Đoạn nhạc dạo đầu, khai tấu khúc, màn dạo đầu, sự bắt đầu, biểu diễn, (kiểm tra) thực tế, thử giọng. Đây chỉ là định nghĩa dành cho người mới học.
Từ điển tiếng Đức Collins Toàn tập
(Tái bản lần thứ bảy, năm 2007)
Ngày xưa, vào buổi rạng đông của đúng giai đoạn đen tối ấy, hai cha con người Mỹ bỗng lên đường rời khỏi tổ ấm của họ tại Chicago, đến trung tâm thành phố Berlin thời Hitler1. Họ đã ở lại đây bốn năm rưỡi, nhưng cuốn sách này chỉ tập trung vào năm đầu tiên của họ, vì lúc đó trùng với thời điểm Hitler từ Thủ tướng trở thành bạo chúa chuyên chế, khi mọi thứ rất mông lung chẳng có gì chắc chắn. Năm đầu tiên ấy hình thành một đoạn dạo đầu, trong đó bao gồm tất cả các chủ đề của thiên sử thi về chiến tranh và sự tàn sát.
1 Adolf Hitler (1889 - 1945): Quốc trưởng của Đức Quốc xã, kẻ đã khơi ngòi Chiến tranh thế giới thứ hai.
Tôi đã không ngừng tự hỏi, sẽ thế nào nếu một người ngoài cuộc chứng kiến ngay từ đầu mặt tối của chế độ Hitler đang dần hình thành. Thành phố trông như thế nào, người ta đã nghe thấy, nhìn thấy và ngửi thấy gì. Các nhà ngoại giao và du khách giải thích những sự kiện diễn ra xung quanh họ như thế nào? Sau này, chúng ta biết rằng trong khoảng thời gian mong manh ấy, tiến trình lịch sử có thể dễ dàng bị thay đổi. Vậy tại sao không ai thay đổi nó? Tại sao phải mất nhiều thời gian đến thế mới nhận ra sự nguy hiểm của chế độ Hitler?
Như hầu hết mọi người, tôi có được cảm nhận đầu tiên về kỉ nguyên này từ các cuốn sách, bức ảnh, và tôi có ấn tượng rằng thế giới hồi ấy chẳng có sắc màu nào, ngoài những gam đen trắng. Tuy nhiên, hai nhân vật chính của tôi đã trực tiếp đối mặt với thực tế ấy, trong khi vẫn cố gắng hoàn thành các trách nhiệm đời thường. Sáng sáng, họ đi qua một thành phố treo đầy những băng rôn khổ lớn màu đỏ, trắng và đen. Họ cũng ghé vào các quán cà phê, tương tự như các thành viên SS2 gầy còm, mặc đồng phục đen của Hitler. Thi thoảng, họ có thoáng nhìn thấy chính Hitler, một người thấp nhỏ ngồi trong chiếc Mercedes mui trần to đùng. Nhưng mỗi ngày, họ cũng bước qua những ngôi nhà có ban công đỏ rực hoa phong lữ, mua sắm trong các cửa hàng bách hóa tổng hợp to nhất thành phố, tham dự các bữa tiệc trà và hít sâu vào lồng ngực hương thơm mùa xuân tại Tigergarten, công viên chính của Berlin. Họ quen biết xã giao Goebbels3 và Göring4, cùng ăn uống, khiêu vũ và cười đùa - cho đến khi năm đầu tiên ở nước Đức của họ kết thúc. Một trong những sự kiện quan trọng nhất đã xảy ra, lật tẩy bản chất của Hitler, và sự kiện ấy đã định hình cả một thập niên sau đó. Đối với cả hai cha con, biến cố này đã làm thay đổi mọi thứ.
2 Schutzstattel (SS): đội cận vệ của Đảng Quốc xã ở Đức, thành lập năm 1925.
3 Paul Joseph Goebbels (1897 - 1945): Bộ trưởng Bộ Giác ngộ quần chúng và Tuyên truyền của Đức Quốc xã.
4 Wilheim Göring (1893 - 1946): lãnh đạo cấp cao của Đức Quốc xã
Đây là một tác phẩm phi hư cấu. Lúc nào cũng vậy, tư liệu trích dẫn của tôi đến từ những lá thư, nhật kí, hồi kí hay tài liệu lịch sử. Tôi không cố gắng viết về lịch sử của thời đại này. Mục tiêu của tôi riêng tư hơn, đó là hé lộ thế giới trong quá khứ, thông qua trải nghiệm và nhận thức của hai nhân vật chính, người cha và cô con gái, những người khi đến Berlin đã dấn thân vào cuộc hành trình của khám phá, thay đổi và nhất là nỗi đau sâu sắc.
Trong truyện sẽ không có những người hùng, ít nhất không theo kiểu anh hùng trong Danh sách Schindler5, tuy nhiên vẫn có những hình ảnh le lói của chủ nghĩa anh hùng, những con người hành xử với lòng vị tha đến bất ngờ. Luôn tồn tại một sự khác biệt nhỏ, cho dù đôi khi khó chịu. Đó là vấn đề của tiểu thuyết phi hư cấu. Ta phải gạt sang bên những gì tất cả chúng ta đều biết là đúng - ít nhất là cho tới lúc này - thay vào đó, cố gắng đồng hành cùng hai nhân vật ngây thơ của chúng ta, khi họ trải nghiệm thế giới ấy.
5 Danh sách Schindler: bộ phim lịch sử của Mỹ nói về Oskar Schindler, một doanh nhân người Đức đã cứu hàng ngàn người Ba Lan gốc Do Thái, thoát khỏi tay Đức Quốc xã.
Đây là những con người phức tạp đã đi qua một thời đại đầy rắc rối, trước khi quỷ dữ phơi bày bản chất thật sự của chúng.
Erik Larson
Seattle