Viêm mãn tính là một yếu tố đáng kể dẫn đến các chứng bệnh như mất trí nhớ, lú lẫn, mất phương hướng và suy giảm các khả năng nhận thức khác. Nó cũng liên quan đến bệnh Alzheimer, Parkinson và các bệnh về thần kinh vận động. Từ lâu, người ta đã nghi ngờ rằng nguy cơ mắc các tình trạng này giảm đi ở những người mang những chứng viêm như viêm khớp nhờ dùng thuốc kháng viêm indomethacin. Ibuprofen cũng có thể có một số tác dụng bảo vệ. Những loại thuốc này quá độc hại để sử dụng phòng ngừa lâu dài và bằng chứng về hiệu quả của chúng vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, một chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng kháng viêm chắc chắn làm giảm nguy cơ phát triển các vấn đề nghiêm trọng về não.
Ví dụ, gần đây, một nghiên cứu mở rộng có tên Nghiên cứu về lão hóa khu vực Honolulu-châu Á cho thấy những người đàn ông có mức độ viêm nhiễm cao nhất, được đo bằng chỉ số CRP, có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao gấp ba lần so với những người có mức độ viêm nhiễm thấp nhất.
Tỷ lệ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer, Parkinson và bệnh thần kinh vận động đang tăng nhanh, tuổi khởi phát ngày càng trẻ hóa. Trọng tâm nghiên cứu là các tình trạng thoái hóa thần kinh phát triển như thế nào và là một quá trình rất phức tạp – chỉ riêng bệnh Alzheimer có thể có 3 hoặc thậm chí 4 loại. Nhưng chúng ta đã biết, viêm mãn tính có liên quan đến tất cả những bệnh này, và quá trình này tấn công và giết chết các tế bào não. Nhận định trên được sự ủng hộ bởi nghiên cứu tại Viện Buck ở California, những bệnh nhân mắc một số loại bệnh Alzheimer phản ứng rất tích cực với chế độ dinh dưỡng kháng viêm.
Tình trạng viêm trong não cũng là một phần trọng tâm của toàn bộ quá trình lão hóa. Tình trạng viêm ở vùng dưới đồi dường như đặc biệt quan trọng, vì vùng này tiết ra hormone tác động đến hầu hết mọi hệ thống trong cơ thể. Tổn thương do viêm ở vùng dưới đồi ảnh hưởng đến mức độ của hormone tăng trưởng, là hormone kiểm soát tốc độ phát triển và sửa chữa mô, và hormone giải phóng gonadotropin (GnRH). Không có gì ngạc nhiên khi sự sụt giảm các hormone này sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa; như thí nghiệm ở chuột cho thấy viêm vùng dưới đồi làm cho sức mạnh, kích thước cơ, độ dày da, khả năng học hỏi bị sút giảm nhanh chóng - và vì thế tuổi thọ cũng giảm. Ngược lại, ngăn chặn tình trạng viêm ở vùng dưới đồi làm chậm quá trình lão hóa và tăng tuổi thọ khoảng 20%; bổ sung thêm GnRH làm tăng khả năng phát triển tế bào não mới của chuột.
Ngăn ngừa tình trạng viêm làm tổn thương và giết chết tế bào thần kinh ở vùng dưới đồi là một phương thức chống lão hóa rất quan trọng – và bạn không cần phải điều trị bằng GnRH. Một số hợp chất hữu cơ tự nhiên (polyphenol) kháng viêm đã được chứng minh là làm chậm hoặc ngăn ngừa lão hóa não; tương tự như axit béo omega 3. Chắc chắn rằng sự kết hợp của axit béo omega 3 và các hợp chất hữu cơ tự nhiên (polyphenol) sẽ hiệu quả hơn nhiều so với chỉ riêng một loại. Để hỗ trợ điều này, các nghiên cứu được thực hiện tại Đại học McMaster ở Ontario đã chỉ ra rằng những con chuột được nuôi bằng chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng và kháng viêm không hề bị lão hóa não.
Tăng cường chế độ ăn uống và tập thể dục đóng vai trò đặc biệt quan trọng vì có bằng chứng rõ ràng cho thấy béo phì (là nguyên nhân gây viêm) làm tăng tốc độ viêm ở vùng dưới đồi, từ đó gây ra và làm trầm trọng thêm bệnh tiểu đường. Bệnh tiểu đường làm tăng thêm tình trạng viêm mãn tính, tạo ra một vòng luẩn quẩn kéo dài thêm nữa, khiến quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn và làm tăng nguy cơ mất trí nhớ. Đây là một ví dụ khác về cách mà chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh của chúng ta tạo ra một cơn bão trao đổi chất đẩy rất nhiều người trong chúng ta đến chỗ tàn tật và tử vong sớm không đáng có.