B
ạn có cho rằng nếu nhìn thấy ai đó làm một việc gì đó sai trái hoặc ngốc nghếch như hút mì bằng lỗ mũi thì ngay lập tức chúng ta sẽ từ bỏ và không làm theo như vậy? Thế nhưng, thật đáng ngạc nhiên là rất nhiều người trong chúng ta thường bắt chước theo những việc làm ngốc nghếch của người khác mà chẳng vì lý do nào cả. Hầu hết những bạn trẻ bắt đầu gian lận trong các kỳ kiểm tra, chơi những trò chơi mạo hiểm, ăn cắp vặt, phá hoại đồ đạc của người khác hay hút thuốc lá, uống rượu, sử dụng ma túy đều do chúng bắt chước từ những đứa trẻ khác.
Thế nên, lần đầu tiên phụ huynh nhìn thấy bạn bắt chước bạn bè làm điều gì đó ngu ngốc, rất có thể họ sẽ nói với bạn một câu nói khó chịu như sau: “Nếu bạn con lao đầu vào xe lửa thì con cũng sẽ làm thế à?”.
Tất nhiên, đây không phải là câu hỏi mà bố mẹ bạn thực sự muốn bạn trả lời. (Sự thật là, có rất nhiều câu hỏi rất khó chịu trong cuốn sách này không dành cho bạn trả lời bởi vì đó chính là những “câu hỏi tu từ”). Và cũng dĩ nhiên, bạn sẽ không lao đầu vào xe lửa. Bố mẹ của bạn biết điều đó và bạn cũng biết điều đó.
Việc bắt chước người khác làm một điều gì đó thực ra là điều hoàn toàn tự nhiên. Đó là cách giúp chúng ta học hỏi và nâng cao tầm hiểu biết của mình. Chúng ta học đi, chơi trò chơi, làm tính cộng, nói năng một cách rõ ràng, v.v. bằng phương pháp này. Có vẻ như chẳng có gì khác nhau giữa việc bắt chước người ta đập bóng và bắt chước người ta hút mì qua lỗ mũi cả. Cả hai kỹ năng này đều bắt nguồn từ việc bắt chước, nhưng một kỹ năng sẽ giúp bạn chơi bóng tốt hơn còn kỹ năng kia sẽ chỉ làm cho lỗ mũi bạn có đầy xốt cà chua mà thôi. Điều bố mẹ đang cố gắng dạy bạn ở đây là hãy học cách bắt chước những điều hữu dụng, chứ không phải những thứ ngốc nghếch.
Vấn đề là khoảng cách giữa việc bắt chước những điều ngốc nghếch tưởng chừng vô hại đến việc bắt chước những điều nguy hiểm lại vô cùng ngắn ngủi. Bạn có thể chuyển từ hút mì bằng lỗ mũi sang đá bóng trên đường giao thông, từ ném trứng trong lễ Halloween đến việc ném vỡ kính cửa sổ hiệu tạp hóa, hay từ ăn trộm kẹo dẻo của bạn mình cho đến đánh cướp xe của một người lạ.
Thế nhưng, việc nhận thức được sự khác nhau giữa những điều hữu dụng và những thứ ngốc nghếch lại chẳng dễ dàng chút nào. Rõ ràng, việc lao đầu vào xe lửa là một điều tai hại và ngu ngốc nhưng còn những thứ khác như kiểu cách ăn mặc, lời nói, hành động thì sao – liệu bạn có nên bắt chước hay không?
Một cách để tìm ra câu trả lời cho vấn đề nan giải này là hãy suy nghĩ và xét đoán về những người mà bạn sắp bắt chước một cách cẩn thận. Liệu có một lý do nào đó để bạn khâm phục họ ngoài việc họ “sành điệu” và “nổi tiếng” không? Ngày nay, có rất nhiều người trở nên nổi tiếng mà chẳng làm được điều gì hay ho cả. Họ có thể nổi tiếng vì vẻ ngoài xinh đẹp, bảnh trai nhưng họ không bao giờ cứu một đứa bé thoát khỏi tòa nhà đang cháy hoặc dũng cảm đứng lên chống lại cái xấu, cái ác. Họ không bao giờ viết được một bản nhạc tuyệt vời, vẽ một bức tranh hoàn mỹ, viết một cuốn sách sâu sắc hoặc tạo ra một bộ phim đề cập đến những giá trị tốt đẹp của cuộc sống. Vậy thì bắt chước những người này quả là một việc làm hết sức ngớ ngẩn.
Cách tốt nhất để bạn biết được cái gì nên bắt chước và cái gì không nên là bạn hãy tự hỏi: Liệu mình có chắc chắn về những điều mình muốn làm theo người khác hay không. Nếu câu trả lời của bạn là không chắc thì hãy dừng lại. Những suy nghĩ này cũng sẽ giúp bạn biết cách làm chủ bản thân trước những cám dỗ của cuộc sống. Điều bạn cần phải ghi nhớ ở đây là hãy làm theo những người đáng để mình bắt chước và noi gương!
Khi bạn học cách sống như những gì mình nghĩ, bạn sẽ được là chính mình cũng như có thể hiểu được con người thật của mình. Khi đó, cuộc sống sẽ mở ra cho bạn rất nhiều điều thú vị khác để chờ đợi bạn cảm nhận và khám phá!