Những ai đã đồng ý đảm nhiệm vai trò người điều hành cho một cuộc hội thảo Khám phá câu hỏi “tại sao” cho Bộ lạc cho một tổ chức, công ty hoặc đội nhóm nên đọc các chương 4 và 5 của cuốn sách này để tham khảo các thông tin hướng dẫn. Bạn cũng nên đọc phần phụ lục dưới đây, tóm tắt nhanh về những mẹo hay và các câu hỏi hiệu quả giúp bạn hoàn thành tốt vai trò người điều hành của mình.
• Giữ bí mật. Đừng chia sẻ trước về những thông tin chi tiết hoặc bản chất của các cuộc trao đổi mà bạn sẽ triển khai trong cuộc hội thảo. Nếu những người tham gia biết trước họ sẽ thảo luận về đề tài gì, có lẽ họ sẽ suy nghĩ quá nhiều về điều đó.
• Hãy xử lý nghiêm với những người cư xử thô lỗ. Trong quá trình Khám phá câu hỏi “tại sao” cho Bộ lạc, điều tối quan trọng là phải bảo đảm rằng tất cả mọi người đều có cơ hội chia sẻ câu chuyện của mình trong những nhóm nhỏ mà họ được phân vào. Hãy để ý đến sự tương tác trong các nhóm. Nếu có cá nhân nào tỏ ra lấn át quá (các vị lãnh đạo cấp cao thường mắc phải tật xấu này), hãy lại gần và nhẹ nhàng khuyến khích những người chưa có cơ hội lên tiếng mạnh dạn chia sẻ những câu chuyện của họ.
• Nếu một thành viên trong nhóm thể hiện cảm xúc trong quá trình chia sẻ câu chuyện của họ, hãy đào sâu tìm hiểu thêm. Hãy đặt câu hỏi để khuyến khích người đó chia sẻ thêm về các cảm giác của họ hoặc hỏi họ xem ở câu chuyện đó có điều gì đặc biệt khiến họ phản ứng như vậy. Hãy thẳng thắn đặt ra những câu hỏi trực tiếp, chẳng hạn: “Cuộc điện thoại của người khách hàng đó có điều gì đặc biệt khiến bạn vẫn nhớ về nó sau chừng ấy năm?”
• Tránh đặt những câu hỏi với từ để hỏi “tại sao”. Mặc dù nghe có vẻ phi lý, nhưng quả thực việc trả lời một câu hỏi bắt đầu bằng các từ để hỏi “cái gì” hay “như thế nào” sẽ dễ dàng hơn.
• Đừng để những người tham gia sa đà vào các cuộc tranh luận về ngữ nghĩa của câu từ khiến tiến độ cuộc trao đổi chậm lại. Chẳng hạn, “Từ vui vẻ có thực sự phù hợp ở đây không? Tôi nghĩ chúng ta nên dùng từ hạnh phúc thì đúng hơn.” Đừng sa vào cái bẫy đó. Hãy nhắc cả nhóm rằng, trong bối cảnh này, nghĩa của từ không quan trọng bằng cảm giác tổng thể mà câu chuyện mang lại.
• Giúp những người tham gia tập trung nhìn vào khía cạnh bộ lạc của họ làm việc như thế nào, thay vì họ làm những gì. Đôi khi các thành viên trong nhóm nói rằng đối thủ cũng làm điều giống hệt họ. Trong trường hợp này, hãy nhắc họ quay trở lại với câu chuyện của mình. Sự khác biệt giữa họ và đối thủ nằm ở yếu tố NHƯ THẾ NÀO, chứ không phải CÁI GÌ.
• Bảo đảm rằng bạn có đủ thời gian. Thông thường, một cuộc hội thảo Khám phá câu hỏi “tại sao” cho Bộ lạc sẽ kéo dài ít nhất bốn giờ đồng hồ. Nếu phía ban tổ chức yêu cầu bạn rút ngắn thời gian, hãy từ chối. Việc có đầy đủ bốn giờ là rất quan trọng.
• Bảo đảm rằng bạn có bối cảnh phù hợp. Không gian nơi diễn ra cuộc hội thảo cần phải đáp ứng các tiêu chí sau đây:
o Đủ rộng để có thể chia người tham gia thành các nhóm nhỏ
o Được cung cấp bàn để đồ ăn nhẹ
o Riêng tư và yên tĩnh (ví dụ, không phải ở căn phòng đặt máy photocopy)
o Được sửa soạn từ trước khi cuộc hội thảo bắt đầu, các bàn được đẩy lùi về phía tường và xếp ghế ngồi theo hình chữ U
o Cung cấp bảng kẹp giấy và khung đựng cho từng nhóm nhỏ, cộng thêm ba bảng kẹp giấy và khung để bạn sử dụng
HỘI THẢO KHÁM PHÁ CÂU HỎI “TẠI SAO” DÀNH CHO BỘ LẠC