Không xã hội nào có thể phát triển nếu các thành viên của nó chỉ lười biếng tiêu dùng nhiều hơn của cải vật chất tạo ra.
- Thomas Sowell
HẬU QUẢ CỦA CHỦ NGHĨA TÔN SÙNG VẬT CHẤT
Trong một lần ghé qua bãi chôn rác, tôi chứng kiến một núi những đồ dùng bỏ đi: xe đạp cũ, lò nướng, đồ chơi, bàn ghế, tranh ảnh… Tôi chợt nghĩ: “Những đồ dùng này có người đã từng cà thẻ để mua và bây giờ nó trở nên vô giá trị, trong khi rất có thể là những khoản nợ nó để lại vẫn còn”.
Ảo tưởng dùng vật chất mua hạnh phúc sẽ để lại hậu quả. Bên cạnh những khoản nợ và một đống rác là một niềm tin sai lầm: tiêu dùng không phụ thuộc vào sản xuất – nghĩa là chúng ta quyết định tiêu dùng vật chất mà hiếm khi xem xét đến thời gian và các quá trình cần thiết để sản xuất ra nó.
Niềm tin sai lầm này xuất phát từ khi chúng ta còn nhỏ. Khi đó vật chất – đồ chơi – được liên kết với cảm xúc, niềm vui và hạnh phúc. Ham muốn ngây thơ này tạo nên cách nghĩ dùng vật chất để mua hạnh phúc. Và bởi vì khi đó người chi trả là cha mẹ nên hiếm khi chúng ta nhận ra sự liên đới giữa vật chất và cách thức tạo ra nó.
Theo nghiên cứu của Urban Institute, 35% người Mỹ mắc nợ quá hạn. Trong đó, hơn một phần ba mắc nợ cả tiền và nợ trả góp. Theo một khảo sát của CreditCards.com, hơn 18% mắc nợ không thể trả hết cho đến hết đời. Đằng sau cơn điên loạn tiêu dùng này là cách nghĩ sai lầm: tiêu dùng ngày hôm nay và mặc kệ ngày mai sẽ ra sao.
Thêm vào đó, 85% xe chạy trên đường là xe trả góp. Do đó, khi nhìn thấy siêu xe thì bạn hãy đừng vội buồn bởi vì rất có thể là nó còn vài năm trả góp nữa. Không chỉ có thế, nợ trả góp bây giờ được chia nhỏ ra thành sáu mươi lăm tháng – hơn năm năm! Điều đó có nghĩa là người ta mua xe hơn mức họ có thể chi trả.
Kịch Bản Cuộc Đời được tạo ra dựa trên chủ nghĩa tôn sùng vật chất. Hãy nhìn thử tờ đô-la mà xem. Tờ giấy này chính là sự khác biệt giữa nô lệ và tự do. Nó chính là nguyên nhân vì sao phố xá lại kẹt cứng vào lúc bảy giờ sáng thứ Hai. Nó cũng chính là lý do con người không còn sự lựa chọn và buộc phải làm việc cho đến chết.
Niềm tin sai lầm này cũng là nguyên nhân chính gây ra nghèo đói. Bạn có để ý thấy những ngôi sao nổi tiếng, những người trúng xổ số kiếm được rất nhiều tiền nhưng lại rơi vào cảnh túng quẫn? Nguyên nhân chính là do tiêu xài quá mức thu nhập.
Nợ chính là khoản bạn chi dùng hơn mức thu nhập. Khi mắc nợ, có nghĩa là bạn sẽ phải trả trong tương lai. Đó là lý do vì sao mắc nợ rất nguy hiểm đến tự do của con người – bạn buộc phải làm việc trong tương lai, thậm chí là ngay cả khi không tìm được việc.
Chốt lại, con người để sống thì sẽ phải có những nhu cầu căn bản. Đây là điều không thể chối cãi. Nhưng bất kỳ ai cũng phải rơi vào cuộc chiến giằng co để cân bằng giữa thu nhập và tiêu dùng.
CÁCH HÓA GIẢI: CHUYỂN SANG NHÓM TẠO RA GIÁ TRỊ THAY VÌ TIÊU DÙNG
Tôn sùng vật chất và nợ nần đã để lại hậu quả gì trong cuộc đời bạn? Liệu bạn có thể tự do lựa chọn làm việc hay theo đuổi khát vọng?
Xem xét lại cách thức đạt được tự do của mình, tôi tìm ra lý do: từ bỏ niềm tin sai lầm tôn sùng vật chất và khởi nghiệp để tạo ra thặng dư trong thu nhập. Đó là lý do vì sao tôi không có nợ nần, không mua nhà trả góp và quan trọng nhất là tôi có toàn quyền lựa chọn sẽ làm gì với thời gian của mình.
Nếu bạn muốn có cuộc sống tốt, hãy chuyển từ nhóm tôn sùng tiêu dùng sang nhóm tạo ra giá trị. Nói một cách đơn giản: càng tạo ra nhiều giá trị cho xã hội, bạn càng giàu có và sung túc. Hay nói cách khác, ngưng tìm cách lấy đi mà hãy bắt đầu tìm cách cho đi. Trong các chương sau, tôi sẽ chỉ cho bạn cách thức chi tiết để làm điều này. Ngay đây, tôi có thể liệt kê ra một vài điểm quan trọng:
Khi là một người với góc nhìn tạo ra giá trị, mọi thứ sẽ thay đổi. Bạn không dùng tiền để chạy theo xu hướng mà là kiếm lời từ nó. Bạn nhìn mọi thứ xung quanh với con mắt của một doanh nhân: Tại sao quảng cáo này khiến bạn mua hàng? Nếu bạn có sản phẩm đó, điều gì bạn sẽ làm khác đi? Điều gì khiến bạn mua hàng? Hình ảnh sản phẩm? Đánh giá sản phẩm? Dịch vụ chăm sóc khách hàng?
Hãy là một người luôn học cách tạo ra giá trị. Kích hoạt RAS – hệ lưới hoạt hóa thần kinh – để nhìn thấy những điều người khác bỏ lỡ. Và nhanh chóng, bạn sẽ được làm những gì người khác không thể.
Tạo ra giá trị hiệu quả hiếm khi nào từ cách đánh đổi thời gian mà là từ đầu tư thời gian vào mô hình kinh doanh bền vững và có thể mở rộng.
Để tiêu dùng như người giàu, bạn và mô hình kinh doanh của mình phải cung cấp giá trị tương xứng hoặc hơn.