Hộp công cụ giải quyết vấn đề: Cây logic

Cây logic là một công cụ giải quyết vấn đề tuyệt vời. Nó sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân vấn đề và đưa ra nhiều giải pháp tiềm năng.

Bí quyết để tạo ra một cây logic là chia vấn đề ra thành những loại nhỏ. Song hãy chắc chắn rằng bạn không để sót bất cứ điều gì, và nhớ đặt các loại vấn đề giống nhau vào cùng một nhánh cây.

Ví dụ, nếu muốn phân chia một lớp học ra thành từng nhóm, bạn có thể làm điều đó bằng nhiều cách, như phân loại theo giới tính nam/nữ; phân loại theo chiều cao: trên/dưới 1m3. Hoặc bạn có thể chia lớp thành những bạn thuận tay phải, những bạn thuận tay trái và những bạn thuận cả hai tay.

Cây logic sau khi được phân chia sẽ như thế này:

Khá đơn giản, phải không? Nhớ rằng không được bỏ sót bất kỳ ai - mỗi học sinh trong lớp phải thuộc một trong các nhóm này. Và không ai được nằm lẫn vào cả hai nhóm.

Bạn cũng có thể chia lớp theo câu lạc bộ mà học sinh tham gia. Để xây dựng cây logic này, hãy đặt các nhóm rộng nhất, chung nhất ở phía bên trái: “Thuộc về câu lạc bộ trường” hoặc “Không thuộc về câu lạc bộ của trường”. (Nhớ rằng không được bỏ sót bất kỳ ai. Mỗi học sinh trong lớp phải nằm ở một trong hai nhóm. Thi thoảng, bạn có thể cần thêm một nhóm gọi là “Khác” để chắc chắn không bỏ sót bất kỳ ai.) Khi bạn di chuyển sang bên phải, các nhóm nhỏ phải ngày càng rõ ràng, chi tiết hơn. Ví dụ như nhóm “Nghệ thuật”, nhóm “Trò chơi” và “Thể thao”. Sau đó, bạn có thể phân chia tiếp cho đến khi không thể chia được nữa.

Việc sử dụng nhiều loại cây logic khác nhau có thể giúp bạn phân tích được nhiều vấn đề. Chẳng hạn, ở câu hỏi: Muốn đổ ra được nhiều tiêu hơn mà không phải cố sức lắc lọ tiêu thật nhanh hay thật mạnh, bạn phải làm sao?

Cây logic sẽ giúp bạn nảy sinh ra nhiều ý tưởng khác nhau như trong bảng sau:

Để xây dựng cây này, bạn bắt đầu với vấn đề phía bên trái: “Làm thế nào để đổ ra được nhiều tiêu hơn chỉ trong một lần lắc lọ?” Có hai giải pháp bạn có thể nghĩ đến là tăng diện tích bề mặt nơi tiêu rơi ra, hoặc tăng số lượng tiêu rơi ra ở bề mặt như cũ. Như vậy, bạn sẽ tạo được hai nhánh. Bạn có thể nghĩ ra hai cách để tăng lượng tiêu rơi ra, vì thế, bạn có thêm hai nhánh nữa là: tăng số lỗ trên bề mặt lọ tiêu, hoặc làm cho tiêu rơi ra ngoài nhiều hơn ở mỗi lỗ. Bạn thêm hai nhánh nữa để có lựa chọn cuối cùng: làm lỗ to hơn hoặc làm hạt tiêu nhỏ hơn. Cây logic này cho bạn bốn giải pháp có thể thực hiện.