Phạm Thị Thúy - Thạc sĩ xã hội học
KINH NGHIỆM THAI GIÁO Ở VIỆT NAM
“GIA HUẤN CA” xưa đã chỉ bảo về Thai giáo:
“Khi thai sản quan phòng gìn giữ
Học cổ nhân huấn tử trong thai
Dâm thanh nhớ để ngoài tai
Ác ngôn chớ chút động lòng sởn sơ.
Từ xuất nhập, khởi cư, hành động
Có lễ nghi nghiêm trọng đoan trinh
Đứng ngồi chính đại quang minh
Cho bằng phẳng thế, chớ nghiêng lệch mình.”
Bí quyết sanh dưỡng của Danh y Tuệ Tĩnh
T
heo Danh y Tuệ Tĩnh, “Âm dương hòa hợp thì muôn vật sinh, tinh huyết giao cảm thì thai nghén lành… Phàm động vật lúc mới thai nghén cũng giống như thực vật kết hột, cốt được yên lặng ôn hòa thì mới thành được quả, nếu bị rét, nắng, gió sương lay chuyển thì không khỏi điêu tàn.
Trong vạn vật thời chỉ có loài người được bẩm thụ chánh khí của trời đất, gồm cơ trí muôn vật vượt sáng suốt của trăm loài, cho nên, lúc sinh đẻ, nuôi nấng, so với mọi loài vật đều khác xa. Lấy lai lịch loài người mà nói, thì phép dưỡng thai rất quan trọng, thời kỳ mang thai là rất quan hệ, vì có tổ tiên mới sinh ra con cháu, có con cháu mới nối dõi tổ tiên. Cho nên, trong lúc thai nghén cần và phải giữ gìn điều dưỡng, không nên xem thường”.
Nên làm, nên kiêng khi thai nghén:
1. Ý: nên vui vẻ, kiêng lo nghĩ
2. Cơ thể: nên vận động, kiêng ở dưng (nhàn rỗi)
3. Lòng: nên tiết độ, kiêng thèm muốn
4. Ở: nên mát mẻ, kiêng nóng bức
5. Ăn: nên ấm áp, kiêng nguội lạnh
6. Mặc: nên thích ứng thời tiết, kiêng quá lạnh, quá nóng
7. Gân cốt: nên thường vận động, kiêng đứng lâu
8. Thân thể: nên điều hòa hơi thở, kiêng ngồi lâu
9. Chân nên đi bách bộ, kiêng đi lâu
10. Lưng: nên trăn trở, kiêng nằm lâu
11. Nằm: nên ổn định, kiêng nghiêng lệch
12. Ngồi: nên ngay ngắn, kiêng xiêu vẹo
13. Đứng: nên thẳng hàng, kiêng co chân
14. Nói: nên hiền lành, kiêng quỷ quyệt
15. Mắt: nên trông cái tốt, kiêng xấu xa, ô uế
16. Tai: nên nghe chuyện tốt lành, tránh nghe tiếng thô bỉ, dâm tà.
Tuân thủ, không làm trái những điều trên sẽ sinh con ngoan, tài giỏi hơn người.
Lời khuyên của Hải Thượng Lãn Ông về nuôi dưỡng thai nhi:
“Những phương pháp tốt khi sinh đẻ” là một phần trong pho Lãn Ông tâm lĩnh của Hải Thượng Lãn Ông. Trong lời nói đầu, Hải Thượng Lãn Ông ghi: “Quy luật sinh hóa của thiên nhiên rất mầu nhiệm, âm dương bốn mùa sinh trưởng hóa sinh, huống gì đối với con người há không có sự nuôi dưỡng chu đáo hay sao?”.
Và ông đưa ra vài điều khuyên dạy:
• Có thai và sinh đẻ là hiện tượng tự nhiên bình thường của phụ nữ, nếu thai phụ khỏe mạnh, khí huyết sung túc, tinh thần đầy đủ, thư thái thì việc sinh đẻ tự nhiên như người ngủ tỉnh dậy, thai có xu thế tự nhiên tìm đường ra. Nếu thai yếu thì nên bổ khí dưỡng huyết. Khi sinh đẻ cần được bà đỡ lành nghề, sản phụ không nên rặn sớm quá.
• Khi sắp sinh, sản phụ cần an tâm định chí, thoải mái tự nhiên, gắng chịu đau. Bình thường thì đến thời điểm chín muồi thì tự nhiên đẻ như người đi đại tiện, như quả chín tự nhiên rụng.
• Khi sắp đẻ không nên nằm co mà ngủ, nên gượng dậy đi lại trong phòng.
• Sắp đẻ chớ nên bói toán, cầu cúng mà hoang mang.
Hải Thượng Lãn Ông còn chỉ ra 7 nguyên nhân làm khó đẻ:
1. Vì nhàn rỗi quá làm cho khí huyết kém lưu thông. Thường thấy phụ nữ nông thôn lao động chân tay lại dễ đẻ.
2. Vì bồi dưỡng quá thừa thãi. Thường thấy phụ nữ ăn uống sinh hoạt bình thường lại dễ đẻ.
3. Vì ham dâm dục làm thai động hao tổn khí huyết. Thường 3 tháng đầu, 3 tháng cuối dễ bị ảnh hưởng hơn.
4. Vì lo sợ hoang mang.
5. Vì nhút nhát, nhất là ở sản phụ đẻ con so hay sản phụ tuổi cao.
6. Vì quá sợ hoảng hốt, vội rặn sớm thai ra không bình thường.
7. Vì đuối sức rặn sớm quá.
Các tổ chức, đơn vị quan tâm đến thai giáo tại TP. Hồ Chí Minh hiện nay
Công ty tham vấn và đào tạo Kỹ năng sống với khóa học Nghệ thuật thai giáo – Bí quyết sinh con khỏe mạnh, thông minh với 5 chuyên đề:
1. Giới thiệu về thai giáo: Hiệu quả thai giáo, kinh nghiệm các nước, cơ sở khoa học của thai giáo, chuẩn bị có thai
2. Kỹ năng thai giáo: Kỹ năng thai giáo trực tiếp và gián tiếp
3. Tâm lý bà bầu và chăm sóc sắc đẹp khi mang thai
4. Cả nhà cùng thai giáo và vai trò của người chồng
5. Duy trì và phát triển kết quả thai giáo: Nuôi, dạy con sau sinh
Hội quán Các bà mẹ với các hoạt động định kỳ sinh hoạt chuyên đề về thai giáo, chăm sóc phụ nữ mang thai,… được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Vũng Tàu, Lâm Đồng, Quảng Ngãi, Gia Lai...
Mommy Spa- một đơn vị có hỗ trợ tích cực cho việc phổ biến kiến thức thai giáo cho phụ nữ mang thai. Phụ nữ được tham gia miễn phí lớp tiền sản và các buổi sinh hoạt chuyên đề được tổ chức liên tục hàng tháng.
PHƯƠNG PHÁP THAI GIÁO HIỆN NAY:
Những bài viết hay Tham luận trong các Hội thảo của các chuyên gia về Thai giáo ở Việt Nam hiện nay thường nêu ra 14 kỹ năng, chia thành 5 bài học.
14 kỹ năng cơ bản là:
1. Ru và hát
2. Nựng nịu
3. Dỗ dành
4. Xoa bụng bằng ngón tay yêu thương
5. Nghe nhạc thích hợp, du dương, êm ái
6. Đọc văn thơ và nói những lời trìu mến
7. Nghĩ đến thai nhi một cách trân trọng, chờ mong
8. Để ý đến tư thế đi, đứng, nằm, ngồi
9. Kể chuyện vui tươi
10. Hội bạn bè nâng niu người mẹ và thai nhi
11. Xem và bình phẩm tranh ảnh nghệ thuật
12. Quan tâm, săn sóc người mẹ
13. Tạo không khí tốt đẹp trong gia đình
14. Cả nhà cùng yêu thương và chăm sóc cho người mẹ
5 bài học:
1. Thính giác: nên nghe nhạc du dương và nhạc thiên nhiên như tiếng nước chảy, tiếng chim hót, lời nói dịu dàng trong gia đình.
2. Thị giác: nên xem những cảnh đẹp, tranh đẹp, hình ảnh những người mẹ yêu thương con.
3. Khứu giác: nên tìm những mùi hương mình thích, mùi hương của hoa cỏ.
4. Xúc giác: nên xoa nhẹ lên bụng.
5. Vị giác: nên ăn uống những món nào mình thích.
Nói chung, nên có một tâm lý lạc quan, xem thai nhi là món quà quý giá mà cả gia đình đang mong chờ đón nhận. Người mẹ cần luôn vui vẻ lạc quan và tránh những cảm xúc tiêu cực vì khoa học đã chứng minh cơ thể người mẹ sẽ tiết ra rất nhiều chất Adrenaline khi tức giận, chất Cholamine khi sợ hãi, chất Endorphine khi người mẹ hạnh phúc, và những chất đó đều ảnh hưởng đến trẻ thông qua cuống rốn của thai nhi.