Bí mật thứ 13Cắt giảm chi phí giải trí

Dù bạn là người đã có gia đình hay chưa, thì sau khoảng thời gian làm việc, học tập vất vả, một kế hoạch giải trí là hết sức cần thiết. Giải trí là một trong các nhu cầu cao cấp của con người, đó không chỉ là hoạt động nhằm mục đích nghỉ ngơi, thư giãn, mà còn hơn thế nữa, nó tái sinh năng lượng tích cực nơi chúng ta, giúp chúng ta tìm lại sức khỏe và tinh thần để lao động, hòa nhập và tạo mối liên kết với cộng đồng. Giải trí lành mạnh còn có tác dụng thúc đẩy sự sáng tạo, lòng tự tin, trao cho chúng ta cơ hội để trải nghiệm và ghi lại những ký ức đáng nhớ cùng với bạn bè, gia đình và những người thân yêu. Vì vậy, nếu bạn hỏi tôi rằng có nên dành thời gian cho các hoạt động vui chơi, du lịch, giải tỏa căng thẳng không, tôi nhất định sẽ trả lời là có. Thậm chí tôi còn ủng hộ các bạn dành nhiều thời gian để chăm sóc bản thân hơn nữa. Với điều kiện, các hoạt động chăm sóc bản thân này phải nằm trong tầm kiểm soát của bạn.

Dustin Vu – cậu bạn thân của em trai tôi – cực kỳ đam mê du lịch. Tất cả những kỳ nghỉ trong năm, cậu đều dành thời gian để đi đây đi đó. Kỳ nghỉ ngắn thì đi những nơi gần, kỳ nghỉ dài thì đi xa hơn, thậm chí thỉnh thoảng xin nghỉ phép để đi du lịch. Mọi chuyến đi của cậu đều có vẻ vô cùng thú vị – tôi đọc trên trang blog du lịch mà cậu ấy tự viết và thấy điều đó – cậu tham quan nhiều cảnh đẹp, ăn toàn là đặc sản và mua sắm những món quà địa phương vô cùng độc đáo cho bạn bè của mình.

Có lần em trai tôi hỏi: “Đi du lịch hào phóng như vậy, hẳn là tài chính của cậu phải thoải mái lắm?”

Tôi cũng rất tò mò, vẫn nghĩ rằng Dustin sẽ cho nói rằng điều kiện gia đình mình tốt như thế nào, hoặc công việc mà cậu đang làm có mức lương cao bao nhiêu, thế nhưng, Dustin lại bật cười sảng khoái và đáp: “Không hề. Chỉ là vì tớ có một khoản tiết kiệm dành riêng cho giải trí, cộng thêm một vài bí kíp du lịch trong tay là đã có thể tận hưởng rồi.”

Trong khi em trai tôi đang vô cùng ngạc nhiên, thì tôi lại cảm thấy rất hứng thú với câu trả lời của Dustin. Đây chính là điều mà tôi muốn hướng đến, và cũng chính là điều mà tôi hy vọng các bạn đều sẽ hướng đến: sự tự do tài chính thực thụ. Khi chúng ta làm việc vất vả suốt nhiều ngày trong năm, thi thoảng chúng ta quyết định tự thưởng cho mình một vài kỳ nghỉ xứng đáng, và thật tuyệt vời nếu điều đó không làm ảnh hưởng đến ngân sách của gia đình sau này. Ý tôi là, sau khi kỳ nghỉ kết thúc, chúng ta sẽ không cần phải tăng ca đến tối tăm mặt mày hay bó hẹp chi tiêu đến mức tối đa để khôi phục lại tình hình tài chính.

Chương này sẽ bao gồm những phương pháp mà tôi đã tổng hợp từ các phương pháp của Dustin, cũng như kinh nghiệm của cá nhân mình. Tôi muốn chia sẻ lại với các bạn, để góp phần giúp các bạn thiết lập một kế hoạch nghỉ ngơi, giải trí tuyệt vời nhất, mà vẫn không vượt quá hạng mức chi tiêu cho phép của mình.

NHỮNG BÍ KÍP CÓ THỂ SỬ DỤNG ĐỂ TIẾT KIỆM CHI PHÍ DU LỊCH

Đầu tiên, chúng ta sẽ bàn về những phương pháp hữu hiệu đã được anh bạn Dustin kiểm chứng để có một chuyến du lịch thoải mái mà không mất một khoản chi phí khổng lồ. Bắt đầu từ khâu chuẩn bị, những gì mà chúng ta mang theo trong hành lý, bên cạnh những món đồ dùng cá nhân bắt buộc phải có như bàn chải, kem đánh răng, dầu gội, sữa rửa mặt, khăn tay, khăn giấy, kem chống nắng, nước rửa tay khô,… bạn còn cần phải có một vài loại thức ăn khô mà bạn có thể mang theo và ăn trên đường như xúc xích, bánh mì, bánh ngọt, lương khô, thậm chí là mì ăn liền. Những thứ này, ở các địa điểm du lịch thường được bán với giá gấp đôi giá thị trường. Bạn sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể. Đừng ngại hành lý cồng kềnh, cũng đừng tặc lưỡi cho qua và nghĩ rằng dù sao cũng đã đi du lịch, tốn kém thêm ít tiền cũng không có vấn đề gì đâu. Sự thật là nó có vấn đề đấy! Hãy thử tính toán một gói mì ăn liền bạn mua tại nhà với giá 5.000 đồng và ở nơi du lịch hoặc trong khách sạn là 10.000 đồng. Bạn ở lại ba ngày và số tiền bạn lãng phí là 15.000 đồng, đủ để bạn có thể mua thêm ba gói mì nữa, chưa kể đến tại những nơi xa lạ, bạn cần phải tiêu tốn thêm khoảng chi phí di chuyển để tìm cửa hàng mua đồ. Tương tự với bánh mì, bánh ngọt, nước suối, và các loại đồ ăn khác. Nếu cộng tất cả lại, khoản tiền bạn tiêu tốn sẽ không hề nhỏ. Cách một tuần trước ngày khởi hành, hãy bắt đầu lập một danh sách những món mà bạn cần mang theo trong chuyến du lịch và bắt đầu sắp xếp dần mỗi ngày để đảm bảo rằng bạn không để quên thứ gì cần thiết ở nhà để rồi phải mua mới khi đến nơi du lịch. Danh sách đó có thể được viết ra giấy hoặc lưu trong điện thoại để bạn có thể bổ sung bất cứ lúc nào.

Bạn có thể thay đổi các mục và thêm vào số lượng cần thiết trong danh sách này một cách linh hoạt theo nhu cầu của bạn và theo đặc thù từng chuyến đi. Ví dụ như bạn chỉ dự định thực hiện một chuyến du lịch phượt trong một ngày, bạn không cần phải mang quá nhiều quần áo hay mỹ phẩm, ngược lại, nếu chuyến du lịch của bạn là một chuyến đi dài ngày, hãy cân nhắc để mang theo nhiều đồ đạc phòng thân hơn.

Giờ đến lượt bạn, hãy tạo một danh sách đóng gói cho chính mình trước khi khởi hành bất cứ một chuyến du lịch nào, để chắc chắn rằng bạn sẽ không phải chịu cảm giác bực bội khi phải chi một số tiền nhiều hơn gấp hai, gấp ba lần cho món đồ nào đó mà lẽ ra bạn phải nhớ để mang theo.

Một bí quyết nữa để giảm chi phí du lịch, chính là nắm bắt thời gian, chọn được thời điểm giảm giá của các hãng hàng không để có được mức giá vé tốt nhất. Hãy nhớ rằng bạn càng đặt sát ngày thì giá vé sẽ càng cao. Để có được một chiếc vé máy bay giá rẻ, bạn cần lên kế hoạch trước tận vài tháng. Theo các phân tích của nhiều chuyên gia du lịch, thời điểm thuận lợi nhất để mua vé dao động từ 47 đến 50 ngày trước khi bay – nghĩa là trong vòng khoảng ba tháng. Bất lợi của chiến lược này nằm ở việc bạn khó có thể chắc chắn rằng sẽ chủ động sắp xếp thời gian để khởi hành được vào đúng dịp đó mà không có bất cứ sự kiện nào cản trở.

Anh bạn Dustin còn tiết lộ rằng, cậu ta còn có thể mua được vé máy bay giá tốt nhờ vào việc lựa chọn chuyến bay. Đừng chọn những ngày đẹp (ví dụ ngày 11 tháng 11 chẳng hạn), hay những ngày cuối tuần. Bởi vì đó là thời điểm đông người muốn đặt vé nhất, giá vé sẽ cao hơn. Thay vào đó, hãy chọn ngày bay vào thứ Ba cho các chuyến du lịch nội địa, và thứ Tư cho các chuyến du lịch quốc tế, bạn sẽ nhận thấy giá vé ở thời điểm đó được giảm rẻ hơn thấy rõ. Và còn tuyệt hơn nếu bạn lựa chọn chuyến bay vào nửa đêm hoặc sáng sớm. Đây là khung giờ thấp điểm trong ngày và vé máy bay thấp hơn tất cả những khung giờ khác.

Nếu như bạn không định chi một khoản lớn cho việc ngủ nghỉ, thì đừng thuê khách sạn. Ngày nay có rất nhiều hình thức để bạn có thể trải nghiệm chuyến du lịch như homestay, hostel hoặc airbnb. Tuy nhiên các hình thức này chỉ phù hợp khi bạn đi du lịch một mình, nếu đi cùng gia đình, bạn có thể thuê những nhà khách nhỏ. Hãy lựa chọn trước nơi mình sẽ ở và đặt phòng. Hãy nhớ thương lượng giá cả. Bạn không cần phải ở tại một khách sạn sang trọng nếu như mục đích của bạn là đi ra ngoài và dạo chơi, tìm hiểu văn hóa, ngắm nhìn phong cảnh, thì chắc chắn rằng bạn sẽ không dành nhiều thời gian để nằm trên chiếc giường đắt tiền của khách sạn và đợi họ phục vụ tận răng, sau đó chi trả một khoản tiền lớn chỉ cho riêng các dịch vụ khách sạn.

Đối với ẩm thực cũng vậy, bạn có thể chắc chắn sẽ tiêu tốn một khoản không nhỏ nếu mỗi ngày du lịch đều ăn uống tại nhà hàng. Để trải nghiệm ẩm thực địa phương, bạn nên tới những phiên chợ, thử ẩm thực đường phố của họ và đừng ngại mặc cả theo công thức giảm 30% – 50% giá mà người bán đưa ra. Bạn cũng có thể áp dụng công thức này với việc mua sắm quà lưu niệm. Đừng chấp nhận ngay mức giá họ đưa ban đầu. Đừng quên nơi bạn đang đến là địa điểm du lịch, bạn hoàn toàn có thể phải mua hàng với giá cao hơn. Trước khi đi, nhớ tham khảo giá trước từ những người thân xung quanh – những người đã có kinh nghiệm du lịch ở nơi mà bạn định đến – hoặc tham khảo qua các trang đánh giá ăn uống cũng là một lựa chọn sáng suốt. Bạn sẽ nắm được giá trị thực của những món mình sẽ ăn, những thứ mình sẽ mua, từ đó tránh việc phải trả một mức giá đắt đỏ.

Với rất nhiều thứ phải chuẩn bị như thế, tôi tin rằng bạn cần xây dựng một bảng kế hoạch cụ thể trước mỗi chuyến du lịch của mình. Ý tôi không phải chỉ là danh sách những thứ cần mang theo, nó phải là một bảng kế hoạch chi tiết và cụ thể về hãng hàng không hoặc hãng xe bạn muốn đi, địa chỉ khách sạn/homestay/nhà nghỉ mà bạn sẽ ở, thậm chí là danh sách các món bạn muốn ăn tại nơi đó và ghi lại các địa điểm được gợi ý từ bạn bè hoặc trên internet,… Nếu có thể, hãy đặt ra một hạng mức riêng cho mỗi tiêu chí, để chắc rằng bạn sẽ không vì cao hứng mà tiêu xài quá tay trong chuyến du lịch của mình. Càng chuẩn bị kế hoạch tốt bao nhiêu, bạn sẽ càng tiết kiệm được nhiều chi phí, và khả năng phòng tránh các rủi ro cao hơn bấy nhiêu.

CÁC HÌNH THỨC GIẢI TRÍ KHÁC

Bên cạnh du lịch, nếu nói đến việc giải trí, chúng ta còn có thể bàn đến nhiều hình thức khác, trong đó có việc làm đẹp, chơi thể thao hoặc thỏa mãn các sở thích về sách, âm nhạc, ẩm thực, hội họa,… tất cả đều là những hoạt động bổ ích và đem lại nhiều lợi ích cho cuộc sống của bạn. Tuy nhiên, những hoạt động này, nếu không biết cách cân bằng một cách hợp lý, chúng cũng sẽ gây cho bạn sự tốn kém không hề ít. Chi tiêu để phục vụ cho sở thích cá nhân, tôi hoàn toàn ủng hộ, nhưng bạn đã biết phải chi tiêu như thế nào để sở thích đó không ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày của bạn? Bạn có bao giờ nghĩ rằng, mình có nhiều hơn một cách để phục vụ nhu cầu thư giãn, giải trí của bản thân mình, và trong số đó, có nhiều cách còn không hề mất của bạn quá nhiều chi phí như những cách thông thường.

Cô bạn thời đại học của tôi – Helen Tran – dành cả thanh xuân của mình cho việc chăm sóc da mặt. Thời còn độc thân, mỗi tuần cô ấy đều sẽ đến spa, mua các gói chăm sóc da chuyên sâu, tẩy da chết, thải độc da, loại bỏ mụn, làm trắng da,… thói quen này lâu dần trở thành một đam mê, cô nói rằng mỗi khi chăm sóc da, cô đồng thời cũng sẽ cảm thấy tinh thần mình thoải mái. Những mệt mỏi và căng thẳng dường như không còn nữa, chỉ còn lại niềm tự hào về làn da của mình. Mỗi người sẽ có cách của riêng mình để giải tỏa áp lực trong cuộc sống, và đối với Helen, đó là làm đẹp.

Tuy nhiên, sau khi lập gia đình và có đứa con đầu tiên, những lo toan, bộn bề của cuộc sống có lẽ đã khiến cô dần quên đi việc làm đẹp đã từng khiến mình vui vẻ như thế nào. Không hẳn là cô không có thời gian, nhưng tài chính của hai vợ chồng còn phải dành cho việc chi trả các hóa đơn, phục vụ sinh hoạt hằng ngày, chăm sóc, nuôi dạy con cái và rất nhiều hạng mục chi tiêu khác nữa. Cô cắt giảm đi khoản tiền chăm sóc da mỗi cuối tuần, dừng đến các spa chăm sóc da mà mình yêu thích. Đối với một người phụ nữ mà nói, đây là sự hy sinh rất lớn lao, sau này nhóm bạn của tôi khi được nghe kể lại đều cảm thấy vô cùng nể phục vì tinh thần trách nhiệm của cô ấy.

Thế nhưng điều khiến tôi cảm thấy nể phục nhất ở Helen, chính là cô đã không hề từ bỏ niềm vui của mình. Sau khi con trai của cô lên 6 tuổi và bắt đầu đi học tại trường bán trú, Helen có nhiều thời gian hơn và cô bắt đầu tự chế tạo những sản phẩm chăm sóc da tại nhà bằng tất cả những nguyên liệu tự nhiên có trong căn bếp của mình. Ví dụ như, dầu ô liu có thể dùng để làm sạch da, hoặc dầu hạt hướng dương giúp da mềm mại, căng bóng hơn. Qua quá trình học hỏi và tích lũy các công thức trên những tờ báo đáng tin cậy, Helen đã có cho mình một bộ công thức dưỡng da tại nhà bằng những nguyên liệu hết sức đơn giản, không tốn kém, mà lại tiết kiệm được chi phí đến spa mỗi tuần. Tôi đã hỏi ý kiến của cô ấy để được chia sẻ chúng với các bạn.

Nếu như bạn biết những công thức khác mà bạn cảm thấy phù hợp với mình hơn so với những công thức mà tôi vừa liệt kê, hãy sử dụng chúng. Đa số các nguyên vật liệu đến từ thiên nhiên đều sẽ mang lại lợi ích cho làn da và sức khỏe của bạn. Cách chăm sóc da tại nhà này không những giúp bạn tiết kiệm chi phí đến spa, mà còn giúp bạn hạn chế lạm dụng mỹ phẩm – những thứ có thể chứa hóa chất gây ảnh hưởng không tốt đến da và cơ thể bạn.

Và cách đây hai năm, tôi đã gặp Rosie An, một người bạn của mẹ tôi ở câu lạc bộ dưỡng sinh. Bà là một người phụ nữ gần 70 vui vẻ và năng động. Rosie kể lại với chúng tôi về việc chồng bà đã thúc đẩy tinh thần thể dục thể thao cho cả gia đình như thế nào. Từ khi hai người kết hôn ở tuổi 30, mỗi buổi sáng ông đều đánh thức vợ mình dậy vào lúc 5 giờ 30 phút sáng, hai người cùng nhau chạy bộ ba vòng công viên gần nhà, vừa chạy vừa cùng nhau hít thở không khí trong lành của buổi sớm. Thói quen được duy trì đến tận khi cả hai 47 tuổi, khi cô con gái của họ sang Mỹ du học, họ chuyển sang một căn nhà khác và nó không gần công viên như căn nhà cũ. Những tưởng điều này sẽ cản trở niềm yêu thích vận động của họ, nhưng không. Rosie và chồng bà vẫn thức dậy lúc 5 giờ 30 sáng và cùng tập theo các bài tập thể dục được đăng tải miễn phí trên internet. Bước sang tuổi trung niên, cả hai chuyển đến khu chung cư mà mẹ tôi đang sống, tại đây họ khởi xướng thành lập một câu lạc bộ dưỡng sinh nho nhỏ, mỗi buổi sáng đều thường xuyên luyện tập những bài thể dục nhẹ nhàng, chơi các môn thể thao phù hợp và thậm chí tổ chức thi đầu hằng tháng.

“Từ sau khi cưới ông ấy, tôi không cần phải chi tiêu cho sở thích luyện tập thể dục thể thao của mình nữa.” Rosie tự hào kể. “Khi còn độc thân, tôi từng tiêu tốn rất nhiều tiền cho buổi tập gym, tôi đăng ký thẻ hội viên để được hưởng mức giá ưu đãi hơn nhưng vẫn không khá hơn. Tôi thử mua một chiếc máy chạy bộ đặt ở nhà, nhưng rồi chi phí sửa chữa và bảo dưỡng vẫn khiến tôi đau đầu. Nhờ có ông ấy mà tôi biết rằng hóa ra cách để tiết kiệm chi phí lại chỉ đơn giản là có một người bạn sẵn sàng cùng mình luyện tập, không cần phải có các thiết bị tối tân, không cần phải đến những trung tâm thể dục và đóng phí 1.999.000 đồng mỗi tháng.”

Rosie là một người phụ nữ may mắn – cả chồng cô cũng thật may mắn – khi có một người bạn đời cùng mình thực hiện điều mình yêu thích một cách nhẫn nại như thế. Trên thực tế, tôi đã gặp rất nhiều trường hợp bạn bè mình đến phòng tập với quyết tâm cải thiện vóc dáng và đăng ký thẻ hội viên một năm với mức giá hơn 9.000.000 đồng. Họ cho rằng việc mua hẳn một gói 12 tháng sẽ tiếp thêm động lực cho họ mỗi khi cảm thấy lười biếng hay chán nản. Hơn nữa, khi làm phép tính đơn giản, họ cho rằng 9.000.000 đồng cho 365 ngày, như vậy mỗi ngày chỉ có gần 25.000 đồng, con số này là hoàn toàn chấp nhận được.

Nhưng thật ra họ đã phạm phải một sai lầm. Họ vốn dĩ không hề đi tập hết 365 ngày trong năm. Rosie đã từng kể với mẹ tôi rằng, các phòng tập kiếm tiền chính từ những ngày chúng ta không đến tập. Rất nhiều người đăng ký thẻ hội viên nhưng chỉ duy trì việc đi tập được vài tuần, cao lắm là vài tháng. Đến tháng thứ tư hoặc thứ năm, tần suất đến phòng tập ngày một giảm, và sau tháng thứ sáu, hầu như những người đã đóng phí cho một năm, chẳng bao giờ trở lại nữa. Điều này gây nên sự lãng phí tiền bạc không nhỏ. Bạn đóng một khoản phí 9.000.000 cho 6 tháng tập luyện, như vậy mỗi ngày tập của bạn trị giá 50.000 đồng, và cũng không có gì đảm bảo là trong 6 tháng đó, bạn đến phòng tập đủ 180 ngày nữa.

Giải pháp tối ưu nhất cho bạn là hãy tự luyện tập tại nhà, giống như cách mà Rosie cùng với chồng cô vẫn làm suốt mấy chục năm qua.

Bạn không cần phải đóng phí thành viên cho các phòng tập đắt đỏ, trên Facebook và các mạng xã hội khác luôn có những câu lạc bộ phi lợi nhuận, cho phép tham gia một cách miễn phí để cùng nhau tập luyện. Bạn có thể lựa chọn môn thể thao mà mình yêu thích như cầu lông, bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ,… chi phí hằng tháng (nếu có) chỉ là một khoản phí nhỏ phục vụ cho việc thuê sân chơi, hãy cân nhắc các khoản phí đó để quyết định tham gia vào hội nhóm nào bạn cảm thấy phù hợp với mình.

Công thức tương tự đối với các hình thức giải trí khác, bạn có thể tận dụng những gì mình có sẵn để tiết kiệm tối đa chi phí cho các dịch vụ bên ngoài. Ví dụ, bạn có sở thích đọc sách, có thể trao đổi những cuốn sách mình đã có với những cuốn mình chưa có để tiết kiệm chi phí mua mới. Thậm chí bạn còn có thể chờ đến các đợt khuyến mãi, giảm giá hay hội sách để mua một số lượng lớn sách mới với mức giá được giảm từ 50% đến 70%. Nếu bạn đam mê ẩm thực, hãy tham khảo công thức nấu những món ăn mới lạ trên internet, trên các chương trình tìm kiếm đầu bếp tài năng, hoặc tự sáng tạo công thức của riêng mình và thực hành trong chính căn bếp của bạn. Bạn yêu thiên nhiên và thích chăm sóc cây cảnh, hãy tự trồng chúng trong sân nhà mình thay vì mua những chậu cây trồng sẵn. Chưa nói đến khía cạnh tiết kiệm, cảm giác tự tay mình gieo trồng, chăm sóc và nhìn chúng lớn lên sẽ tuyệt vời hơn rất nhiều so với với việc mua một chậu cây cảnh đã được trồng sẵn. Bằng những cách đơn giản mà tôi vừa chia sẻ, các bạn có thể tìm thấy niềm vui, sự thư giãn sau thời gian làm việc căng thẳng mà không cần phải băn khoăn lo lắng về việc chúng sẽ ảnh hưởng đến tài chính của gia đình mình nữa.

Đôi khi, việc giải trí chỉ đơn giản là ngồi xuống và uống một tách trà, bỏ lại tất cả mọi suy nghĩ phức tạp lại sau lưng.

Khi tôi nói về việc giải trí, ngay từ ban đầu đã mang ý nghĩa hướng về những hoạt động giúp bạn cảm thấy vui vẻ, thoải mái. Trong tinh thần đó, bạn không nên theo đuổi những hoạt động khiến bạn tiêu tốn quá nhiều tiền bạc. Bởi một khi ý thức được mình đang tiêu tốn quá nhiều, bạn sẽ không còn cảm thấy hoàn toàn tận hưởng sở thích đó nữa. Đôi lúc, bạn nên lựa chọn điều đúng đắn cho tiền bạc của mình. Trước khi quyết định thỏa mãn những sở thích quá xa xỉ – như mua một chiếc máy ảnh đời mới, mua một chiếc xe phân khối lớn khi không có nhu cầu, tham gia các bữa tiệc tại quán bar – hãy suy nghĩ xem quyết định này có gây nên thiếu hụt cho những hạng mục chi tiêu khác của gia đình hay không, có ảnh hưởng xấu đến tình hình tài chính của bạn trong tương lai hay không, và có thể đem lại cho bạn sự thư giãn, thoải mái thật sự hay không. Việc giải trí, không phải là một áp lực, và không bao giờ nên trở thành một áp lực cho cuộc sống của bạn.