8.1. Nguồn gốc và ý nghĩa
Việc thờ cúng ông bà tổ tiên, thần linh vào những ngày Tết vô cùng ý nghĩa. Được xem là một trong những nét văn hóa đẹp của truyền thống người Việt chúng ta. Việc thờ cúng này luôn được các gia đình chuẩn bị chu đáo và kỹ lưỡng nhằm gửi đến thần linh và tổ tiên. Với mong muốn năm mới được vạn sự như ý, gia đạo bình an và hạnh phúc cho cả gia đình. Việc thờ cúng ngày Tết diễn ra vào đầu năm mới từ ngày mùng Một đến ngày mùng Ba Tết. Mỗi ngày sẽ có cách cúng khác nhau về mâm cỗ, văn khấn lẫn thời gian.
8.2. Sắm lễ
Trên cơ sở đối với mâm cúng mùng Một Tết thì đối với mùng Hai không có quá nhiều sự thay đổi trong cách thức chuẩn bị. Các quý gia chủ có thể thêm thắt những món ăn cúng trên mâm được mới lạ và bắt mắt hơn.
Tuy nhiên đối với mâm cỗ cúng mùng Hai truyền thống đối với người miền Bắc thường có:
- Gà luộc nguyên con
- Bánh chưng xanh
- Đĩa nộm hoặc đồ xào
- Canh rau củ
- Nem rán, chả lụa hoặc giò thủ
Đặc biệt theo quan sát có thể nhận ra đồ cúng tại miền Bắc thường có phần thịnh soạn hơn các nơi khác. Đối với miền Nam hay miền Trung thường có sự linh động theo vùng miền.
Ngoài ra khi chuẩn bị mâm cúng không thể thiếu rượu và lọ hoa tươi.
8.3. Văn khấn
8.3.1. Văn khấn gia tiên ngày mùng Hai
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát!
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát!
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát!
Hôm nay ngày mùng Hai tháng Giêng năm Quý Mão
Tại… (địa chỉ nhà)
Tín con tên là... cùng toàn gia kính bái.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, bá thúc huynh đệ, và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc.
Con kính lạy các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, các vong linh phụ thờ theo tiên tổ.
Nay nhân ngày đầu xuân năm mới, con đọc bài cúng mùng Hai Tết tháng Giêng năm Quý Mão 2023.
Toàn gia chúng con xin được chuẩn bị hương hoa, cơm bạc lòng thành, tạ dâng trước án. Chúng con xin được tạ ân đức trời cao biển rộng của tổ tiên đã phù hộ, che chở chúng con năm qua tai qua nạn khỏi.
Chúng con kính lạy mời vong linh tổ tiên cùng về thụ hưởng lễ vật, nguyện cầu cho chúng con một năm mới bình an vô sự, công việc hanh thông, mọi sự tốt lành.
Con xin kính cáo!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
8.3.1. Văn khấn thần linh ngày mùng Hai
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy ngài Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim niên.
Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy ngài Thổ địa tôn thần.
Con kính lạy ngài Địa chủ tài thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Bản gia Táo quân và tất cả các vị thần linh cai quản trong khu vực này.
Tín chủ con tên là…
Tuổi: …
Ngụ tại: … (địa chỉ)
Hôm nay là ngày mùng Hai Tết Quý Mão năm 2023.
Nhân tiết minh niên, đầu xuân năm mới
Tín chủ con và toàn gia xin được chuẩn bị lễ vật cúng mùng Hai Tết 2023 gồm hương hoa, cơm canh lễ vật gọi là lễ bạc lòng thành, xin dâng trước án, dâng cúng Thiên Địa Tôn Thần.
Chúng con xin cúi đầu kính lạy mời các vị Tôn Thần cai quản trong khu đất này về thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành. Cầu mong các vị Chư Thần luôn phù hộ, độ trì cho toàn gia chúng con một năm mới bình an vô sự, công việc hanh thông, mọi sự tốt lành.
Toàn gia chúng con lễ bạc tâm thành xin được kính lễ, cúi xin chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!