Thường trong những lúc tuyệt vọng, đau khổ chúng ta thường nghĩ rằng: “Thật là không công bằng! Tại sao lại là mình kia chứ?“. Mọi thứ sẽ dễ dàng hơn nếu cuộc đời công bằng hơn một chút.
Một tù nhân trung niên tham gia khóa học thiền của tôi trong tù được vài tháng và tôi cũng biết khá rõ về anh ta đã hỏi tôi sau buổi học rằng: “Brahm, tôi muốn nói cho thầy hiểu rằng tôi không hề phạm cái tội đã khiến mình bị giam ở đây. Tôi hoàn toàn vô tội. Tôi biết có nhiều tội phạm cũng nói y hệt như thế và dối gạt mọi người nhưng
cái tôi đang nói đây là sự thật hoàn toàn. Tôi không hề dối anh, Brahm, không hề“. Và tôi tin anh ta. Tình cảnh và thái độ của anh thuyết phục tôi tin rằng anh đang nói sự thật. Tôi bắt đầu nghĩ việc này thật không công bằng và tự hỏi làm thế nào để mình có thể sửa chữa sự bất công này.
Thế nhưng anh ta đã chen ngang dòng suy nghĩ của tôi. Với một nụ cười ma mãnh, anh ta nói tiếp: “Brahm, cũng có nhiều lần tôi phạm tội mà không hề bị bắt, và tôi nghĩ vậy là công bằng!“.
Thế là tôi cười phá lên. Người đàn ông lớn tuổi hồng hào này đã hiểu được quy luật nhân quả, thậm chí còn rõ hơn một số nhà sư mà tôi từng biết.
Đã bao nhiêu lần chúng ta “phạm tội“ vì đã làm tổn thương ai đó mà không hề bị trừng phạt? Liệu chúng ta có bao giờ than rằng: “Thật là bất công? Tại sao tôi không bị bắt nhỉ?“.
Thế nhưng khi phải chịu đựng mà không có lý do rõ ràng, chúng ta lại than vãn: “Thật là bất công! Tại sao lại là tôi chứ?“. Có lẽ như thế là công bằng. Giống như người tù trong câu chuyện này, có thể có nhiều lần chúng ta đã “phạm tội“ nhưng không hề bị bắt, và như vậy thì suy cho cùng cuộc đời cũng công bằng đấy chứ.