Tên đầy đủ là Ivan Aleksandrovich Goncharov, sinh năm 1812 tại Simbirsk (bây giờ là Ulyanovsk), nước Nga. Cha của ông là một thương gia giàu có đã gửi ông lên Moscow ăn học từ khi ông mới mười tuổi. Khác với những nhà trí thức cùng thời, ông thích tiến thân bằng công việc hành chính. Suốt nhiều năm, ông làm việc ở Bộ Tài chính, viết văn chỉ là việc phụ, làm trong lúc nhàn rỗi. Cuốn truyện đầu tiên của ông, A Common Story1, kể về một người rất lý tưởng, rất ngây thơ, sống nơi tỉnh lẻ, tìm lên thủ đô rồi tỉnh ngộ, hết lý tưởng, biến thành một người thực tế đến mức phũ phàng, lợi dụng mọi thời cơ để lập nghiệp. Ở một vài khía cạnh nào đó, chủ đề này đã đưa đến tác phẩm Kẻ đại lãn, tuy kết cục khác nhau.
1. Một số bản dịch tiếng Anh đặt tựa là An Ordinary Story và The Same Old Story, có nghĩa là Chuyện cũ rích.
Kẻ đại lãn được xuất bản năm 1859, là tác phẩm quan trọng nhất của Goncharov, đã giúp ông nổi tiếng cả trong nước lẫn ngoài nước. Cũng khoảng thời gian này, ông thôi làm việc cho Bộ Tài chính để giữ chân kiểm duyệt tại Bộ Giáo dục.
Cuốn truyện thứ ba, The Precipice (tạm dịch: Bờ vực) xuất bản năm 1869, là kết quả của nhiều năm cầm bút, kể về cuộc sống tỉnh lẻ bên bờ sông Volga.
Goncharov không lấy vợ. Những năm cuối đời, ông về hưu, sống đời cô độc không khác gì nhân vật Oblomov trong truyện của ông, có điều ông đa nghi và phiền muộn hơn anh chàng lười biếng Oblomov nhiều.
Goncharov mất năm 1891, khi ông 79 tuổi.