QUẢN LÝ NGHIỆP - Luật thứ năm Ngưng ra quyết định
TRÍ TUỆ CỔ XƯA
Không phải cái này, cũng chẳng phải cái khác.
(Long Thọ Bồ tát, 200 năm sau CN)
CÁC QUYẾT ĐỊNH CHỈ LÀM PHÁT SINH THÊM RẮC RỐI
Giờ thì tâm trí của bạn đã sắc nhọn và bạn có thể sẵn sàng để khiến mọi người thành công, đã đến lúc chúng ta bàn về các kỹ thuật. Điều này cũng có nghĩa là bạn phải ngừng ra quyết định.
Quyết định ra đời từ sự không chắc chắn về sự may rủi. Bạn đã quen với việc ra quyết định bởi bạn suốt ngày phải chơi trò chơi may rủi. Trên thực tế, có một quyết định quan trọng bạn cần phải ra hôm nay, tại văn phòng – hay nó rõ ràng rằng 100.000 hộp sôcôla quà tặng vẫn phải được bán trong vòng bốn tháng như dự kiến.
Và quyết định sẽ là: Chúng ta sẽ gửi thư chào hàng như mọi khi, hay chúng ta thử một vài quảng cáo trên web? (Tất nhiên, ngân sách ông sếp khó tính, căn ke của bạn chỉ cho phép bạn sử dụng một trong hai hình thức trên mà thôi, chứ không phải là đồng thời cả hai).
Hãy vẽ ra một hình minh họa về những lựa chọn của bạn, giống như chúng tôi vẫn làm, và chắc rằng nó khiến bạn dễ dàng quyết định hơn.
À, chúng tôi có nó đây. Một quyết định phải được đưa ra bởi vì chúng ta không chắc là cách nào thì sẽ tốt hơn.
Nếu bạn suy nghĩ về điều này, được các vị trong ban điều hành yêu thích và trở thành một giám đốc có nghĩa là gì? Có nghĩa là một ai đó phải có rất nhiều quyết tâm (hoặc là hoàn toàn ngu ngốc) để ngồi vào chiếc ghế của sếp bé nhỏ đó và ra lệnh cho các nhân viên trong dự án phải làm gì. Đặc biệt khi có một ai đó trung thực thú nhận (chỉ trong giây lát) rằng những nỗ lực của chúng ta chẳng biết có kết quả gì không.
Nhưng đó vẫn chưa phải là tất cả. Quyết định sẽ sinh ra thêm nhiều quyết định khác bởi vì sự không chắc chắn sẽ tạo ra nhiều sự không chắc chắn khác và sức ép đổ lên đầu Giám đốc dự án tội nghiệp (chính là chúng ta). Đó chính là vào giây phút bạn quyết định một cách can đảm chọn việc quảng cáo trên web, bởi một nhân viên trong đội gợi ý một quảng cáo trên web “tiết kiệm” nhất: “Các bạn biết đấy, giống như là điều mà Apple đã làm với Ipod. Chẳng có một dòng hướng dẫn nào! Vì thế chỉ có mỗi hình ảnh chiếc hộp đựng sôcôla và thậm chí cũng chẳng có tên công ty, địa điểm, hay thậm chí là một từ nào về việc có thể mua sôcôla ở đâu! Và rồi các bạn sẽ thấy, trên trang web sẽ ngập tràn những câu hỏi như: Thế tôi sẽ mua sôcôla ở đâu vậy, làm thế nào để mua sôcôla đây?
Một nhân viên khác sẽ đưa ra ý kiến khác: “hãy chọn con số 800 thật lớn, đặt dưới một cái hộp hình trái tim, với hình ảnh một người đang liếm thanh sôcôla trên tay mình. Mọi người đều biết đó là cách luôn có tác dụng, một công thức luôn chiến thắng. Giờ thì cuộc sống của bạn giống như tình trạng được mô tả ở hình (trang 98).
NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN (CỦA VIỆC ĐĂNG QUẢNG CÁO TRÊN WEB)
Trên đỉnh của đống lộn xộn này chúng ta nên thêm vào những phân tích về thuận lợi và khó khăn bởi mỗi quyết định. Trong trường hợp này, nếu chúng ta chọn phương án đăng quảng cáo tiết kiệm trên web thì sẽ có một danh sách những thuận lợi và khó khăn (như bảng trang 95).
PHƯƠNG ÁN QUẢNG CÁO TRÊN WEB TIẾT KIỆM
| Thuận lợi | Khó khăn |
|---|---|
| 1. Số lượng người biết lớn nhưng chỉ mất cùng một chi phí | 1. Không hiển thị trên báo giấy |
| 2. Chi phí ít cho sản xuất | 2. Không tiếp cận được với những người già, có thu nhập tốt nhưng lại ít lên các trang web. |
| 3. Dễ dàng chỉnh sửa, cải biến khi quảng cáo đã lên trang | 3. Có quá ít không gian để thể hiện sự khác biệt với các đối thủ cạnh tranh |
Vấn đề của danh sách này chính là nó lại sản sinh ra một danh sách “điểm thuận lợi có thể biến thành khó khăn”. Đó là, như chúng ta đã biết rất rõ rằng những thuận lợi cũng không chắc chắn; chúng cũng có phần trăm nào đó của thành công và cả thất bại; có thể chính thuận lợi bỗng chốc lại biến thành khó khăn. Chúng ta cần phải nghĩ đến trước những điều này; vì thế mà chúng ta lại có thêm vài phương pháp thay thế khác ngay.
PHƯƠNG ÁN CHO QUẢNG CÁO TRÊN WEB TIẾT KIỆM
| Thuận lợi | Khó khăn |
|---|---|
| 1. Nhiều người xem vì mức độ phổ biến của internet mà chỉ cần một khoản chi phí như nhau. | 1. Nếu càng có nhiều người thấy nhiều quảng cáo trên web ở khắp mọi nơi; nó có thể khiến sôcôla có vẻ rẻ hơn và không còn độc quyền. |
| 2. Chi phí sản xuất ít | 2. Quảng cáo trên mạng có thể rẻ hơn trên báo giấy, tuy nhiên những trang web tốt sẽ chẳng mấy chốc trở nên đắt giá và quảng cáo của bạn sẽ bị dỡ xuống mà không hề có sự thay thế nào khác nữa. |
| 3. Dễ dàng chỉnh sửa/ cải biến khi quảng cáo lên trang | 3. Thôi nào! Bạn biết rằng mình khó mà đo được thành công của một mẩu quảng cáo trên web. Mọi người và mẹ của họ đều hiểu rằng số lượng khách ghé thăm trang web đột nhiên bị thổi phồng đột ngột bởi một sự tình cờ nào đó từ những người đang tìm kiếm những loại bánh có màu sôcôla. Và bạn vẫn còn nhớ là tuần rồi bên trang web đã bỏ hợp đồng với bạn? Hay bạn sẽ thuê họ lại và trả tiền gấp đôi chỉ để họ thay đổi giao diện của mẩu quảng cáo đó? |
Bạn biết rằng những bảng này không phải là một trò đùa. Nếu bạn từng là một quản lý, điều này sẽ xảy ra mỗi lần bạn đưa ra một danh sách những thuận lợi và khó khăn của một dự án nào đó. Tại trang tiếp theo là bản đồ thể hiện mọi suy tư cũng như những căng thẳng của bạn mỗi khi bạn đứng trước một quyết định (chúng tôi đã bỏ hết phần lời chú thích ở từng ô).
Giờ thì hãy đi và nhân lên hàng trăm quyết định lớn nhỏ mà bạn phải ra cho đội của bạn để có thể hoàn thành việc bán hết 100.000 sản phẩm đúng thời hạn. Bạn có biết tại sao những quản lý cấp trung tại các tập đoàn được trả lương cao không? Bởi vì sống trong sự bất trắc phức tạp như vậy là một sự thống khổ và chẳng ai có thể làm nổi với số tiền lương ít ỏi. Bạn biết rõ điều đó mà. Vì thế hãy thôi ra quyết định. Hãy xem bạn có thể làm gì để giải quyết việc đó.
CÂU CHUYỆN THÀNH CÔNG
Geshe Michael Roach:
Công ty của chúng tôi đã phát triển rất nhanh (mở rộng gấp đôi về quy mô và doanh số hàng năm) đến nỗi văn phòng làm việc luôn là vấn đề gây bức xúc nhất. Chúng tôi tiếp tục mở rộng việc thuê văn phòng và cuối cùng thì đánh liều mua một tòa nhà chín tầng tại khu Manhattan, với một mặt nhìn ra sông Hudson. Vấn đề là bạn rất thích một chỗ ngồi có thể ngắm nhìn sông và chỉ có ai là Phó chủ tịch mới có quyền đó.
Nhưng John Esposito đã trở thành Phó chủ tịch và giành chỗ đó cho anh ta trước tôi rồi. Mỗi khi đi ngang văn phòng của anh ta tôi đều cảm thấy rất ganh tỵ. Ý tôi là, phòng làm việc không chỉ hướng ra sông đón ánh sáng mặt trời mỗi sớm, mà còn khiến bạn có thể đóng cửa phòng lại và có chút riêng tư cho mình. Đi kèm với điều đó, mỗi sáng ngay dưới chân cửa văn phòng của anh ta sẽ có một tờ Wall Street Journal được người quản lý tòa nhà đặt vào.
Vì thế một sớm tôi đang đi dọc hành lang, đến gần cửa phòng anh ta cúi xuống và cầm lấy tờ báo đó mang về góc làm việc nhỏ xíu của mình. Tôi đặt chân lên bàn và dựa lưng vào ghế rồi bắt đầu đọc báo như thể chính tôi là người được gửi báo vậy. Nhưng rồi thì một điều như là định mệnh đã đến.
Một câu chuyện nổi bật trên tờ báo ngày hôm đó là chuyện về một chủ ngân hàng đầu tư tại phố Wall người đã nhận lấy rủi ro lớn khi dùng hết số tiền của công ty trong quỹ đầu cơ của mình và mất sạch. Anh ta cố trốn chạy tới Hồng Kông, và cuối cùng thì hình ảnh anh ta bị còng số tám đang từ trên máy bay đi xuống, với rất nhiều lời bình luận của các chuyên gia phân tích về cách thức làm ăn của anh ta, rằng anh ta đã sai lầm và liều lĩnh như thế nào.
Nhưng tại trang hai của báo, là câu chuyện về George Soros, người còn thực hiện những hành động đầu tư tiền của khách hàng liều mạng hơn nhiều, trên thị trường chứng khoán Anh. Ông ta kiếm được hàng triệu đô la mỗi ngày – một con số kỷ lục, và cũng lại là các chuyên gia phân tích đã phân tích ở trang nhất – đang ca ngợi những quyết định liều lĩnh của ông ta.
Ở dưới – phần hai là phần tin tức tài chính – đó không phải là ý kiến của một ai đó, mà là các con số về những công ty khác nhau. IBM thì đang bị cạnh tranh khốc liệt, như thể họ sắp phải bán cả bộ phận kinh doanh máy tính xách tay cho vài công ty Trung Quốc nào đó. Các nhà bình luận lại kêu gọi: Công ty đừng có cố bảo thủ như vậy, hãy làm điều gì đó.
Ở vài trang sau, lại xuất hiện một câu chuyện dài ca ngợi công ty Hewllet Packard về quan điểm của công ty này trong cách tiếp cận truyền thống của họ về sản phẩm và mô hình kinh doanh của họ vì chúng vẫn tiếp tục mang tới thành công cho họ.
Vào giây phút đó – vào chính giây phút đó, thật rõ ràng với tôi rằng việc bạn liều lĩnh hay bảo thủ trong kinh doanh là điều không quan trọng. Và điều gì bạn quyết định cũng không quan trọng; quyết định đó có thể đúng, mà cũng có thể sai; đó là lý do tại sao mà tờ Wall Street Journal lại có nhiều trang đến vậy chỉ để ghi nhận lại nhiều sự thật trên thế giới kinh doanh này.
Và rõ ràng là chẳng có ai chú ý cả. Các nhà bình luận tiếp tục tranh cãi về thuận lợi và khó khăn, tất cả những lập luận về điều kiện thuận lợi – khó khăn đều rất hợp lý, thuyết phục, nhưng cuối cùng mọi thứ đều giống nhau cả. Rằng mỗi khi bạn quyết định bạn không thể nào chắc chắn rằng quyết định đó có đúng không.
Thật là lạ lùng khó hiểu. Bỗng dưng tôi không muốn có tờ Wall Street Journal buổi sáng nữa. Tôi trở lại sảnh lớn, và nhẹ nhàng đi tới cửa phòng của John, và nghe thấy tiếng hai người đang tranh cãi nhau liệu chúng tôi có nên sử dụng một dây chuyền sản phẩm mới hay giữ nguyên mô hình cũ.
NHỮNG CÔNG VIỆC BẠN CẦN LÀM:
Bạn sẽ có ba việc trong danh sách cần làm tại chương này. Đó là:
1. Dành vài buổi Ngồi Yên Lặng với cuốn sổ Quản lý Nghiệp. Hãy liệt kê năm việc bạn cần hoàn thành trong tuần này. Bên cạnh mỗi việc bạn ghi cơ hội thành công xuống. Sau đó viết một danh sách gồm ba điều thuận lợi và ba khó khăn ảnh hưởng tới thành công của việc đó. Sau đó lại liệt kê ra những điều mà ba thuận lợi có thể biến thành khó khăn. Nhìn vào đó năm phút và hãy cảm nhận theo hướng tích cực hơn.
2. Chúng ta sẽ bắt đầu việc thay đổi thói quen ăn uống của bạn. Đây là một cách thực sự đơn giản để thực hiện mà không bắt buộc bạn phải từ chối cái gì bạn muốn ăn. Bạn hãy luôn mang theo cuốn sổ Quản lý Nghiệp bên mình nhé. Mỗi lần trong ngày bạn đi ăn hay có bữa ăn nhẹ giữa buổi, sau đó dừng lại, lấy cuốn sổ Quản lý Nghiệp ra và ghi lại bất cứ thứ gì có chứa nhiều đường hoặc dầu mỡ mà bạn đã dùng, hay là bất cứ thứ gì gây kích thích như các chất có chứa caffein, hay nicotine. Chỉ vậy thôi. Chúng ta chỉ quan sát, chứ không thay đổi. Và sau đó việc quan sát sẽ dẫn tới sự thay đổi. Hãy thử xem và bạn sẽ thấy nó hiệu quả.
3. Hãy dành chút ít thời gian trong buổi Ngồi Yên lặng để viết ra những phẩm chất đạo đức nào khiến bạn trở thành con người tốt hơn. Tốt nhất là không quá năm phẩm hạnh.
Mỗi ngày một lần, trước khi đi ngủ, bạn hãy mở cuốn sổ Quản lý Nghiệp của bạn ra và nghĩ về khía cạnh nào trong năm phẩm hạnh mà bạn đã thành công nhất trong ngày; viết ra thành một câu ngắn gọn. Ví dụ như: “Tôi định gọi điện thoại cho nhà tôi vào buổi sáng, nhưng tôi đã làm điều đó vào giờ ăn trưa.”
Điều này sẽ tạo ra tiếng vọng sẽ góp phần vào thành công cho dự án của bạn.