Khi chọn đối tượng để kết hôn, thông thường chúng ta sẽ chọn những người có nhiều ưu điểm thay vì người có nhiều khuyết điểm, bởi vì một nửa kia là người sẽ sống cùng ta đến trọn đời. Khi kết giao với bạn bè, không khó hiểu khi chúng ta ai cũng muốn chọn những người có ưu điểm chứ không muốn qua lại với người nhiều khuyết điểm. Khi chọn trường cũng giống hệt như thế, ai cũng muốn chọn trường danh giá chứ không muốn chọn trường hạng thấp. Khi chúng ta chọn nghề nghiệp, cũng là muốn chọn nơi có lương bổng cao, công việc nhàn nhã, không muốn chọn nơi lương thấp mà bận rộn suốt ngày.
Thật ra, chỉ chọn ưu điểm thôi không hẳn đã tốt, bởi khuyết điểm cũng chưa chắc đã là không tốt. Chẳng hạn như trong việc cưới vợ, Hứa Doãn thời Tấn qua lời mai mối nên cưới được một người vợ. Trong đêm động phòng, lần đầu nhìn thấy mặt mày xấu xí của vợ, anh ta hết sức không vui, bèn hỏi vợ rằng: “Người phụ nữ phải có tứ đức, bao gồm công, dung, ngôn, hạnh, xin hỏi cô có mấy đức?”
Cô vợ đáp: “Ở trong tứ đức, tôi đủ ba đức, chỉ thiếu dung nhan mà thôi!”
Nghe thế, Hứa Doãn cũng không vui.
Sau đó, vợ anh ta hỏi lại: “Quân tử trăm hạnh, anh đủ mấy hạnh?”
Hứa Doãn nói: “Ta trăm hạnh đều đủ”.
Cô vợ cười mỉa mai: “Quân tử trăm hạnh, lấy đức làm đầu; anh hôm nay nhìn tôi bằng thái độ xem sắc đẹp quan trọng hơn cả đức hạnh, thế mà còn nói trăm hạnh đều đủ sao?”
Hứa Doãn nghe được lời răn dạy nghiêm khắc của vợ, tự thấy hổ thẹn. Về sau, hai người rất yêu thương nhau, sống hòa thuận đến lúc bạc đầu.
Chọn lựa ưu điểm, tất nhiên mọi người đều cho là tốt; còn khuyết điểm nếu có cơ hội sửa chữa thì cũng trở thành ưu điểm, cho nên có câu: “Chuyển nguy thành cơ”, đó không phải là chân lý rất rõ ràng đối với chúng ta rồi sao?
Trên thương trường, giả sử như việc làm ăn của công ty đang trên đà xuống dốc, nhưng nếu thương phẩm là mặt hàng mà thị trường đang cần, ta chỉ cần thực hiện cải thiện khuyết điểm trong việc kinh doanh thì vẫn có thể phát triển trở lại được. Một công việc mặc dù có rất nhiều khó khăn, nhưng nếu gặp được người có khả năng làm việc, ra sức cải thiện thì càng dễ dàng lập nghiệp thành công. Gia Cát Khổng Minh “nhậm chức vào lúc quân bại, phụng mệnh trong buổi nguy nan”, chẳng phải ngược lại đã thành tựu sự nghiệp, tạo ra thế đứng chân vạc vững vàng hay sao?
Hiện nay có một số đoàn thể xí nghiệp thương mại có quan điểm rất tiến bộ, họ ưa thích tuyển dụng những người khuyết tật vào làm việc, bởi vì những người khuyết tật biết mình khiếm khuyết, cho nên khi làm việc, họ rất chuyên tâm chuyên chí, cầu tốt cầu toàn. Như vậy, khuyết điểm chẳng phải ngược lại đã trở thành ưu điểm rồi sao?
Ở trên đời, cá nhân có khuyết điểm của cá nhân, đoàn thể có khuyết điểm của đoàn thể, xã hội có khuyết điểm của xã hội, thậm chí quốc gia cũng có khuyết điểm của quốc gia. Trên đời không có người nào, không có việc nào là không có khuyết điểm, phế liệu vẫn có thể tận dụng, vậy thì khuyết điểm có gì mà không thể cải thiện được chứ?
Nếu như một người có khuyết điểm là lười biếng giải đãi, ta hãy khuyến khích họ, khiến họ biết rằng phấn đấu sẽ có kết quả tốt, thì khuyết điểm ban đầu vẫn có thể trở thành ưu điểm.
Quả dứa, quả hồng khi còn chưa chín thì rất chua rất chát, nhưng khi trải qua những ngày phơi nắng phơi gió, chúng cũng sẽ trở nên ngon ngọt vừa miệng. Do đó chúng ta cần chọn lựa ưu điểm, nhưng đồng thời không nên bài xích khuyết điểm một cách thái quá, bởi vì khuyết điểm cũng sẽ có thể chuyển đổi thành ưu điểm vậy!