Sau khi tới nhà hàng dùng bữa, chúng ta sẽ bảo phục vụ tính tiền, rồi rời đi. Cũng tương tự khi ở khách sạn, sau một ngày hay vài ngày thuê phòng, chúng ta cũng nhờ lễ tân tính tiền, khi tính tiền xong, ngoài những khoản phải trả, chúng ta còn chi thêm một ít tiền bồi dưỡng cho phục vụ. Đến trung tâm thương mại mua sắm, hoặc đến siêu thị mua các đồ dùng sinh hoạt hàng ngày, hay đi chợ mua rau, củ, chúng ta cũng phải trả tiền, bao nhiêu tiền một cân, ta không do dự mà trả tiền. Tiền, phải tính sao cho rõ ràng, mới có chữ tín; tiền, cần phải tính sao cho thực tế, mới không phát sinh vấn đề. Có một số người nợ tiền, mua chịu, quỵt nợ, vay nợ, cố tình không chịu trả nợ, chắc chắn sẽ kéo theo hậu quả đó là tranh cãi không ngừng, vấn đề ấy thực khó để giải quyết.
Tình cảm, vật chất, thời gian giữa người với người đều có những giá trị, nên cùng nhau tính toán rõ ràng. Nếu các khoản không rõ ràng, dù bạn bè, người thân có tốt đến mấy cuối cùng cũng trở mặt không nhận nhau, tính sổ với nhau. Thậm chí vì ân oán không rõ ràng, mà có người bị những kẻ xấu tìm đến tính sổ, gây ra những phiền phức không đáng có.
Người Trung Hoa có câu: “Anh em ruột cũng phải tính toán nợ nần rõ ràng”. Nợ ở đây không hẳn là tiền bạc. Hàng hóa có thể giảm giá, đây cũng là món nợ; nợ ân tình cũng là món nợ, ví dụ như, khi nói tôi nợ anh quá nhiều ân tình. Thậm chí, có người khi yêu đương, lúc chia tay nhau không nhận nợ, liền nói: “Tôi đầu tư quá nhiều vào tình cảm, tôi muốn đòi lại món nợ tình cảm này”. Vì vậy có người gia ân mong được báo đáp, đây cũng gọi là tính toán rõ ràng; có người nói tốt cho bạn, giúp bạn hoàn thành sự nghiệp, anh ta cũng muốn tính sổ với bạn, hoặc anh ta phục vụ bạn, tính sổ bằng thời gian.
Hiện nay, ở một số nước tiên tiến, không chỉ mua đồ mới cần tính sổ, mà bạn làm việc gì cũng đều phải tính sổ. Thậm chí luật sư, kế toán, kiến trúc sư nói chuyện với bạn cũng tính một tiếng bao nhiêu tiền, mấy tiếng cộng lại là bao nhiêu tiền, tất cả chi phí đều tính toán với bạn rõ ràng.
Một số người có thói quen nói rõ điều kiện trước khi hợp tác, để tránh sau này có một khoản mập mờ không tính toán rõ ràng được; có người hết sức thận trọng, thận trọng trong kết giao, thận trọng hẹn ước, thận trọng ghi nợ, luôn được người khác khen ngợi là sòng phẳng.
Có những người sẵn sàng cho người khác vay nợ; có người từng đồng từng cắc cũng so đo tính toán, nếu các khoản tính không rõ ràng, thì họ sẽ bám lấy bạn không bao giờ thôi.
Trong cuộc đời của chúng ta, bạn bè cũng là một cuốn sổ nợ, đạo đức nhân quả của chúng ta cũng là một món nợ, sự nghiệp của chúng ta thành hay bại cũng là một món nợ, việc ăn ở đi lại của chúng ta cũng là một món nợ. Bạn đã từng để cho ai thiếu nợ chưa? Hay bạn có nợ ai không? Vì bình yên hạnh phúc, bạn sao có thể không tính rõ ràng nghiêm túc các món nợ đó?