Sử biên niên của vương quốc Ba Tư cũ kể lại vua Shahryar nhận thấy vợ mình đã phản bội, ông liền ra lệnh cho đao phủ thắt cổ vợ cho đến chết. Hình phạt ghê gớm ấy vẫn chưa đủ. Cho rằng từ nay không thể có người vợ nào trên đời làm ông ưng ý nữa, nhà vua quyết định từ nay mỗi buổi chiều cưới một người vợ và sau đó mang ra giết chết vào sáng hôm sau. Cứ như thế, trong một vài năm, không một gia đình quý tộc nào trong vương quốc là không khốn khổ bởi quốc vương vì cái chết của những người con gái thân yêu của họ.
Viên tể tướng, cho đến lúc này, đã cố giấu nhà vua về hai người con gái rất xinh đẹp của mình. Cô chị tên là Scheherazade, cô em là Dunyazade. Scheherazade có một trí nhớ tuyệt vời, nàng có thể dễ dàng nhắc lại những điều mình đã chứng kiến hoặc đã đọc qua và thêm vào câu chuyện những chi tiết thú vị mình tưởng tượng ra. Khi đến tuổi thành hôn, nàng nói với cha nộp mình cho nhà vua và đoán chắc rằng mình không những không chết mà còn có thể làm chấm dứt sự tàn sát hàng ngày gây tang tóc trong vương quốc nữa.
Nhà vua kết hôn với Scheherazade và theo lời yêu cầu của nàng, đồng ý để người em vợ là nàng Dunyazade ngủ lại với chị trong đêm hôn lễ để có thể chào vĩnh biệt chị trước giờ hành hình, theo phong tục, được tiến hành vào lúc mặt trời mọc ngày hôm sau. Một giờ trong lúc bình minh, Dunyazade, theo lời dặn của chị, đánh thức và đề nghị Scheherazade kể cho mình nghe một câu chuyện mà chị thích. Được hỏi về việc này, nhà vua cho phép, ông cũng chú ý lắng nghe và dần dần cũng bị cuốn hút vào câu chuyện. Khi mặt trời xuất hiện thì Scheherazade mới kể đến nửa chừng. Nhà vua một phần thì thích thú nghe chuyện, phần khác nhớ đến bổn phận của mình, quyết định nghe tiếp vào đêm sau và để vợ sống thêm một ngày nữa. Và sự việc đã xảy ra như thế trong suốt một nghìn đêm. Scheherazade nối chuyện này vào chuyện khác khiến câu chuyện không bao giờ hết, còn vua Shahryar thì không thể không nghe tiếp. Đến rạng đông của đêm thứ nghìn lẻ một, nhà vua hoàn toàn bị chinh phục bởi sự hài lòng khi nghe vợ kể chuyện. Thán phục sự khôn ngoan và tài năng của nàng, nhà vua tha chết cho vợ và tuyên bố trong toàn vương quốc hủy bỏ sự trả thù vô lý của mình.
Những trái tim nhạy cảm ít chú ý đến mặt tàn ác của câu chuyện. Giá trị chủ yếu của nó là sự kết liền thành một chuỗi những câu chuyện kỳ diệu đưa người đọc trở lại thế giới Đông phương cổ thế kỷ thứ VIII. Dưới đây là một số, và là hay nhất, trong những câu chuyện hay mà Shahryar nghe từ miệng Scheherazade kể lại.