Vì sao có chủ đề này?
Với nhiều người, chết là một chủ đề kiêng kỵ. Ta cho rằng có lẽ chỉ những người già hoặc người đang mắc bệnh nặng mới phải lo nghĩ về nó, còn ta thì không, cho đến khi xảy ra biến cố – chẳng hạn như ta được chẩn đoán mắc phải một căn bệnh hiểm nghèo, khi gặp một tai nạn thừa sống thiếu chết, hay sự ra đi của người mà ta yêu thương. Chết là điều tất yếu duy nhất trong cuộc sống, nhưng kỳ lạ là ta lại rất ít khi dành thời gian để chiêm nghiệm về nó. Và trái khuấy làm sao, chính khi suy tư về ý nghĩa của cái chết và nghĩ về quá trình từ giã cõi đời, người ta mới trở nên cởi mở hơn trước việc khám phá những điều cốt lõi của một cuộc sống viên mãn, gắn kết hơn với những người xung quanh.
Sau một lần “chạm trán” với cái chết, nhiều người kể lại những trải nghiệm mà họ cho rằng khó có thể diễn tả thành lời. Sự khó nói này thường là do điều đã xảy đến không giống với bất cứ trải nghiệm nào họ đã có trước đây. Làm sao ta có thể mô tả một sự thể mà ta không có một khung nhận thức hay khung tham chiếu hữu hình nào dành cho nó? Và nếu bản thân ta còn không hiểu được trải nghiệm đó thì làm sao ta có thể chia sẻ với người khác? Thuật từ dùng để mô tả trải nghiệm diễn ra trong thời khắc giữa sự sống và cái chết chính là trải nghiệm cận tử (NDE). Từ xưa đến nay, đã có nhiều người từng trải qua những trải nghiệm này nhưng e dè không muốn nói về chúng. Đây chính là điều mà tôi muốn thay đổi.
Chúng ta đã đạt được nhiều tiến bộ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Hàng năm, số người chết vì ngưng tim hay vì các căn bệnh hiểm nghèo đã giảm đi rất nhiều. Điều này cũng đồng nghĩa với việc số người có trải nghiệm cận tử cũng ngày càng nhiều hơn. Tôi hy vọng rằng thông tin về trải nghiệm cận tử nêu ra trong quyển sách này sẽ giúp cho tất cả chúng ta hiểu hơn về chúng, và người đã từng trải qua cũng như những người được thuật lại đều nhận được lợi ích từ sự thấu hiểu này. Việc học hỏi từ những người có trải nghiệm cận tử cũng giúp chúng ta thấu hiểu hơn về sự vô thường của cuộc sống. Kiến thức này tiếp thêm sức mạnh và giúp chúng ta tận hưởng cuộc sống khi còn có thể, cũng như xua tan nỗi sợ liên quan đến cái chết.
Vì sao tôi viết quyển sách này?
Tôi bắt đầu nghề hộ lý từ năm 1989, kéo dài được 21 năm. Thoạt tiên, tôi công tác tại khắp các phòng ban trong bệnh viện, nhưng cuối cùng tôi dừng chân ở phòng cấp cứu, nơi tôi đã chăm sóc cho bệnh nhân được 17 năm. Tại đây, tôi đối mặt với cái chết thường xuyên đến mức tôi không có chọn lựa nào khác ngoài việc đối diện với “cái tất yếu duy nhất” ấy – cái chết rồi sẽ đến với bất kỳ ai. Cái chết không màng tới tuổi tác (nó không dành riêng cho người già), và nó xảy đến hoàn toàn đột ngột (chứ không chỉ đến với người có bệnh tật). Trong suốt thời gian hành nghề, tôi đã chăm sóc hàng ngàn bệnh nhân cho đến khi họ nhắm mắt lìa đời; và tôi cũng chăm sóc cho những người tôi thương yêu khi họ đến ngưỡng cuối đời.
Ban đầu, khi chăm sóc cho một bệnh nhân đang hấp hối, một cuộc gặp gỡ đau đớn đã quẳng tôi vào cơn khủng hoảng, từ đó buộc tôi phải đặt câu hỏi về lẽ sống chết. Chẳng bao lâu sau, tôi đọc được một quyển sách về trải nghiệm cận tử. Trước đó, đầu tôi đầy ắp các thành kiến và hoài nghi, thế nhưng quyển sách đã khai mở trong tôi một cảm giác hào hứng và thôi thúc tôi phải tìm hiểu nhiều hơn. Kết quả là tôi tham gia vào một nghiên cứu về trải nghiệm cận tử dài hạn đầu tiên của nước Anh tại phòng cấp cứu trị liệu nơi tôi công tác. Tôi dành ra 5 năm phỏng vấn các bệnh nhân sống sót sau khi được chuyển vào phòng trị liệu tích cực, hỏi xem họ có bất kỳ ký ức nào về thời gian họ bất tỉnh hay không. Và rồi, sau 8 năm miệt mài làm nghiên cứu sinh, vào năm 2005, tôi được trao bằng Tiến sĩ. Sự hứng thú của tôi đối với các trải nghiệm cận tử từ lúc bắt đầu đến nay đã hơn 20 năm. Tôi đã diễn thuyết tại các hội nghị trên khắp thế giới và thu thập được một cơ sở dữ liệu gồm hàng trăm tường thuật về trải nghiệm cận tử. Tôi tin rằng mình có nghĩa vụ chia sẻ kiến thức này để giúp mọi người hiểu hơn về trải nghiệm cận tử và vì sao chúng lại quan trọng.
Vì sao quyển sách lại ra đời vào thời điểm này?
Với tôi, quyển sách này xuất hiện đúng thời điểm vì con người chúng ta đang nhận thức ngày một thoáng hơn về mối liên kết giữa tâm trí, cơ thể và linh hồn. Nhiều năm qua, chúng ta đã chứng kiến sự thừa nhận ngày một nhiều hơn về thế giới tâm linh nói chung, đặc biệt là mối liên hệ giữa tâm linh với việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân tại các bệnh viện. Chúng ta may mắn khi nhận được sự hỗ trợ từ các công nghệ ưu việt, cũng như thấu hiểu sâu sắc hơn về sự sống và cái chết; đồng thời chúng ta nhận ra khía cạnh tâm linh cũng quan trọng đối với sức khỏe đến dường nào.
Hai mươi năm trước, khi tôi tiến hành nghiên cứu, rất khó tìm thấy một ai đó sẵn lòng chia sẻ với tôi về trải nghiệm cận tử của họ. Nhiều người kiêng dè tôi, người khác thấy khó khăn khi nói về trải nghiệm của mình, và một số người chỉ đơn giản là không muốn trải lòng về khía cạnh này với người lạ. Dần dà, khi mọi người bắt đầu biết đến công trình nghiên cứu của tôi nhiều hơn, thì ngày càng có nhiều người trong số họ liên lạc với tôi. Tuy vậy, khi quyển sách The Wisdom of NDEs của tôi xuất bản vào năm 2014, tôi vẫn chưa sẵn sàng đón nhận sự hưởng ứng vô cùng to lớn.
Vài tuần trước khi quyển sách được phát hành, nhà xuất bản đã gọi điện và thông báo rằng một tờ báo quốc gia sắp sửa sử dụng những gì tôi viết cho hai bài báo. Phản ứng ban đầu của tôi là cẩn trọng: Công chúng sẽ phản ứng thế nào với nghiên cứu của tôi? Và vào cuối ngày bài báo được xuất bản, mạng xã hội cho thấy quyển sách của tôi đã được toàn thế giới biết đến. Đa số các bình luận tôi nhận được là tích cực. Chỉ riêng việc này khiến tôi nhận ra thái độ đối với trải nghiệm cận tử (và các trải nghiệm tâm linh nói chung) đã thay đổi rất nhiều so với thời điểm tôi bắt đầu. Ngoài ra, bài viết khuyến khích nhiều người kể về các trải nghiệm bản thân. Thay vì chỉ có hai bài báo như dự kiến ban đầu, người ta đăng đến năm bài, một trong số đó có phần thuật lại của những người từng có trải nghiệm cận tử, sẵn lòng chia sẻ câu chuyện của mình cho công chúng, bên cạnh hình ảnh. Đó là một sự đột phá.
Vài tuần sau khi quyển sách của tôi được phát hành, tôi nhận được khoảng 200 email mỗi ngày từ những người có trải nghiệm cận tử ở khắp nơi trên thế giới. Hơn một năm sau đó, tôi vẫn nhận hàng trăm email mỗi tuần. Điều đó cho thấy những người có trải nghiệm cận tử đã trở nên thoải mái hơn khi chia sẻ về những gì họ đã trải qua – có một sự tò mò lành mạnh về trải nghiệm cận tử từ chính những người chưa từng trải qua. Chúng ta hiểu được rằng khoa học không phải chứa đựng tất cả các câu trả lời. Thật sự mà nói, chúng ta có thể học được rất nhiều từ các trải nghiệm cận tử để áp dụng vào đời sống hàng ngày, bất kể chúng ta đã có kiến thức về hiện tượng tâm linh này hay chưa.
Giờ chính là lúc để khám phá sâu hơn về ý nghĩa của sự tồn tại, cái chết và ý thức. Tôi hy vọng thông tin cung cấp trong những trang sách sau đây sẽ hữu ích cho bạn đọc trên hành trình khám phá này.