Keanu và khởi đầu nhà sản xuất

Giữa những năm 2000, Keanu muốn nắm bắt một số cơ hội có tính đột phá hơn, thay vì chỉ chấp nhận những kịch bản rập khuôn và mang đến cho anh rất nhiều tiền.

Việc nắm bắt cơ hội bắt đầu đầy thử thách khi anh đồng ý lồng tiếng cho hai nhân vật trong A Scanner Darkly (tạm dịch: Máy quét nhân dạng), một bộ phim hoạt hình có kinh phí cực thấp được phát triển dựa trên quyển tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nổi tiếng của nhà văn Philip K. Dick. Keanu rất thích trải nghiệm làm phim khác biệt này. Thật không may, A Scanner Darkly đã trở thành nạn nhân của kiểu làm phim hoạt hình nghiệp dư và không nhất quán, khiến bộ phim phải được quay lại và quá trình sản xuất phim bị chậm trễ. Đến khi công chiếu, bộ phim đã nhận được nhiều đánh giá trái chiều với một đợt phát hành cực ngắn và bị gắn mác “thất bại về mặt thương mại”.

Cơ hội đóng chung với người bạn lâu năm Sandra Bullock đã đến khi anh tham gia The Lake House (Ngôi nhà bên hồ), phiên bản Mỹ hóa của bộ phim Hàn Quốc Il Mare (Người tình không chân dung). Bộ phim xoay quanh chuyện tình trắc trở của hai người có mối quan hệ phát triển thông qua hàng loạt bức thư được để lại trong hộp thư qua nhiều năm. Cuộc hội ngộ trong công việc của hai người bạn lâu năm đã tạo nên một sự đồng điệu về cảm xúc. Nhờ đó, dù cũng nhận được những đánh giá trái chiều, nhưng cuối cùng The Lake House vẫn trở thành một bộ phim thành công về mặt thương mại trên toàn cầu.

Keanu vốn luôn thể hiện sự quan tâm đối với nhiều tôn giáo, và điều đó dường như đã khiến nhiều người cảm thấy khó hiểu khi anh chọn tham gia bộ phim tài liệu The Great Warming (tạm dịch: Đại nạn biến đổi khí hậu). Bộ phim được dẫn lời bởi Keanu và nữ ca sĩ Alanis Morissette, cố gắng kết hợp quan điểm khoa học về sự ấm lên toàn cầu với niềm tin mang tính triết lý của các nhà truyền giáo. Kết luận của bộ phim có vẻ khập khiễng, và thậm chí là mâu thuẫn với chính nó.

Lúc này, Keanu lờ mờ nhận ra cuộc chiến tranh lạnh giữa anh và hãng phim 20th Century Fox có vẻ như đã tạm lắng xuống. Thời điểm đó, một ban điều hành mới đã tiếp quản hãng phim, và dường như những người này có xu hướng muốn quay lại hợp tác với Keanu. “Thỏa thuận ngừng chiến” chính thức được trao cho Keanu khi anh được mời tham gia dự án làm lại bộ phim khoa học viễn tưởng kinh điển The Day the Earth Stood Still (Ngày Trái đất ngừng quay).

Vì từng xem bộ phim gốc được làm năm 1951 nhiều lần khi còn trẻ, nên Keanu đã quá quen thuộc với ý tưởng của bộ phim, trong đó người ngoài hành tinh đến Trái đất và đưa ra lời cảnh báo rằng hành tinh này phải bắt đầu quá trình thanh tẩy, nếu không nhân loại sẽ phải đối mặt với hậu quả thảm khốc. Anh chia sẻ với The Los Angeles Times: “Khoa học viễn tưởng là thể loại tôi thích. Tôi nghĩ mình bị thu hút bởi những bộ phim này vì trong đó thường có những điều thú vị”.

Dù vậy, Keanu vẫn rất thận trọng khi được người đứng đầu 20th Century Fox tiếp cận và mời anh đóng vai Klaatu - người ngoài hành tinh đã đưa ra thông điệp cho thế giới loài người. Anh nói với Los Angeles Times: “Tôi không phải là loại người phù hợp với những bộ phim được làm lại từ phiên bản cũ. Vì vậy, câu hỏi của tôi là tại sao họ muốn làm vậy. Sau đó, tôi trò chuyện với đạo diễn Scott Derrickson và phát hiện anh có lời giải đáp cho câu hỏi của tôi. Tôi nhận thấy anh thật sự tôn trọng ý tưởng của bản gốc. Anh nghĩ câu chuyện về người ngoài hành tinh đến Trái đất với một lời cảnh báo là một câu chuyện đáng giá”.

Keanu đã thể hiện rất tốt trong quá trình quay phim. Anh bày tỏ lòng tôn kính đối với nam diễn viên Michael Rennie bằng cách thể hiện vai Klaatu mạnh mẽ và trầm lặng như trong bản gốc, đồng thời bổ sung những sắc thái và nét diễn tinh tế vào vai diễn hiện tại của mình. Phiên bản hiện đại đã chứng minh được rằng khi có thể kết hợp cách triển khai chuyện khoa học viễn tưởng cổ điển với sự nhạy cảm về chính trị và xã hội hiện đại, bộ phim sẽ có được những kết quả khả quan về mặt thương mại, nếu không muốn nói là thành công vượt bậc về doanh thu phòng vé.

Việc chuyển từ một hãng phim kinh phí lớn sang một dự án độc lập kinh phí thấp hầu như đã trở thành cách thức làm việc của Keanu trong một khoảng thời gian nhất định. Đó là cơ hội để giải tỏa cũng như để tìm niềm vui nho nhỏ khi thoát khỏi những áp lực cố hữu của những dự án kinh phí lớn. Nhưng Henry’s Crime (Tội ác của Henry) sẽ là bộ phim kinh phí thấp đầu tiên có ý nghĩa đặc biệt lớn đối với Keanu. Đó là vì sau gần năm năm chuẩn bị kỹ càng ngoài tầm ngắm của Hollywood, Keanu đã sẵn sàng để công bố công ty sản xuất phim của riêng anh là Company Films, và Henry’s Crime là bộ phim đầu tiên mà công ty của Keanu tham gia sản xuất. Xét về quá trình lên ý tưởng và thực hiện, có thể nói Henry’s Crime là một bộ phim hạng B.

Với kinh phí khiêm tốn chỉ mười hai triệu đô-la, Henry’s Crime là bộ phim kết hợp giữa chất hài lãng mạn với hành động trộm cướp. Trong phim, nhân vật chính do Keanu thủ vai là một người lao động cả tin, không có tham vọng, phải ngồi tù vì bị buộc tội oan là kẻ cướp ngân hàng. Sau khi mãn hạn tù, Henry quyết định cướp chính ngân hàng mà anh từng bị buộc tội là đã đến đó cướp.

Keanu biết rằng việc đội cả chiếc mũ của nhà sản xuất và của diễn viên là rất nguy hiểm. Anh thừa nhận với tờ The Star: “Thực hiện cùng lúc hai vai trò là chuyện tương đối khó khăn. Với vai trò diễn viên, bạn phải lo cho cảm xúc của mình, nhưng là nhà sản xuất thì bạn phải quan tâm đến cảm xúc của người khác”.

Henry’s Crime cuối cùng đã cho thấy đó là một bộ phim dễ chịu, hơi công thức, tích hợp yếu tố giải trí một cách hợp lý và Keanu vào vai một anh chàng phản diện vụng về. Tuy nhiên, ngay cả sự hiện diện của Keanu và bạn diễn của anh là nam diễn viên gạo cội James Caan cũng không thể giúp bộ phim thoát khỏi chuyện chỉ được công chiếu tại hai rạp và có doanh thu phòng vé chỉ hơn tám ngàn đô-la so với mục tiêu khá khiêm tốn là hai triệu hai trăm ngàn đô-la. Nhưng về sau, bộ phim đã thu hút được một lượng lớn người ủng hộ khi phát hành dưới dạng đĩa.

Street Kings cũng có tiểu sử khá thú vị. Các bản thảo ban đầu của bộ phim về cuộc đối đầu giữa cảnh sát và tội phạm này được viết bởi tác giả truyện trinh thám nổi tiếng James Ellroy, và ở nhiều thời điểm khác nhau, nội dung kịch bản đã thu hút được sự quan tâm của các đạo diễn nổi tiếng như Spike Lee và Oliver Stone. Street Kings là câu chuyện về cảnh sát và tham nhũng chính trị, xoay quanh nhân vật do Keanu thủ vai là một phó thanh tra của Sở cảnh sát Los Angeles, người bị mất lòng tin vào con người vì thường xuyên chứng kiến cảnh bạo lực. Vốn được biết là người có bản tính ôn hòa, Keanu đã khiến nhiều người bất ngờ khi anh thích một nhân vật có liên quan đến nhiều tình tiết máu me và bạo lực.

“Tôi thích sự phức tạp của nhân vật này. Tôi thích tính bạo lực của anh ta. Tôi bị hấp dẫn bởi mức độ bạo lực mà anh ta luôn phải đối mặt trong cuộc sống của mình”, Keanu giải thích với IndieLondon.

Street Kings chỉ thành công ở mức độ vừa phải và đã nhận được các bài đánh giá có phần trái chiều. Nhưng với Keanu thì anh là người chiến thắng trong dự án này, vì anh đã có thể đóng một vai hoàn toàn trái ngược với con người mình.

Có vẻ như trong giai đoạn này, Keanu thường nhận những vai trái ngược với tính cách của mình. Việc Keanu lựa chọn như thế cũng dễ hiểu nếu xét trên phương diện nghề nghiệp, bởi anh là người không ngừng tìm kiếm động lực sáng tạo để khiến sự nghiệp của mình thú vị và luôn mới mẻ.

Mức độ mà Keanu sẵn sàng vượt qua quan niệm thông thường của Hollywood trong thời kỳ này đã được biểu lộ rõ ràng qua việc anh sẵn sàng đâm đầu vào thực hiện bộ phim được cho là dị biệt nhất của anh: Generation Um... (tạm dịch: Thế hệ “trẻ”). Đó là bộ phim có tư duy độc lập về ý tưởng và cách thức thực hiện đến mức nó có thể thách thức tư duy logic của ngay cả những nhà quan sát cởi mở nhất.

Generation Um... - bộ phim thứ hai do Company Films của Keanu sản xuất - kể về một người dân New York sống không mục đích ở dưới đáy của xã hội, một anh chàng kiếm sống từ việc lái xe đưa hai cô gái trẻ đi tiệc tùng ở những nơi họ chỉ định. Với cách dẫn chuyện có vẻ vô định, lòng vòng và được chỉ đạo bởi người lần đầu tiên làm đạo diễn, Generation Um... bị nhồi nhét nhiều tình tiết đến mức người xem không thể phân biệt được đâu là khoảnh khắc ngẫu hứng và đâu là chi tiết được sắp đặt có chủ đích. Keanu khi đó đã nhìn ra nhiều thông điệp ẩn giấu đằng sau sự bất ổn của tuổi trẻ, cũng như chủ đề xã hội và bài trừ công nghệ mà bộ phim mang đến cũng biết rằng Generation Um... sẽ là một cuộc chiến khó khăn, nhất là khi nó đề cập những quan niệm đáng phê phán.

Keanu đủ thông minh để nhận ra tên tuổi của anh ở bất cứ vai trò nào trong bộ phim cũng sẽ thu hút sự chú ý đáng kể. Và ở một mức độ nào đó, anh đã chuẩn bị sẵn sàng để nhận những chỉ trích dành cho bộ phim. Các nhà phê bình đã gán mác cho bộ phim là một ví dụ hời hợt của dòng phim “mumblecore”¹⁰, đồng thời xem sự hiện diện mờ nhạt của Keanu qua các cảnh quay là dấu hiệu của cái gọi là diễn xuất tồi. Generation Um... được công chiếu tại nhiều rạp chiếu phim trong một khoảng thời gian ngắn trước khi nó trở thành “biểu tượng được sùng bái” và trở nên phổ biến trên mạng internet.

¹⁰ Mumblecore là một dòng con của phim độc lập và có điểm đặc trưng là lối diễn xuất và lời thoại tự nhiên, ngẫu hứng.

Generation Um... gần như đã đặt dấu chấm hết cho thời kỳ mà Keanu dám khác biệt trong vai trò nhà sản xuất. Những bộ phim được làm ra sau giai đoạn này đã trở nên chỉn chu hơn, chính thống hơn.