Quy Y Tam Bảo

Khi gặp nghịch cảnh, bạn cần gì để vượt qua khó khăn? Bạn phải có hy vọng. Mọi thứ sẽ đơn giản và dễ dàng hơn nếu trong bạn có hy vọng.

QUY Y

Cuộc đời vốn dĩ chứa đựng nhiều khó khăn và thử thách. Những điều kiện, hoàn cảnh không như ý đều có thể xảy đến trong cuộc sống của chúng ta. Khi gặp nghịch cảnh, bạn cần gì để vượt qua khó khăn? Bạn phải có hy vọng. Mọi thứ sẽ đơn giản và dễ dàng hơn nếu trong bạn có hy vọng. Hy vọng đến từ niềm tin. Nếu có niềm tin mãnh liệt thì bạn sẽ có hy vọng. Nếu thiếu niềm tin thì bạn rất khó nuôi hy vọng. Có một câu nói rất hay, “Trong cuộc sống, nếu mất tiền thì bạn không mất gì cả. Nếu mất sức khỏe thì bạn đã đánh mất vài điều. Nếu mất hy vọng thì bạn mất tất cả.” Hy vọng là một yếu tố quan trọng giúp bạn vượt qua mọi thử thách.

Tôi từng gặp rất nhiều người đang trong tình cảnh khó khăn, từ bệnh nhân trong bệnh viện đến những người bị trầm cảm hoặc sa sút tinh thần. Đặc biệt, tôi đã tiếp xúc với nạn nhân của hai trận động đất dữ dội hồi tháng 4 năm 2015 ở Nepal. Tôi đã gặp nhiều nạn nhân của cơn địa chấn, những người đã mất gia đình, nhà cửa và tài sản. Tuy nhiên, tôi thấy tâm trạng của người dân ở đó không quá sa sút sau thảm kịch. Có rất nhiều chuyện diễn ra nhưng không một ai tự sát trong giai đoạn đó. Họ không tuyệt vọng vì họ có hy vọng. Họ cảm thấy giờ đây mọi việc tệ hại đã trôi qua và những điều tốt lành sẽ đến. Họ hy vọng như thế và chính niềm hy vọng đó đã giúp họ củng cố tinh thần để vượt qua giai đoạn khó khăn sau cơn địa chấn.

Nói chung, khi gặp khó khăn và nghịch cảnh trong cuộc đời, nếu có ai đó để nương tựa, nguyện cầu và để gửi gắm niềm hy vọng thì ta sẽ cảm thấy mạnh mẽ và vững vàng hơn. Ta sẽ có thêm sức mạnh nội tâm. Vì vậy ở đây chúng ta nói về thực hành quy y Tam Bảo, nghĩa là đặt trọn niềm tin, hy vọng và tâm kính ngưỡng nơi Phật, Pháp, Tăng.

HY VỌNG ĐẾN TỪ NIỀM TIN. NẾU CÓ NIỀM TIN MÃNH LIỆT THÌ BẠN SẼ CÓ HY VỌNG.

Tôi từng có một buổi trò chuyện với tù nhân trong một trại giam ở Đài Loan. Một tù nhân đã hỏi tôi một câu rất buồn, “Tôi không còn cơ hội ra khỏi nhà tù này nữa. Tôi không muốn sống. Tôi muốn chết. Thầy có lời khuyên gì không?” Bạn có thể thấy khi con người tuyệt vọng thì họ mất luôn hy vọng vào sự sống. Đó là một câu hỏi rất đáng buồn. Khi người ta lâm vào tình thế tuyệt vọng, họ mất hết hy vọng sống và sẵn sàng tìm đến cái chết. Cũng trong nhà tù đó, tôi đã gặp một vài tù nhân khác. Thật ngạc nhiên khi họ nói đã đọc rất nhiều sách về thiền và có thời gian hành thiền 10 tiếng một ngày trong nhà tù. Tôi nói với họ có thể họ sẽ thành Phật ngay trong nhà tù ở Đài Loan. Với cùng một điều kiện sống trong nhà tù, người có tín tâm vào Tam Bảo thì có một lối sống riêng theo hướng tích cực. Người không có niềm tin và không có nơi nương tựa thì cảm thấy bế tắc. Đây là sự khác biệt lớn giữa người có tín tâm vào Tam Bảo và người không có tín tâm, nhất là khi cả hai người cùng lâm vào tình cảnh dễ dàng đưa đến tuyệt vọng. Người không có niềm tin vào một đối tượng nào đó, chẳng hạn như Tam Bảo, thì không có nơi nương tựa hay đối tượng để cầu nguyện, và vì vậy họ thường cảm thấy tuyệt vọng. Người có niềm tin vào Tam Bảo thì sẽ có đối tượng để cầu nguyện. Khi cầu nguyện họ sẽ có hy vọng, và hễ có hy vọng thì sự sống vẫn tiếp diễn.

PHẬT

Phật là một người đã tận diệt tất cả ác niệm. Ngài có những phẩm tính hoàn hảo, thanh tịnh, và ngài luôn rất từ bi đối với chúng sinh. Khi quy y Phật, bạn hãy nghĩ rằng đức Phật luôn thương yêu và sẵn sàng che chở bạn với tâm từ bi của ngài. Mỗi khi gặp thử thách và chướng ngại thì bạn phải cố nuôi hy vọng, và để có hy vọng thì bạn cần có lòng tin nơi đức Phật. Điều này sẽ mang lại hy vọng và giúp tâm trạng của bạn chuyển biến tích cực để có thể đối mặt với khó khăn và thử thách.

Tôi đã đến Nepal hồi tháng 5/2015 sau hai trận động đất kinh hoàng ở đó. Khi tôi đến nhận vé máy bay, nhân viên bán vé đã kinh ngạc hỏi tôi, “Rinpoche, thầy đi Nepal thật sao? Người ta đang tìm cách thoát khỏi nơi đó, có chắc là thầy muốn đến đó không?” Lúc đó, vài học trò ở Ấn Độ chuẩn bị đi cùng tôi sang Nepal đã gọi điện về nhà và cha mẹ của họ hỏi, “Tại sao con lại đến một nơi như vậy?” Khi chúng tôi quyết định đến Nepal, tôi đã tâm sự với đức Phật: “Con sắp đi Nepal vì tình đồng loại, để giúp đỡ nạn nhân động đất. Sinh mạng con và của các học trò, con nguyện trao hết cho ngài.” Với niềm tin như thế, tôi đã thách thức nỗi sợ của bản thân và hy vọng sẽ không có chuyện gì không hay xảy ra. Tôi đã cầu nguyện với đức Phật và đặt niềm tin nơi ngài. Với niềm tin đó, trong tôi đầy hy vọng là mọi việc sẽ ổn thỏa. Hy vọng đến từ niềm tin của tôi nơi đức Phật, và điều này thật sự tác động đến tâm lý con người.

Đức Phật sở hữu những phẩm tính tuyệt vời. Ngài không có khuyết điểm và luôn có lòng từ bi đối với tất cả chúng sinh. Vì vậy, Phật là ngôi báu thứ nhất trong ba ngôi báu, là nơi mà bạn có thể đặt trọn niềm tin.

PHẬT LÀ NGÔI BÁU THỨ NHẤT TRONG BA NGÔI BÁU, LÀ NƠI MÀ BẠN CÓ THỂ ĐẶT TRỌN NIỀM TIN.

PHÁP

Pháp là lời Phật dạy về một lối sống đúng đắn, và giáo lý của đức Phật có thể được xem là một phương cách sống. Phật pháp bao gồm nhiều chủ đề, trong đó chủ yếu dạy chúng ta cách rèn luyện thân tâm nhằm cải thiện bản thân và trở thành một người tốt hơn. Đó là những điểm chính yếu của Phật pháp.

Để có đời sống hạnh phúc, ta cần hành động thật đúng đắn. Để có thể hành động đúng thì ta cần những gì? Ta cần những chỉ dẫn đúng đắn. Nếu không có những chỉ dẫn đúng đắn thì bằng cách nào ta biết được việc mình đang làm đúng hay sai, hoặc làm sao để biết ta cần làm những gì? Ví dụ, có người giết một con cá làm thức ăn cho một con chó, bạn nghĩ hành động đó đúng hay sai?

Để hành động đúng đắn, ta cần những chỉ dẫn đến từ lời dạy của đức Phật, tức là Pháp. Sau khi đã quy y Phật, bạn xem đức Phật là người dẫn đường cho mình trong cuộc sống. Khi đã xem đức Phật là bậc soi đường dẫn lối, bạn cần thực hành chính xác theo lời Phật dạy. Đây chính là quy y Pháp.

TĂNG

Có người hỏi tôi có thể nào chỉ quy y Phật và quy y Pháp nhưng không quy y Tăng được không, vì bà ấy thấy có nhiều vị tu sĩ không có phẩm tính tốt. Đây là sự hiểu sai về Tăng bảo. Tăng bảo không đơn thuần là các vị nam nữ tu sĩ (tăng và ni), mà Tăng bảo bao gồm tất cả những người thực hành Pháp thật đúng đắn. Nếu tu sĩ không thực hành giáo pháp đúng đắn thì họ không phải là Tăng bảo, khi đó về hình tướng họ có thể là tu sĩ nhưng về tâm tánh thì không. Tăng bảo thực thụ là những tu sĩ về tâm tánh, những người phụng hành đúng đắn lời Phật dạy. Bạn có thể trở thành tu sĩ bề ngoài chỉ sau một đến hai giờ tiến hành vài nghi lễ và thay đổi y phục, nhưng đây không phải là điều gì to tát. Điều quan trọng hơn chính là trở thành một phần của Tăng bảo, và việc này không thể xảy ra chỉ sau một đến hai giờ. Quy y Tăng có nghĩa là bạn nương tựa vào những người thực hành Phật pháp thật đúng đắn.

Hỏi: Tôi đang sống sung sướng hạnh phúc cùng gia đình, công việc ổn định và kinh tế tốt. Tôi thấy cuộc sống không có gì khó khăn, vậy tại sao tôi phải quy y Tam Bảo?

Đáp: Trước hết, tôi chúc mừng bạn vì bạn đang có một cuộc sống hạnh phúc và sung sướng. Rất nhiều người hiện không có được một cuộc sống như vậy. Tiếp theo, có hai lý do để bạn quy y Tam Bảo.

Thứ nhất, quy y Tam Bảo có nghĩa là bạn đang phấn đấu để trở thành một người tốt hơn nữa. Hiện tại bạn đang có cuộc sống vui vẻ, gia đình hạnh phúc, công việc lý tưởng với lương cao; tất cả đều rất tốt. Ngoài những điều này ra, bây giờ chính bạn phải trở thành một người tốt hơn nữa. Trở thành một người tốt hơn chính mình trước kia là điều quan trọng nhất trong đời bạn. Có thể nhiều người nghĩ rằng họ đang rất tốt rồi, nhưng tôi không chỉ yêu cầu bạn trở thành người tốt, mà bạn phải luôn tốt hơn nữa, ngày càng tốt hơn con người hôm qua của bạn.

TĂNG BẢO BAO GỒM TẤT CẢ NHỮNG NGƯỜI THỰC HÀNH PHÁP THẬT ĐÚNG ĐẮN.

Thứ hai, mọi thứ trong cuộc đời này đều vô thường. Không ai biết trước được ngày mai mình sẽ không vui, hệt như trận động đất bất ngờ ở Nepal. Tất cả mọi thứ đều đang thay đổi. Sự yên ổn của đời người có thể biến động chỉ trong vòng một phút, chỉ cần một phút là có thể mất hết nhà cửa và tài sản, người thân và bạn bè. Trong cuộc sống ở thế giới này, đôi khi một phút có thể làm đảo lộn tất cả.

Ví dụ, bạn cùng gia đình đến bệnh viện xét nghiệm máu. Làm sao có thể chắc chắn mọi chuyện sẽ hoàn hảo? Rất khó. Kết quả có thể rất hoàn hảo ngay lúc này, nhưng rất khó đảm bảo 6 tháng sau mọi thứ vẫn trọn vẹn như cũ. Rất nhiều người sợ đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe vì họ sợ phát hiện những kết quả ngoài ý muốn. Vô thường là một trong những điều tồi tệ nhất trên thế gian này. Thân thể vật lý ngày hôm nay có thể rất khỏe mạnh, nhưng theo thời gian nó có mãi hoàn hảo như vậy không? Bây giờ có thể mọi thứ đều hoàn hảo, nhưng vì vô thường nên tất cả rồi sẽ trở nên không còn trọn vẹn. Bạn cần phải phòng ngừa hoặc chuẩn bị cho mọi tình huống, và quy y Tam Bảo chính là bước chuẩn bị tâm lý để đối diện với thử thách từ vô thường.

Hỏi: Vì cuộc sống, chúng con biết là chắc chắn sẽ phạm một số giới cư sĩ. Con rất băn khoăn về việc quy y Tam Bảo mà vẫn phạm giới nên không dám quy y. Vậy con nên làm như thế nào?

Đáp: Một đứa trẻ khi tập đi thì nó luôn bị vấp ngã. Nếu đứa bé sợ ngã thì suốt đời nó sẽ chẳng bao giờ biết đi. Phải bước đi và vấp ngã, bước đi và vấp ngã thì cuối cùng đứa trẻ mới có thể đi được. Nếu đứa trẻ bị ngã thì nó sẽ đứng dậy. Vấp ngã không phải là một lỗi lầm. Nếu bạn không biết rằng mình đang bị ngã thì đó mới là lỗi lầm. Phạm lỗi sau khi nhận giới không phải là một lỗi lầm to tát. Điều quan trọng là bạn rút kinh nghiệm từ lỗi lầm của mình. Không phải tất cả những ai nhận giới đều sẽ thực hành thành công và không mắc lỗi. Có rất nhiều người thọ nhận giới nguyện và phạm lỗi; điều quan trọng là bạn phải rút kinh nghiệm những lỗi lầm đó và không tái phạm nữa. Bạn phải cố gắng làm như vậy, điều này rất quan trọng. Rất nhiều người mắc lỗi sau khi nhận giới quy y nhưng chỉ một số ít người có thể rút ra bài học từ lỗi lầm của bản thân. Bạn nên là một trong số ít người biết rút kinh nghiệm từ lỗi lầm sau khi nhận giới.

PHẠM LỖI SAU KHI NHẬN GIỚI KHÔNG PHẢI LÀ MỘT LỖI LẦM TO TÁT. ĐIỀU QUAN TRỌNG LÀ BẠN RÚT KINH NGHIỆM TỪ LỖI LẦM CỦA MÌNH.

Hỏi: Làm thế nào để giúp cho con của mình có niềm tin vào đức Phật?

Đáp: Có một số cách giúp trẻ em phát khởi tín tâm với đức Phật. Cách thứ nhất là thông qua trò chuyện và khuyên bảo. Bạn phải thuyết phục con trẻ nhiều lần về những phẩm tính của đức Phật và lợi ích của việc quy y đức Phật. Cách thứ hai là thuyết phục trẻ bằng chính bản thân bạn. Cha mẹ luôn có vai trò là người thầy và là hình mẫu thật sự cho con cái. Hãy để cho những đứa trẻ nhìn thấy bạn tôn kính đức Phật đến nhường nào, để chúng thấy bạn quy y Phật như thế nào. Tất cả những điều đó sẽ thâm nhập vào tâm trí của những đứa trẻ. Cách thứ ba là tạo ra môi trường thuận lợi. Mỗi khi bạn có thời gian để gia đình cùng trò chuyện thì hãy nói với con trẻ về những điều tích cực và đúng đắn nhiều hơn. Hiện tại, khi gia đình bạn đoàn tụ thì có lẽ 90% câu chuyện đều là những điều vô bổ. Những điều vô bổ cũng sẽ ăn sâu vào tâm trí của trẻ con. Thông qua áp dụng ba điều trên, bạn có thể giúp con mình có niềm tin vào việc quy y với đức Phật.

CÁCH BÀI TRÍ BÀN THỜ TAM BẢO

Khi thiết lập bàn thờ, bạn cần sắp xếp các biểu tượng của thân, khẩu, ý giác ngộ của Phật. Bạn cần có một bức ảnh hoặc một pho tượng Phật, biểu tượng của thân Phật. Tiếp theo, bạn cần có một bản Bát Nhã Tâm Kinh hoặc bất cứ bản kinh nào, biểu tượng của khẩu Phật. Sau cùng, bạn cần có bảo tháp hoặc hình ảnh của bảo tháp, tượng trưng cho ý Phật.

Bạn bố trí tượng Phật và kinh sách trên bàn thờ như thế nào? Bạn nên để tượng Phật hay kinh sách ở trên? Tượng Phật là biểu tượng của thân Phật, kinh sách là biểu tượng của khẩu Phật; và kinh sách phải được bố trí cao hơn tượng Phật vì giáo huấn của đức Phật quan trọng hơn đức Phật. Bạn phải bố trí hình ảnh hoặc tượng Phật phía dưới kinh sách, và hình ảnh Phật phải được đặt cao hơn hình ảnh các vị bổn tôn. Nếu có di ảnh của ông bà, tổ tiên thì bạn có thể bố trí hình ảnh của người thân quá cố bên dưới hình ảnh Phật và bổn tôn. Hình ảnh của ông bà, tổ tiên không thể được bố trí ngang hàng với hình ảnh, tượng Phật.

Sau khi lập bàn thờ, bạn có thể tiến hành cúng dường. Có nhiều vật phẩm cúng dường, trước hết bạn hãy cúng dường nước. Bạn có thể cúng dường một, ba, hoặc bảy chén nước tùy theo điều kiện của mình. Nước vốn có phẩm tính sáng rõ, cúng dường nước nghĩa là bạn đang cúng dường với tâm ý trong sạch. Nếu cúng dường nước vào buổi sáng thì khi bạn đi làm về vào buổi chiều, bạn có thể đổ nước trong chén đi và thay nước cúng vào ngày hôm sau. Một trong các học trò của tôi đã kể với tôi rằng anh ta đã thực hiện một thí nghiệm. Anh cúng dường nước vào buổi sáng và đến chiều anh đổ nước cúng dường vào một chậu cây. Sau đó khoảng một tháng, anh phát hiện chậu cây được tưới nước cúng dường chư Phật trổ hoa đẹp hơn. Các bạn cũng có thể thực hiện thí nghiệm đó để xem kết quả ra sao. Nước cúng dường thật sự có tác động tốt và tạo nên sự khác biệt.

KINH SÁCH PHẢI ĐƯỢC BỐ TRÍ CAO HƠN TƯỢNG PHẬT VÌ GIÁO HUẤN CỦA ĐỨC PHẬT QUAN TRỌNG HƠN ĐỨC PHẬT.

Sau khi cúng dường nước, bạn có thể cúng dường hương (nhang). Khi cúng dường nước các bạn phải nghĩ là mình đang cúng dường nước đầy ắp cả vũ trụ, và khi cúng dường hương bạn phải nghĩ là mình đang dâng cúng mùi hương lan tỏa khắp không gian.

Có một câu chuyện rất nổi tiếng về một vị thầy Kadampa. Ông ta ở trong một cái hang nhỏ trên đỉnh núi. Ngày nọ, ông nhận tin báo rằng thí chủ và bạn bè của ông đang đến thăm ông. Ông ta bắt đầu lau dọn bàn thờ, sắp xếp hình ảnh và tượng Phật đẹp mắt, rồi bày biện đồ cúng dường. Ông ta lau chùi mọi thứ rất đẹp. Sau đó, ông nhìn lại chính mình và tự hỏi vì sao bản thân lại làm những điều này, vì sao mình lau dọn bàn thờ và cúng dường tượng Phật? Ông ta nhìn lại hành động của bản thân mình. Ông ta cúng dường và lau dọn bàn thờ nhưng chẳng có tín tâm và lòng thành, mà ông chỉ đang muốn bày biện đẹp đẽ cho các thí chủ và bạn bè thấy mà thôi. Ông nghĩ động cơ của mình thật sai lầm và rồi ông đi ra ngoài, hốt bụi và cát ném vào bàn thờ. Đây là một trong những mẩu chuyện ưa thích của tôi hồi tôi còn trẻ. Khi bạn bày biện bàn thờ hoặc khấn nguyện, đừng nhìn xem người khác làm gì, bày biện ra sao, mà hãy hết lòng thực hiện với tín tâm của chính mình. Quan trọng nhất là cúng dường trong tâm.

Khi cúng dường thì bạn cầu nguyện điều gì? Tôi biết nhiều người thường cầu nguyện cho công việc tốt hơn, lương cao hơn, hoặc những điều khác, nhưng đó không phải là cầu nguyện mà là than thở với đức Phật. Tôi không nói rằng bạn không nên cầu nguyện. Bạn nên cầu nguyện và cần biết cách cầu nguyện của một người theo đạo Phật. Khi bạn mong có một công việc tốt hơn thì đừng chỉ cầu nguyện cho riêng mình mà hãy cầu nguyện cho tất cả chúng sinh có một công việc tốt hơn. Nếu bạn đang muốn có một tách cà phê thì hãy nguyện cho tất cả chúng sinh cũng có được một tách cà phê. Nếu cầu nguyện theo cách này thì bạn sẽ tích tập được nhiều công đức hơn. Nếu có nhiều công đức thì bạn sẽ rất may mắn và lời cầu nguyện của bạn có nhiều khả năng trở thành hiện thực hơn.

Khi tiến hành cúng dường bạn cũng có thể khởi tâm quy y, “Con nguyện nương tựa Phật, con nguyện nương tựa Pháp, con nguyện nương tựa Tăng.” Khi cúng dường vào buổi sáng, bạn cần nghĩ rằng trong ngày hôm nay, dù bạn làm gì hay dù có chuyện gì xảy đến với mình, bạn sẽ luôn vững tin vào Tam Bảo và cầu nguyện đức Phật gia trì cho bạn. Tư duy như vậy sẽ mang đến cho bạn sức mạnh tinh thần để bạn có thể dễ dàng hoàn thành mọi việc. Nếu bạn đánh mất sức mạnh nội tâm thì khi gặp trở ngại dù nhỏ bé bạn cũng cảm thấy rất khó khăn.