CHƯƠNG TÁMLỢI ÍCH CHO TRÁI TIM VÀ TÂM TRÍ

Bạn còn nhớ chúng ta đã nói về ba nguyên tắc của thực hành Yin Yoga trong chương 2 chứ? Chúng là:

Giữ tư thế trong một khoảng thời gian nhất định là thành phần kỳ diệu mang lại lợi ích về mặt sinh lý trong Yin Yoga. Khi chúng ta giữ áp lực của tư thế trong một khoảng thời gian dài, các mô của chúng ta biến dạng, tái cấu trúc, đồng thời trở nên mạnh hơn, dày hơn và dài hơn. Đến giới hạn phù hợp là thành phần kỳ diệu mang lại lợi ích về mặt năng lượng: Chúng ta kích thích các huyệt đạo và các đường kinh mạch để gửi năng lượng đến các cơ quan. Một lòng tĩnh lặng là thành phần kỳ diệu mang lại lợi ích về mặt tinh thần và cảm xúc. Đây là nghiên cứu cuối cùng của chúng ta trong cuốn sách này.

Hãy nhìn lại biểu tượng Yin/Yang ở đây: chú ý một lần nữa rằng dấu chấm đen, Yin nằm trong vòng tròn màu trắng, Yang. Đây là điểm tĩnh lặng. Hãy xem xét một cơn bão dữ dội, đầy sức tàn phá: ở giữa là mắt bão - điểm tĩnh lặng tuyệt đối. Hãy nghĩ đến một con quay đang quay ở tốc độ cao: Ở tốc độ quay nhanh nhất, phần trên cùng hoàn toàn bất động. Bây giờ, hãy nghĩ về tất cả những tình huống đau thương kịch tính và những chuyện đang xảy ra trong cuộc sống của bạn ngay lúc này: Đâu là điểm tĩnh lặng của bạn? Bạn đi đâu để tìm mắt bão?

Chúng ta có thể thực hành tìm điểm tĩnh ở ngay tâm của những khổ ải khi chúng ta giữ tư thế Yin Yoga đủ lâu, đến mức chúng ta cảm thấy đó như một thách thức. Thôi thúc di chuyển càng lúc càng mạnh hơn và tâm trí thì không ngừng huyên thuyên đủ thứ nhưng chúng ta vẫn tiếp tục thở trong tỉnh thức cho đến cuối cùng, mắt bão xuất hiện. Những cơn gió vẫn ào ạt xung quanh chúng ta, nhưng chúng ta thì đã bình lặng.

Khi thực hành, trong lúc tìm cảm giác bình tâm giữa cơn bão dữ dội diễn ra suốt buổi tập yoga, chúng ta học được cách tìm ra điểm tĩnh lặng tương tự ở những thời điểm khác trong cuộc sống, khi những phiền não, khổ ải đe dọa nuốt chửng chúng ta. Khi bình tĩnh, tầm nhìn của chúng ta rộng mở và chúng ta có thể cân nhắc kỹ càng hơn việc chúng ta muốn hành động thế nào. Khi căng thẳng, khi hệ thống thần kinh giao cảm hoạt động, khi tâm trí của chúng ta điên cuồng với suy nghĩ, khi hơi thở của chúng ta trở nên dồn dập, nông, hoặc không đều, tầm nhìn của chúng ta bị thu hẹp: Chúng ta bị thôi thúc chọn ngay giải pháp đầu tiên và nhanh nhất hiện lên trước mắt. Chúng ta mất khả năng tìm kiếm một cách thức khôn ngoan hơn và chỉ phản ứng ngay lập tức thay vì suy tư cho thấu đáo. Khi chúng ta thực hành chánh niệm, trước tiên là trong lúc tập yoga, để từ đó học cách thực hành trong suốt phần đời còn lại, chúng ta học cách tạm dừng và xem cái gì đang thực sự diễn ra để từ đó chúng ta cởi mở để hành động khôn ngoan hơn.

Lợi ích của Chánh niệm

Đã có nhiều nghiên cứu trong vài thập kỷ qua cho thấy những tác động sinh lý của các thực hành giảm stress dựa trên chánh niệm (MBSR - mindfulness-based stress reduction).¹ Rất nhiều trong số chúng đã đề cập đến:

Đây là những lợi ích vật chất của chánh niệm và chúng thật tuyệt vời! Ai không muốn một hệ thống miễn dịch mạnh khỏe hơn hoặc sức khỏe tim mạch tốt hơn? Chúng ta cũng thấy rằng bằng cách chú ý đến cảm giác và hơi thở, chúng ta có thể tăng cường dòng năng lượng qua cơ thể, nuôi dưỡng các cơ quan và cải thiện giao tiếp giữa các tế bào. Chánh niệm giúp chúng ta về mặt thể chất và năng lượng, nhưng chúng ta còn có thể nhận được nhiều thứ từ thực hành này về mặt cảm xúc.

Nối các điểm lại với nhau

Trái tim, tâm trí và cơ thể không phải là ba thứ tách biệt. Những nhà khoa học nhận thấy tháo dỡ một hệ thống thành các thành phần nhỏ để có thể hiểu được toàn bộ là một cách tiếp cận hữu ích; tuy nhiên, đôi khi kỹ thuật phân chia này yêu cầu phải xé nhỏ một thể vẹn toàn để tạo ra các hệ thống con. Một cái toàn vẹn luôn luôn lớn hơn tổng của các bộ phận. Để nghiên cứu những lợi ích của Yin Yoga về mặt cảm xúc và tâm lý, việc nghiên cứu mô hình trái tim, tâm trí và cơ thể được kết nối lại là rất hữu dụng. Hãy xem xét chúng như là ba điểm.

Điểm đầu tiên là trái tim: nơi tọa lạc của cảm xúc. Điểm thứ hai là tâm trí: nơi tọa lạc của những suy nghĩ. Dấu chấm thứ ba là cơ thể: ngôi nhà vật lý của chúng ta. Ba thứ này được kết nối với nhau: khi chúng ta kích thích một thứ, những thứ còn lại cũng phản ứng. Ví dụ, khi một người nào đó hét vào mặt ta, ta ngay lập tức cảm nhận được một cảm xúc, có thể là sợ hãi hoặc cũng có thể là tức giận. Những cảm xúc dâng lên trong cơ thể cảm xúc của ta, mà ta thường tạm gọi là trái tim mình.² Cơ thể cảm xúc nhanh chóng kích thích cơ thể vật lý của chúng ta: chúng ta bắt đầu tiết ra các hoóc môn từ tuyến thượng thận khiến chúng ta sẵn sàng chiến đấu, tranh cãi, hoặc rút lui. Nhịp tim của chúng ta tăng lên, ta cảm thấy đỏ mặt, con ngươi của chúng ta giãn ra - ta đã sẵn sàng để hành động. Phản ứng thể chất này tạo ra những mô thức suy nghĩ nhất định trong tâm trí ta: chúng ta bắt đầu suy nghĩ xem cái gì đang xảy ra và ta đúng thế nào, người kia sai ra sao, tình huống nay không công bằng đến nhường nào, v.v…

Cảm xúc kích thích cơ thể vật lý, cơ thể vật lý kích thích tâm trí, và tâm trí kích thích cảm xúc. Chu kỳ này có thể vượt ra khỏi tầm kiểm soát theo một vòng lặp phản hồi tiêu cực, cho đến khi một sự phiền toái vặt vãnh trở thành một cơn thịnh nộ dữ dội. Hầu hết chúng ta không thể kiểm soát có ý thức tuyến thượng thận hoặc hạch hạnh nhân. Hầu hết chúng ta không thể ngăn cản những cảm xúc mạnh mẽ trỗi dậy. Tuy nhiên, hầu hết chúng ta đều có thể thay đổi suy nghĩ của mình. Chúng ta có thể làm gián đoạn vòng lặp phản hồi này bằng cách dập tắt luồng phản hồi tiêu cực giữa tâm trí và trái tim thông qua việc thay đổi suy nghĩ của mình. Mặc dù điều này là khả dĩ, nhưng nó không hề dễ dàng.

Chú tâm

Có thể thay đổi suy nghĩ của chúng ta, nhưng để làm được như vậy trước hết chúng ta phải chú ý đến chúng. Chúng ta phải chánh niệm với những gì đang thực sự xảy ra ở đây, bây giờ. Trong chương 2, chúng ta đã xem xét cách thức để kiểm lại những gì chúng ta đang cảm nhận. Nó bắt đầu rất đơn giản: chú ý đến hơi thở mà bạn đang thở ngay bây giờ. Từ đây, bắt đầu chú ý đến cảm giác khi thở, chú ý đến những gì xảy ra khi bạn thở. Tiếp theo, ý thức về bối cảnh của cảm xúc hiện diện trong không gian trái tim của bạn. Cuối cùng, nhận thức suy nghĩ của bạn. Tất nhiên, những suy nghĩ trong ta luôn đến và đi. Đừng bao giờ cố gắng thay đổi những gì chúng ta đang trải qua: Chúng ta chỉ đơn giản là cởi mở với bất cứ điều gì phát sinh và vượt qua. Đây là khởi đầu của việc trị liệu bằng chánh niệm, để giúp chúng ta đối phó với những khó khăn không thể tránh khỏi trong cuộc sống hàng ngày xảy ra bây giờ và sau này.

Có bốn kiểu phản ứng mà chúng ta có thể có đối với những cảm giác mạnh mẽ trỗi dậy trong một buổi tập Yin Yoga: hai trong số đó mang tính Yin và hai trong số đó mang tính Yang. Chỉ có một kiểu là thực sự do khéo léo, ba phản ứng kia xuất phát do thói quen nhiều hơn là lựa chọn. Cách phản ứng theo thói quen trong lúc thực hành rất có thể cũng chính là cách chúng ta phản ứng trong cuộc sống, khi chúng ta phải đối mặt với những thử thách lớn:

Trong lúc tập Yin Yoga, khi những xung đột đạt đến đỉnh điểm, khi chúng ta thực sự muốn thoát tư thế, thì bằng việc chú ý đến những gì đang xảy ra, chúng ta nhận thức được những khao khát và khó chịu từ chính mình. Chúng ta bắt đầu nhận thấy mình muốn cái gì đó khác những thứ đang xảy ra ngay lúc này. Bạn chạy trốn bằng cách ẩn náu vào trong những tưởng tượng? Bạn chuyển nhích sang một tư thế hơi khác? Bạn vẫn giữ yên nhưng cảm thấy rất khó chịu và nghĩ rằng đây là một tư thế ngu ngốc với một giáo viên ngu xuẩn và bạn không đáng bị đối xử như thế này? Hoặc, bạn chấp nhận điều đó, tại thời điểm này trong cuộc sống của bạn, đây là những gì bạn đang trải qua?

Đối với một số người, phản ứng thường gặp là thay đổi thế giới. Đây là một phẩm chất rất được trân trọng trong văn hóa của chúng ta. Đối với những người khác, phản ứng thường gặp đối với những khủng hoảng trong cuộc sống là ẩn mình: Đây là một kỹ thuật chạy trốn. Cả hai đều là chiến lược Yang mà chúng ta sử dụng để đối phó với những thách thức. Chiến lược thứ ba là một chiến lược Yin: chỉ đơn thuần bỏ cuộc và thấy thương hại cho chính mình, thấy mình là một nạn nhân bất lực.

Không có chiến lược nào trong ba chiến lược này là khôn ngoan, nhưng chúng là các trường hợp hay gặp. Chiến lược cuối cùng cũng hướng Yin nhưng nó rất khôn ngoan: chú tâm và chấp nhận những gì đang diễn ra. Điều này không có nghĩa là chúng ta tiếp tục không làm gì cả, nếu không làm gì cả cũng không phải cách phản ứng phù hợp. Chúng ta có thể chọn làm gì đó, nhưng đó là một lựa chọn có ý thức dựa trên cân nhắc tốt nhất có thể ở thời điểm đó. Trong tư thế Yin Yoga, sau 5 phút, chúng ta có thể quyết định một cách khôn ngoan rằng đã đến lúc di chuyển, nhưng đây là một quyết định có ý thức và không phải một hành động theo thói quen mặc định. Quyết định này chỉ có thể xảy ra khi chúng ta chánh niệm: chú ý đến hơi thở, cơ thể và suy nghĩ.

Dukkha

Dukkha là một từ Pali đã được dịch theo nhiều cách khác nhau.³ Từ này thường được sử dụng trong Phật giáo, ở đó, nó thường được dịch là “đau khổ”.⁴ Đức Phật lưu ý rằng mọi sự sống đều có ba đặc điểm - dukkha, anicca, và anatta: đau khổ, vô thường và vô ngã (không tự sinh ra). Dukkha là một phần của cuộc sống: Nếu bạn còn sống, bạn còn trải nghiệm nó.

Một cách dịch hay hơn của từ này có thể là sự bất mãn hoặc bất tín. Cuộc sống không phải lúc nào cũng buồn rầu hay đầy rẫy khổ đau, nhưng có những lúc đau đớn sẽ phát sinh, khi những điều không như ý xảy ra. Đó là dukkha. Cách chúng ta phản ứng sẽ tạo ra đau khổ và phiền muộn cho chúng ta. Đau chỉ trở thành khổ khi chúng ta thêm thắt kịch tính xung quanh nó. Khi đó, chính chúng ta đã biến đau thành khổ ⁽¹⁾.

⁽¹⁾ Chúng ta bước đi trên con đường tâm linh không phải vì chúng ta khổ, mà vì chúng ta tự gây ra cái khổ của tâm bên cạnh cái khổ bình thường, và con đường tâm linh sẽ giải quyết cái khổ đó, chứ không phải giải quyết cái đau gốc (HĐ).

Sự khác biệt giữa đau và khổ được minh họa hết sức độc đáo qua một câu chuyện ngụ ngôn mà Đức Phật từng nhắc đến. Một hôm Đức Phật ngồi trước một nhóm tu sĩ và Đức Phật hỏi họ “Hãy tưởng tượng có một người đàn ông vừa bị một mũi tên bắn vào đùi, anh ta sẽ cảm thấy như thế nào?” Các tu sĩ trả lời, “Đau! Đau đớn!”, Đức Phật liền nói “Phải. Bây giờ, hãy tưởng tượng rằng người đàn ông này bị trúng một mũi tên thứ hai, ngay tại cùng một chỗ! Giờ anh ta sẽ cảm thấy thế nào?” Các nhà sư trả lời: “Tệ hơn! Đau vô cùng!” Đức Phật phân trần: “Chính xác. Tên của mũi tên thứ hai là khổ… và nó là do lựa chọn!”

Mũi tên đầu tiên của Đức Phật là dukkha: sẽ có những lúc trong cuộc sống, đau đớn phát sinh. Mũi tên thứ hai mà Đức Phật gọi là khổ sở, gây ra bởi những gì chúng ta làm với mũi tên đầu tiên, và đó là lý do tại sao nó là lựa chọn. Chúng ta có thể chọn chỉ giữ nguyên nỗi đau đã phát sinh, nhưng chúng ta không làm vậy: Chúng ta thêm thắt vào. Chúng ta thích tạo ra kịch tính. Một diễn viên hài đã từng nói rằng Giáng sinh là thời điểm các gia đình không hạnh phúc ngồi lại bên nhau và lại làm tổn thương sâu sắc lẫn nhau. Đây là do lựa chọn!

Đức Phật nổi tiếng là người đầu tiên, nhưng không phải là người cuối cùng, chỉ ra rằng chúng ta là những gì chúng ta nghĩ. Nếu để bản thân suy nghĩ tiêu cực về những gì đang xảy ra, hoặc tệ hơn, về những gì đáng nhẽ có thể hoặc đã xảy ra, chúng ta đang vật lộn với mũi tên thứ hai. Nếu bạn muốn không vui, hãy nghĩ về những điều không vui. Nếu bạn muốn cảm thấy đủ đầy, hãy nghĩ về những thứ mà bạn đã có.⁵ Mới nghe thoạt đầu, điều này có vẻ là một biến thể của chiến lược đầu tiên được mô tả trước đó, chạy trốn hoặc bỏ qua những gì đang xảy ra, nhưng nó thực sự là chiến lược cuối cùng: Chúng ta chú ý đến những gì đang thực sự xảy ra, chú ý phản ứng của chúng ta là gì, đánh giá liệu phản ứng này có khôn ngoan hay không, và nếu không, hãy thay đổi nó bằng cách thay đổi suy nghĩ của chúng ta.

Điều này thì có liên quan gì đến thực hành Yin Yoga của chúng ta? Chính là trong lúc tập Yin Yoga, chúng ta bắt đầu thực hành bài tập chú ý tới cuộc sống của mình ở trình độ nâng cao. Khi chúng ta ở giới hạn của mình và cảm thấy quá mệt mỏi với động tác này, chúng ta đang kích thích một thời gian đầy thử thách. Giờ đây, chúng ta chú ý đến mô thức phản ứng thường lệ của mình, và nếu nó không khôn ngoan, hãy hành động để thay đổi phản ứng đó và tạo ra một mô thức mới.

Lối đi

Câu hỏi nhanh: mắc kẹt trong lối mòn và thói quen đều đặn thì khác nhau chỗ nào? Người ta ghét bị mắc kẹt trong lối mòn, làm những thứ cũ rích ngày qua ngày. Nhưng đang có thói quen đều đặn, nghĩa là bạn đang trên đà đến thành công. Vận động viên gọi nó là ở trong cái vùng nơi mà họ thực hành các chuyển động tương tự lặp đi lặp lại cho đến khi chúng trở thành tự động. Các vũ công và nhạc sĩ tương tự như vậy cũng muốn tìm ra “nơi” mà họ có thể tự do thả mình trôi theo dòng ý thức. Sự khác biệt duy nhất giữa lối mòn và sự đều đặn là thái độ của chúng ta đối với những gì chúng ta đang làm: Nếu chúng ta ghét những gì chúng ta đang làm, đó là một lối mòn nhưng nếu chúng ta yêu thích những gì chúng ta đang làm, chúng ta đang có thói quen đều đặn.

Các mô thức thói quen của chúng ta là những lối mòn: Chúng ta có thể cảm thấy đều đặn hoặc mòn mỏi tùy thuộc vào việc chúng có phục vụ chúng ta tốt hay không. Có một khái niệm cổ xưa nói về điều này, được gọi là nhân quả: hành động hiện tại của chúng ta là kết quả của những hành động trong quá khứ. Đây chính xác là cách lối mòn được hình thành. Để minh họa, hãy nghĩ đến một khu rừng tuyệt đẹp: tưởng tượng rằng bạn muốn đi từ phía này sang bên kia và bạn là người đầu tiên hoặc động vật đầu tiên đi qua khu rừng này. Đi bộ qua rừng nguyên sinh không dễ dàng gì vì bạn phải tự tạo ra đường mòn. Lần đầu tiên bạn đi, đi theo đường mòn là một việc khó khăn. Bạn có thể phải tự tạo ra con đường của mình. Lần thứ hai bạn làm điều đó, mọi thứ dễ dàng hơn một chút. Sau khi đi con đường này 100 lần, thật dễ dàng để đi theo con đường mòn đó và thật khó để rời bỏ nó và đi theo một hướng khác. Để đi đâu đó khác, đòi hỏi việc tạo ra một con đường khác, với tất cả nỗ lực để làm lại từ đầu.

Không có gì ngạc nhiên khi mọi người gắn bó với những lối mòn của mình trong cuộc sống: thật khó để tạo ra một con đường mới. Các vận động viên và nhạc công phải luyện tập rất chăm chỉ để tạo ra những con đường mới trong mạng thần kinh của họ để việc trình diễn được suôn sẻ. Tuy nhiên, nếu con đường bạn đang đi theo không còn phục vụ bạn nữa, hãy ra khỏi con đường đó và khai phá một con đường mới! Suy nghĩ cũng tạo thành những con đường trong bộ não của chúng ta. Không dễ dàng gì để ngừng suy nghĩ theo cách cũ mà ta đã luôn nghĩ. Nếu chiến lược tiêu chuẩn để đối phó với những thách thức trong cuộc sống của bạn là số một, hai, hoặc ba ở trên, bạn đã tạo ra một con đường khó thay đổi - nhưng cũng không hề bất khả!

Yin Yoga là cơ hội để thực hành thay đổi các con đường chúng ta đã lựa chọn: Chúng ta bắt đầu khai phá những lối đi mới, những thói quen khôn ngoan hơn để tuân theo. Một lần nữa, quá trình này khá đơn giản: nhận thức những gì đang diễn ra, lựa chọn không phản ứng theo thói quen mặc định, cân nhắc xem điều khôn ngoan nhất để làm lúc này là gì và làm điều đó.

Tưới hoa

Tưới nước là một phép ẩn dụ rất hay để minh họa cách chúng ta mặc định tuân theo lối mòn trong tâm trí, dù nó chẳng giúp ích gì cho chúng ta. Khi chúng ta thực hành nhận thức suy nghĩ và trạng thái cảm xúc của mình nhiều hơn, chúng ta sẽ khám phá ra rằng chúng ta dành rất nhiều thời gian để tưới cỏ dại. Bây giờ, nếu bạn là một người làm vườn, bạn sẽ nghĩ rằng làm thế thật ngớ ngẩn. Đừng tưới cỏ dại, hãy tưới hoa! Nhưng con đường dẫn tới trảng cỏ dại cũng bị mòn sau nhiều năm đi lại qua đó. Thật dễ dàng để đến được chỗ cỏ dại, vì vậy chúng ta cho phép suy nghĩ của mình cứ đi thẳng đến chỗ cỏ dại.

Cỏ dại trong vườn tâm trí của bạn là gì? Bất cứ khi nào bạn cho phép những suy nghĩ hối tiếc, sợ hãi, lo lắng, giận dữ, thất vọng, ghen tị, ghen tuông, buồn bã, hoặc tội lỗi nán lại, nghĩa là bạn đang tưới cỏ dại. Bất cứ khi nào bạn cho phép mình chìm đắm trong những mộng tưởng của quá khứ mà bạn ước gì đã diễn ra khác đi, hoặc tưởng tượng về một tương lai mà bạn biết đó là không thể, cũng là lúc bạn đang tưới cỏ dại. Và tất nhiên, bạn càng tưới nước cho những cây cỏ dại này, chúng càng trở nên cao lớn và gai góc hơn. Bạn càng đi theo con đường đến vùng cỏ dại nhiều thì bạn càng dễ tiếp tục lún sâu hơn. Yin Yoga đem đến cho bạn cơ hội để ngăn chặn việc tưới cỏ dại và giúp bạn chuyển hướng sang tưới những đóa hoa!

Hãy nhớ: Thoát ra khỏi lối mòn không dễ nhưng không phải là không thể. Khi bạn nhận thấy rằng tâm trí của mình đang nghĩ về cỏ dại, hãy lấy bình nước và đi đến vườn hoa để bắt đầu tưới mát cho hoa. Phải mất một thời gian để xây dựng thói quen mới và ngăn chặn thói quen cũ. Điều này đòi hỏi sự chủ tâm và chú tâm: Hãy nhớ tại sao bạn lại đang làm điều này! Sử dụng sức mạnh của sự chủ tâm nhằm mang đến cho bạn sức mạnh để có thể thoát ra khỏi những lối mòn tinh thần cũ kĩ và khai phá một con đường mới đến khu vườn của bạn.

Một khi đã rời bỏ những trảng cỏ dại, bạn có thể hướng tâm trí mình nán lại với những suy nghĩ về niềm vui, lòng trắc ẩn, sự tử tế, sự thư thái và tình yêu. Mọi người đều có những bông hoa để tưới nước: Nếu bạn gặp khó khăn với việc thực hành này, hãy bắt đầu với những bông hoa đẹp đẽ mang tên biết ơn. Hãy nghĩ đến tất cả những điều mà bạn rất biết ơn trong cuộc sống. Một khi bạn bắt đầu nghĩ về lòng biết ơn, bạn sẽ khám phá ra rất nhiều đóa hoa xung quanh mình: Bạn nghĩ về bố mẹ, con cái, bạn bè, sức khỏe.⁶ Bạn có thể suy ngẫm về lòng biết ơn dành cho công việc, nhà cửa, thành phố hay đất nước mình, cho những sở thích trong cuộc sống đã mang lại biết bao niềm vui, những cuốn sách và bài hát, những môn thể thao và các hoạt động ngoài trời, biết ơn việc có thể học được những điều mới, và tất nhiên, bạn có thể nghĩ về việc bạn biết ơn quá trình thực tập yoga của mình như thế nào.

Nếu bạn không thể nghĩ đến bất kỳ bông hoa nào để tưới nước ngay bây giờ, có một bông hoa luôn ở bên bạn là hơi thở: Hãy biết ơn vì hơi thở mà bạn đang hít thở ngay bây giờ. Tận hưởng hơi thở của bạn. Theo dõi hơi thở của bạn. Chỉ đơn giản bằng cách trở về với đóa hoa hơi thở này, bạn đã ngừng việc tưới cỏ dại. Khi chúng ta ngừng tưới cỏ dại, chúng khô và héo úa. Khi bạn dừng viếng thăm mảng cỏ dại, con đường cuối cùng sẽ bị che phủ um tùm và khó theo dấu, trong khi con đường dẫn đến vườn hoa của bạn trở nên dễ đi hơn và dễ theo dấu hơn. Cuối cùng, chúng ta không đi đến những mảng cỏ dại nữa thay vào đó, đi tưới nước cho những bông hoa đáng yêu thì dễ dàng và thú vị hơn.

Chánh niệm

Chánh niệm đơn giản có nghĩa là sự chú ý: Đây là thực hành của sự hiện diện. Trong khi thực hành yoga, chúng ta xây dựng thói quen chánh niệm để chúng ta có thể dùng kỹ năng này bất cứ lúc nào chúng ta cần đến sự hiện diện. Thích Nhất Hạnh, một bậc thầy nổi tiếng thế giới về Phật giáo dấn thân vào chánh niệm, giải thích thế này:

Chánh niệm là năng lượng của việc nhận biết và thức tỉnh trong hiện tại. Đây là phép thực hành liên tục việc “chạm” vào cuộc sống một cách sâu sắc trong từng khoảnh khắc. Chánh niệm tức là thực sự sống và hòa làm một với những điều quanh ta. Thực hành chánh niệm không đòi hỏi ta đi bất cứ đâu.

Chúng ta có thể thực hành chánh niệm ngay trong phòng mình và trên đường đi từ nơi này đến nơi khác. Chúng ta có thể làm rất nhiều thứ mà chúng ta vẫn luôn làm - đi bộ, ngồi, làm việc, ăn uống, nói chuyện - chỉ khác là chúng ta đã học được cách làm chúng với nhận thức về những gì chúng ta đang làm.

Đây là mục tiêu khi chúng ta giữ những tư thế Yin trong tĩnh lặng: chúng ta tỉnh thức trong giây phút hiện tại. Chúng ta chạm vào những gì đang xảy ra trong cơ thể, trong trái tim và tâm trí ta. Chúng ta không phải đi đâu cả: ngay tại đây, ngay bây giờ - đây là cuộc sống.

Tóm tắt các lợi ích cho trái tim và tâm trí

Hành động thực hành sự hiện diện, thực hành chánh niệm về những gì đang xảy ra ngay bây giờ, có thể giúp chúng ta về mặt sinh lý, năng lượng, và tinh thần/cảm xúc. Căng thẳng sẽ bắt đầu biến mất ngay sau khi chúng ta chú ý đến hơi thở của mình và cho phép nó chậm lại. Khi mức độ căng thẳng của chúng ta giảm, chúng ta gặt hái nhiều lợi ích về mặt sức khỏe: huyết áp giảm, nhịp tim chậm lại, hệ thống miễn dịch được kích hoạt lại, tiêu hóa cải thiện và giảm viêm nhiễm. Bằng cách chú ý đến những cảm giác bên trong, chúng ta có thể kích thích và tăng cường dòng chảy năng lượng. Và bằng cách hiện diện, chúng ta có thể chọn lựa thay đổi bộ não của mình.

Tất cả chúng ta đều có những phản ứng theo thói quen đối với cuộc sống mà bản thân ta không hề biết đến. Đây là những phản ứng vô thức đôi khi có ích trong một vài tình huống, nhưng không còn là lựa chọn tốt nhất mà chúng ta có thể đưa ra hôm nay. Vì chúng ta không ý thức được những phản ứng này, chúng ta không dừng lại để suy nghĩ xem liệu chúng ta có thể làm tốt hơn không: Chúng ta đơn giản chỉ sống theo lối mòn sẵn có. Nhưng nếu chúng ta nhận thấy cuộc sống không viên mãn như nó có thể hoặc đã từng có thể, có lẽ đã đến lúc phải nhìn sâu hơn vào cách chúng ta đang phản ứng với cuộc sống. Thay vì cuộc sống là điều gì đó đang xảy ra, chúng ta có thể khám phá ra rằng chúng ta được tự do xây dựng những thói quen mới mẻ, khôn ngoan để gia tăng niềm vui cuộc sống của chính mình. Chúng ta làm điều này thông qua chánh niệm mà chúng ta phát triển thông qua sự tĩnh lặng trong thực hành yoga.

Trong Yin Yoga, chúng ta tiến đến giới hạn của tư thế và trở nên tĩnh lặng. Trong khi giữ tư thế, chúng ta đi vào bên trong. Chúng ta bắt đầu nhận thấy những gì đang xảy ra trong cuộc sống, ở đây, bây giờ - mà không cần làm quá nó lên với những tình tiết ly kỳ, cũng không bỏ đi bất cứ điều gì mình đang trải nghiệm. Với sự rõ ràng, chúng ta thấy những gì thực sự cần thiết, vượt lên được những khát khao và sự khó chịu thường làm chúng ta lung lay. Giờ đây, chúng ta tự do để tạo ra cách phản ứng mới, và theo thời gian, dần dựng xây nên những con đường mới để đi.

Những lợi ích thực sự của yoga là sức khỏe thể chất, cảm xúc, sức khỏe tinh thần và sự viên mãn. Chúng ta xây dựng những thói quen sẽ theo ta suốt đời. Chúng ta sống trong hiện tại và tận hưởng khoảnh khắc này, khoảnh khắc đang xảy ra ngay bây giờ. Chúng ta biết ơn món quà tuyệt vời này - và có lẽ chúng ta quyết tâm chia sẻ những gì chúng ta đã khám phá với những người khác, để họ cũng có thể sống một cuộc đời tươi đẹp.

CHÚ THÍCH:

1. Để có thể tìm hiểu kĩ lưỡng về lợi ích của MBSR, hãy xem tác phẩm của John Kabat-Zinn.

2. Trong bản đồ này, chúng ta không chia ngôi nhà cảm xúc thành tất cả các cơ quan chính như bản đồ của các Đạo sĩ đã làm. Chúng ta cũng không nhìn vào các trung tâm trong não như hạch hạnh nhân, mà các nhà khoa học đã biết rằng nó sẽ kích hoạt chuỗi phản ứng khi chúng ta sợ hãi. Chúng ta đang đề xuất một mô hình đơn giản hơn nhiều ở đây, trong đó chúng ta thấy tất cả những cảm xúc nảy sinh trong trái tim.

3. Trong tiếng Phạn, nó được viết là duhkha. Bởi vì các bản văn gốc của Phật giáo được viết bằng tiếng Pali nên chúng ta đang sử dụng cách viết Pali.

4. Từ này ban đầu được sử dụng để chỉ trung tâm của bánh xe, chẳng hạn như bánh xe của bàn làm gốm hoặc bánh xe ngựa. Nếu trọng tâm không nằm ngay chính giữa, bánh xe sẽ không quay trơn tru: đó là dukkha. Nếu trung tâm ở ngay chính giữa bánh xe, bánh xe sẽ quay một cách mượt mà: đây được gọi là sukha, thường được dịch ra là hạnh phúc.

5. Rabbi Schwartz đã từng nói, “Hạnh phúc thực sự là muốn những gì bạn đã có”. Đó là một cách nhanh chóng để cảm thấy viên mãn.

6. Kể cả khi sức khỏe của bạn đang tương đối yếu ngay bây giờ, nó vẫn có thể tồi tệ hơn nhiều! Hãy biết ơn những gì bạn đang có.

7. Từ Happiness: Essential Mindfulness Practices của Thích Nhất Hạnh.