấn chứng” tâm chỉ là như thế. Do đó, phải dùng tấm kiếng của thánh giáo mà chiếu soi tự tâm, chứ không cần màng đến việc tham tầm giáo lý hay không. Nếu vẫn còn bị xoay về tập khí cũ, thì do nhiều nhân duyên khác, chứ không hẳn chỉ hạn cuộc ở việc tham tầm giáo lý!
3 Minh nhãn: con mắt thông tuệ hay sự hiểu biết thấu suốt.
4 Mất câu thoại đầu: lơ là, để tâm vọng niệm, tức không liên tục bám theo câu thoại đầu.
5 Tâm thức bệnh hoạn: tâm thức còn tham chấp, phiền não.