Chương 2Nuôi dưỡng tính tự lập của bạn và con

Khi Josie lên chín còn Maxie lên sáu tuổi, tôi bắt đầu để hai cháu tự đi bộ đến trường. Nhà chúng tôi cách trường của hai cháu một khu phố và nằm phía bên kia đường. Vậy là để tới được trường các cháu sẽ phải đi bộ qua một đại lộ và sang đường một lần. Từ bậc tam cấp của khu phố nhà mình, tôi có thể quan sát cho đến khi các cháu đi đến góc phố và bắt đầu băng qua đường. Tôi cũng biết ở phía bên kia đường sẽ luôn có cô tình nguyện viên Tina đợi sẵn, để hỗ trợ các cháu.

Mọi người phản ứng với quyết định đó cứ như thể tôi đang đẩy con vào chỗ chết vậy.

Các phụ huynh khác đã trách móc tôi khi nhìn thấy các con tôi tự đi bộ về nhà. Liệu gia đình tôi có đang gặp bi kịch hoặc vấn đề gì mà họ có thể giúp đỡ không? Chẳng lẽ tôi không sợ những chiếc ô-tô đang cua nhanh tới chóng mặt kia sẽ thổi bay mất chúng hay sao? Chẳng lẽ tôi không sợ bọn bắt cóc trẻ em sao? Có lần, người hỗ trợ trường học đã nhất quyết ngăn không cho Maxie rời tòa nhà, rồi gọi cho tôi bằng giọng đầy nghi hoặc và nói cô luôn coi sự an toàn của con tôi là ưu tiên hàng đầu. Đáp lại, tôi yêu cầu cô thả cho cháu tự đi về.

Thật ra, tôi có lo lắng về vấn đề đó chứ. Và tôi còn lo lắng nhiều hơn sau khi Josie học hết lớp Năm và Maxie khi đó lên bảy phải bắt đầu tự đi một mình. Thế nhưng, tôi vẫn cố nén lòng lại và để các cháu tự đi học.

Con đường rèn luyện để trở thành những khách bộ hành tự chủ của các cháu quả không hề bằng phẳng. Có lần, hai cháu trò chuyện hăng say nên đã không nhìn khi bước xuống phố. Một chiếc ô tô bóp còi và từ bên kia đại lộ, Tina hét toáng lên để báo cho chúng biết. Hai đứa vừa chạy ngược trở lại lề đường vừa thở dốc, và khi chúng sang được đến bên kia đường thì bị Tina mắng cho một trận. Lúc dắt hai cháu tới trường vào sáng hôm sau, Tina lại “sạc” cho tôi một tràng dài, không phải vì tôi đã để con tự đi bộ đến trường mà vì tôi đã không dạy chúng phải thật tập trung khi tự đi đường như vậy.

Lại có lần, tôi đã quên tới trường đón Maxie để đưa cháu tới trường học Do Thái như đã hẹn. Maxie đứng ở góc phố đợi tôi cùng với Tina trong tâm trạng hoang mang. Tôi vẫn nhớ mình đã đến trễ năm phút và phải chạy hết tốc lực để đưa con tới trường, rồi sau đó gọi điện xin lỗi Tina hết lời. Đáp lại cô dặn: “Lần sau hãy gọi cho tôi. Tôi sẽ ở cạnh Maxie hoặc đưa cháu quay lại trường.” Và thật quý hóa, cô còn cho tôi cả số điện thoại di động. Sau lần đó, tôi cho Maxie cầm chìa khóa nhà. Con bé thấy mình thật quan trọng và đáng tin cậy khi được phép cầm cái vòng leng keng ấy, còn tôi thì thấy an tâm vì xung quanh mình còn có những người lớn khác cũng đang che chở và bảo vệ cho con mình. Giống như cuốn Pirkei Avot, Ethics of the Fathers (Tạm dịch: Pirkei Avot, Đạo đức của những người cha) đã viết: Đừng tách bản thân mình ra khỏi cộng đồng. Tất cả chúng ta đều có thể giúp đỡ mọi người xung quanh và trông cậy vào sự giúp đỡ của họ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc khuyến khích phát triển chức năng điều hành ở trẻ ngay từ khi còn nhỏ sẽ mang lại nhiều lợi ích to lớn cho chúng trong tương lai. Một người trưởng thành muốn thể hiện tốt năng lực, có những ý tưởng sáng tạo khi triển khai dự án, sắp xếp hợp lý quỹ thời gian của bản thân và phối hợp tốt với những người khác, cần phải có chức năng điều hành tốt. Con chúng ta cũng sẽ hạnh phúc hơn khi chúng biết tự lập. Theo một nghiên cứu năm 2011 của Đại học Bắc Carolina, những trẻ bị cha mẹ chỉ đạo trong lúc chơi (như bày cho chúng cách chơi bộ xếp hình lego, khuyến khích chúng đếm số hình vuông trong trò Candyland) có những cảm xúc tiêu cực nhiều hơn so với những trẻ được cha mẹ để cho chơi tự nhiên. Theo phát hiện trong một nghiên cứu năm 2013 của Đại học Missouri, nếu cha mẹ cứ kè kè bên con, trẻ sẽ chơi kém chủ động hơn so với khi chúng được chơi tự do. Và những phát hiện này đúng với cả các sinh viên đại học. Theo một nghiên cứu do Holly Schiffrin tại Đại học Mary Washington thuộc bang Virginia tiến hành: “Các sinh viên có cha mẹ kiểm soát quá mức thường có tỷ lệ mắc trầm cảm cao hơn rất nhiều và mức độ thỏa mãn với cuộc sống ít hơn so với những sinh viên khác.” Các nghiên cứu khác cũng cho thấy, các sinh viên đại học bị cha mẹ can thiệp quá mức vào đời sống thường có xu hướng tự đánh giá thấp năng lực và khả năng xử lý căng thẳng của bản thân, đồng thời có nguy cơ mắc trầm cảm cao hơn. Vậy thì, hỡi những ông bố bà mẹ, các vị hãy tránh sang một bên cho tôi nhờ!

Với tư cách là cha mẹ, chúng ta phải từ từ tháo bỏ sự kiểm soát đối với con. Có một mối quan hệ mật thiết giữa những ông bố bà mẹ bao bọc con quá mức và những đứa trẻ có nguy cơ bị trầm cảm hoặc bị bắt nạt. Khi không để con tự lập nghĩa là chúng ta đã tước đi của con cơ hội được tận hưởng cảm giác tự chủ và tự hào về khả năng giải quyết tình huống của bản thân.