33Mục tiêu

Khi tham gia giao thông, chúng ta thấy có rất nhiều “biển báo” trên đường. “Biển báo” dùng để hướng dẫn, nhắc nhở các phương tiện tham gia giao thông về tốc độ, hướng đi phía trước, luật lệ giao thông. Ở nơi công cộng, chúng ta thấy có nhiều bảng chỉ dẫn đường đi và phương hướng, như cầu thang máy, lối vào, lối ra, lối thoát hiểm, vị trí của nhà vệ sinh, trạm điện thoại công cộng, v.v. đều hướng dẫn rõ ràng giúp mọi người có thể hiểu và tìm được thứ mình cần.

Trong xã hội, có người không có thói quen quan sát các biển báo chỉ dẫn mà thường hỏi người khác, thậm chí khi được hướng dẫn, giới thiệu, bản thân cũng chẳng dụng tâm lắng nghe, sau đó luôn quay lại hỏi người khác. Có nhiều người khi đi du lịch nước ngoài, mặc dù mọi việc đều được hướng dẫn viên giới thiệu rất chi tiết, nhưng sau đó vẫn hỏi lại hướng dẫn viên, như: Nhà vệ sinh ở đâu? Nhà ăn ở đâu?

Trên bước đường đời, hầu hết chúng ta có rất nhiều mục tiêu, như mục tiêu về kinh tế, mục tiêu về sự nghiệp, mục tiêu về tình cảm và mục tiêu cho cả cuộc đời. Quốc gia, đất nước cũng có kế hoạch, mục tiêu riêng, như: kế hoạch ngoại giao, kế hoạch quốc phòng, kế hoạch giáo dục, kế hoạch 5 năm, kế hoạch 10 năm, v.v. tất cả đều là mục tiêu phát triển quốc gia.

Nếu mục tiêu cuộc đời chỉ là duy trì cuộc sống của bản thân, thì có lẽ bạn là người theo chủ nghĩa cá nhân. Nếu mục tiêu cuộc đời là bảo vệ và giữ gìn gia đình, thì là người theo chủ nghĩa gia đình. Nếu mục tiêu cuộc đời là phục vụ toàn dân, thì bạn là người theo chủ nghĩa toàn dân, luôn vì lợi ích của toàn dân, quốc gia, dân tộc.

Nếu bạn thích học văn, thì mục tiêu của cuộc đời bạn là trở thành nhà văn. Nếu bạn học ngành y, thì ước mơ của bạn là trở thành bác sĩ. Nếu bạn học kinh doanh, thì mục tiêu mà bạn hướng đến là trở thành doanh nhân. Nếu bạn học công nghệ kỹ thuật, thì mục tiêu của bạn là phấn đấu trở thành công nhân chuyên nghiệp. Nếu bạn học ngành kinh tế tài chính, thì mục tiêu của bạn là trở thành người quản lý vấn đề kinh tế tài chính. Nếu bạn học ngành luật hay chính trị học, thì pháp luật hay chính trị chính là mục tiêu mà cuộc đời bạn hướng đến.

Cho nên, trong cuộc sống, người có ý chí và chí nguyện lớn bao nhiêu thì sẽ gặt hái thành tựu lớn bấy nhiêu. Cho dù mục tiêu có xa đến chừng nào, chỉ cần nỗ lực thì nhất định có thể đạt được. Đường đời có thể dài ngàn vạn dặm, nhưng chỉ cần nỗ lực bước đi từng bước, thì nhất định sẽ có ngày đi đến đích cuối cùng và đạt được mục tiêu.

Thời xưa, có người được “chỉ định hôn sự từ khi còn nằm trong bụng mẹ”, nhằm mục đích kết mối giao hảo giữa hai gia đình trong tương lai; có người dùng “chỉ cây dâu chửi cây hòe” nhằm mục đích châm biếm người khác; có người nói chuyện không thành thật, không thật lòng nói với bạn bè, luôn “mượn đông nói tây”, thích “chỉ hươu nói ngựa” để dò xét tâm người.

Ngày nay, mục tiêu của một số người chỉ đơn thuần là kiếm được nhiều tiền, mong muốn được làm lãnh đạo. Bạn hãy nhìn xem, hầu hết những người mua vé số đều mong muốn có cơ hội trúng số độc đắc và kiếm được nhiều tiền. Mỗi kỳ xổ số có trăm vạn người mua, nhưng thử hỏi có bao nhiêu người mua nhằm mục đích hướng đến đạo đức, nhân nghĩa?

Có một số người đặt mục tiêu là trở thành nhà lãnh đạo, như làm trưởng thôn, chủ tịch xã, chủ tịch huyện, thậm chí muốn trở thành đại biểu quốc hội, tổng thống, v.v. Họ đã dành phần lớn thời gian để tham gia các hoạt động tranh cử, mục tiêu của họ là nhằm có được quyền lực. Nhưng khi đã đạt được mục tiêu, họ lại bị cuốn vào vòng xoáy tranh giành quyền lực, tự mình đánh mất nhân nghĩa, đạo đức, điều này quả thật rất đáng tiếc! Cho nên, đời người cần có mục tiêu, nhưng mục tiêu của chúng ta nên hướng đến nhân nghĩa đạo đức. “Tam cương ngũ thường”1 của Nho gia, “Tứ nhiếp lục độ”1 của Phật môn, chính là mục tiêu cuộc đời mà chúng ta nên theo đuổi.

1 Tam cương ngũ thường: là những chuẩn mực đạo đức xã hội theo tiêu chuẩn Nho giáo. Trong đó, Tam cương là ba mối quan hệ chính trong xã hội: vua tôi, cha con, vợ chồng. Ngũ thường là năm đức tính cần có của một con người: nhân, nghĩa, lễ, trí, tín.

1 Tứ nhiếp lục độ:

- Tứ nhiếp là bốn phương pháp nhiếp hóa chúng sinh: Bố thí nhiếp là dùng vật chất, giáo pháp bố thí cho chúng sinh; Ái ngữ nhiếp là dùng lời nói hay, tốt để khuyến hóa nhiếp thụ chúng sinh; Lợi hành là làm lợi ích cho chúng sinh qua việc làm phù hợp; Đồng sự là khéo léo tham gia vào công việc của chúng sinh để nhiếp hóa họ.

- Lục độ hay Lục độ ba la mật là sáu phương pháp độ hóa chúng sinh của hàng Bồ tát bao gồm: Bố thí, Trì giới, Tinh tấn, Thiền định và Trí tuệ.