“Người hùng trong lòng tôi chính là những con người bình thường luôn làm việc chăm chỉ, chân thành và chính trực.”
- Jordin Sparks
Sự chính trực được định nghĩa là “triệt để tôn trọng đạo đức và các nguyên tắc đạo đức; sự hoàn hảo của đặc tính đạo đức; sự chân thật”.
Ai có thể tranh luận rằng sự chính trực là xấu? Mọi người đều mong muốn hành động theo sự chính trực. Vấn đề là chúng ta là con người và chúng ta đều phạm sai lầm. Đôi khi đó là những sai lầm nghiêm trọng và rõ ràng, đôi khi chúng nhỏ và khó phân định.
Với khao khát cân bằng và phát triển cuộc sống của mình, cùng với hình dung rõ ràng về cuộc sống mơ ước, bạn hãy thận trọng với mong muốn bước qua ranh giới này, đặc biệt là loại lằn ranh khó phân định, nhằm đẩy nhanh tiến độ. Việc này xảy ra với cả những người tốt nhất trong chúng ta. Chúng ta quá mong muốn thứ gì đó. Chúng ta biện minh cho việc hành xử không chính trực nhằm đạt được mục tiêu nhanh hơn. Điều này sẽ dẫn bạn đến kết cục tồi tệ.
Hành động dựa trên nền tảng đạo đức và nguyên tắc đạo đức sẽ giúp bạn đạt được những điều vĩ đại và đẩy nhanh tiến trình Oola của bạn. Trong giai đoạn đầu của cuộc đua, có thể bạn sẽ bị vượt mặt bởi những kẻ không ngại bước qua lằn ranh chính trực. Cứ để họ đi qua. Bạn sẽ gặp lại họ ở đoạn đường phía trước, khi họ bị trừng phạt vì đã đưa ra những lựa chọn tồi tệ, trong khi nỗ lực của bạn được nhìn nhận và tưởng thưởng.
NGƯỜI TÌM Oola
Những lời biện minh chồng chất
Tôi sẽ đưa ra một giả định điên rồ. Chỗ dựa vững chắc của Người thầy Oola chính là Ngài Chính Trực. Tôi hơi xấu hổ khi thừa nhận lần đầu tiên tôi nghe đến từ “chính trực” là từ Người thầy Oola trong quá trình thực tập nhiều năm trước. Tôi còn nhớ từ đó nghe thật hay và có vẻ quan trọng. Tôi nhớ mình đã tra từ điển để nắm rõ ý nghĩa của nó. Điều kế tiếp mà tôi nhớ mình đã nghĩ là, “Trời ạ, mình rất dở mảng chính trực này”. Tôi không có ý định sống một cuộc đời không chính trực, nhưng tôi biết tại thời điểm đó, tôi thiếu sự chính trực.
Hãy để tôi giải thích; chào mừng bạn đến với thế giới tư duy của tôi. Đây là một ngày điển hình diễn ra trong đầu tôi. Đồng hồ báo thức reo lúc sáu giờ sáng để tôi có thời gian tập thể dục nhanh trước khi bắt đầu ngày mới. Tôi biện minh là mình đã thức khuya làm việc vào đêm hôm trước, nên tôi sẽ “nướng” ba mươi phút và tập thể dục sau. Sau khi đã ngủ nướng thêm ba lần, tôi thức dậy và đi tắm. Tôi liếc nhìn hình ảnh mình trong gương với chiếc khăn tắm quấn quanh thắt lưng để lộ một ít cơ bắp săn chắc. Trông tôi có dễ nhìn không? Tôi tự hỏi. Đương nhiên là có - không cần phải tập thể dục vào hôm nay. Bên cạnh đó, tôi đã tập hôm qua rồi. Hôm nay trông tôi rất ổn, vậy cần gì phải quan tâm việc Đường đến Oola đòi hỏi tôi phải tập thể dục năm lần mỗi tuần. Ngoài ra, bây giờ tôi còn có thêm thời gian để hoàn thành nhiều công việc hơn! Đó chính là lời biện minh số hai; hãy xem tiếp nhé.
Tôi thay quần áo và mở tủ lạnh kiếm đồ ăn sáng. Tôi có thể chọn thức ăn có lợi hoặc không có lợi cho sức khỏe. Vẫn với hình ảnh đánh-lừa bản thân trong tấm gương đầy hơi nước trong phòng tắm, tôi với tay lấy những thức ăn không tốt cho sức khỏe, và đây là lời biện minh thứ ba, mà bây giờ chỉ mới bảy giờ sáng. Ôi, hôm qua tôi đã có một ngày thật tuyệt vời - tôi sẽ đi mua một ly cà phê để mừng mình đã hoàn thành tốt công việc. Đó là lời biện minh thứ tư! Thời gian còn lại trong ngày được dùng cho Shoot - tôi đã quên gọi anh ta; tôi cảm giác như mình đã quên một điều gì đó hôm nay; tôi biết mình đã nói với anh ta là chúng tôi sẽ gặp nhau vào buổi trưa, nhưng chúng tôi có thể gặp nhau lúc mười hai giờ ba mươi không?
Những lời biện minh và sự thiếu chính trực cứ chồng chất trong khi tôi không hề nhận ra. Đến cuối ngày, thay vì tạo ra những chiến thắng nho nhỏ dọc đường, tôi cảm thấy như thể mình đã thất bại và khiến nhiều người thất vọng, bao gồm cả bản thân tôi.
Sự chính trực là một Chất xúc tác Oola chính yếu, và ngược lại, thiếu chính trực là một Chướng ngại Oola chính yếu. Bạn có thể hình dung tình yêu là chất xúc tác giúp mở khóa cửa, lòng biết ơn giữ cánh cửa rộng mở để tất cả những điều tốt đẹp tràn về phía bạn, và lòng chính trực là miếng đệm cửa cao su giữ cánh cửa luôn mở. Sống chính trực là chiếc móng ngựa bằng vàng mà bạn cần để tăng tốc trên con đường tiến đến Cuộc sống Oola. Trong tất cả những người tôi quen biết, Người thầy Oola là nhân vật chính trực nhất mà tôi từng thấy. Giải pháp để cải thiện tính chính trực của tôi là lên kế hoạch cho một ngày của mình vào đêm hôm trước và lập một danh sách việc cần làm mà tôi sẽ bắt đầu thực hiện từng việc một ngay khi thức dậy. Bên cạnh đó, nếu đã hứa gọi điện cho ai hoặc hẹn đi ăn trưa với ai, tôi sẽ nhập thông tin đó vào điện thoại và cài chế độ nhắc nhở để đảm bảo mình không quên. Nếu bạn đang sống chính trực, hãy duy trì điều đó. Còn nếu bạn đang phải vật lộn với sự chính trực như tôi, hãy có ý chí nỗ lực cải thiện Chất xúc tác Oola này.
NGƯỜI THẦY Oola
Bạn sẽ làm được
Khi đề ra những mục tiêu trong Kế hoạch Oola của mình mỗi năm (chúng ta sẽ thảo luận về điều này trong Chương 24), tôi thực hiện quá trình này hết sức nghiêm túc. Tôi đã làm việc này từ rất lâu rồi. Tôi thường bắt đầu suy nghĩ về nó vào cuối tháng Mười một, dùng bút chì viết ra các mục tiêu đó vào giữa tháng Mười hai và viết bằng bút mực vào đầu tháng Một. Lý do tôi thực hiện quá trình lập Kế hoạch Oola nghiêm túc như thế là vì tôi đã học được rằng những điều được viết ra thì thường sẽ được thực hiện. Nó có vẻ giống danh sách những việc sẽ làm hơn là mục tiêu đề ra.
Tôi cho rằng thành công của tôi trong việc đề ra mục tiêu phần lớn là nhờ tính chính trực. Tôi không nói đến cách dùng thông thường của từ này - tức là hành động chính trực với những người mà bạn có tương tác hàng ngày (việc này rõ ràng cũng rất quan trọng và rất Oola) - mà tôi đang nói đến việc giữ sự chính trực với bản thân.
Hãy nghĩ thế này: giả sử vào tháng Một, bạn đề ra mục tiêu giảm mười tám ký trong vòng ba tháng. Bạn rất quyết tâm. Bạn đóng phí hội viên cho phòng tập thể dục, mua cả đống rau quả, thậm chí bạn còn tậu cả một bộ đồ tập thể dục thật đẹp. Tuần đầu tiên bạn tập luyện mỗi ngày, bỏ đói bản thân và giảm được hai ký rưỡi. Tuần thứ hai bạn tập thể dục hai lần và “buông trôi” chế độ ăn kiêng. Tuần thứ ba bạn bỏ cuộc hoàn toàn. Hãy nghĩ đến cuộc tự thoại của bạn vào lúc này. Bạn thỏa thuận tuân thủ một kế hoạch trong ba tháng để giảm mười tám ký. Bạn phá vỡ thỏa thuận ấy với bản thân vào tuần lễ thứ ba.
Bạn đã nói dối bản thân và vì vậy mà không chính trực với bản thân. Bạn cảm thấy tội lỗi, và cảm giác tội lỗi chính là một Chướng ngại Oola. Bạn thật sự đang ở tình huống còn tệ hại hơn cả việc chẳng làm gì hết.
Hãy lấy một ví dụ khác: khởi đầu năm mới, bạn quyết định mình sẽ tuân thủ kế hoạch chi tiêu mà mình đề ra. Ban đầu mọi thứ rất suôn sẻ, nhưng rồi vài chiếc lốp xe bị hỏng và bạn vượt ngân sách. Một khi chuyện đó xảy ra, bạn ném luôn bản kế hoạch chi tiêu và trở lại với thói quen tiêu xài cũ. Một lần nữa, bạn phá vỡ thỏa thuận với bản thân. Bạn không chính trực với bản thân.
Nói cách khác, ngay đến bạn cũng không tin bản thân mình nữa! Mỗi lần bạn đề ra một mục tiêu và thất bại, bạn đánh mất sự chính trực với bản thân. Giống như một người bạn cứ liên tục nói dối bạn hết năm này sang năm khác, dần dần bạn sẽ không còn tin tưởng người đó nữa. Nếu cứ lừa dối bản thân hết lần này đến lần khác trong đời, bạn sẽ không còn tin tưởng chính mình nữa. Tôi sẽ giảm cân. Tôi sẽ tiết kiệm tiền. Tôi sẽ ngừng hành vi độc hại này. Tôi sẽ bắt đầu sống lành mạnh. Tất cả những lời này đều mất hết ý nghĩa và trở thành những lời rẻ mạt vì bạn có “tiền án” không giữ lời với bản thân.
Thật may là vẫn có một bài thuốc để phá vỡ vòng lẩn quẩn tiêu cực này. Hãy bắt đầu giữ lời hứa… với bản thân. Bạn có thể làm được việc này bằng cách tạo ra “văn hóa chiến thắng”. Hãy chia mục tiêu lớn thành nhiều bước nhỏ có thể đạt được. Tôi luôn đề ra các mục tiêu của mình theo cách này, và tôi cho rằng đa số thành công của tôi trong việc thực hiện Kế hoạch Oola chính là nhờ chiến thuật đơn giản này.
Ví dụ, nếu tôi muốn giảm cân, mục tiêu cho hai tuần đầu tiên có thể là: không ăn sau chín giờ tối, hai cốc nước mỗi ngày và ba mươi phút đi bộ mỗi tuần. Không có gì quá nghiêm trọng mà chỉ là những việc khả thi và đúng hướng. Sau hai tuần làm theo cách này và giữ đúng thỏa thuận với bản thân, bạn dẫn đầu cuộc chơi của mình. Thay cho cảm giác tội lỗi vì không thực hiện được cam kết với bản thân, bạn sẽ được lợi từ đà chiến thắng, dù chỉ là chiến thắng rất nhỏ. Sau một chuỗi những chiến thắng nhỏ, bạn sẽ tiến bước trên con đường của mình. Giờ đây bạn biết mình nói được làm được. Thay vì “cúi đầu rụt vai” vì không giữ lời, giờ đây bạn có thể “ngẩng đầu ưỡn ngực”. Bạn tự tin và bắt đầu cảm thấy mình bất khả chiến bại. Mục đích chính là tạo đà tích cực.
Tôi biết bạn có khả năng này. Bây giờ bạn chỉ cần thuyết phục bản thân tin là bạn sẽ làm được.
Bạn có đang thiếu chính trực? Bạn có giữ lời với người khác hay không? Còn lời hứa với bản thân thì sao? Đối với những việc nho nhỏ thì sao?
Giữ sự chính trực với người khác là điều quan trọng và hiển nhiên. Nếu bạn làm được chuyện này, bạn sẽ là người chiến thắng. Đừng bán rẻ tính chính trực để nhanh chóng đạt được một mục tiêu nào đó. Cảm giác tội lỗi vì thỏa hiệp để không làm điều mà bạn biết là đúng sẽ triệt tiêu mọi thành tích ngắn hạn.
Bên cạnh việc nỗ lực sống chính trực với người khác, đừng quên chính trực với bản thân. Hãy đề ra những mục tiêu thúc đẩy sự phát triển cá nhân, nhưng hãy thiết lập mục tiêu đó theo từng bước nhỏ, thực tế và có thể đạt được để bạn có thể tạo ra văn hóa chiến thắng. Đà chiến thắng có được từ những thành tích nho nhỏ, kết hợp với việc khôi phục niềm tin vào bản thân sẽ mang đến nguồn sức mạnh cần thiết để tăng tốc tiến đến cuộc sống mà mình ước mơ.