“Điểm khác biệt lớn nhất giữa người thành đạt và kẻ thất bại nằm ở sự khác biệt trong thói quen của họ.”
- Og Mandino
Sức mạnh của thói quen
Đã từ lâu, tôi thường nghe mọi người nói rằng chúng ta lệ thuộc vào thói quen của chính mình, nhưng chẳng bao giờ thấy ai phản đối. Có lẽ do nó quá đúng. Thói quen thường bắt đầu từ những hành động không có chủ định và được lặp đi lặp lại nhiều lần. Ban đầu chúng là một sợi chỉ vô hình. Nhưng sau nhiều lần lặp lại, sợi chỉ ấy xoắn lại thành sợi dây. Mỗi lần chúng ta lặp lại hành động đó là thêm một lần chúng ta bổ sung, làm cho sợi dây đó thêm vững chắc. Kết quả là chúng ta trở thành nô lệ cho những thói quen của mình. Như nhà thơ người Anh John Dryden đã nói hơn ba trăm năm trước: “Đầu tiên, chúng ta tạo nên thói quen và sau đó chính thói quen thống trị và điều khiển chúng ta”.
Tính cách của chúng ta thực ra là sự tổng hợp của thái độ sống, thói quen và suy nghĩ của chúng ta. Trong mỗi chúng ta, thói quen chiếm một vị trí quan trọng. Khi sinh ra, chúng ta chưa có bất kỳ một thói quen nào mà thói quen được hình thành và phát triển thông qua sự lặp đi lặp lại của suy nghĩ và hành động theo thời gian. Vì thói quen là một phần không thể thiếu trong tính cách con người, chính vì vậy tôi không khuyên mọi người nên tránh những thói quen nói chung, mà chúng ta nên lưu ý tránh những thói quen xấu. Dù muốn hay không chúng ta cũng bị ảnh hưởng bởi thói quen: thói quen tốt sẽ phục vụ, đẩy chúng ta hướng về phía trước, còn thói quen xấu sẽ chống lại ta, kéo chúng ta lùi lại.
Cách thay đổi một thói quen xấu
Tôi luôn tin rằng một thái độ chưa đúng, một thói quen xấu luôn có thể thay đổi được. Vấn đề duy nhất là chúng ta có quyết tâm hay không. Tôi không có ý nói rằng tất cả những thói quen lâu ngày đều có thể dễ dàng từ bỏ, đặc biệt là đối với những thói quen xấu như uống rượu, hút thuốc... Nhưng điểm khởi đầu để thực hiện thay đổi vẫn giống nhau: thấy được sự cần thiết và có ý chí. Nếu không có những điều này thì mọi sự trợ giúp chung quanh đều sẽ vô ích.
Cố gắng phá bỏ một thói quen xấu chỉ đơn thuần bằng sức mạnh ý chí hiếm khi thực hiện được. Việc thay đổi một thói quen xấu bằng sức mạnh của ý chí cùng với một thái độ tích cực hơn đã được chứng minh là hoàn toàn có thể, như trường hợp của Benjamin Franklin. Trong cuốn tự truyện nổi tiếng của mình, Franklin đã thuật lại phương pháp giúp ông giảm thiểu những tật xấu của mình và thay thế chúng bằng những thói quen tốt hơn. Trước tiên, ông lập một danh sách gồm mười ba đức tính mà ông muốn có, sắp xếp thứ tự theo sự quan trọng và viết mỗi đức tính lên một trang riêng trong cuốn sổ tay nhỏ. Ông tập trung rèn luyện mỗi đức tính trong một tuần. Nếu kết quả chưa tốt, ông đánh những dấu đen nhỏ bên cạnh. Ông liên tục thực hiện đều đặn như vậy cho đến khi ông không cần đánh dấu đen nữa. Kể từ lúc đó, ông đã có được một đức tính tốt. Bằng cách này, những thói quen mới, tốt đẹp đã lần lượt thay thế những thói quen xấu của Franklin.
“Thói quen tốt sẽ tạo nên sự khác biệt trong mọi việc chúng ta làm.”
- Phil Woolpert