Chương 4Cơ hội đến

Sự chuẩn bị chu đáo sẽ mang đến thành công. Không chuẩn bị đồng nghĩa với thất bại.

HOÀN THIỆN SƠ YẾU LÝ LỊCH

Sơ yếu lý lịch (CV) tốt là tấm danh thiếp đầu tiên của bạn khi đến tham gia phỏng vấn.

Không cần biết bạn có cân nhắc nhảy việc hay không, bạn đều cần đầu tư chuẩn bị một bộ sơ yếu lý lịch thật đẹp.

Mọi việc có chuẩn bị đều không thừa thãi.

Thời điểm chuẩn bị

“Đây là sơ yếu lý lịch của tôi năm năm trước. Tôi luôn bận rộn, chưa từng cập nhật nó.”

“Tôi chưa bao giờ viết một bản lý lịch tiếng Anh.”

“Lý lịch? Tôi không cần viết một bản lý lịch khi tôi thay đổi công việc. Tôi được bạn bè quen biết giới thiệu.”

“Chồng tôi rất bận. Bản lý lịch trực tuyến là tôi giúp anh ấy viết.”

“Tôi không viết lý lịch. Tôi điền vào một vài trang giấy ở quầy lễ tân.”

Có vô số những câu nói tương tự. Tôi thực sự lo lắng khi viết tới đây, lo lắng thay cho tất cả những nhân viên ở nơi làm việc mà không coi trọng lý lịch. Đối mặt với môi trường làm việc thay đổi theo từng giây, bạn cần có sự chuẩn bị kĩ càng từ trước. Hãy luôn chuẩn bị một bản lý lịch đẹp để có thể phản ứng nhanh chóng khi bạn gặp cơ hội nghìn năm có một. Nhanh hơn các đối thủ khác trong thị trường việc làm, bạn sẽ dẫn đầu. Hoặc trong trường hợp nảy sinh khủng hoảng, bạn có thể biến cuộc khủng hoảng thành cơ hội cho sự thay đổi. Để hồ sơ của bạn được chuyển đến tay các chuyên gia nhân sự có thể giúp đỡ bạn. Hãy luôn có sẵn một bản sơ yếu lý lịch. Nếu hiện tại bạn không có sơ yếu lý lịch trong máy tính, ổ cứng hoặc USB, vui lòng tối nay bớt chút thời gian chơi trò chơi, bớt một lần tiếp khách khứa và nghiêm túc ngồi vào bàn và viết sơ yếu lý lịch của bạn. Hãy nhớ rằng: Bản lý lịch là ấn tượng đầu tiên của tất cả các HR, chuyên gia săn đầu người, đồng nghiệp và ông chủ tương lai chưa từng gặp bạn. Và hẳn bạn biết rằng ấn tượng đầu tiên là vô cùng quan trọng.

Số trang của sơ yếu lý lịch

“Tôi đã viết về thế mạnh của mình ở cuối trang thứ tám, bạn không thấy nó sao?”

“Tôi đã gửi một file nén cho bạn, bạn kiểm tra xem.”

“Tiếng Anh của tôi không tốt, tôi chỉ viết nửa trang.”

Bạn tưởng rằng công việc của nhân viên nhân sự chúng tôi là đọc một bản lý lịch mỗi ngày ư? Theo thống kê, một chuyên gia săn đầu người chuyên nghiệp và HR phải đọc ít nhất vài trăm hồ sơ mỗi ngày. Thời gian dừng lại cho một bản lý lịch chỉ trong vài chục giây. Một hoặc hai trang A4 là đủ để mô tả kinh nghiệm nghề nghiệp của bạn. Hãy ghi nhớ: ý nghĩa tên của sơ yếu lý lịch là bản mô tả một cách đơn giản kinh nghiệm của bạn. Nhà văn Mark Twain từng nói: “Chừng nào tôi còn nhiều thời gian, tôi sẽ viết một lá thư ngắn hơn cho bạn.” Nội dung tẻ nhạt và dài dòng, mô tả kiểu vẽ rắn thêm chân, những bức thư tràn đầy nhiệt huyết đều không phù hợp. Nếu doanh nghiệp mục tiêu của bạn chỉ là một doanh nghiệp trong nước, chuẩn bị một bản lý lịch tiếng Trung là đủ. Nếu doanh nghiệp mục tiêu của bạn là một doanh nghiệp nước ngoài hoặc một vị trí có yêu cầu đặc biệt về tiếng Anh, hãy chắc chắn chuẩn bị một bản lý lịch tiếng Anh cẩn thận. Có lẽ sau khi bạn đọc xong bản lý lịch bằng tiếng Anh của bản thân, bạn sẽ nhận thức được rõ ràng liệu trình độ ngoại ngữ của mình có đủ đáp ứng cho vị trí này hay không.

Ảnh trong sơ yếu lý lịch

“Tôi không thích chụp ảnh. Bức ảnh đó là ảnh của ba năm trước.”

“Đó là bức ảnh tôi chụp khi đi du lịch. Bạn cứ cho khách hàng xem trước đi.”

“Tôi chỉ có tấm ảnh chân dung chuyên nghiệp này. Không được thì thôi.”

“Đây là một bức ảnh tôi đã scan, vì vậy nó không được rõ lắm.”

“Khi chụp ảnh ánh nắng mặt trời quá mạnh, những bức ảnh gửi cho bạn, tôi đều nhíu mày.”

“Đó là ảnh nghệ thuật của tôi. Tôi đặc biệt chọn ra bức ảnh mà tôi hài lòng nhất.”

Mỗi ngày chúng tôi thường phát điên với những chuyện nhỏ nhặt như ảnh của ứng viên. Thậm chí nhiều người còn gửi cho chúng tôi những bức ảnh cưới khiến chúng tôi cười ra nước mắt. Không có khâu nào là không quan trọng khi săn việc làm! Hầu hết các công ty đều yêu cầu ứng viên gửi ảnh có kích cỡ 3x4. Điểm quan trọng cần nhớ là ảnh chụp gần, chân thực, rõ ràng, chuyên nghiệp. Bức ảnh là ấn tượng thị giác đầu tiên của nhà tuyển dụng đối với bạn. Một bức ảnh không phù hợp sẽ trở thành vật cản bất ngờ nhất trong quá trình tìm việc của bạn. Cả nam và nữ đều áp dụng một yêu cầu như vậy.

Nội dung của sơ yếu lý lịch

“Đã lâu tôi không viết lý lịch. Tôi không biết nên viết thế nào.”

“Hôm qua làm thêm muộn quá, tôi vội vã viết một bản lý lịch. Bạn xem trước đi rồi sửa giúp tôi nhé.”

“Nội dung của bản lý lịch được tôi sao chép từ bản mô tả công việc. Không ổn thì anh sửa giúp tôi một chút.”

Chuyên gia săn đầu người giúp ứng viên sửa sơ yếu lý lịch là điều bình thường. Nhưng đừng quên, thật khó chấp nhận nếu một người phụ nữ đảm đang lại không nấu được cơm. Nếu không có đủ thông tin về bạn, rất khó để chuyên gia săn đầu người hoàn thiện một bản lý lịch cho bạn.

Trong sơ yếu lý lịch của bạn, điểm cốt lõi là thể hiện được kiến thức kinh doanh, trách nhiệm công việc, sự thật, hiệu suất làm việc, thông tin về bạn. Hãy nhớ rằng không được phép xuất hiện lỗi chính tả và lỗi ngữ pháp.

Đặc biệt bạn cần nhấn mạnh một chi tiết: keywords về bạn, ví dụ: “Bất động sản, Tổng giám đốc dự án…” Nếu được, bạn hãy tìm kiếm một mẫu sơ yếu lý lịch của chuyên gia săn đầu người và điền vào mẫu. Cuối cùng, bạn hãy nhớ: tự đánh giá bản thân. Vui lòng tự phân tích khách quan năng lực của bạn. Tự trích xuất 3 đến 5 điểm để làm nổi bật các điểm mạnh cốt lõi của bạn. Hãy nằm lòng quy luật bất thành văn: Ứng viên càng ưu tú chuẩn bị hồ sơ càng hoàn hảo.

Sơ yếu lý lịch của quản lý cấp cao

Trong nhiều năm sự nghiệp săn đầu người của tôi chủ yếu tập trung vào các vị trí điều hành. Một số hồ sơ của các giám đốc điều hành khá chuyên nghiệp. Một số sơ yếu lý lịch tiếng Anh có cách thể hiện lưu loát lại càng làm cho tôi ngạc nhiên. Tuy nhiên, khá nhiều giám đốc điều hành không giải quyết thỏa đáng các chi tiết trong hồ sơ của họ.

Tổng kết lại có ba điểm ứng viên cần lưu ý:

(1) Nội dung nhạy cảm phải được giải thích bằng thực tế. Ở một giai đoạn nhất định, chuyện nhảy việc xảy ra thường xuyên. Bạn nhất định phải nêu rõ lý do khách quan cho quyết định này của mình. Một số chứng chỉ chuyên môn có thể chứng minh khả năng của bạn phải được điền cẩn thận. Ngay cả khi chứng chỉ học thuật đang trong quá trình xử lý cũng phải ghi chú rõ. Tốt nhất bạn cũng nên đề cập đến trình trạng hôn nhân. Nội dung nhạy cảm trực tiếp quyết định xem bạn có được tuyển dụng hay không.

(2) Hiệu suất làm việc phải đặc biệt nổi bật. Trách nhiệm công việc của giám đốc điều hành tại các công ty là tương tự nhau, do đó bạn không cần phải lãng phí bút mực đề cập đến. Điều bạn cần làm rõ là khía cạnh nào của bạn phù hợp với. Điều này nhất định phải viết thật đầy đủ. Thành tích độc đáo của bạn là gì? Những thách thức có độ khó cao mà bạn đã hoàn thành? Bạn có điểm gì khác với số đông còn lại? Đây là tất cả những điều làm cho chúng tôi, có thể bao gồm HR, Hiring Manger (quản lý bộ phận sử dụng lao động) quan tâm.

(3) Nhất định phải dùng con số để nói chuyện. Sơ yếu lý lịch của một số giám đốc điều hành thường sử dụng rất nhiều tính từ. Điều này mang lại hiệu quả là thấp, khiến người tuyển dụng cảm thấy lời lẽ không thiết thực. Lần tới bạn hãy thử để cấp dưới sử dụng các con số để báo cáo tình hình hiệu suất của họ. Bạn chắc chắn sẽ thấy có sự khác biệt.

Ba từ tặng cho bạn: con số, ngắn gọn, chính xác.

GIAO LƯU VỚI THỢ SĂN ĐẦU NGƯỜI

Thợ săn đầu người chuyên nghiệp sẽ trở thành cố vấn hữu ích cho bạn. Hãy trân trọng cơ hội giao lưu với họ. Họ có thể sẽ là quý nhân của bạn.

Số điện thoại của chuyên gia săn đầu người

“Tôi không xem xét. Cảm ơn!”

Một số lượng đáng kể các ứng cử viên đã từ chối cuộc gọi của chuyên gia săn đầu người với lý do này. Nếu bạn không bao giờ nhảy việc, bạn có thể từ chối tiếp xúc với chuyên gia săn đầu người. Nhưng tình hình thực tế là: Theo một nguồn dữ liệu, một người nhảy việc ít nhất sáu lần trong sự nghiệp. Bỏ lỡ một cuộc điện thoại không phải là vấn đề lớn. Nhưng bỏ lỡ sự phục vụ của một chuyên gia săn đầu người chuyên nghiệp có hại nhiều hơn có lợi. Nếu thuận tiện cho bạn, xin vui lòng dành thời gian cho chuyên gia săn đầu người. Bạn đừng bỏ lỡ cơ hội để có được thông tin có giá trị.

Nếu việc dành thời gian cho họ thực sự bất tiện, bạn có hai giải pháp. Thứ nhất, cho họ biết thời gian thuận tiện để chuyên gia săn đầu người gọi lại cho bạn. Thứ hai, bạn chỉ cần thông báo một hòm thư điện tử để chuyên gia săn đầu người gửi thông tin của vị trí liên quan đến. Qua thông tin từ cuộc gọi điện thoại và e-mail, bạn có thể hiểu được động thái thị trường về nghề nghiệp, tình trạng tiền lương, mức độ phù hợp của cá nhân với công việc và các thông tin hữu ích khác. Đồng thời, bạn có thể đánh giá mức độ chuyên nghiệp của chuyên gia săn đầu người thông qua nói chuyện điện thoại và e-mail. Nếu họ đáp ứng được yêu cầu của bạn, hãy tìm cách duy trì liên hệ lâu dài, hiệu quả, định kì.

Hẹn gặp chuyên gia săn đầu người

“Tôi thực sự quá bận rộn. Chúng ta xem xét thời gian vào tháng tới nhé.”

“Nếu khách hàng quan tâm, chúng ta sẽ nói đến chuyện gặp gỡ. Nếu không chúng ta sẽ lãng phí thời gian.”

Rất nhiều ứng viên đều tìm kiếm những lý do khác nhau để trì hoãn hoặc trốn tránh việc gặp gỡ các chuyên gia săn đầu người. Đây thực sự là mất mát cho cả hai bên. Hầu hết các vị trí cung cấp bởi các chuyên gia săn đầu người đều là giám đốc điều hành cấp trung và cao. Các yêu cầu về quyền lực mềm ở vị trí này là có sự khác nhau giữa các công ty, chủ yếu là mức độ phù hợp của văn hóa doanh nghiệp và văn hóa đội nhóm. Nếu không trao đổi trực tiếp với chuyên gia săn đầu người, rất khó để họ giúp được bạn. Họ sẽ cung cấp cho bạn đề xuất phù hợp nhất, tư vấn lập kế hoạch nghề nghiệp riêng cho bạn. Là một chuyên gia săn đầu người, tôi cũng có quan điểm tương tự. Nếu chưa gặp mặt các ứng viên, tôi không dám giới thiệu bừa bãi. Một là không thể đánh giá khách quan mức độ phù hợp giữa ứng viên và khách hàng. Hai là làm giảm tính chuyên nghiệp của bản thân với khách hàng.

Lễ nghi khi gặp gỡ chuyên gia săn đầu người

“Hôm nay tôi mặc đồ thoải mái tới gặp bạn.”

“Trưa nay khi tiếp khách, tôi đã quá chén. Tôi quên mất chúng ta có cuộc hẹn vào buổi chiều.”

“Tôi sẽ nói chuyện với bạn trong 10 phút. Lát nữa tôi còn phải gặp một khách hàng khác.”

Tôi gặp gỡ các ứng viên khác nhau mỗi ngày. Hầu hết họ đều rất giỏi. Các chi tiết xác định thành công hay thất bại, các đặc điểm của ứng viên đều không thể thoát khỏi đôi mắt của chuyên gia săn đầu người. Các ứng viên coi việc gặp gỡ với chuyên gia săn đầu người như thử nghiệm đầu tiên của khách hàng là cách làm lý tưởng. Từ khóa khi tiến hành gặp gỡ là: đúng hẹn, lịch sự. Ít nhất hãy dành cho chuyên gia săn đầu người một giờ đồng hồ. Vị trí giám đốc điều hành cấp cao cần tìm hiểu rất nhiều thông tin. Trao đổi trực tiếp với chuyên gia săn đầu người là cách tốt nhất để có được thông tin. Một ứng viên không tôn trọng thời gian của chuyên gia săn đầu người sẽ không bao giờ nhận được sự tin cậy từ họ.

Địa điểm gặp gỡ

“Ở tầng dưới công ty của chúng tôi có cửa hàng Starbucks. Chúng ta hãy gặp nhau ở đó nhé.”

Chúng ta cần xem xét cẩn thận việc lựa chọn địa điểm gặp mặt chuyên gia săn đầu người. Lựa chọn một cửa hàng cà phê ở tầng dưới công ty của bạn sẽ rất dễ dàng gặp phải người quen, đồng nghiệp hay khách hàng. Có một lần khi tôi và ứng viên đang nói chuyện, đột nhiên một tiếng “Tổng giám đốc Vương” vang lên đã thực sự đã làm chúng tôi hoảng hốt. Bạn có thể đến văn phòng của công ty săn đầu người để trao đổi. Một là như vậy sẽ kín đáo hơn. Hai là có thể kiểm tra quy mô và hoạt động của công ty săn đầu người. Ba là thể hiện sự ủng hộ công việc săn đầu người. Nếu bạn cảm thấy rằng giao tiếp trong văn phòng có một chút gò bó, mất tự nhiên, quán cà phê của khách sạn cũng là một lựa chọn khá tốt. Vừa dễ tìm hơn, không gian lại tương đối yên tĩnh.

Trao đổi khi gặp gỡ

Cuối cùng là ngồi xuống và trao đổi với chuyên gia săn đầu người. Thời gian rất quý giá. Vì vậy sau khi uống một ly nước, chúng ta hãy đi thẳng vào chủ đề nhé. Bạn có thể trao đổi một cách linh hoạt. Nói điều đao to búa lớn, tay chân khua múa, nói năng hùng hồn, suy nghĩ kĩ rồi nói..., tất cả đều có thể. Thành công và phong cách là điều chúng tôi đánh giá cao, nhầm lẫn và vướng mắc chúng tôi cũng lắng nghe cẩn thận. Không chỉ chia sẻ cơ hội việc làm, rất nhiều khi vai trò của chúng tôi là một người lập kế hoạch nghề nghiệp, người sẽ đưa ra lời khuyên xác đáng dựa trên tình hình hiện tại của bạn.

Sự thật và thẳng thắn là điều kiện tiên quyết cần thiết cho sự trao đổi. Do đó, hãy lắng nghe các câu hỏi của chúng tôi và cho chúng tôi câu trả lời trung thực. Khi chia tay, nếu bạn nhận thấy được sự chuyên nghiệp của chuyên gia săn đầu người, có thể trao đổi WeChat để giữ liên lạc.

Gợi ý

Tài nguyên săn đầu người miễn phí là một nguồn thông tin hiếm có. Bạn có thể hỏi thoải mái, tiết mục đã hỏi phải đáp bắt đầu...

Quá khứ và hiện tại

Mỗi vị trí đều có quá khứ và hiện tại. Đây là điều ứng viên phải tìm hiểu kỹ. Chức vụ này trong công ty, trong ngành nghề, trong mô hình kinh doanh có thể phát triển thêm hay không? Tình hình lương thưởng như thế nào? Bạn cũng phải nắm rõ tình hình tài chính, dòng tiền của công ty, nền tảng của công việc, địa vị trong cơ cấu tổ chức, quyền hạn quản lý, nền tảng của đội ngũ quản lý, cấu trúc nhân sự. Về nền tảng và sơ yếu lý lịch của người tiền nhiệm, bạn cần tìm hiểu: giới tính, tuổi tác, phong cách, giáo dục, thời gian nhậm chức, lý do nghỉ việc. Về nền tảng lý lịch của đối thủ, bạn cần biết những thông tin tương tự. Có chuẩn bị thì bạn sẽ không có gì phải lo lắng.

Bạn cũng cần tìm hiểu kỹ vị trí này đã tiến hành tuyển dụng bao lâu, mức lương khuyến khích ra sao, địa điểm làm việc, quyền hạn làm việc, quy trình phỏng vấn như thế nào. Những ứng viên nào đã từng tham gia phỏng vấn, lý lịch của ứng viên không vượt qua phỏng vấn như thế nào, lý do của việc không vượt qua phỏng vấn là gì. Cuối cùng có bao nhiêu ứng viên vượt qua vòng phỏng vấn, lý lịch của họ như thế nào. Phong cách của người phỏng vấn nhân lực ra sao, phong cách kinh doanh như thế nào…

Lấy quá khứ làm hành trang cho hiện tại, dùng hiện tại để xây dựng tương lai. Thông qua một lượng lớn thông tin thu thập được, bạn có thể gây dựng được mô hình năng lực và mô hình điểm chuẩn cho vị trí này. Hãy sử dụng mô hình này để đánh giá toàn diện bản thân.

Sau khi gặp gỡ

Sau khi gặp gỡ, các ứng viên có thể sẽ cảm thấy mọi sự vô cùng may mắn, thuận lợi. Trên thực tế còn có rất nhiều việc phải làm:

(1) Hoàn thành bài tập chuyên gia săn đầu người dặn dò: hoàn thiện sơ yếu lý lịch và ảnh cá nhân. Gửi chúng cho các công ty săn đầu người càng sớm càng tốt. Dành thời gian chuẩn bị phỏng vấn.

(2) Chuẩn bị và lên kế hoạch trước cho một cuộc phỏng vấn có thể xảy ra.

(3) Sắp xếp lại tất cả các tài liệu chứng minh trình độ và năng lực học tập, công tác.

(4) Suy nghĩ về lời khuyên của các chuyên gia săn đầu người chuyên nghiệp. Phân tích, tìm hiểu, hoàn thiện bản thân.

(5) Trước khi nghỉ việc, bạn vui lòng hoàn thành tốt công việc thuộc trách nhiệm của mình, đừng để tâm lý bất định cả ngày. Tận tâm luôn là tấm giấy thông hành tại bất kỳ chốn văn phòng nào.

(6) Duy trì mối quan hệ tốt đẹp, lâu dài với chuyên gia săn đầu người chuyên nghiệp. Có thể bạn không phù hợp với cơ hội lần này, nhưng bạn có thể được biết sớm nhất về cơ hội lần sau.

CHUẨN BỊ PHỎNG VẤN

Quá trình chuẩn bị phỏng vấn sẽ khiến bạn có cảm giác giống như đi xem mặt. Mỗi lần phỏng vấn là một lần xem mặt khác nhau. Đối phương là công ty yêu thích của bạn. Bạn có thể sử dụng nhiều kênh khác nhau để tìm hiểu thông tin về họ. Hãy kết hợp và phân tích thông tin bạn thu thập được và sau đó sử dụng chúng một cách hữu ích.

Sự được chuẩn bị chu đáo sẽ mang đến thành công. Không chuẩn bị đồng nghĩa với thất bại.

Thời điểm phỏng vấn

“Tuần tới đi, tuần này tôi quá bận rộn.”

“Tuần tới Chủ tịch Hội đồng quản trị của họ sẽ đi công tác, sau nửa tháng mới trở về. Bạn có thể điều chỉnh thời gian một chút được không?”

“Thế thì thôi vậy, tôi quá bận rộn trong tuần này. Bạn giải thích cho khách hàng nhé.” Sau một tuần, khách hàng Y đã đưa ra offer (đề nghị) cho một ứng viên khác.

Đây là một trường hợp thực tế. Trong mắt tôi, ứng viên này là một người phù hợp với vị trí cốt cán, đáp ứng được yêu cầu của công ty. Nhưng cuối cùng đã không được tuyển dụng vì bỏ lỡ cơ hội phỏng vấn. Những trường hợp tương tự xuất hiện vô tận. “Đây là do không có duyên.” Một số ứng viên đã nói như vậy. Tôi không đồng ý với điều đó.

Tìm kiếm việc làm hiệu quả nâng cao tỷ lệ thành công của cuộc phỏng vấn. Tuy vậy, thời gian chờ phỏng vấn chỉ nên trong khoảng một tuần. Thời gian về đích của nhà vô địch bơi lội Olympic và vị trí thứ hai chỉ cách nhau vài giây nhưng kết quả khác nhau một trời một vực. Các ứng viên có thể tham gia phỏng vấn không chỉ có một mình bạn. Do đó, cần nỗ lực hết sức để phối hợp với thời gian tham gia phỏng vấn theo lời mời của nhà tuyển dụng. Hãy đến địa điểm phỏng vấn trước ít nhất 15 phút để đề phòng những tình huống bất ngờ. Bạn không nên vì bất cứ lý do gì mà đến muộn.

Hình ảnh khi đi phỏng vấn

Kevin - một ứng viên cho vị trí điều hành vừa trở về từ chuyến công tác. Anh ta không kịp thay đồ và vội vàng đi phỏng vấn. Kết quả là hiệu quả của cuộc phỏng vấn đã giảm đi rất nhiều.

Ứng viên Mark trước cuộc phỏng vấn đã làm bẩn chiếc áo sơ mi trắng mới mua. Anh đành mặc một bộ trang phục thường ngày để đi phỏng vấn. Ngay bản thân anh cũng cảm thấy nó không phù hợp.

Một nữ giám đốc quản lý cao cấp xinh đẹp mặc một bộ đồ đen từ đầu đến chân, mang mái tóc bù xù đi phỏng vấn. Người phỏng vấn đã nhíu mày khi thấy bộ dạng này của cô.

Những trường hợp tương tự nhiều không kể xiết. Nói một cách khách quan, hầu hết các ứng viên đều có thể ăn mặc đúng cách khi tham gia cuộc phỏng vấn. Tuy nhiên, một số ứng viên sẽ mắc một số lỗi nhỏ về chi tiết. Ví dụ như đi giày da nam màu đen lại mang một đôi tất trắng, màu sơn móng tay quá bắt mắt, không phù hợp với văn hóa công ty, đến phỏng vấn với mái tóc bết, mặt mũi đầy dầu. Tất nhiên, một trong số những trường hợp này xảy ra là do sơ suất của chuyên gia săn đầu người đã không dặn dò ứng viên chu đáo. Tuy nhiên, khi tham gia phỏng vấn, điều quan trọng nhất là chúng ta cần thể hiện được sự chuyên nghiệp của bản thân. Nhất định phải chăm chút cho hình ảnh của chúng ta trong cuộc phỏng vấn. Hãy trao đổi với chuyên gia săn đầu người để tìm hiểu về văn hóa doanh nghiệp của công ty mà bạn đến phỏng vấn. Hỏi những chuyên gia này hoặc bạn bè xung quanh bạn về trang phục phù hợp với công ty ấy. Trang phục tươm tất sẽ góp phần tăng thêm điểm cộng cho bạn. Có rất nhiều khóa học miễn phí trên Internet hoặc sách liên quan đến xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, tại sao bạn không dành chút thời gian để nghiên cứu về nó nhỉ?

Tìm hiểu lai lịch của khách hàng

Cách đây không lâu, tôi có cuộc trao đổi với một giám đốc điều hành cấp cao và rất có ấn tượng về anh ta. Anh ta cho tôi biết chính xác việc thực hiện chiến lược tập đoàn hiện tại của công ty, phong cách của Hiring manager (người quản lý tuyển dụng). Các thông tin khác về nền tảng học vấn, tình hình đầu tư dự án, sở thích ngoài giờ làm việc, gia đình, thời gian đi làm, đóng góp trong cơ cấu tổ chức, thăng tiến, mối quan hệ với cấp cao… đều được anh ta thể hiện rất rõ ràng, phù hợp vơi vị trí này. Đồng thời anh ta còn sử dụng PowerPoint để thể hiện ý tưởng công việc của mình nếu tham gia vào công việc của khách hàng. Khi tạm biệt, anh ta cho tôi biết về khoảng thời gian anh có thể gặp khách hàng vào tuần tới để tôi sắp xếp trước.

Bạn vẫn còn nhớ cảm giác của buổi hẹn hò đầu tiên chứ? Trước khi hẹn hò nhất định phải vắt óc suy nghĩ, chuẩn bị kỹ càng phải không?

Bạn có thể tìm lại cảm giác hẹn hò khi bạn chuẩn bị cho một cuộc phỏng vấn. Cuộc phỏng vấn giống như một buổi hẹn hò đặc biệt. Bên kia là công ty yêu thích của bạn. Bạn có thể sử dụng nhiều kênh khác nhau để tìm hiểu thông tin của khách hàng, tích hợp và phân tích thông tin bạn đã thu thập được, sau đó sử dụng chúng một cách hữu ích.

PHƯƠNG PHÁP PHỎNG VẤN

Trong khoảng thời gian có hạn, chúng ta phải chuẩn bị nghiêm túc cho cuộc phỏng vấn. Khi phỏng vấn cố gắng hết sức phát huy trạng thái tốt nhất. Kết quả rất có thể sẽ mở ra cho bạn con đường mới.

Luyện tập phỏng vấn

Bạn có thể thực hành phỏng vấn nếu cần thiết. Bạn có thể nhờ gia đình, bạn bè và chuyên gia săn đầu người cùng phối hợp. Nếu không có điều kiện làm như vậy, bạn có thể tập dượt phỏng vấn trước gương. Hãy nhờ gia đình và bạn bè ghi hình, sau đó quan sát chính bạn trong video đó. Liệu ngôn ngữ cơ thể có tự tin điềm tĩnh, ánh mắt kiên định, tốc độ nói vừa phải, nội dung biểu cảm rõ ràng, kiểu tóc phù hợp, có cần thay đổi trang phục, liệu ca-táp có phù hợp với quần áo hay không? Khi đối mặt với sự quen thuộc và xa lạ của bản thân, bạn sẽ có những khám phá mới. Đừng nghĩ rằng đây là việc bé xé ra to, có lẽ cọng cỏ cuối cùng đẩy ngã bạn trên con đường tìm kiếm công việc chính là mùi tỏi trong miệng của bạn.

Phỏng vấn có thể được diễn tập nhưng cuộc sống thì không có buổi diễn tập nào cả. Để cải thiện khả năng biểu hiện ngôn ngữ cơ thể, tôi thường xem các chương trình thực tế. Như chúng ta đã biết, nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp, bao gồm Steve Jobs, đã chuẩn bị kỹ lưỡng và chi tiết cho những dịp đặc biệt cần phải phát biểu. Chúng ta có thể học hỏi nhiều bí quyết thông qua cách biểu đạt của họ.

Bắt đầu phỏng vấn

Thời gian phỏng vấn có hạn nên nhà tuyển dụng cần làm quen toàn diện với bạn một cách nhanh chóng. Nếu bạn chỉ dừng lại ở mức độ nghĩ đến đâu nói đến đấy, hoặc nói chuyện với người phỏng vấn theo kiểu tùy ý, thì thật không khôn ngoan. (Trường hợp phỏng vấn cụ thể sẽ được thảo luận chi tiết trong các chương sau.)

Lắng nghe cẩn thận, lắng nghe cẩn thận, lắng nghe cẩn thận! Điều quan trọng cần nói ba lần. Tầm quan trọng của việc lắng nghe hẳn là tôi không cần nói thêm nữa. Điều tôi muốn nhắc nhở bạn là không chỉ lắng nghe cẩn thận thông tin ngôn ngữ, mà còn phải tích cực lắng nghe tất cả các thông tin phi ngôn ngữ. Phải lý giải động cơ của người phỏng vấn khi đặt câu hỏi trong một khoảng thời gian ngắn. Phải hiểu các vấn đề, ý đồ thực sự của nhà tuyển dụng đằng sau các câu hỏi.

Gợi ý

Fritz Perls - nhà tâm lý trị liệu, nhà tâm thần học người Đức, người sáng lập Liệu pháp Gestalt đã nói: “Hình ảnh của thế giới này không tự động đi vào bộ não của chúng ta, mà có sự lựa chọn. Chúng ta không phải đang nhìn, mà là đang tìm kiếm thứ gì đó. Chúng ta không nghe thấy tất cả các giọng nói trên thế giới, mà chúng ta lắng nghe.”

Giao tiếp với HR

“Tôi chỉ gặp ông chủ, những người khác thì thôi.”

“HR còn quá trẻ, tôi không có gì để nói với cô ấy. Trao đổi được vài câu, tôi liền rời đi.”

Nhiều chuyên gia, đặc biệt là những người có kinh nghiệm quản lý, thường không chú ý đến HR. Không nhiều người ý thức được rằng, HR sẽ trở thành cửa sổ tốt nhất để bạn tìm hiểu về doanh nghiệp.

(1) HR có thể cho bạn biết những thông tin về công ty mà bạn không ngờ tới. Chẳng hạn như phong cách của người điều hành cấp cao, lý do cho sự ra đi của người tiền nhiệm, chiến lược kinh doanh mới và tiến trình hiện tại…

(2) Trong nhiều công ty, HR, đặc biệt là HRD (người phụ trách phát triển nguồn nhân lực) đều là người thân cận với sếp, hoặc mức độ tin tưởng của sếp đối với anh ta là tương đối cao. Không thể bỏ qua tác động đánh giá của họ đối với sếp. Do đó, phải điều chỉnh suy nghĩ của mình, giao tiếp trao đổi với HR một cách khiêm tốn, lời nói cử chỉ cần đúng mực. HR là một nhân lực có giá trị cho sự thành công của quá trình tìm việc làm của bạn.

(3) Sự tôn trọng của bạn đối với HR sẽ thể hiện sự chuyên nghiệp của bạn.

Thái độ khi phỏng vấn

“Cứ yên tâm đi, tôi thường phỏng vấn cấp dưới. Đây không phải là vấn đề to tát với tôi đâu.”

“Tôi biết rất rõ về công ty của họ. Tôi không cần chuẩn bị gì cả.”

Nghe tất cả những trả lời này, tôi lại càng lo lắng hơn. Một thái độ tốt là điều kiện tiên quyết để thành công. Một hoặc hai giờ phỏng vấn nhìn thì giống như quá trình giao tiếp đầy tiếng cười. Trên thực tế, đây lại là một cuộc so tài võ nghệ căng thẳng giữa ứng viên và người phỏng vấn. Những người phỏng vấn, các ông chủ đều có kinh nghiệm chốn sa trường, đã gặp gỡ vô số người. Để làm nổi bật ưu thế của mình, bạn phải chú ý đến chi tiết. Hãy suy nghĩ về ba câu hỏi sau trước cuộc phỏng vấn: Công ty cần vị trí này làm công việc gì? Tôi có thể làm gì? Công ty có thể mang lại lợi ích gì cho tôi?

Có ba điểm chính cần lưu ý trong cuộc phỏng vấn.

(1) Cung cấp cho nhà tuyển dụng những điều họ mong muốn.

(2) Làm nổi bật sự độc đáo của riêng bạn.

(3) Lời nói ngắn gọn, tập trung, súc tích.

Thể hiện khi phỏng vấn

Các cuộc phỏng vấn có thiên hình vạn trạng, nhưng chúng cũng không tách rời khỏi những điều căn bản. Người phỏng vấn thực sự cố gắng để hiểu về bạn một cách chân thực, sâu sắc và kĩ càng. Bạn phải nhận được sự công nhận của người phỏng vấn về các giá trị và khả năng của bạn trong một khoảng thời gian ngắn. Người phỏng vấn thấy có thấy bạn đáng tin cậy hay không là điều vô cùng quan trọng. Chủ đề này rất thú vị, chúng ta sẽ có rất nhiều trường hợp để thảo luận chi tiết ở phần sau. Có được sự tín nhiệm tuyệt đối không phải là nhiệm vụ dễ dàng, vậy làm thế nào để chúng ta làm điều đó? Kết quả nghiên cứu của nhà tâm lý học xã hội thuộc trường Đại học Harvard – Amy Cuddy và đồng sự cho thấy, để trở thành một người đáng tin cậy, chúng ta cần có hai phẩm chất: nhiệt tình và năng lực. Năng lực là sự tích lũy nhiều năm kinh nghiệm của bạn. Sự nhiệt tình được thể hiện khi bạn thực sự yêu thích ngành nghề mà bạn đang theo đuổi. Bất kỳ kỹ xảo nào cũng là vô ích.

Thường có nhiều hơn một người tham gia phỏng vấn. Đa số trường hợp là trưởng phòng kinh doanh và người phụ trách bộ phận nhân sự sẽ phỏng vấn ứng viên. Những trường hợp khác, người phụ trách bộ phận kinh doanh dẫn một số đồng nghiệp của nhóm mình tiến hành phỏng vấn nhóm. Thỉnh thoảng, chúng ta thấy rằng một số ứng viên chỉ tập trung vào người đứng đầu bộ phận kinh doanh, trả lời một cách sơ sài những câu hỏi của những người khác. Một số thậm chí còn không giao tiếp bằng ánh mắt với người phỏng vấn. Như vậy, bạn sẽ để lại ấn tượng không tốt cho người phỏng vấn. Thành công hay thất bại của một cuộc phỏng vấn không nhất thiết là trách nhiệm của người phụ trách bộ phận kinh doanh. Khả năng rất cao đó là kết quả của quyết định tập thể. Trong thực tế, chốn công sở là một trận chiến đồng đội. Ngay cả khi bạn là Tề Thiên Đại Thánh, bạn cũng vẫn cần có sự giúp đỡ và hỗ trợ của Trư Bát Giới, Sa Tăng, Thổ Địa công công… Vì vậy, hãy đối xử với mỗi người phỏng vấn một cách khiêm tốn. Ngay cả khi đó không phải là người phỏng vấn mà là một thực tập sinh đưa cho bạn một ly nước, bạn cũng nên lịch sự nói “cảm ơn”. Hãy nhớ rằng: Đôi khi một yếu tố nhỏ làm mất cơ hội của bạn chính là đánh giá “mờ nhạt” của một người phỏng vấn.

Nội dung phỏng vấn

Các vấn đề phỏng vấn là vô cùng tận. Sau khi tiếp xúc, trao đổi với hàng ngàn ứng viên, tôi đã tổng kết một số câu hỏi phỏng vấn mà cá nhân tôi nghĩ là khá hoàn chỉnh để chia sẻ cùng các bạn. Các bạn hãy tự hỏi mình những câu hỏi này trước. Giả sử bạn sẽ đạo diễn một chương trình phỏng vấn thực tế. Nhân vật chính của cuộc phỏng vấn chính là bạn. Đồng thời bạn cũng phải chuẩn bị chu đáo một số câu hỏi bạn muốn hỏi. Cố gắng suy nghĩ ở vị trí khác, nếu bạn là người phỏng vấn, phản ứng khi nghe câu trả lời là gì? Đã đạt được hiệu quả cho câu hỏi hay chưa?

Các nhà quản lý thường hỏi một vài câu hỏi khá hay. Tôi đã tổng kết lại, xin được mạn phép chia sẻ ở đây.

(1) Bạn đã làm công việc quản lý trong XX năm, hãy nói về những điều được và mất của bạn.

(2) Bạn làm công việc quản lý trong nhiều năm như vậy, có tâm đắc điều gì không?

(3) Nói về các khía cạnh mà bạn nghĩ rằng mình chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc.

(4) Nếu bạn đảm nhiệm vị trí XX tại công ty chúng tôi, bạn nghĩ ba điều quan trọng nhất phải làm là gì?

(5) Bạn nghĩ thách thức lớn nhất mà ngành nghề này phải đối mặt trong chín năm tới là gì? Bạn dự định làm thế nào để đối phó với những thách thức này?

(6) Bạn cho rằng một vị trí tuyển dụng tốt là vị trí như thế nào?

Hãy cụ thể hóa nội dung phỏng vấn. Những từ ngữ mơ hồ như sâu sắc, thành thạo, quen thuộc không có bất kỳ sức thuyết phục nào trong cuộc phỏng vấn. Đại đa số thời điểm chúng đều phản tác dụng. Quá nhiều lời hoa mỹ nhưng không có sự hỗ trợ của câu chuyện nào tệ hơn là không nói gì. Những lời này tạo cho người phỏng vấn ấn tượng rằng những chuyện bạn đề cập tới thật hào nhoáng, không chân thực. Phải có điều gì đó để nói khi phỏng vấn, phải sử dụng các trường hợp thực tế, cụ thể để trao đổi với người tuyển dụng.

Gợi ý

Nguyên tắc STAR là một lý thuyết rất quan trọng trong việc cấu trúc hóa các cuộc phỏng vấn. Các bạn có thể tham khảo.

STAR được ghép từ bốn chữ cái đầu của bốn từ tiếng Anh là Situation (tình hình), Task (nhiệm vụ), Action (hành động) và Result (kết quả).

S là viết tắt của từ Situation, nghĩa là tình hình. Trong cuộc phỏng vấn các ứng viên được yêu cầu mô tả tình trạng của một công việc quan trọng trong thời gian làm việc.

T là viết tắt của từ Task, nghĩa là nhiệm vụ. Người phỏng vấn sẽ đánh giá các nhiệm vụ ứng viên được giao và liệu anh ta có khả năng phụ trách vị trí đó hay không.

A là viết tắt của từ Action, nghĩa là hành động. Người phỏng vấn kiểm tra vai trò của ứng viên trong các nhiệm vụ mà anh ta mô tả và cách anh ta thực hiện nhiệm vụ.

R là viết tắt của từ Result, nghĩa là kết quả. Người phỏng vấn sẽ đánh giá kết quả, hiệu suất của công việc khi đã hoàn thành.

Lời khuyên: Trả lời trung thực, chính xác.

Kết thúc phỏng vấn

Hầu hết các ứng viên cho rằng sau khi cuộc phỏng vấn kết thúc là xong việc. Trên thực tế, suy nghĩ này là sai lầm. Ít nhất phải làm thêm được ba điều sau:

(1) Sau cuộc phỏng vấn, hãy gọi điện thoại cho chuyên gia săn đầu người đã giới thiệu bạn càng sớm càng tốt. Tìm hiểu lý do nếu bạn không nhận được phản hồi. Đồng thời xây dựng mối quan hệ và tương tác tốt với họ. Rất có thể cơ hội tiếp theo sẽ đến vào ngay ngày mai.

(2) Nghiêm túc tổng kết những thiếu sót của bản thân. Sửa chữa những thiếu sót này thông qua việc học tập liên tục và có mục tiêu.

(3) Thường xuyên tìm hiểu tình hình cung và cầu của thị trường tuyển dụng trong ngành. Nắm bắt mọi cơ hội tìm kiếm việc làm. Cách làm đúng đắn là duy trì sự tương tác ổn định, lâu dài với đội ngũ săn đầu người chuyên nghiệp và nhân sự của doanh nghiệp.

Điều tra lý lịch

Với offer sắp tới, cuộc điều tra lý lịch đã chính thức được khởi động. Hầu hết các công ty sẽ hoàn thành kiểm tra lý lịch trước khi ứng viên được tuyển dụng vào các vị trí từ trung cấp đến cao cấp. Điều tra lý lịch có điều tra công khai và điều tra ngầm. Cũng có thể có sự điều tra của bên thứ ba - một công ty điều tra chuyên nghiệp. Đồng thời, công ty cũng yêu cầu chuyên gia săn đầu người hỗ trợ thực hiện việc này. Nếu chuyên gia săn đầu người giúp bạn điều tra lý lịch, vui lòng cung cấp thông tin liên hệ của các cấp trên, đồng nghiệp, cấp dưới và bốn nhân viên của hai công ty trước đây bạn đã công tác. Tốt nhất là cung cấp số điện thoại di động. Các chuyên gia săn đầu người sẽ tóm tắt một cách khách quan kết quả điều tra của họ và gửi cho công ty tuyển dụng. Hầu hết các ứng viên có thể vượt qua điều tra lý lịch một cách thuận lợi. Tất nhiên trong quá trình điều tra cũng có thể nảy sinh vấn đề, bạn cần liên lạc kịp thời với các chuyên gia săn đầu người. Trình bày tình hình một cách trung thực để họ giúp bạn trao đổi với công ty tuyển dụng là điều vô cùng quan trọng. Không phải tất cả công ty đều nhận ra một viên đá bị trầy xước là một viên ngọc quý.

CÁC KIỂU ỨNG VIÊN PHỎNG VẤN

Phần này sẽ chia sẻ các ví dụ chân thực mà tôi và đồng nghiệp trải nghiệm trong quá trình làm việc. Chúng giống như những tấm gương để chúng ta xét lại bản thân mình. Sau mỗi ví dụ sẽ có mục “Lời khuyên” tôi dành tặng cho các bạn.

Quý ông giao sữa

Gần đây, tôi giúp một khách hàng lớn là Tổng giám đốc Vương tìm kiếm các giám đốc điều hành trong ngành sữa. Khi chúng tôi đang vừa uống trà vừa trò chuyện, một người đàn ông trong bộ đồ vest xách hai túi đồ lớn bước nhanh về phía chúng tôi. Nhìn kỹ hơn, hóa ra đó chính là Tổng giám đốc Phương. Sau khi gặp gỡ, trò chuyện, tôi thấy anh liên tục lau mồ hôi trên trán bằng khăn giấy. Anh ấy mỉm cười và nói: “Ngày hôm qua, tôi đã đi đến một số siêu thị để mua tất cả các dòng sản phẩm sữa của chúng tôi. Tôi đã rất vất vả để mang tới đây. Nếu như hai vị không phiền, tôi xin phép cởi áo khoác nhé?” Anh Vương mỉm cười và nói: “Không có gì, không có gì. Bạn thật vất vả, nhiều sản phẩm lẻ như vậy mà rất nhanh đã tìm đủ.”

Cuộc trao đổi bắt đầu tương đối dễ chịu. Trong hơn một giờ đồng hồ tiếp theo, khi Tổng giám đốc Phương trả lời các câu hỏi của Tổng giám đốc Vương, ông đã phân tích cẩn thận từng sản phẩm. Tổng giám đốc Vương đã lắng nghe phân tích của Tổng giám đốc Phương một cách chăm chú. Đôi khi ông có gật đầu thể hiện sự đồng tình. Tổng giám đốc Vương thỉnh thoảng cầm một sản phẩm cạnh tranh chủ đạo và thảo luận với Tổng giám đốc Phương một cách kỹ càng. Cuộc phỏng vấn diễn ra suôn sẻ. Trong lần gặp mặt tiếp theo, Tổng giám đốc Phương vẫn mang theo hai túi sản phẩm. Trong quá trình trao đổi, anh ấy cũng trình bày năm bản PowerPoint thể hiện ý tưởng công việc, chiến lược và tư duy chiến thuật của mình một cách chính xác, ngắn gọn.

Mặc dù cuối cùng, vì một số lý do khách quan, Tổng giám đốc Phương và công ty sữa không có duyên cùng làm việc. Nhưng “Quý ông giao sữa” với hình ảnh thân hình mũm mĩm mang theo hai túi sữa nặng thường xuất hiện trong đầu tôi.

Lời khuyên: Sáng tạo, đổi mới.

Quý ông đúng đúng

Angel - đồng nghiệp chuyên gia săn đầu người của tôi đã ghi lại cuộc trò chuyện của mình khi trao đổi cùng một ứng viên.

“Đúng đúng, tôi cũng nghĩ vậy...”

“Bạn nói đúng quá, tôi luôn nghĩ vậy...”

“Đúng đúng, tôi vô cùng tán đồng quan điểm của bạn...”

“Đúng, thật tốt khi làm theo những ý tưởng bạn đã nói...”

“Đúng đúng đúng...”

Chúng tôi hiểu tâm lý của ứng viên là muốn giành lấy cơ hội. Nhưng khiêm tốn đúng mực nhất thiết phải là thái độ mà quản lý nên có. Nếu ứng viên không có quan điểm hay chính kiến của bản thân thì không nên thu nhận. Các công ty đều biết rõ rằng sự đa dạng tài năng thúc đẩy suy nghĩ phát triển, có lợi cho việc đưa ra các quyết định đổi mới. Các công ty sẽ không bao giờ đánh giá cao các ứng viên một màu, đơn điệu.

Lời khuyên: Khiêm tốn có chừng mực.

Quý ông tin đồn

“Môi trường trong công ty gia đình quá nặng nề. Các vị trí cốt lõi đều do người thân của sếp nắm giữ, tôi cơ bản không thể triển khai công việc.”

“Sếp của tôi đặc biệt hay thay đổi. Những gì đã định hôm nay lại thay đổi trong ngày mai.”

“Sếp ưu ái một trong những cấp dưới của tôi. Người này gần như không lắng nghe những nhiệm vụ mà tôi giao phó, sớm tối kiêu ngạo, tự mãn như bà chủ vậy.”

Chúng tôi thường nghe các tin đồn xuất phát từ ứng viên kiêu ngạo, tự mãn. Dù đã dặn dò nhiều lần các ứng viên đừng đồn chuyện về ông chủ cũ với công ty mới nhưng vẫn luôn có một số ứng viên thẳng như ruột ngựa, thích gì nói nấy. Công ty mới sẽ không đánh giá cao hành vi này của bạn.

Kiến nghị: Khi nói về sếp cũ, bạn có thể sử dụng mẫu câu như: Qua một vài lần trao đổi thẳng thắn hoặc một vài giải pháp thực tế chúng tôi đã đạt được hiệu quả XX… Nói chung, hãy đề cập đến sự tương tác tích cực giữa bạn và sếp. Nội dung bạn trao đổi truyền đạt được năng lực công việc, giá trị của bạn, cố gắng hết sức không bàn tán về đúng sai của sếp cũ. Tôn trọng người khác có nghĩa là tôn trọng chính mình. Bạn chia sẻ tốt về sếp cũ, thì ở một mức độ nào đó sẽ khẳng định khả năng xử lý công việc của bạn.

Lời khuyên: Thể hiện năng lượng tích cực.

Quý ông Tôi-làm-rất-nhiều-việc

“Ông chủ của tôi không quen thuộc với công việc trong lĩnh vực kinh doanh này. Bộ phận này do tôi ngày ngày làm thêm giờ, thêm việc mà xây dựng nên.”

“Mức độ thay người của công ty chúng tôi tương đối lớn. Hơn một nửa các lãnh đạo trong bộ phận của tôi đều là nhân viên mới. Tôi đã hợp tác với nhân viên để cùng thực hiện công việc.”

“Chỉ trong hai năm ngắn ngủi tới đây, tôi đã nâng cao hiệu suất của công ty lên rất nhiều. Tại cuộc họp cuối năm, ông chủ đã ca ngợi hiệu suất vượt trội của tôi.”

Khả năng làm việc nhóm là chìa khóa đánh giá ứng viên. Ngay cả khi hiệu suất cá nhân ở một vài công ty trước kia rất nổi bật, bạn cũng nên đề cập thêm các trường hợp và dữ liệu khách quan để hiển thị kết quả mà bạn và đội nhóm làm việc tích cực cùng nhau để đạt được.

Công ty thiết kế IDEO có những sản phẩm sáng tạo nổi tiếng thế giới. Lĩnh vực của công ty bao gồm kinh doanh, phục vụ chính phủ và chăm sóc sức khỏe. Hợp tác giúp đỡ là điểm nổi trội trong văn hóa công ty. Sự phối hợp giữa các nhân viên đã tăng cường đáng kể sự sáng tạo. Tim Brown - Giám đốc điều hành của IDEO sẽ luôn bám sát sợi dây “trợ giúp” khi tuyển dụng. Cách đây không lâu, Brown đã viết: “Trong cuộc phỏng vấn, tôi sẽ chú ý đến một số khía cạnh. Nếu ứng viên liên tục sử dụng ‘tôi’ thay vì ‘chúng tôi’ khi đề cập đến những thành tích trước đó, chúng tôi thường giữ thái độ thận trọng với người này. Nếu ứng viên đề cập và cảm ơn một ai đó đã giúp đỡ họ, chúng tôi biết rằng người này sẽ sẵn sàng giúp đỡ người khác, và cũng sẵn sàng nhận sự giúp đỡ.” (Trích từ Harvard Business Review)

Lời khuyên: Biết ơn, khiêm tốn.

Quý ông quan hệ

“Tôi và lãnh đạo công ty XX là bạn bè trong nhiều năm. Nếu tôi gia nhập công ty, tôi sẽ điều hành công ty ở mảng này.”

“Chú X của tôi là chủ tịch của công ty XX. Nếu như tôi đến làm việc tại công ty của bạn, tôi sẽ nhờ ông ấy giúp đỡ cho công việc của mình. Nếu công ty chúng ta hợp tác với công ty của ông ấy, chắc chắn sẽ có bước cải thiện lớn về mặt hiệu suất...”

“Cha tôi có rất nhiều mối quan hệ trong lĩnh vực XX. Hoàn toàn không có vấn đề gì nếu tôi vận hành lĩnh vực kinh doanh này.”

Một số ứng viên cho vị trí bán hàng thường nhấn mạnh quá mức lợi thế của mạng lưới cá nhân của họ. Hãy nhớ rằng: sử dụng chiêu bài quan hệ tại chốn công sở không phải là thượng sách. Tất cả các hành động của công ty đều tuân theo định hướng thị trường. Việc kinh doanh của công ty không thể dựa vào một mối quan hệ duy nhất. Nếu bạn quá nhấn mạnh vào mạng lưới quan hệ sẽ khiến công ty phỏng vấn nghi ngờ về khả năng của bạn.

Lời khuyên: Nhấn mạnh vào năng lực chuyên môn chứ không phải là tài nguyên cá nhân.

Quý ông hồ đồ

“Trong hai năm tôi làm lãnh đạo, hiệu suất của công ty đã tăng trưởng rất nhanh. Năm ngoái là 10%, năm 2013 hình như là 12%, tôi không nhớ rõ lắm...”

“Tôi có trách nhiệm quản lý bốn khu vực lớn. Năm ngoái, khu vực XX có hiệu suất tốt nhất, hiệu suất của ba khu vực kia tôi không nhớ rõ lắm, đại khái là...”

“Hiệu suất của tập đoàn được đề cập tại cuộc họp thường niên nhưng tôi quên rồi. Hiệu suất của đơn vị kinh doanh của riêng tôi là...”

Khi trao đổi cùng một số ứng viên trong cuộc phỏng vấn, chúng tôi thường thấy họ trả lời một cách mơ hồ về một số câu hỏi.

Hầu hết các dữ liệu mà người phỏng vấn đặt câu hỏi đều liên quan mật thiết đến hoạt động kinh doanh của ứng viên. Nếu ứng viên không nhạy cảm với các con số, nó sẽ phản ánh ở một mức độ nào đó họ đã không quản lý công việc một cách sát sao. Hãy nhớ rằng: Tất cả các dữ liệu quan trọng về hoạt động kinh doanh của công ty, đặc biệt là nghiệp vụ bạn chịu trách nhiệm, phải được ghi nhớ nằm lòng. Tốt nhất là bạn hãy diễn giải các vấn đề được phản ánh từ dữ liệu và phân tích chi tiết lý do. Quản lý tiếp xúc với các con số mỗi ngày và biết rõ dữ liệu là một yêu cầu bắt buộc.

Lời khuyên: Nắm rõ dữ liệu.

Quý ông nói nhiều

“Công việc đầu tiên của tôi sau khi tốt nghiệp Đại học XX là... Tôi rất ấn tượng với người lãnh đạo đầu tiên của mình... (10 phút trôi qua). Sau ba năm công tác, tôi đã đến công ty XX, chủ yếu là làm... Người lãnh đạo là XX, chúng tôi là bạn học cùng trường, ngày trước anh ấy là kiện tướng chạy đường dài. Chúng tôi phối hợp làm việc rất tốt... (lại 10 phút nữa trôi qua). Công việc thứ ba của tôi là quản lý một đơn vị kinh doanh... Tôi đã làm công việc hiện tại được năm năm...”

Có hai khả năng xảy ra khi ứng viên trao đổi theo cách này. Một là, nhà tuyển dụng sẽ lắng nghe đến cuối một cách lịch sự, nhưng trong lòng đã đánh trượt bạn. Hai là nhà tuyển dụng sẽ trực tiếp ngắt lời: “Chúng tôi muốn nghe chi tiết về nghiệp vụ mà bạn đang chịu trách nhiệm.”

Thời gian phỏng vấn là quý giá đối với cả nhà tuyển dụng và ứng viên. Đặc biệt, phỏng vấn ứng viên quản lý rất tốn thời gian cho cả hai bên. Làm thế nào để thể hiện hết mình trong một khoảng thời gian hạn chế là một vấn đề cần xem xét cẩn thận. Những kinh nghiệm nào được đề cập, những kinh nghiệm nào không cần đề cập, những kinh nghiệm nào cần được nhấn mạnh, những trải nghiệm nào chỉ mô tả sơ qua, từ ngữ khi đề cập đến những kinh nghiệm chính cần được suy nghĩ, lựa chọn kỹ càng, cẩn thận.

Lời khuyên: Lời lẽ ngắn gọn, súc tích.

Quý ông lan man

“Tôi sinh ra trong gia đình X. Vợ tôi đang làm công việc X, cô ấy làm việc ở đó kể từ khi tốt nghiệp đại học. Công việc của bố vợ tôi là X, mẹ vợ tôi làm công việc X. Lãnh đạo hiện tại của công ty là bạn cùng trường của bố vợ tôi. Trong buổi gặp mặt gia đình lần trước, chúng tôi còn cùng nhau nói về việc này, lãnh đạo của tôi thích nhất...”

Quả thực có một số ứng viên nói chuyện hồ đồ, thao thao bất tuyệt. Họ nói không ngừng nghỉ, không đầu, không cuối về tất cả các sự việc của bản thân, của người khác với nhà tuyển dụng. Đây là một sai lầm lớn. Nhà tuyển dụng không phải là anh em, bạn bè của bạn. Nếu bạn có hành vi như vậy, họ sẽ cho là bạn không đủ chín chắn. Ngay cả khi năng lực của bạn rất tốt, cũng sẽ chắc chắn bị loại.

Lời khuyên: Nhắm đúng mục tiêu.

Quý ông kiệm lời

Một số ứng cử viên thực sự rất có tài. Tuy nhiên khi người phỏng vấn đang cố gắng chia sẻ và hướng dẫn ứng viên trao đổi chi tiết, câu trả lời của ứng viên xuất sắc chỉ có hai hoặc ba câu. Ngay cả khi bạn giỏi giang hơn người, bạn cũng cần giao tiếp và chia sẻ với người khác khi làm việc trong chốn thương trường cạnh tranh khốc liệt. Đôi khi chúng tôi thực sự lo lắng cho các ứng viên. Đừng lấy lý do “tính cách của tôi là như thế” để lấp liếm cho sự thiếu sót của bản thân. Hãy tìm kiếm mọi cơ hội có thể để rèn luyện khả năng giao tiếp hiệu quả trước công chúng. Hãy nhớ rằng: Kỹ năng giao tiếp hiệu quả là một vũ khí sắc bén giúp bạn gặt hái thành công tại chốn công sở.

Lời khuyên: Giao tiếp tích cực.

Quý ông phản đối

“Quan điểm của tôi khác với quan điểm của bạn. Tôi không nghĩ trước mắt có bất kỳ cơ hội nào để tiến hành công việc theo những hướng này. Bởi vì một, hai, ba...”

“Chiến lược bạn vừa chia sẻ chỉ có thể thực hiện trong một môi trường cụ thể. Ví dụ... Tôi sẽ nói về một số ý tưởng chiến lược mà tôi đã tóm tắt...”

“Các bạn làm như thế này là quá cẩn thận. Tôi sẽ chia sẻ một ý tưởng...”

Mặc dù một số ứng viên rất xuất sắc trong lĩnh vực chuyên môn của họ, nhưng sẽ là không nên nếu họ tranh luận hoặc thẳng thắn phủ nhận quan điểm của người phỏng vấn. Đặc biệt trong trường hợp ý kiến của người phỏng vấn là ý kiến của số đông, nếu bạn khăng khăng phủ nhận hoàn toàn sẽ làm họ bối rối. Buổi phỏng vấn không phải là một cuộc tranh luận. Nếu bạn giành chiến thắng, bạn chưa chắc đã là anh hùng. Cần tạo ra một bầu không khí giao tiếp tích cực, thoải mái và thân thiện với người phỏng vấn, để họ hiểu bạn từ mọi khía cạnh, có nhận định tích cực và đánh giá cao bạn.

Lời khuyên: Lịch sự, lễ phép.

Quý ông công trạng

“Nói cho các bạn biết, tôi là người khởi tạo ra ngành này.”

“Bạn có biết không, tôi là thành viên lão làng ở công ty chúng tôi. Tôi luôn gọi trực tiếp tên của ông chủ.”

“Tôi đã vào làm tại công ty này sau khi tốt nghiệp đại học, đến nay đã được 15 năm. Ở công ty không có người có thâm niên công tác lớn hơn tôi đâu.”

Một số ứng viên cho rằng việc họ có thâm niên chắc chắn sẽ khiến người phỏng vấn nhìn họ bằng con mắt khác. Làm việc tại một công ty trong một thời gian rất dài thể hiện sự nghiệp của bạn tương đối ổn định. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn đóng góp rất nhiều cho công ty, cũng không có nghĩa bạn có thể đáp ứng các yêu cầu của công ty tiếp theo. Công lao và khổ lao (có thành tích và làm việc chăm chỉ) là hai khái niệm khác biệt. Chia sẻ những đóng góp nổi bật ở công ty của bạn với nhà tuyển dụng mới là động thái khôn ngoan.

Lời khuyên: Phân định rõ ràng.

Quý ông không khỏe mạnh

“Thời gian này tôi làm thêm giờ liên tục. Tóc trắng mọc nhiều thêm, sức khỏe của tôi không còn tốt như trước nữa.”

“Ở công ty hiện tại, tôi phải đi công tác nhiều. Tôi thường xuyên ăn uống không có quy luật, đến mức gần đây đã bị các vấn đề về dạ dày.”

“Tôi không thích uống rượu, nhưng phải thường xuyên tiếp khách của công ty. Uống đến mức không thể chịu đựng được, tôi đã phải nhập viện vì chảy máu dạ dày một thời gian trước đây...”

Công ty rất thận trọng khi lựa chọn ứng viên, đặc biệt là cho vị trí quản lý. Nếu bạn tự tiết lộ mặt trái về sức khỏe, nó sẽ để lại cho người phỏng vấn một ấn tượng xấu không xóa bỏ được. Điều kiện cơ bản nhất mà ứng viên cần có ở bất kỳ vị trí nào là sức khỏe tốt. Các ứng viên thông minh sẽ kể câu chuyện về cuộc sống năng động, tình yêu thể thao và thể lực mạnh khỏe của họ. Ví dụ, có một ứng viên cho vị trí điều hành đã lớn tuổi nói rằng anh ta thích chạy đường dài. Anh ta đã kiên trì với sở thích này hơn mười năm, điều đó thực sự khiến nhà tuyển dụng chú ý đến. Bài học tôi tổng kết được từ các ứng viên thất bại trong quá khứ là nếu các điều kiện khác tốt như nhau, nhà tuyển dụng chắc chắn sẽ chọn một ứng cử viên có chỉ số sức khỏe thể chất và tinh thần cao hơn.

Lời khuyên: Sức khỏe rất quan trọng.

Quý ông trách móc

“Tôi thực sự chán nản với công ty này. Công ty cách xa nhà, tôi lãng phí ba giờ mỗi ngày để đi làm và trở về nhà. Tôi lại thường xuyên phải làm thêm giờ, khi tôi về đến nhà các con đều đã đi ngủ...”

“Hầu hết nhân viên trong công ty đều là thành viên lão làng, họ đều đến từ XX. Tôi không thể nói chuyện với họ, đừng nói đến việc trở thành bạn bè. Thật mệt mỏi...”

“Mấy năm nay tôi bận đến mức không có thời gian rảnh rỗi, đến thời gian đi nghỉ cùng con cái cũng không có...”

Một khi hộp chat của ứng viên bức xúc mở ra, cảm xúc tiêu cực sẽ tuôn trào như một dòng sông.

Nếu người phỏng vấn kiên nhẫn một chút, anh ta sẽ an ủi bạn một vài câu, người không kiên nhẫn sẽ tìm cớ đứng dậy và rời đi. Đây là một cuộc phỏng vấn, không phải là một cuộc trò chuyện giữa những người bạn thân.

Sẽ là một thất bại lớn khi coi người phỏng vấn là bạn thân hoặc là một người bạn có thể thổ lộ tiếng lòng. Chỉ dẫn dành cho bạn trong trường hợp này là: “Năng lượng tích cực.” Năng lượng tích cực được nhấn mạnh liên tục giống như một bông hoa hướng dương luôn hướng về phía Mặt trời. Đừng để bị gắn mác là một “kẻ xả rác”, vì điều này không được khuyến khích trong các cuộc phỏng vấn.

Lời khuyên: Vẫn là “năng lượng tích cực”.

Quý ông tham vọng

“Tôi có yêu cầu cao đối với bản thân. Kế hoạch trong năm năm tới của tôi là trở thành CEO của một công ty.”

Đây là câu mà một ứng viên tình cờ nói ra khi phỏng vấn cho vị trí phó tổng giám đốc. Mục tiêu của anh ấy có ý nghĩa tốt, thể hiện rằng anh là người có chí tiến thủ, lập kế hoạch nghề nghiệp rõ ràng. Tuy nhiên, tham vọng này không thích hợp để nêu ra trong cuộc phỏng vấn. Có rất nhiều ví dụ tương tự, ứng viên nói chuyện một cách say mê, khảng khái, không giữ kẽ về khát khao danh vọng và quyền lực. Trên khuôn mặt họ dường như viết hai chữ - tham vọng. Ông chủ của công ty khởi nghiệp có thể đánh giá cao những tham vọng như vậy. Nhưng là đồng nghiệp làm việc cùng nhau thì không phải lúc nào cũng có thể chấp nhận được điều đó, dù bạn có giỏi đến đâu. Mỗi khi anh ấy nhớ đến bạn, nghĩ đến một ngày nào đó bạn có thể thay thế anh ấy, trong lòng chắc chắn không thật thoải mái. Văn hóa thư pháp của Trung Quốc rộng lớn và sâu sắc. Có rất nhiều điều chúng ta có thể học hỏi, trong đó có ý nghĩa sâu xa của hai chữ “tàng phong” (ẩn mặt). Trong cuộc phỏng vấn, chúng ta phải “tàng phong” có hiệu quả, không nên thể hiện bản thân quá sắc nét.

Lời khuyên: Ẩn mặt.

Quý ông không biết cân nhắc

“Tôi đã có một thời gian dài làm quản lý bán hàng. Vị trí quản lý thị trường tôi đã đảm nhiệm được một năm, xin được chia sẻ hiểu biết của mình về thị trường trước...”

Đây là cuộc trò chuyện giữa nhà tuyển dụng và ứng viên cho vị trí phó tổng giám đốc quản lý bán hàng và quản lý thị trường. Mặc dù đã ra ám thị, tôi vẫn không thể ngăn anh ta thao thao bất tuyệt thể hiện những hiểu biết về thị trường. Lúc đó, tôi thực sự muốn tìm một cuộn băng dính để bịt miệng anh ta. Tại sao tôi lại lo lắng như vậy? Vì bất kỳ ứng viên nào cũng không phải là một ứng viên hoàn hảo. Do đó, sẽ thông minh khi dành nhiều thời gian nhất có thể để thể hiện điểm mạnh của bạn. Khi nhà tuyển dụng không cố tình hỏi ứng viên về nhược điểm, ứng viên cũng không nên cố tình nói về những nhược điểm của chính mình. Nếu làm vậy thì không được thông minh. Cách lý tưởng là sử dụng một số lượng lớn các ví dụ để giải thích đầy đủ điểm mạnh của bạn. Còn những thiếu sót, nếu nhà tuyển dụng hỏi đến thì điểm qua một vài nét, giải thích một cách trung thực là được. Các cuộc phỏng vấn giống như viết một bài báo, tường tận hay giản lược cần hợp lý, phân biệt rõ ràng chính thứ rất quan trọng. Bạn phải sử dụng đủ lý lẽ để chứng minh rằng bạn hoàn toàn có năng lực đảm nhiệm vị trí công việc, vì vậy nhất định phải phân biệt chính thứ.

Lời khuyên: Nâng cao điểm mạnh và tránh đề cập đến điểm yếu.

Quý ông nịnh bợ

“Tổng giám đốc Trương, ngài là nhà lãnh đạo khôn ngoan nhất tôi từng tiếp xúc. Tôi phải học hỏi nhiều hơn ở ngài.”

“Tổng giám đốc Quách, lời nói của ngài đã giúp tôi tỉnh ngộ. Có cơ hội được nghe ngài chỉ dạy quả là một vận may.”

“Tôi đã xem rất nhiều báo cáo về Tổng giám đốc Vương, trong lòng vô cùng cảm phục. Hôm nay có thể gặp được ngài, tôi vô cùng phấn khích.”

Mặc dù đây chỉ là cách thể hiện của một vài ứng cử viên, tôi vẫn muốn nhấn mạnh rằng quá tâng bốc người phỏng vấn chỉ phản tác dụng. Ngoài mặt, người phỏng vấn dường như chấp nhận bạn, nhưng ấn tượng trong lòng đã sớm giảm đi rất nhiều. Bản thân cuộc phỏng vấn là cơ hội lựa chọn hai chiều, công ty đang chọn ứng viên phù hợp và ứng viên đang chọn môi trường làm việc phù hợp. Hai bên có mối quan hệ bình đẳng. Bạn chỉ cần giao tiếp với người phỏng vấn một cách tự nhiên và hào sảng là ổn. Quá nhiều sẽ không tốt là chân lý. Một số ứng viên thực hiện điều này đặc biệt tốt. Trong quá trình trao đổi với người phỏng vấn, họ đã đề cập một cách tự nhiên về sự đổi mới trong ngành. Biểu hiện tự nhiên, thể hiện đánh giá thật tâm đối với người phỏng vấn. Những lời khen giả tạo còn tồi tệ hơn là không nói gì. Điều này đúng trong công việc, và trong cuộc sống cũng như vậy.

Lời khuyên: Điều gì quá cũng không tốt.

ĐÀM PHÁN LƯƠNG THƯỞNG

Offer đã ở ngay trước mắt nhưng chúng ta cần chuẩn bị thật kỹ để tham gia một cuộc đàm phán cân não, thú vị, thách thức. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu câu hỏi phức tạp này.

Đừng mở lời trước

Nếu cuộc phỏng vấn diễn ra tốt đẹp thì bước tiếp theo chính là giai đoạn bàn bạc về offer, trách nhiệm của vị trí làm việc. Hãy nhớ rằng: Đừng ngay lập tức cho nhà tuyển dụng biết mức lương kỳ vọng và thời gian dự kiến tham gia công việc của bạn. Cũng đừng ngay lập tức đồng ý với mức lương và thời gian dự kiến tham gia công việc mà nhà tuyển dụng đề nghị. Hãy cho mình một chút thời gian và không gian để bình tĩnh suy nghĩ. Hệ thống lương của các giám đốc điều hành cấp cao đều có khoảng cách. Hãy trao đổi với các chuyên gia săn đầu người chuyên nghiệp càng sớm càng tốt. Đội ngũ săn đầu người có kinh nghiệm thực tế phong phú sẽ cho bạn sự giúp đỡ chuyên nghiệp trong giai đoạn đàm phán lương.

Bạn cần chuẩn bị các tài liệu sau đây.

(1) Vô cùng quan trọng: bằng chứng về tiền lương (một bảng lương ít nhất trên nửa năm hoặc dòng tiền luân chuyển trong ngân hàng).

(2) Quan trọng vừa phải: tất cả các mô tả phúc lợi bao gồm trợ cấp nhà ở, trợ cấp mua xe hơi, trợ cấp xăng dầu, chi phí theo học trường quốc tế của con cái…

(3) Một bản scan chứng chỉ chuyên môn.

Như đã đề cập ở trên, bạn không được thông báo ngay cho HR về mức lương và thời gian gia nhập công việc dự kiến của bạn. Đừng đồng ý ngay với mức lương và thời gian gia nhập công việc mà HR thông báo. Hãy cho mình một chút thời gian và không gian để suy nghĩ bình tĩnh. Tại sao? Điểm cốt lõi là: Nếu bạn chưa chuẩn bị đầy đủ thông tin để đàm phán, bạn sẽ dễ dàng tiết lộ lợi thế, các cuộc đàm phán tiếp theo trở nên vô cùng thụ động. Xin được chia sẻ ba lời khuyên ở đây.

(1) Khi người tuyển dụng không đề cập đến lương, bạn nhất định không được chủ động hỏi, chủ động đàm phán. Đặc biệt là trong vòng đầu tiên của cuộc phỏng vấn, điều này sẽ để lại ấn tượng xấu. Nhà tuyển dụng sẽ cảm thấy rằng bạn chỉ quan tâm đến tiền, mặc dù mức lương rất quan trọng.

(2) Khi nhà tuyển dụng bày tỏ sự hài lòng về bạn, anh ta hy vọng sẽ thuê bạn. Khi được hỏi về mức lương mong muốn, bạn không bao giờ nên nói ra một con số cụ thể ngay lập tức. Hãy thể hiện một cách khéo léo với nhà tuyển dụng rằng bạn muốn có thêm một chút thời gian, bạn muốn xem xét thêm. Có thể chia sẻ mức lương và phúc lợi hiện tại của bạn khi thích hợp. Điều cần phải chú ý là phải nói rõ đó là mức trước thuế hay sau thuế, các khoản trợ cấp phúc lợi, tiền thưởng cũng cần cụ thể, đừng quá chung chung, cũng không nên quá nhỏ nhặt. Bạn cũng có thể lùi một bước để tiến lên, tham khảo cơ cấu tiền lương của công ty, hệ thống thăng tiến, hệ thống đào tạo và các lợi ích khác một cách kịp thời.

(3) Nếu công ty có thể thăng chức, tăng lương cho bạn, có thể đòi hỏi cao hơn một chút. Nếu được chấp thuận, nghĩa là bạn nhận được sự trọng thị của công ty. Chi phí nhảy việc của bạn là tương đối cao.

Nhờ cậy chuyên gia săn đầu người

Chuyên gia săn đầu người chuyên nghiệp có thể là cánh tay phải trong cuộc đàm phán offer (đề nghị) của bạn. Chúng ta khó có thể duy trì 100% sự khách quan và hợp lý khi nói đến lợi ích trước mắt. Hơn nữa, nếu bạn không thành thạo việc đàm phán offer, hoặc nếu bạn không biết rõ về công ty bạn muốn làm việc, bạn có thể gặp rất nhiều điểm mù trong quá trình đàm phán.

Bạn có thể nhờ cậy chuyên gia săn đầu người đi trước. Hãy thiết lập mối quan hệ tin cậy nhất định với chuyên gia săn đầu người và chia sẻ thông tin với họ. Giao tiếp chân thành là điều kiện tiên quyết để xây dựng niềm tin. Nhất định phải chân thành, thẳng thắn về những gì bạn suy nghĩ và mong muốn, những gì là giới hạn của bạn, những gì bạn có thể thương lượng, những gì có thể cung cấp cho chuyên gia săn đầu người làm lá bài khi đàm phán. Nói cách khác, bạn phải cùng nắm bắt mọi cơ hội tiềm năng với chuyên gia săn đầu người để tạo ra giá trị. Lưu ý: Không làm sai lệch quá mức để đạt được mục đích là mức lương cao. Bộ phận nhân sự có nhiều phương pháp chuyên nghiệp để kiểm tra lý lịch. Đừng chạm vào giới hạn, bạn sẽ mất tất cả ở ván cuối cùng. Mất niềm tin của chuyên gia săn đầu người là chuyện nhỏ nhưng nếu bạn phá vỡ tiếng tăm của mình trong ngành thì có thể hủy hoại tương lai tốt đẹp của chính bạn.

Thu thập thông tin

Đàm phán, ở một khía cạnh nào đó, là một cuộc chiến thông tin. Hãy thu thập tối đa tất cả thông tin liên quan đến vị trí của bạn. Tập trung tìm hiểu mức lương, phúc lợi đãi ngộ, không gian thăng tiến và tăng lương trong ngành nghề mục tiêu hoặc các công ty bạn có thể làm việc. Có ba kênh thông tin xin được chia sẻ với các bạn: Đầu tiên, thông qua các trang mạng xã hội có liên quan, bạn có thể tìm hiểu mức lương và đãi ngộ của công ty và nhân viên có trình độ tương tự. Thứ hai là thiết lập một mạng lưới thu thập thông tin để hỏi về mức lương, phúc lợi đãi ngộ, khả năng thăng chức và hệ thống thăng tiến của các công ty có liên quan. Đôi khi bạn không cần phải đặt câu hỏi chi tiết, hãy hỏi đại khái, lắng nghe những tin đồn trong ngành, xem các diễn đàn ở Weibo và bạn bè trên WeChat. Những nơi này sẽ bùng nổ một vài tin tức tư liệu bất ngờ. Mặc dù thông tin này bị phân mảnh, nhưng nó có thể thực tế và đáng tin cậy hơn. Kênh cuối cùng là tìm kiếm sự giúp đỡ từ công ty săn đầu người. Công ty săn đầu người chuyên nghiệp hiểu rõ các công ty. Họ sẽ cho bạn biết gần đúng các chi tiết về trợ cấp phúc lợi, tư vấn toàn diện và nhiều gợi ý mang tính xây dựng.

Lương thưởng thấp

Trong một cuộc đàm phán, chắc chắn không phải tất cả đều thuận buồm xuôi gió. Nhiều năm kinh nghiệm săn đầu người cho tôi biết rằng trả lương dưới mức mong đợi là một trong những vấn đề mà các ứng viên thường gặp phải. Đôi khi các ứng viên đàm phán trực tiếp với nhà tuyển dụng, đôi khi nhờ vả các công ty săn đầu người hỗ trợ đàm phán. Trong cả hai trường hợp, ứng viên đều cần phải bình tĩnh, đừng bao giờ trả lời từ chối thẳng thắn. Một là làm cho bầu không khí của các cuộc đàm phán căng thẳng. Hai là không để lại cho đối phương bất kỳ con đường lui nào để dự phòng. Kiến nghị của tôi là trao đổi với các nhân viên nhân sự tại công ty mới với thái độ thiện chí. Tiền lương vốn là vấn đề nhạy cảm, nhưng tìm hiểu bối cảnh của lương là một chủ đề mở. Bạn có thể thẳng thắn với nhân viên nhân sự rằng bạn muốn biết cơ sở đưa ra mức lương này. Nhân viên phòng nhân sự nói chung ít sẵn sàng bàn luận về tiền lương, nhưng sẽ chia sẻ cho bạn biết một số thông tin về việc thiết lập lương cá nhân của bạn. Kết quả sau khi trao đổi là chúng ta tìm thấy cơ hội để gia tăng giá trị của mình.

Mặc cả trả giá

Nơi làm việc không phải là chợ bán đồ ăn thức uống. Đừng chỉ vì không hài lòng với mức lương, không xem xét kỹ lưỡng mà đã vội vàng mặc cả. Hãy hỏi HR xem có thể thương lượng về lương hay không. Hoặc lặp lại cuộc chiến mở rộng những con số. Cách làm này nghĩa là từ bỏ những điều gốc rễ mà theo đuổi những thứ tiểu tiết. Cốt lõi của các cuộc đàm phán không nằm ở những con số, mà nằm ở giá trị của bạn.

(1) Bạn phải sắp xếp các yếu tố mà bạn thực sự coi trọng. Ngoài bản thân mức lương ra, offer còn có nhiều phần mở rộng, như thời gian nhận việc, thời gian chuyển việc chính thức, thời gian thăng tiến, cơ hội đào tạo ở nước ngoài, cơ hội công tác nước ngoài, ưu đãi lựa chọn vốn cổ phần, thời gian nghỉ có lương ngắn hay dài, hệ thống làm việc linh hoạt, tiền thưởng đặc biệt, trợ cấp nhà ở khi làm việc ở nơi khác, vấn đề hộ khẩu… Những điểm này có thể bù đắp khi mức lương không đáp ứng được kỳ vọng của bạn.

(2) Phải tự mình tạo ra một hệ thống tính điểm, tiêu chuẩn cũng do bạn đề ra. Ví dụ như bạn có thể đặt tổng điểm là 10 điểm. Sau đó, chấm điểm theo mức độ quan trọng của từng yếu tố. Một cách đơn giản khác là sử dụng đồng tiền để đo lường, chẳng hạn như chuyển đổi vốn chủ sở hữu, chuyển đổi các ngày lễ được trả tiền… sang số tiền rồi tính tổng.

Hệ thống tính điểm giúp bạn đánh giá tổng thể giá trị mà bên kia đưa ra. Bước tiếp theo bạn hãy trao đổi với nhân sự một cách chính xác về mức lương mình mong muốn. Bạn có thể đặt trước điểm chốt của một đề nghị.

Thể hiện suy nghĩ thật

Nếu mức lương của bên kia đưa ra thấp hơn nhiều so với mong đợi của bạn, mà bạn có đủ lý lẽ để chứng minh giá trị của mình, thì bạn hãy trực tiếp đưa ra con số bạn muốn. Deepak Malhotra, giáo sư đàm phán tại bộ phận Tổ chức và Tiếp thị của Trường Kinh doanh Harvard, cho rằng việc bạn đưa ra một mức lương mong đợi là vì lợi ích của bạn, bạn nên trả lời tử tế. Ông nói: “Nếu những con số bạn đề xuất (hoặc những con số bạn có thể nhận được ở nơi khác) rất khác so với mong đợi của nhà tuyển dụng, tốt nhất là chỉ ra trực tiếp khoảng cách khác biệt, như vậy mới có thể điều chỉnh kỳ vọng của đôi bên.”

Làm thế nào để đạt được mức hợp lý? Cốt lõi là bạn đánh giá khách quan giá trị của bạn thông qua nghiên cứu thị trường. Thị trường nhân tài cũng cần có sự trao đổi tương đương. Báo giá của bạn thể hiện giá trị của bạn. Miễn là bạn thuyết phục được nhà tuyển dụng rằng đề nghị bạn đưa ra là hợp lý. Điều tiếp theo cần làm là bình tĩnh chờ xem sự thay đổi. Nếu công ty thực sự muốn thuê bạn, họ sẽ đánh giá lại giá trị của bạn. Quá trình ra quyết định tập thể có thể là một tuần hoặc lâu hơn. Hãy kiên nhẫn chờ đợi kết quả.

Tạo dựng giá trị

Bạn cần tìm ra các điểm quan tâm của công ty thông qua giao tiếp hiệu quả. Thông thường những điều bạn không quan tâm nhiều thì công ty lại nghĩ nó rất quan trọng. Những thông tin này rất có giá trị với bạn. Bạn nên cố gắng tìm ra sự khác biệt và sử dụng chúng để tạo ra giá trị. Ví dụ, công ty hy vọng rằng bạn có thể bắt đầu làm việc càng sớm càng tốt, bạn có thể đàm phán tăng lương do sự khác biệt về thời gian. Bạn có thể ký một khoản tiền thưởng hoặc ưu đãi khác. Các chuyên gia đàm phán đã quen thuộc với chiến lược tạo ra giá trị bằng sự khác biệt, chiến lược này đáng để chúng ta học hỏi.

Giá trị của vị trí

Đừng so sánh, tính toán tiền lương của bản thân với người khác. Hãy nhìn những giá trị đằng sau con số này. Ví dụ: Công việc này có thể mang lại cho bạn những gì? Có được một nhà lãnh đạo tài ba hướng dẫn hay không? Có nhiều cơ hội để đào tạo các kỹ năng hay không? Có nhiều phúc lợi hơn không? Có thể làm việc với một nhóm các đồng nghiệp ưu tú hay không? Có thể tham gia lãnh đạo một dự án lớn hiếm hoi hay không? Có thời gian làm việc linh hoạt hơn hay không? Có nhiều cơ hội phát triển nhanh hay không? Có giúp bạn tiến gần hơn đến ước mơ hay không? Đây là những phần thưởng vô hình, có ý nghĩa vượt xa hơn cả con số tiền lương. Tất cả những gì bạn phải làm là đánh giá khách quan, tổng thể. Nếu cần thiết, bạn có thể nhờ chuyên gia săn đầu người hoặc bạn bè và gia đình giúp bạn cùng đánh giá. Tuy nhiên cũng sẽ có một số mất mát. Sự đánh đổi giữa được và mất đòi hỏi chúng ta phải bình tĩnh xem xét.

Thái độ ôn hòa, nhã nhặn

Đàm phán là một cuộc chiến. Cần sử dụng tư duy có hệ thống để suy nghĩ và chuẩn bị, duy trì các nguyên tắc đàm phán cơ bản. Điểm mấu chốt của đàm phán, khu vực thương lượng, lợi ích cốt lõi, trao đổi thông tin và các lựa chọn thay thế tối ưu. Thu thập kinh nghiệm đàm phán, tổng hợp các bài học đàm phán của người khác.

Cần hạn chế thể hiện cảm xúc. Khi thành công nhận được offer mong muốn, không cần thể hiện sự vui sướng. Nếu ngược lại, cũng đừng phẫn nộ hay không vui. Những gì bạn cần làm là duy trì sự bình tĩnh để tiếp tục cuộc đàm phán. Bạn có thể coi mình là người ngoài cuộc, người ngoài cuộc sẽ tỉnh táo hơn. Từ góc độ này, bạn sẽ thấy tình hình toàn bộ cuộc đàm phán một cách rõ ràng và kỹ lưỡng hơn. Nếu đàm phán một cách bình tĩnh, bạn sẽ tạo ra một bầu không khí thoải mái. Khi trao đổi, nếu hai bên không chịu ảnh hưởng của những cảm xúc cá nhân và sự thiên vị chủ quan, sự việc có thể tiến triển tốt hơn bạn muốn.

Tránh áp lực thời gian

Tốt nhất là tránh các cuộc đàm phán chịu áp lực thời gian. Dưới áp lực, hầu hết mọi người đều muốn nhanh chóng kết thúc cuộc trao đổi. Công ty thường kết thúc các cuộc đàm phán bằng cách đặt ra thời hạn. Một số ứng viên sớm đồng ý với các đề nghị do giới hạn thời gian nhưng sau khi tiếp nhận công việc lại phàn nàn rằng rất hối hận vì đãi ngộ không tốt.

Điều chúng ta cần làm là: Thông qua trao đổi liên tục để tìm hiểu liệu giới hạn thời gian có thực sự tồn tại hay không. Bạn có thể đặt câu hỏi một cách thẳng thắn: “Tôi buộc phải quyết định trước thời hạn này ư?” hoặc “Tôi có một số việc cá nhân cần giải quyết. Tôi cần có thêm thời gian để đưa ra quyết định.” Có nhiều thời gian để bản thân suy xét cẩn thận đương nhiên là tốt. Nhưng nếu thời gian cho phép ngắn ngủi, bạn nên sử dụng nó để ra quyết định một cách thận trọng, thay vì kéo dài mãi. Kiểm tra lợi ích của cả hai bên để đạt được tình huống đôi bên cùng có lợi trong các cuộc đàm phán.

Nhìn xa trông rộng

Theo quan điểm của tôi, tính toán cho tương lai là điều quan trọng nhất. Ngay cả khi bạn là một chuyên gia đàm phán lâu năm, nếu bạn chọn sai công ty, bạn cũng sẽ không thể có thời gian làm việc vui vẻ. Tìm được công việc phù hợp với bạn là mục tiêu cuối cùng, chứ không phải giành chiến thắng trong các cuộc đàm phán. Công việc lý tưởng sẽ có mức độ phù hợp cao với kế hoạch nghề nghiệp của bạn, có một không khí văn hóa tốt, điều này quan trọng hơn nhiều so với mức lương đãi ngộ hào phóng.

Cuộc sống giống như một ván cờ. Một ván cờ hay là ván mà khi chơi bạn không quá chú ý đến việc được mất của một quân cờ, không lo lắng quá nhiều nếu phải lùi một bước. Điều quan trọng là chiến thắng chung cuộc.